درخت حوزه‌های تخصصی

هدف از انجام این پژوهش تعیین و بررسی سهم نشریات ادواری در برون دادهای علمی اعضای هیات علمی دانشکده های علوم انسانی (دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی، علوم تربیتی، علوم اجتماعی، مدیریت و اقتصاد) دانشگاه شیراز نمایه شده در Web of Science طی سالهای 1998 تا 2007 است. جامعه ی آماری این پژوهش را تعداد 1067 استناد از مجموع 51 عنوان مقاله ی نمایه شده در نمایه های استنادیA&HCI و SSCI تشکیل می دهند. این پژوهش به روش تحلیل استنادی انجام شده است. در این پژوهش سهم نشریات ادواری نسبت به سایر منابع اطلاعاتی، زبان نشریات مورد استناد، میزان استناد به مجله های رتبه بندی شده در گزارش های استنادی مجله ها (JCR)، تعیین مجله های هسته بر اساس قانون برادفورد و مطابقت فهرست پراستنادترین مجله ها با فهرست موجودی دانشگاه شیراز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که نشریات ادواری، نقش مهمی در تولید اطلاعات علمی اعضای هیات علمی دانشکده های علوم انسانی این دانشگاه دارند به طوری که میزان استناد به این نوع منابع 68 درصد است.

ارزیابی کیفیت صفحات وب از دیدگاه کاربران، نقشی سازنده در طراحی و توسعه ی آن بالاخص در مراکز پژوهشی دارد، زیرا توسعه دهندگان وب را با دیدگاه کاربر، آشنا و به آنان در خلق وب سایت های کاربرمدار در محیط علمی- پژوهشی یاری می رساند. «وب کوال»، به عنوان مدل ارزیابی کیفیت صفحات وب، می کوشد تا تصویری از کیفیت وب سایت از دیدگاه کاربران، در دو وضعیت موجود و مورد انتظار ارائه دهد. در پژوهش فوق نیز، تلاش شده است تا کیفیت صفحات وب پژوهشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری مستقر در شهر تهران، با رویکرد پیمایشی -تحلیلی و با استفاده از جدیدترین ویرایش مدل وب کوال که تحت عنوان ای-کوال معرفی شده است، مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرد. مدل ای -کوال، بر اساس ساختار وب کوال می کوشد کیفیت موجود و مورد انتظار صفحات وب را از دید کاربر ارزیابی نماید. یافته های این پژوهش، نشان دهنده ی وجود «تفاوت معنی دار» میان کیفیت موجود و کیفیت مورد انتظار این صفحات از دیدگاه کاربران می باشد. در پایان نیز نظرات و پیش نهاد هایی برای بهبود کیفیت این صفحات ارائه شده است.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی شهر قزوین با استفاده از ابزار لیب کوآل انجام گرفته است. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از پرسشنامه لیب کوآل استفاده شده است. این پرسشنامه ابزاری استاندارد است که به ارزیابی کیفیت خدمات از دید کاربران می-پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که سطح خدمات دریافتی کاربران در برخی گویه ها از حداقل سطح مورد انتظار آنها بیشتر می باشد، اما حداکثر سطح انتظارات آنها را برآورده نکرده است. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که این کتابخانه ها در بعد تاثیرگذاری خدمات نسبت به سایر ابعاد ضعیف تر می-باشند، بطوری که منابع آنها حداقل سطح انتظارات کاربران را نیز برآورده نساخته است. نتایج حاصل از تحلیل عاملی، پنج عامل را که در ارزیابی کیفیت خدمات توسط کاربران بیشترین تاثیر را داشته اند شناسایی کرده است که تمایل وعلاقه کارمندان به ارائه خدمت و وجود منابع و دسترس پذیر بودن آنها، از عواملی است که پاسخگویی کاربران را در ارزیابی این نوع کتابخانه ها تحت تاثیر قرار داده است. در نهایت با استفاده از یافته های بدست آمده و به منظور ارتقاء سطح کیفیت خدمات در این نوع از کتابخانه ها راهکارها و پیشنهادهایی ارائه شده است.

