ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۴۱ تا ۵۶۰ مورد از کل ۱۰٬۴۰۶ مورد.
۵۴۱.

تحلیل روند شهرنشینی و آینده نگری رشد سکونتگاههای غیر رسمی در منطقه کلانشهری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مهاجرت شهرنشینی سکونتگاه های غیر رسمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۶۰۲
مسئله : براساس بررسی های صورت گرفته و نتایج سرشماری سال1385 از کل جمعیت 5/13میلیون نفری استان تهران حدود 20 الی30 درصد در سکونتگاههای غیررسمی زندگی می کنند، که این مسئله مشکلات متعددی را از فشار بر عرصه های زیست محیطی گرفته تا مسائل امنیت اجتماعی ببار آورده است. ضرورت دستیابی به چشم اندازی روشن از روند رشد سکونتگاههای غیررسمی با هدف تعیین راهبردها و راهکارهای اجرایی حل مسئله، از جمله دغدغه های مهم مدیریت منطقه کلانشهری تهران محسوب می شود. روش : روش بررسی حاضر از نوع تحلیل های آماری و بررسی های میدانی بوده و تلاش شده تا با شناخت ابعاد و آینده نگری سکونتگاههای غیررسمی؛ راهبردهای متناسب با واقعیات منطقه کلانشهری تهران ارائه شود. یافته ها: تداوم مهاجرت و رشد جمعیت شهری منطقه کلانشهری تهران (حدود 5 میلیون نفر تا سال1405)، تعدد و ناهماهنگی در مدیریت منطقه کلانشهری و بطئی بودن ماهیت اصلاحات ساختاری از مولفه های موثر در گسترش ابعاد اسکان غیررسمی تا سال 1405 می باشد، لذا اجرایی ساختن سند ساماندهی مهاجرت از تهران، سند توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی، مدیریت یکپارچه و واحد مجموعه شهری، رویکرد به عدالت در فضا و سیاست باز توزیع ثروت به موازات رشد اقتصادی، از جمله راهبردهای موثر در برون رفت از وضعیت و حل مسئله می باشد.
۵۴۳.

مدیریت و برنامه ریزی فضایی مناطق کلانشهری در عصر جهانی شدن اقتصاد با تاکید بر منطقه کلانشهری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تهران مدیریت و برنامه­ ریزی فضایی مناطق کلان شهری جهانی ­شدن اقتصاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۴ تعداد دانلود : ۱۷۹۳
در دهه­ های اخیر فرایند جهانی شدن اقتصاد ­ساختار و سازمان اقتصادی-اجتماعی و فضایی ممالک را به­گونه ای ملموس ­تحت تاثیر قرار داده است. این فرایند با یکپارچه نمودن اقتصاد­کشورها، موجب­ سازمان­ یابی­جدیدی از مناطق­ شهری به­ویژه­ کلانشهرها در­مقیاس جهانی شده، که­دارای مناسب ات­و­ پیوندهای تنگاتنگ­اقتصادی و­اجتماعی ­هستند­.­این مقاله­ ارتباط فرایند جهانی­ شدن با­توسعه­ مناطق ­کلان شهری­ به­ ویژه بازتاب­های این­پدیده در مدیریت­ و­برنامه ­ریزی مکانی-فضایی­ مناطق­ کلان­شهری­ را مورد بررسی قرار داده است. تحقیق به روش توصیفی و تحلیلی و­از طریق مطالعه­کتابخانه­ای و­اسنادی­انجام­گرفته­است.­نتایج حاصل­از­مطالعات­نظری و موردی مناطق­کلانشهری­نشان­می­دهد،­­تحولات­ساختاری­اخیر­در­اقتصاد­جهانی­ باز تاب­گسترده­ای­ در تعدیل­ ساختارها­ و­رویکردهای­ مدیریت­ و­ برنامه­ ریزی­ مکانی-فضایی این­ مناطق، به­ خصوص ­در تعدادی از کشورهای­ در حال توسعه­ جهت­ سازمان ­یابی­فضای ­جغرافیایی­ مناسب برای ­ایفای نقش مطلوب ­در ابعاد­ملی و­جهانی­ داشته است. نتایج­ حاصل از­بررسی ­سیاست­ها و برنامه­ های فضایی منطقه­ کلانشهری­ تهران نیز نشان­می­دهد، با وجود­گسستگی در­دیدگاه­های توسعه کلان شهر تهران ،­حداقل در سیاست­ها و برنامه­ های فضایی دو دهه اخیر به تحولات ناشی از جهانی شدن اقتصاد مناطق کلانشهری و استفاده از قابلیت­های و توانمندی­های بالقوه توجه شده است. با این حال به دلیل حاکمیت­ساختارهای­سنتی مدیریت و برنامه­ریزی دولتی، عملاً این منطقه واکنش های مناسبی به الزامات ناشی از فرایند جهانی شدن اقتصاد نداشته و از جایگاه مناسبی در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی برخوردار نمی باشد.
۵۴۴.

