فلسفه علوم اجتماعی

مقاله حاضر مطالعه ای در زمینه جامعه شناسی تاریخی و جامعه شناسی فرهنگی است. هدف اصلی این تحقیق مقایسه دو دوره تحول فرهنگی در شرق و غرب است که به فاصله زمانی حدود هفت قرن از یکدیگر روی داده اند. در شرق در سده سوم و چهارم هجری (مقارن قرن نهم و دهم میلادی)، انقلاب فرهنگی قابل توجهی روی داد که پیشرفتی گسترده در معرفت و تجارب علمی مردم بعضی جوامع شرقی درپی داشت. در تحولی دیگر، مردم اروپای غربی از قرن پانزدهم تا هجدهم میلادی با نوزایی فرهنگی پرنفوذی روبرو بودند که به رنسانس معروف شده است. منابع تاریخی گواهی می دهد که شباهتهای بنیادی و محتوایی بین این دو تحول فرهنگی وجود دارد. مهمترین شباهتها این که هر دو تحول فوق با ظهور چشمگیر تفکر انسان گرایی و عقل گرایی همراه بوده است. از سوی دیگر، در اثر دخالت متغیرهای زمانی و مکانی، برخی تفاوتهای نسبی در محتوای این تحول وجود داشته است. بر اساس این شباهتها و تفاوتها می توان این فرضیه را مطرح کرد که وقوع تحولات فرهنگی (در مکانها و زمانهای متفاوت) باید تابع قانونمندی کلی باشد، که تفاوتهای جانبی آن متأثر از شرایط تاریخی و اجتماعی متفاوت روی داده، روابط تاریخی قابل مطالعه ای با یکدیگر دارند، که این روابط تا به امروز ادامه داشته است. آیا این زمینه های مشترک و روابط تاریخی و اجتماعی و نیز تبعیت تحولات فرهنگی از قواعد مشترک مفروض نمی تواند به نوعی وحدت نسبی فرهنگی در جهان در قرن بیست و یکم منجر شود؟

۵۴.

مفاهیم برابری و نابرابری در فلسفه های غربی

نویسنده: داور شیخاوندی

منبع: رشد آموزش علوم اجتماعی ۱۳۸۳ شماره ۲۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری فلسفه علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۲۰۶۸ تعداد دانلود : ۹۲۵

۵۵.

رورتی در تهران

ناقد: کیان تاجبخش

منبع: گفتگو شهریور ۱۳۸۳ شماره ۴۰

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۹۰ تعداد دانلود : ۷۰۳

۵۶.

ایمان و علم

سخنران: یورگن هابرماس مترجم: کمال خسروی

منبع: اندیشه جامعه اردیبهشت ۱۳۸۱ شماره ۲۳

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری فلسفه علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۱۹۱۴ تعداد دانلود : ۱۲۲۷

۵۷.

تاریخ و علوم اجتماعی

نویسنده: هانس دایبر مسعود صادقی علی آبادی

منبع: فصلنامه علمى پژوهشى متین ۱۳۸۱ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: علوم اجتماعی تاریخ تاریخ‏نگاری روش‏شناسیِ تاریخی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۸۳۰ تعداد دانلود : ۱۴۵۸

چه رابطه‏ای بین تاریخ و علوم اجتماعی وجود دارد؟ آیا تاریخ یکی از علوم اجتماعی نیست؟ این نوشتار در تلاش جهت پاسخ گفتن به این مسأله، به ذکر پاره‏ای از تفاوتها و شباهتهای موجود بین تاریخ و علوم اجتماعی می‏پردازد و برجسته‏ترین تمایزهای مذکور را نه بینِ تاریخ و علوم اجتماعی بلکه در درون هر یک از آنها می‏یابد و در پایان با تأکید بر استقلال آنها، شیوه‏های بسیاری که این شاخه‏های دانش می‏توانند به هم یاری رسانند برمی‏شمارد.

۵۸.

تاملاتی انسان شناختی بر موضوع هایی فلسفی

نویسنده: مهرداد میردامادی

منبع: نامه انسان شناسی ۱۳۸۱ شماره ۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۳۵

جهان روایی از ابتدای اندیشه کلاسیک و آغاز مسیحیت وجه غالب فرهنگ غرب بوده است. این قاعده کلی در قالب پنداره وحدت و یگانگی نوع بشر، باور به اینکه تمام ابناء بشر خاستگاهی یکسان دارند و در پیشگاه خداوند یکسان هستند بیان شده است. این پنداره مسیحی در طول عصر روشنگری غیر دینی شد و مفاهیم مربوط به یکسانی ماهیت انسانی و حقوق جهانی بشر از دل آن بیرون آمد.

۵۹.

اندیشه ی لاک سرآغاز پرش غرب

مصاحبه شونده: فرشاد شریعت

منبع: اندیشه جامعه دی ۱۳۸۰ شماره ۲۱

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری فلسفه علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۱۷۸۱ تعداد دانلود : ۸۵۷

۶۰.

هابرماس و جهان مدرن

نویسنده: یان فیلیپ ریمتسما مترجم: کمال خسروی

منبع: اندیشه جامعهاسفند ۱۳۸۰ شماره ۲۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۲۳۷

درخت حوزه‌های تخصصی