درخت حوزه‌های تخصصی

چندی است که امکان تحصیل در مقطع دکتری کتابداری و اطلاع رسانی، برای مشتاقان تحصیل در دانشگاه های دولتی ایران فراهم گردیده است. اما بررسیها نشان از مشکلات و موانع بیشماری میدهد که به رغم تصور عمومی، تحصیل در داخل را برای آنان با دشواریهای عدیده ای روبرو ساخته است. عمده ترین این مشکلات در قالب موانع آموزشی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، اطلاعاتی، شخصی و خانوادگی جای میگیرند. این مجموعه موانع از کنکور آغاز میشوند و تا پایان دوره با آنان همراه اند. این مقاله در نظر دارد ضمن بررسی عمده ترین چالش های موجود، ذهن جامعه علمی و حرفه ای را در خصوص رفع این مشکلات به چاره اندیشی وادار کند.

مقاله حاضر به معرفی جنبه های مختلف بخش نابینایان کتابخانه مرکزی ومرکز اسناد دانشگاه تهران از جمله مباحثی چون نحوه ایجاد بخش نابینایان، امکانات و تجهیزات و چگونگی ارائه خدمات به دانشجویان نابینا می پردازد، در ادامه جهت رشد و ارتقاء بهتر و بیشتر ارائه خدمات به این عزیزان ، راهکارهایی پیشنهاد گردیده است.

تحقیق حاضر بر آن است تا میزان همگونی فهرست نویسی منابم ایران شناسی کتابخانه های دانشگاس و مراکز پژوهش تهران را با کتابخانة ملی- به عنوان شاخص- مورد ارزیابی ترار دهد. به همین منظور؟ با استفاده از روش پیمایشی و تحلیل محتوا، برگه های فهرست نویسی 12 کتابخانه (از سال 362 ا-1376)، که با موضوع نحت بررسی نزدیکی بیشتری داشتنده از نظر سرشناسه مؤلف. موضوع و رده بندی مورد بررس قرارگرفت و با استفاده از جداول آماری و نیز فرمول هوپر تجزیه و تحلیل گردید. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که 66/6 درصد کتابخانه ها کمتر از 50% درصد ناهمگونی در سرشناسهء مولف دارند و نیز 3/33 درصد آنها دارای 5/65 – 5/87 درصد ناهمگرنی هستند. به بیان دیگر، بیش از 75 درصد کتابخانه ها دارای همگونی بالاتر از 50 درصد در شناساه مؤلف هستند. اما از لحاظ موضوع در 75 درصدکتابخافه ها بین 60-85 درصد ناهمگونی مشاهده شده است. 5/91 درصد کتابخانه ها دارای بیش از 50 درصد ناهمگونی در شمارهء رده بندی بوده اند. در این میان، بیشترین ناهمگونی در سرشناسهء اسامی به کتابخانهء استاد دانش پژوه وکمترین ناهمگونی به پژوهشگاه علوم انسانی تعلق یافته است. بیشترین ناهمگونی در موضوع به کتابخانهء دانشکده هنرهای زیبا و کمترین أن به پژوهشگاه علوم انسانی اختصاص دارد. بیشترین ناهمگونی در رده بندی به کتابخانهء مرکز مطالعات عالی و بین المللی اختصاص دارد و کمترین آن درکتابخانه مجلس یافت شد. است. همچنین با بررسی هر یک از فهرست برگه ها در رده های ده گانه مشخص گردید که بیشترین ناهمگونی اسامی به ردهء ادبیات؟ بیشترین ناهمگونی موضرع و نیز بیشترین ناهمگونی رده بندی به ردهء فلسفه تعلق یافته است. در مجموع یافته ها نشان دادکه ناهمگونی در شمارهء رده بندی (3/72 درصد) بیش از موضوع (71 درصد)، و ناهمگونی در موضوع بیش از ناهمگرنی در سرشناسهء مژلف (8/50 درصد) بوده است.