تعیین و اولویت بندی معیارهای مکان یابی شهر جدید پارس با استفاده از ارزیابی چند معیاره مکانی و کاربرد تحلیل سلسله مراتبی

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار تحلیل سلسله مراتبی برنامه ریزی منطقه ای مکان یابی ارزیابی چند معیاره مکانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۱۵۲
اکتشاف میدان گازی پارس جنوبی و به دنبال آن ایجاد منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس در جنوب استان بوشهر، ناگزیر از استقرار فازهای گوناگون منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس و به دنبال آن بارگذاری های جدید جمعیت است. در راستای تعادل بخشی به رابطه انسان، فضا و فعالیت در پهنه این ناحیه، ضرورت ساماندهی جمعیت و شکل گیری مراکز سکونت گاهی جدید جهت بارگذاری جمعیتی امری اجتنا ب ناپذیر است. محدوده مورد مطالعه در برگیرنده 5 بخش 11 دهستان و 5 کانون شهری است. این محدوده از شمال به شهرستان دشتستان از شرق به شهرستان کنگان و از غرب و جنوب به خلیج فارس ختم می شود. مساحت این محدوده 753457 هکتار است. مکان یابی شهر جدید پارس با شناسایی وضع موجود، تعریف معیارهای محدود کننده توسعه و ارایه گزینه های مناسب توسعه و استفاده از تحلیل سلسله مراتبی صورت گرفت. به این ترتیب، برای تبیین ارتباط بین اهداف، معیارها، زیرمعیار ها و گزینه های مکانی یک ساختار سلسله مراتبی تهیه شد. سپس ضریب اهمیت معیار ها و زیر معیارها، وزن گزینه ها، و امتیاز نهایی گزینه ها محاسبه و سازگاری منطقی قضاوت ها بررسی شد. مراحل یاد شده، با استفاده از نرم افزار Expert Choice اصلاح شده، انجام می پذیرد. نتایج به دست آمده، نشان داد که پراثرترین معیار در مکان یابی شهر جدید پارس شمالی، زیرساخت ها هستند که خود دارای چندین زیرمعیار، برق، فیبر نوری، آب، محورهای ارتباطی و منابع انرژی است و در این میان با توجه به شرایط منطقه، آب های سطحی، بیش ترین اهمیت را دارد.
۵۴۵.

تحلیل کیفی و مکانی مراکز اقامتی شهر شیراز جهت توسعه گردشگری (با تأکید بر هتل ها )(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری شهر شیراز هتل مراکز اقامتی تحلیل کیفی و مکانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۱ تعداد دانلود : ۸۹۵
رشد و گسترش گردشگری از جمله پدیده های مهم اواخر قرن بیستم است که با سرعت بیشتری در قرن جدید ادامه دارد. در صورت برنامه ریزی و توسعه از پیش اندیشیده شده، گردشگری قادر است منافع مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی، محیطی و سیاسی را ایجاد و سهم قابل توجه ای را در توسعه ملی ایفا نماید. مراکز اقامتی بویژه هتل ها یکی از ارکان مهم و اساسی گردشگری محسوب می شود. کمیت و کیفیت آنها در توسعه گردشگری یک مکان نقش زیادی دارد. شهر شیراز به دلیل بهره مندی از جاذبه های متنوع فرهنگی ، تاریخی و طبیعی از موقعیت ممتازی از نظر جاذبه های گردشگری در سطح جهانی برخوردار است. اما متناسب با قابلیت های موجود نتوانسته است از گردشگری بهره ببرد. با توجه به اهمیت موضوع در این مقاله به بررسی و تحلیل کیفی و مکانی مراکز اقامتی در شهر شیراز پرداخته شده است. نوع تحقیق، بنیادی - توسعه ای است و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری ، گردشگران خارجی و داخلی را که در تیرماه 1390 در هتل های شیراز اقامت کرده اند، مورد تحقیق قرار داد. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران محاسبه و 250 نفر تعیین شد. اعتبار و روایی پرسشنامه به-طریق محتوایی و بر اساس نظر متخصصین مورد سنجش قرار گرفت. پایایی پرسشنامه از طریق الفای کرونباخ اندازه گیری شد که از پایایی مطلوب (08/0) برخوردار بود. اطلاعات از طریق نرم افزار spss و مدل کای اسکوئر تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد بهبود کیفیت امکانات و خدمات مراکز اقامتی(هتل ها) باعث جذب و توسعه گردشگری در شهر شیراز می شود و بین کیفیت امکانات و خدمات مراکز اقامتی(هتل ها) و میزان رضایتمندی گردشگران رابطه معناداری وجود دارد و همچنین مراکز اقامتی با توجه به نقش و کارکرد تفریحی شیراز از توزیع فضایی مناسبی برخوردارند.
۵۴۶.

شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر کاربری اراضی مسکونی با استفاده از تکنیک های MADM مطالعه موردی؛ شهر یاسوج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: TOPSIS MADM AHP یاسوج تکنیک دلفی کاربری اراضی مسکونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۰۹۵
مسکن به عنوان یکی از نیازهای اساسی انسان و یکی از معیارهای سنجش توسعه یافتگی محسوب می شود. از طرف دیگر روند رو به رشد شهرنشینی در کشورهای جهان سوم و بحران مسکن در شهرها باعث گسترش زاغه ها و مناطق حاشیه نشین شده است. بنابراین توجه به مسکن و برنامه ریزی آن در اکثر برنامه ریزی های ملی، منطقه ای و شهری بیش از پیش احساس می شود، در این راستا، این مقاله درصدد است عوامل مؤثر بر کاربری اراضی مسکونی شهر یاسوج را شناسایی و رتبه بندی کند. در ابتدا با به کارگیری نظرات خبرگان به وسیله ی استفاده از تکنیک دلفی، 37 مؤلفه بر کاربری اراضی مسکونی شناسایی و در چهار گروه دسته بندی گردید و در نهایت؛ با استفاده از روش های آماری و تکنیک های MADM این عوامل مورد رتبه بندی قرار گرفت. نتایج به کارگیری تکنیک های MADM نظیر AHP و TOPSIS حاکی از آن است که از بین عوامل چهارگانه ی مؤثر بر کاربری اراضی مسکونی بیشترین تاثیر را عامل اقتصادی داراست. در بین عوامل اقتصادی بیشترین اهمیت در انتخاب مسکن به شغل افراد با 706/0=Ci و بعد ارزش زمین و ساختمان با 652/0 تعلق دارد. همچنین در بعد محیطی نیز تاثیر دره ها و تپه ها با 0/644 و در بعد فرهنگی سطح فرهنگ افرادمحله با 618/0 و در نهایت در بعد اجتماعی نزدیکی به اقوام و تاثیر همسایگان با 741/0 بیشترین نقش را داشته اند.
۵۴۷.

تحلیلی بر ویژگی های اجتماعی– اقتصادی ساکنان مسکن مهر، مطالعه موردی شهرهای شیراز، فیروزآباد، آباده، نورآباد و استهبان

کلیدواژه‌ها: استان فارس مسکن مهر تحلیل قیاسی پیامد اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی مدیریت شهری جامعه شناسی شهری و آسیب شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای رفتاری و فرهنگی
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای اقتصادی
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  5. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی معماری کاربردی مطالعات شهرسازی
تعداد بازدید : ۲۲۷۰ تعداد دانلود : ۹۷۳
بر اساس قانون اساسی کشور، داشتن مسکن مناسب، حق هر فرد و خانوار ایرانی است و رسالت اقتصاد کشور، تأمین نیازهای اساسی مسکن، خوراک، پوشاک، بهداشت و درمان، آموزش و پرورش و امکانات لازم در جهت تشکیل خانواده برای همگان است. در این راستا، جهت تأمین مسکن اقشار کم درآمد و تنظیم بازار عرضه و تقاضای مسکن، احداث نوعی مسکن ویژه؛ با عنوان مسکن مهر از سال 1386 اجرایی شد که بازخوردهای گسترده ای در عرصه های مختلف اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به همراه داشته است. این طرح بر بازار عرضه و تقاضای مسکن و پوشش بخشی از نیاز مسکن گروه های کم درآمد شهری نقش موثری ایفاء نموده است؛ لیکن به دلایل مختلف، بهره برداری از پروژه ها با چالش های متعدد مواجه است این امر ضرورت تحقیق در این خصوص را آشکار می سازد. این تحقیق با هدف تحلیل بخش تقاضا و همچنین بررسی ویژگی های خانوارهای ساکن در مسکن مهر در سطح استان فارس و تحلیل بازتاب های اجتماعی ناشی از آن ارائه شده است. برای این منظور، تعداد 384 پرسشنامه در سطح پنج شهرستان منتخب شامل شیراز، فیروزآباد، آباده، نورآباد و استهبان به صورت تصادفی طبقه بندی شده تکمیل گردید و داده های به دست آمده با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های استنباطی قیاسی تحلیل شد. نتایج نشان دهنده آن است که ساکنان مسکن مهر بیشتر از طبقه کارگری، فاقد تحصیلات عالیه و اقشار کمتر برخوردار جامعه بوده و عامل هزینه اسکان، مهمترین دلیل جابجایی برای سکونت در مسکن مهر بوده است. از سوی دیگر، تفاوت معنی دار در برخورداری از شاخص های اجتماعی شامل همبستگی اجتماعی، مشارکت در روند اجرای پروژه و رضایت کلی از محل سکونت در بین ساکنان شهرهای مختلف وجود دارد. نتایج همچنین نشان دهنده تفاوت الگوی مصرف در مناطق مختلف جغرافیایی و اقلیمی استان است. در مجموع نتایج حاصل از این پژوهش می تواند در برنامه ریزی های آتی مسکن اجتماعی در سطح کشور سودمند باشد.
۵۴۸.