این مقاله شرح پژوهشی است که دو هدف را دنبال می­کرد. 1) تعیین وضعیت عملکرد مدیریت کتابخانه­های دانشگاه شهید چمران براساس مدل تعالی سازمانی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (EFQM)؛ 2) بررسی کارآمدی مدل تعالی سازمانی در محیط کتابخانه­ها. دانشگاه شهید چمران با سابقه­ای پنجاه ساله، به عنوان یکی از دانشگاه­های مادر کشور، همواره در تلاش بوده است به­سوی تعالی گام بردارد. کتابخانه­های این دانشگاه به عنوان عوامل اصلی پشتیبانی برنامه­های آموزشی و پژوهشی آن، همسو با مجموعه­ی دانشگاه شهیدچمران، همواره به دنبال رسیدن به تعالی بوده­اند. برای بهبود کیفیت، لازم است این کتابخانه­ها ابتدا با بررسی وضعیت حاضر، عملکرد مدیریت در این کتابخانه­ها، و میزان دوری یا نزدیکی از شرایط آرمانی تعالی را مشخص کنند تا پس از آن با آگاهی از ضعفها و قوّتهای خود، برای برداشتن گامهای لازم در راه رشد و تعالی برنامه ریزی کنند. انجام تحقیق حاضر نشان داد که کیفیت مدیریت در کتابخانه­های مورد بررسی، در سطحی بسیار پایین­تر از متوسط قرار دارد و از بعد «توانمندسازها»،  بخشها، روشها و ساز و کارهای طراحی شدة مربوط به حوزه­های رهبری، خط مشی، کارکنان، منابع و مشارکت­ها و فرآیندها در حوزة مدیریت، توانسته­اند تنها با کیفیتی که 35 درصدِ وضعیت مطلوب است فعالیت کنند. در بعد «نتایج» نیز وضعیت اندکی بهتر بوده و در سطح نسبتاً متوسطی است. فقط «نتایج مشتریان» با کسب امتیازی برابر با 2/122 از 200 بیشتر از حد متوسط ارزیابی شد. بقیة زمینه ها نیاز به بهبود دارد.  درمجموع،  کیفیت مدیریت درکتابخانه­های دانشگاه شهید چمران با عنایت به کسب 3/ 421 امتیاز از 1000 امتیاز الگوی تعالی سازمانی، از سطحی پایین تر از متوسط برخوردار است. پرداختن به نقاط ضعف و تلاش در جهت مرتفع ساختن آنها و نیز تقویت نقاط بهبود مدیریت کتابخانه­های مورد بررسی، می­تواند سبب ساز ارتقاء کیفیت مدیریت در این کتابخانه­ها گردد. از سوی دیگر، انجام این تحقیق و حصول نتایج روشن، بیانگر این واقعیت است که الگوی تعالی سازمانی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت که تا کنون بیشتر در مؤسسات صنعتی، و در موارد اندکی در مؤسسات خدماتی غیرکتابداری به کار گرفته شده بود، این قابلیت را دارد که با اندک تغییرات و تعدیلهایی با محیط کتابخانه و خدمات آن سازگار شده و در این محیط نیز به کار گرفته شود.

هر نرم افزار کتابخانه ای از چند بخش تشکیل شده که هر یک به تناسب وظیفة مشخص، یاری دهندة بخشهای کتابخانه میباشد. اما اینکه تا چه حد امکانات موجود در نرم افزارهای کتابخانه ای، با نیازهای کاربران همخوانی داشته، مبحثی است که مد نظر این نوشتار است و تمرکز اصلی آن بر بخش امانت نرم افزار کتابخانه ای پارس آذرخش میباشد. از یک سو امکانات موجود در بخش امانت این نرم افزار را بررسی و از سوی دیگر، قابلیتهایی به عنوان پیشنهاد برای آن مطرح کند. معیار توانمندی نرم افزار کتابخانه ای پارس آذرخش در پنج قسمت اخطار دیرکرد، تغییر در زمان امانت، رزرو منابع، جریمه دیرکرد وتسویه حساب در مقاله حاضر بررسی و پیشنهادهایی برای بهبود روند گردش کار نرم افزار در بخش مزبور، متناسب با خواسته های کتابدار، ارائه شده است

در این پژوهش مباحث جهانی شدن، نقش آموزشهای مبتنی بر فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی و تأثیر آنها بر آموزش عالی ایران بویژه آموزش از راه دور به روش کیفی بررسی شده است. منابعی که به این بررسی یاری رسانده اند، عبارتند از: نوشته های مرتبط به سه حوزة : جهانی شدن در پرتو فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی، ضرورتهای تغییر در نظامهای آموزش عالی برای دسترسی همگان به این نوع آموزش و شرایط فعلی آموزش عالی در ایران. افزون بر منابع مکتوب، دیدگاههای چندین پژوهشگر این حوزه و نیز دیدگاه های کلیة اعضای هیئت علمی شاغل در دانشگاه های پیام نور، اعضای هیئت علمی مؤسسه هایی که از رویکرد آموزش باز و آموزش از راه دور استفاده میکنند و نیز پژوهشگران شاغل در مؤسسه های تحقیقاتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این بررسی لحاظ شده است. در ادامه، چکیده مباحث که دستاوردهای کلی این پژوهش تلقی می شود، به جامعه علمی فعال در این حوزه تقدیم میشود

