درخت حوزه‌های تخصصی

جام جهان نما ،سفرنامه مولانا محمدبن محمدصادق متخلص به خطا شوشتری‹1175 ه-›درباره ی شبه قاره ی پاکستان و هند وماجرا های شگفت آور زندگانی اوست که خود نوشت نگارنده است وپژوهشگران محترم می توانند از طریق مطالعه فهرست مطالب نسخه های ارزشمند،درباره ی فرهنگ شبه قاره و ارتقای علوم جدید و معارف اروپایی که در جام جهان نما سخنی ازآن رفته است آگاهی یابند.

حرفه کتابداری در طول چند دهه ای که از ورود فنّاوری های نوین به قلمرو کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی می گذرد، تلاش داشته است تا با همسویی این تحول، تأثیر و تأثر مطرح در این قلمرو را در دو راستا مورد توجه قرار دهد: نخست آنکه در برنامه های آموزشی خود بازنگری کند تا بتواند دانش لازم در زمینه کاربرد فنّاوری ها را به دانش آموختگان انتقال دهد و آنها را آماده مدیریت این تحولات نماید؛ دوم آنکه زمینه های تأثیر فنّاوری را بر کارکردها و خدمات خود مورد کنکاش و پژوهش قرار دهد. در این زمینه، یعنی پژوهش، فعالیت های بیشتری صورت گرفته است...

به دلیل تأثیرات متفاوت فنّاوری اطلاعات و ارتباطات2 بر جنبه های مختلف اجرای وظایف در سازمان ها، گرایش دولت ها به سمت استفاده از ICT در سالیان اخیر افزایش چشمگیری یافته است. موضوع مهمی که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد، آن است که استفاده از فنّاوری اطلاعات و ارتباطات بدون توجه به تأثیرات متقابل حوزه های مختلف ICT باعث ناکارآمدی سازمان ها در انجام وظایف خود خواهد شد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف پرداختن به ایجاد یک ساختار نظام مند3 در حوزه ICT، حوزه های مختلف ICT را به منظور شناسایی عناصر نفوذکننده و تحت نفوذ واقع شده (علت و معلول)، مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. بدین منظور، ابتدا با استفاده از دستاوردهای پژوهش های سایر پژوهشگران، حوزه های مختلف ICT شامل اهداف، موانع، محرک ها، پویایی های گروهی، و حمایت سازمانی را شناسایی کرده، سپس عنصر دیگری به نام اثربخشی ICT را به منظور تأثیر عوامل اشاره شده بر اثربخشی ICT به حوزه های مختلف آن افزوده است. پرسشنامه استاندارد فنّ DEMATEL4 فازی به منظور جمع آوری اطلاعات، در بین 35 نفر از کارشناسان خبره حوزه های ICT و IT توزیع گردید. پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها با استفاده از DEMATEL فازی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها مؤید این مطلب بود که در حوزه ICT، اهداف به عنوان نفوذکننده ترین عنصر بر سایر عناصر حوزه ICT و محرک ها به عنوان نفوذپذیرترین عنصر در حوزه ICT تعیین می گردند.

مقدمه: مطالعه به عنوان کنشی اجتماعی تنها توسط عوامل روانشناختی و آموزشی تبیین نمی شود، بلکه عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نیز بر روی آن تأثیر گذار هستند. هدف اصلی این پژوهش تبیین مدل تأثیر عوامل جامعه شناختی سرمایه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، جنسیت و تحصیلات با میانجی گری سبک زندگی فرهنگی بر میزان مطالعه شهروندان شهر اهواز است. روش شناسی: روش انجام پژوهش، همبستگی و از نوع تحلیل مدل معادلات ساختاری (SEM) است که یک روش همبستگی چند متغیری می باشد. پژوهش های متعدد در سطح جهان نشان داده اند که مؤلفه های جمعیت شناختی و جامعه شناختی بر میزان و نوع مصرف کالاهای فرهنگی از جمله مطالعه تأثیرگذار هستند. با استفاده از نظریات جامعه شناختی و به ویژه نظریات بوردیو، مجموعه ای از عوامل جامعه شناختی مؤثر بر میزان مطالعه در قالب مدلی نظری ارائه شده است. در طراحی مدل پیشنهادی پژوهش، متغیرهای سرمایه ی فرهنگی،سرمایه ی اجتماعی، سرمایه ی اقتصادی، جنسیت و تحصیلات، متغیرهای مستقل؛ متغیر سبک زندگی فرهنگی به عنوان متغیر میانجی و میزان مطالعه به عنوان متغیر وابسته هستند. دوازده فرضیه مربوط به اثرات مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای جامعه شناختی بر روی میزان مطالعه در نظر گرفته شد. یافته ها: مقادیر شاخص های برازندگی مربوط به الگوی پیشنهادی پژوهش حاکی از آن است که اکثر شاخص های برازندگی در مدل پیشنهادی پژوهش در حد مطلوبی قرار دارند که برازش این مدل تا حدود زیادی قابل قبول است. در خصوص فرضیه های مربوط به اثر مستقیم، یافته ها نشان داد که سرمایه ی فرهنگی، سرمایه اجتماعی، سبک زندگی فرهنگی، جنسیت و تحصیلات اثر مستقیم مثبت بر میزان مطالعه ی شهروندان شهر اهواز دارند؛ و تنها سرمایه اقتصادی اثر مستقیم مثبت بر میزان مطالعه شهروندان اهواز ندارد. در خصوص فرضیه های مربوط به اثر غیرمسقیم، یافته ها نشان داد که سرمایه ی فرهنگی، سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی و تحصیلات از طریق سبک زندگی فرهنگی اثر غیرمستقیم مثبت بر میزان مطالعه ی شهروندان شهر اهواز دارد؛ و تنها جنسیت از طریق سبک زندگی فرهنگی اثر غیرمستقیم مثبت بر میزان مطالعه ی شهروندان شهر اهواز ندارد. بحث و نتیجه گیری: همسو با نتایج این پژوهش در مطالعات تجربی حوزه مطالعه، تأیید شده است که خواندن به تحصیلات و جنسیت وابسته است. همچنین عوامل جامعه شناختی، متغیر مستقل مهمی بر میزان مطالعه هستند. زیرا افراد در موقعیت های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی متفاوت دارای میزان متفاوتی از اوقات فراغت هستند. در هر صورت، می توان استدلال کرد که افرادی که متعلق به رده های اجتماعی بالاتر هستند و سرمایه فرهنگی بالاتری دارند، بیشتر می خوانند. بنابراین عوامل جامعه شناختی مثل سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی و سبک زندگی فرهنگی بر میزان و نوع مطالعه تأثیر قوی دارند. مطالعه بیش از آنکه عملی فردی باشد، فرایندی اجتماعی است. این کنش اجتماعی متأثر از عوامل مختلف زمینه ای و اجتماعی است که برای ترویج مطالعه بایستی این عوامل را در نظر گرفت. توضیح مطالعه از نگاه جامعه شناختی نه تنها عوامل اجتماعی که مطالعه را تحت تأثیر قرار می دهند روشن می سازد، بلکه مطالعه را به عنوان شکل خاصی از تعامل اجتماعی و سرمایه فرهنگی به صورت جامع تری تحلیل می کند.