مناقشات منطقه شاخ آفریقا، ماهیت و ریشه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ماهیت مناقشات منطقه شاخ آفریقا ریشه یابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۹ تعداد دانلود : ۸۸۳
مناقشه یا منازعه به عنوان پدید ه ای که منعکس کنندة کنش و واکنش ملت ها، دولت ها، گروه های اجتماعی و افراد بر سر منافع، ارزش ها و امیال می باشند، تجلی ترکیب سه اصل جغرافیا، سیاست و قدرت است. مطالعه ژئوپلتیک مستلزم بررسی سرزمین، قدرت و کشمکش میان گروه ها، ملت ها و کشورهاست. شدت منازعات در نقاط مختلف جهان بسته به میزان اهمیت استراتژیک هر منطقه متغیر است. با این حال، همه مناطق ژئوپلتیک جهان کم و بیش منازعه و کشمکش را تجربه کرده اند. برخی مناطق جهان به لحاظ اهمیت ژئوپلتیکی که برای امنیت جهانی دارند، مورد توجه ویژه هستند و ایجاد نا امنی در آن ها به سرعت به خارج از منطقه گسترش می یابد و چه بسا امنیت جهانی را با خطر مواجه می سازد. آشکار است که درگیری و منازعه در این مناطق تفاوت بسیاری با مناطقی دارد که درجه پایین تری از اهمیت را دارند.منطقه شاخ آفریقا، به عنوان یکی از مناطق استراتژیک جهان، جزء پر مناقشه ترین مناطق نیز به شمار می آید. درگیری بین اریتره و اتیوپی، جنگ داخلی در سومالی، تجزیه طلبی و عدم ثبات سیاسی در سودان، درگیری های مذهبی بین مسیحیان و مسلمانان و همینطور مناقشه بین اعراب و آفریقایی ها و... نمونه هایی از این مناقشات هستند. در پژوهش حاضر که با روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است، به دنبال شناخت ماهیت و ابعاد مختلف مناقشات در این منطقه و ریشه یابی علل شکل گیری این مناقشات هستیم. نتایج پژوهش نشان می دهد، ریشه و منبع مناقشات در این منطقه متعدد است اما در عین حال به دو بخش ریشه های داخلی و خارجی تقسیم می شود. استعمار، بی ثباتی سیاسی، اختلافات ارضی و مرزی، فقر و سطح پایین توسعه اقتصادی، دخالت و نفوذ قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای، کارشکنی و دخالت اسرائیل، عدم کارآمدی نهادهای منطقه ای و بین المللی و... از موارد شکل دهنده به این مناقشات است.
۵۴۹.