فناوری اطلاعات به عنوان ابزار و بستر توسعه، در عرصه رقابت جهانی برای سازمانها و مؤسسات وابسته به آنها از جمله کتابخانه ها، دارای مزایای بیشماری است. امروزه تمامی صنایع به نوعی در معرض تحولات این فناوری واقع شده اند. مایکل پورتر اندیشمند حوزه ی کسب و کار در سال 1985 مدل زنجیره ارزش را ارائه داد. طبق این مدل فعالیت های دخیل در سازمان های تولیدی را میتوان به دو بخش فعالیت های اصلی و فعالیت های پشتیبانی تقسیم نمود. فعالیت های اصلی، فعالیت هایی هستند که اصطلاحاً ارزش افزا نامیده میشوند. مدیران کتابخانه های تخصصی نیز با توجه به اهمیت این بخش به عنوان یکی از ارکان پیشرفت اقتصادی سازمان های تولیدی به دنبال افزایش بهره وری در فعالیت های خود با استفاده از فناوری اطلاعات شده اند. در این مقاله به همراه تعمیم فعالیت های کتابخانه های تخصصی به پنج فعالیت اصلی مدل پورتر، اثرات فناوری اطلاعات بر هر یک از فعالیت های زنجیره ی اصلی را بررسی مینماییم.

هدف پژوهش بررسی وضعیت محتوای پایان نامه های تحصیلات تکمیلی رشته ی کتابداری و اطلاع رسانی موجود در دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای تهران شمال، علوم و تحقیقات تهران، علوم و تحقیقات اهواز و همدان به منظور تعیین سیر موضوعی در هر مقوله در طی سال های 1372– 1386 و تعیین تعداد پایان نامه ها به تفکیک دانشگاه ها، سال نگارش، جنسیت، صفحه، روش شناسی پژوهش و وضعیت استنادها می باشد. روش پژوهش تحلیل محتوا است که با استفاده از سیاهه ی وارسی، گردآوری اطلاعات صورت گرفت. جامعه ی آماری پایان نامه های مورد بررسی شامل 524 پایان نامه می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشترین تعداد پایان نامه هامربوط به دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و کمترین آنها در دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان بوده و میانگین صفحات پایان نامه ها در سال های مورد بررسی بیشتر بین 107 – 137 صفحه است. بر اساس جنسیت، تعداد پایان نامه های نگارش شده توسط زنان دو برابر مردان است و روش پیمایشی بیشتر از سایر روش ها استفاده شده است. پراستفاده ترین ابزار گردآوری اطلاعات در پایان نامه ها، پرسشنامه و آمار توصیفی پرکاربرد ترین روش آماری در پایان نامه های مورد بررسی است. نرم افزار اس پی اس اس بیشترین روش تجزیه و تحلیل اطلاعات بوده و میانگین استنادها در پایان نامه ها 70/39 درصد و نسبت استفاده از منابع فارسی به کل منابع 06/70 درصد و نسبت استفاده از منابع لاتین به کل منابع 94/29 درصد است. در پایان نامه ها مقوله ی «کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی» بیش از سایر مقوله ها و مقوله ی «حفاظت و نگهداری» از همه کمتر بکار گرفته شده است.

هدف این پژوهش ارزیابی معیارهای گزینش مجله در پایگاه گزارش های استنادی نشریات فارسی (جی.جی.سی.آر.) مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری است، که این ارزیابی با معیارهای موجود در موسسه علمی تامسون موسوم به (آی.اس.آی) سنجیده خواهد شد. در این پژوهش، از روش پیماشی و ارزیابانه استفاده شده است که ابزار گردآوری اطلاعات در آن، یک سیاهه وارسی مشتمل بر یک معیار کلی با 4 مؤلفه است، همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اکسل استفاده شده است. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که در بخش ارزیابی مجله ها، پایگاه پی.جی.سی.آر، 75/117 امتیاز کسب کرده است. بدین معنی که این پایگاه، 20/89 درصد از این شاخص ها را رعایت می کند.