دامنه فعالیت حوزه های مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش و به ویژه سهم علم اطلاعات در این حوزه ها به دلیل تعدد تعاریف و همپوشانی موجود میان این دو حوزه ، همواره مورد بحث بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تولیدات علمی در حوزه های مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش در پایگاه وب او ساینس و تعیین سهم علم اطلاعات و دانش شناسی در هر یک از این حوزه ها انجام گرفته است. این پژوهش با استفاده از روش علم سنجی انجام شده و جامعه پژوهش دربرگیرنده 1457 مدرک حوزه مدیریت اطلاعات، 5993 مدرک حوزه مدیریت دانش و 183 مدرک است که در هر دو حوزه مدیریت اطلاعات و دانش در پایگاه وب آو ساینس ثبت شده اند. تحلیل داده ها نشان داد با این که از لحاظ تاریخی مدیریت دانش از مدیریت اطلاعات پیشینه کوتاه تری دارد، تعداد تولیدات علمی آن بیش از مدیریت اطلاعات است. بر اساس طبقه بندی پایگاه وب آو ساینس در حوزه مدیریت اطلاعات، علم اطلاعات و دانش شناسی رتبه اول و در حوزه مدیریت دانش، مدیریت رتبه اول و علم اطلاعات و دانش شناسی رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. تحلیل موضوعی مدارک ایران و نیز وابستگی سازمانی نویسندگان پرتولید ایران در این حوزه نشان می دهد که این نسبت کمابیش با وضعیت جهانی هم خوانی دارد.

معرفی کتاب نفیس و دستنویس که به خط نستعلیق مختلف السطر با اعداد و ارقام سیاق و یکصد برگ نوشته شده در گنجینه رضوی به شماره 16532 ثبت و موجود است و در آن صورت اموال و املاک آستان قدس رضوی در حرم، اطراف حرم، در مشهد و دیگر شهرهای ایران و هرات ضبط شده است

هدف : پژوهش حاضر در نظر دارد تا به بررسی رابطه تکنواسترس با رضایت شغلی کتابداران کتابخانه های عمومی شهر اهواز بپردازد. روش: پژوهش حاضر با روش پیمایشی انجام شده است و از تحلیل همبستگی برای بررسی نتایج استفاده گردیده است. جامعه آماری پژوهش حاضر راکلیه کتابداران کتابخانه های عمومی شهر اهواز در سال 1394تشکیل داد که از میان آنها 71 نفر از کتابداران به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه تکنواسترس راگوناتهان (2008) و پرسشنامه رضایت شغلی مینه سوتا بود. تحلیل داده ها با SPSS انجام شد و از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین عامل های سازنده متغیر تکنواسترس یعنی اضافه بار فناوری، هجوم فناوری، عدم قطعیت فناوری، پیچیدگی فناوری و ناامنی فناوری با رضایت شغلی کتابداران رابطه منفی معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد بین تکنواسترس، اضافه بار فناوری، هجوم فناوری، عدم قطعیت فناوری، پیچیدگی فناوری و ناامنی فناوری با رضایت شغلی کتابداران رابطه چندگانه وجود دارد و پیچیدگی فناوری به صورت منفی بهترین پیش بینی کننده رضایت شغلی بود. اصالت/ ارزش: ا رزش این مقاله در نشان دادن این نکته بود که هر چقدر پیچیدگی های فناوری افزایش پیدا کند رضایت شغلی کتابداران کاهش پیدا می کند و بنابراین، انتظارات از عملکرد کتابداران برآورده نمی شود. این نکته لزوم آموزش های فناورانه برای کتابداران را نشان می دهد.