بررسی نقش مشارکت شهروندان در نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده با رویکرد مدیریت شهری (مطالعه موردی: منطقه 12 شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مشارکت مدیریت شهری بهسازی و نوسازی شهری احیای شهری بافت های فرسوده (ناکارآمد)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۸ تعداد دانلود : ۸۲۳
تحولات سریع ساختار شهری تهران در سال های اخیر، از موضوعاتی است که بر نظام برنامه ریزی و مدیریت شهری تأثیر گذاشته است. عمده ترین آسیب ناشی از این دگرگونی، ناسازگاری کالبدی است که در دو وجه ناهمگونی و ناپایداری بافت های قدیمی و فرسوده و نوساز و در ابعاد ناهنجاری های مختلف کالبدی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی نمایان شده است. در این زمینه، اجرای برنامه هایی مانند بهسازی، مرمت، زنده سازی، نوسازی و... با هدف تجدیدحیات شهری یا جلوگیری از افت شهری، از مهم ترین شیوه هایی است که در کانون توجه متخصصان و مجریان شهرسازی و ساختار مدیریت شهری قرار دارد و محور اصلی اجرای این برنامه ها، مشارکت شهروندان است. در میان مناطق مختلف شهر تهران، منطقة 12، یکی از مهم ترین مراکز قدیمی و تاریخی شهر به شمار می آید که سهم عمدة فضای کالبدی آن را بافت های فرسوده تشکیل می دهند. مطابق بررسی ها، مهم ترین مسئلة بافت های فرسودة این منطقه، پایین بودن نقش مشارکت شهروندان در رویکرد مدیریت شهری و راهبردهای اتخاذشده طی سال های اخیر درجهت مرمت، توانمندسازی و حیات بخشی به آن هاست که در این مقاله به چیستی و چرایی آن پرداخته می شود. این پژوهش، با تحلیل توصیفی- کاربردی عرصه های تصمیم گیری مرتبط، انتخاب شیوه های مختلف مشارکت شهروندان و سیاست هایی مناسب در نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده اصلاح، تثبیت و ارائه شده و نشانگر آن است که حل مشکلات بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده، با مدیریت شهری، مرمت و مشارکت مردم رابطة مستقیم دارد.
۵۵۰.

ارزیابی میزان تحقیق پذیری طرح هادی شهر دهاقان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزیابی طرح جامع شهری تحقق پذیری طرح هادی دهاقان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۶ تعداد دانلود : ۱۰۹۴
با توجه به تهیه طرح های هادی در ایران ، به مدت 5 دهه، انتظار می رود این گونه کوشش ها در شهر های کم جمعیت ما ، به برنامه ریزی دقیق که پیشرفت شهر های میانی ما را تضمین می کند، منجر شود. طرح جامع شهری بیشتر به منظور ترویج ضوابط شهرسازی، کنترل توسعه شهرها، هماهنگ سازی بخش های مختلف شهر و شناخت حوزه های نفوذ شهر تهیه میشود. در این پژوهش تلاش بر آن است تا با مقایسه تطبیقی طرح هادی و جامع دهاقان میزان تحقق پذیری آن، در وجوه جمعیتی، کالبدی و انواع کاربریها بررسی شود. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی می باشد. بررسیها نشان داد تحقق پذیری جمعیتی که زیربنای بقیه کاربریهاست 70 در صد بوده و حدود 7000 نفر از میزان پیشنهادی عقب مانده است. به جز کاربریهای مسکونی ، اداری ـ انتظامی، مذهبی، تجاری، فضای سبز، شبکه راه و کشاورزی بقیه کاربری ها حتی با محاسبه درصد تحقق آن ها با توجه به جمعیت موجود محقق نشده است. که این نشان از عدم توانایی طرح هادی در پیشبرد توسعه بر اساس برنامه ریزی موجود است.محاسبات صورت گرفته طبق روش هلدرن، نشان داد که شهر دارای رشد بی رویه و اسپرال است؛ به طوری که تا حدود 28 سال آینده، محدوده شهر زمین لازم را جهت جذب جمعیت داراست. از جمله عوامل کاهش جمعیت شهر می توان به مهاجرت گسترده مردم، به دلیل عدم وجود فرصت اشتغال ، کاهش گرایش مردم به کشاورزی به علت خشک سالیهای گسترده و نبود صنعت در شهر اشاره کرد.
۵۵۱.

کاربرد تحلیل عاملی و مدل تخمین تراکم کرنل در ارزیابی توسعه مکانی- فضایی مناطق روستایی شهرستان تنکابن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روستا تحلیل عاملی تنکابن مدل کرنل توسعه مکانی - فضایی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی فضا و محیط روستایی
تعداد بازدید : ۲۲۶۶ تعداد دانلود : ۱۱۲۸
در مطالعات جغرافیای روستایی، به دلیل تنوع پدیده های مکانی و فضایی امکان مطالعه به صورت مجرد و منفرد مقدور نیست. لذا اولین گام طبقه­بندی این پدیده­ ها در گروه­ های مشابه است، که در این خصوص تحلیل عاملی به عنوان ابزاری قدرتمند در مقابل این مشکل، راه حل تقلیل و تحلیل عوامل توسعه را به عهده دارد. در این مقاله از 38 شاخص جهت سطح­بندی روستا های شهرستان تنکابن استفاده گردید، که با استفاده از تحلیل عاملی به 4 عامل تقلیل یافت. امروزه استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیایی در تحلیل فضایی توسعه روستایی و به کارگیری مدل­ ها و آزمون­ های آماری گرافیک مبنا در جهت تهیه پایگاه داده مکانی، مرتب سازی، نمایش فضایی اطلاعات ،تلفیق اطلاعات و تحلیل فضایی آن متداول شده است. روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی_ترکیبی بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات به صورت کمی و کیفی با بهره­گیری از روش­ های آمار استنباطی و با استفاده از نرم افزار های SPSSو ArcGIS10 انجام گرفته است. نتایج نشان می­دهد عامل اقتصادی-کالبدی با مقدار ویژه 305/17 ، به تن هایی قادر است، 769/33 درصد از واریانس را محاسبه کند، و دارای بیشترین تأثیر در بین عوامل چهارگانه می­باشد، به عنوان عامل اصلی در سطح­بندی روستا ها شناخته شده است. همچنین بهترین مدل جهت تخمین تراکم توسعه در منطقه، مدل کرنل بوده که با ضریب تعیین 71/0 بهترین مدل انتخاب گردید. با توجه به این مدل، تراکم توسعه در روستا های شمال غربی شهرستان می­باشد.
۵۵۲.

ارزیابی اثرات محیط زیستی احداث پیاده راه پل طبیعت و بهبود عملکرد اکولوژیک آن در محدوده جغرافیایی منطقه 3 تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزیابی اثرات زیست محیطی اکولوژی شهری پیاده راه پل طبیعت ماتریس ایرانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۵ تعداد دانلود : ۹۲۶
با افزایش روزافزون جمعیت شهرها، آلودگی محیط شهرها، سبک زندگی آپارتمان نشینی، فاصله گرفتن از محیط طبیعی و غیره، ضرورت نیاز به فضا های اجتماعی، جذاب و آرامش بخشی مانند پیاده راه ها در شهرها روزبه روز افزایش یافته است. پل طبیعت واقع در منطقه سه تهران با مساحت 7000 مترمربع، اولین پل صرفاً پیاده رو در ایران است که بوستان آب وآتش و پارک جنگلی طالقانی را به یکدیگر متصل می کند. پل طبیعت جدا از مسائل اقتصادی و اجتماعی، ابعاد اکولوژیک نیز دارد و نیاز به بررسی و ارزیابی در این زمینه وجود دارد. روش تحقیق در این مقاله به این صورت است که برای ارزیابی زیست محیطی احداث پیاده راه پل طبیعت ابتدا به کمک مدل DPSIR ساختار محیط زیست منطقه بررسی شد، سپس برای ارزیابی اثرات احداث پل طبیعت از روش ماتریس ایرانی استفاده گردید و سپس برای بهبود عملکرد زیست محیطی آن از رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین بهره گرفته شد. نتایج ارزیابی اکولوژیک احداث پیاد ه راه پل طبیعت نشان می دهد احداث این پل از لحاظ زیست محیطی کاملاً تأیید شده است. همچنین در بین اثرات، بهبود عملکرد اکولوژیک منطقه با 2 امتیاز مهم ترین اثر و در بین پیامدها نیز بهبود شرایط میکروکلیما و کیفیت هوا و زیستگاه های گیاهی به طور مشترک با 6/1 امتیاز مهم ترین پیامدها به شمار می آیند. استفاده از اصول اکولوژی سیمای سرزمینی در حال حاضر در بسیاری از شهرهای جهان در جریان است و حیات زیست محیطی و بومی این شهرها را تأمین می کند. شهر تهران نیز برای بهبود عملکرد محیط زیست خود در سطح کلان باید از این اصول پیروی کند. یکی از پایه ای ترین این اصول شکل گیری و گسترش مفهوم ماتریکس، لکه و کریدور است. بسط و ارتباط این اصل پایه ای باید به این صورت باشد که برای بهبود عملکرد محیطی احداث پل طبیعت بر اساس اصول اکولوژی سیمای سرزمین، گسترش لکه سبز بوستان آب و آتش- پل طبیعت – بوستان طالقانی با کاربری های فضای سبز و کاربری های نیازمند احیا و بازسازی در اطراف پل طبیعت لازم و ضروری است. چنین شبکه ای در طولانی مدت نه تنها موجب بهبود عملکرد اکولوژیک منطقه و سطح شهر تهران خواهد شد، بلکه می تواند بر غنای بصری، کیفیت هوا و حتی تنوع زیستی منطقه تأثیر گذار باشد و به طور کلی کیفیت حیات را در کلان شهر تهران بهبود بخشد.
۵۵۳.

جهانی شدن اقتصاد و چالش پایداری در منطقه کلان شهری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اصفهان ساخت و سازهای شهری تخلفات ساختمانی آسیب پذیری شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۴ تعداد دانلود : ۱۴۱۷
جهانی شدن اقتصاد واقعیت زندگی معاصر است. گردش جهانی سرمایه، کالا و اطلاعات به عنوان مهم ترین عوامل تولید و نیروهای جهانیشدن صورت بندی جدیدی از روابط اقتصادی، اجتماعی و فضایی را شکل داده است. در این میان ظهور شهرهای جهانی به عنوان مراکز اصلی استقرار کارکردهای نوین و اتصال و پیوند اقتصاد ملی به اقتصاد جهانی از مهم ترین پیامدهای فضایی جهانی شدن می باشد. این مراکز علاوه بر کمک به استقرار و بالندگی تجدید ساختارهای اقتصادی- اجتماعی ناشی از جهانی شدن، زمینه پویایی اقتصادی و کارکردی بستر های محلی، منطقه ای و حتی ملی را فراهم میکنند. این به آن مفهوم است که شهرها به ویژه مناطق کلان شهری برای رسیدن به رشد و توسعه پایدار اقتصادی نیازمند برقراری پیوندها و تعاملات مثبت با تحولات جهانی شدن و الزامات ناشی از آن هستند. استدلال بر این است که یکی از عوامل ناپایداری منطقه کلان شهری تهران در دو دهه اخیر نبود ارتباط و تعامل مثبت با جهانیشدن و شبکه شهرهای جهانی بوده است. از این رو تحقیق حاضر، جایگاه منطقه کلان شهری تهران را بر مبنای شاخص های جهانی شدن اقتصاد و شهرهای جهانی مورد ارزیابی قرار داده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که منطقه کلان شهری تهران هنوز وارد فرایند جهانی شدن اقتصاد نشده و خارج از شبکه شهرهای جهانی قرار دارد، به طوریکه بررسی شاخص میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی(سال 1372-86) و حجم تجارت خارجی(سال 1378-83) به عنوان دو مؤلفه اصلی جهانی شدن اقتصاد و مقایسه تطبیقی آن با برخی از مناطق کلان شهری نشان دهنده سهم ضعیف منطقه کلان شهری تهران بوده است. همین طور بررسی نتایج تحقیقات جهانی انجام شده در مورد شهرهای جهانی نشان میدهد که منطقه کلان شهری تهران خارج از شبکه شهرهای جهانی قرار دارد.
۵۵۴.

نقش راه در توسعه مناطق روستایی با تأکید بر تنوع فعالیت های اقتصادی (مطالعه موردی: دهستان چورزق در شهرستان طارم)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حمل و نقل اقتصاد روستایی شهرستان طارم توسعه روستایی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی فضا و محیط روستایی
تعداد بازدید : ۲۲۶۲ تعداد دانلود : ۶۵۷
هدف: این تحقیق به بررسی نقش راه زنجان- تهم- چورزق در توسعه روستایی از طریق تنوع به فعالیت های اقتصادی در روستاهای دهستان چورزق شهرستان طارم می پردازد. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به لحاظ روش از نوع تحلیلی- توصیفی و روش گردآوری داده ها میدانی و اسنادی است. در این بین، از تعداد ۲۷۴۲ خانوار ساکن در دهستان چورزق، با روش نمونه گیری کوکران ۲۵۰ مورد انتخاب شده و برای تحلیل داده ها از آزمون های آماری از قبیل ویلکاکسون، t تک نمونه ای و t دو نمونه ای استفاده شده است. یافته ها: نتایج مطالعه بیان گر وجود تفاوت معناداری در دو دوره زمانی قبل و بعد از ایجاد جاده زنجان- تهم- چورزق در مؤلفه های تنوع به فعالیت های اقتصادی روستایی است؛ به طوری که مؤلفه های تنوع بخشی به منابع درآمدی در روستا، بهبود زیرساخت های تولیدی و خدماتی به ترتیب بیشترین و سرمایه گذاری خارج از روستا کمترین میزان را نشان می دهد. نتیجه آزمون t تک نمونه ای نیز برای تمامی ابعاد در سطح آلفا ۰.۰۱ معنادار است؛ افزون بر این نتیجه آزمون t دونمونه ای نیز در بین دو گروه از روستاهای تا فاصله ۵ کیلومتری از جاده و روستاهای بیشتر از این فاصله از جاده مبیّن تفاوت معناداری در سطح ۹۹ است که نشان دهنده مثبت بودن جهت تفاوت ها است. محدودیت ها: هم کاری اندک برخی از مسؤولان محلی، کمبود اطلاعات، مشارکت اندک برخی از افراد محلی به دلیل اعتماد کم به محققان. راه کارهای عملی: با توجه به یافته های تحقیق، می توان از آن به عنوان ابزاری در راستای نیل به توسعه پایدار روستایی در مناطق روستایی و به ویژه روستاهای در معرض تخلیه استفاده کرد. اصالت/ ارزش: اهمیت پژوهش حاضر در این است که تأثیرات جاده زنجان- تهم- چورزق را در تنوع بخشی به اقتصاد روستایی در منطقه مورد مطالعه را بررسی می کند. بنابراین، از یافته های تحقیق می تواند در تشریح نقش تنوع فعالیت های اقتصادی و نگه داشت جمعیت در مناطق روستایی مورد استفاده قرار گیرد.
۵۵۵.

بررسی نقش و عملکرد مبلمان شهری در ارتقاء کیفیت محیط شهری و رضایتمندی شهروندان (مطالعه موردی:منطقه 4شهرداری کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رضایتمندی شهروندان مبلمان شهری کیفیت محیط شهری منطقه 4 کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۰ تعداد دانلود : ۷۳۹
با گسترش فزاینده شهرنشینی و افزایش جمعیت شهرنشینان و مشکلات ناشی از آن، فراهم آوردن امکاناتی برای رفاه حال شهروندان بیش از پیش ضروری می نماید.امروزه اهمیت و نقش مبلمان شهری در خدمات رسانی و زیباسازی شهری بر هیچ کس پوشیده نیست و مبلمان شهری از اجزایضروری و جدایی ناپذیر شهرها محسوب می شود. هدف از این مطالعه بررسی نقش مبلمان شهری بر ارتقاء کیفیت محیط شهری و رضایتمندی شهروندان منطقه 4 شهرداری کرمانشاه است که به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است. گردآوری اطلاعات با استفاده از دو روش کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را شهروندان منطقه 4 کرمانشاه تشکیل می دهد که تعداد 375 نفر از آنها با استفاده از فرمول کوکران انتخاب و پرسشنامه پژوهش به روش تصادفی ساده بین آنها توزیع شد. پرسشنامه پژوهش محقق ساخته است که روایی آن با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به میزان 80/0 تایید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی، t استیودنت در نرم افزارهای AMOS و SPSS و برای سنجش میزان رضایتمندی شهروندان از شاخص هال ین تن استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که از نظر ساکنان این منطقه مبلمان شهری در بهبود کیفیت محیط و رضایتمندی شهروندان تأثیر دارد. مبلمان شهری منطقه 4 کرمانشاه از زیبایی و تناسب مطلوبی و جانمایی صحیحی برخوردار نیستند. همچنین، بین عدم رعایت اصول استانداردهای مبلمان شهری و به وجود آمدن ساختار ناموزون شهری و کاهش کیفیت محیط شهری همبستگی بالایی یافت شد.
۵۵۶.

شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر پذیرش خدمات دفاتر فن آوری اطلاعات و ارتباطات روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تصمیم گیری چند شاخصه شکاف دیجیتالی دفاتر ICT روستایی مدل های پذیرش فن آوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵۸ تعداد دانلود : ۱۱۶۸
شکاف دیجیتالی در مناطق روستایی یکی از چالش های مهم توسعه در هزاره ی سوم است. بسیاری از کشورهای در حال توسعه هم اکنون به دنبال بهره گیری از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی به منظور کاهش و در نهایت حذف شکاف دیجیتالی هستند. ارایه ی خدمات با استفاده از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی به روستاییان یکی از راهبردهایی است که در راستای کاهش و حذف شکاف دیجیتالی در دستور کار متولیان توسعه ی روستایی کشور ما نیز قرارگرفته است. قابل ذکر است که عرضه ی فن آوری، شرط لازم و نه کافی برای استفاده و کاربرد فن آوری است. سرمایه گذاری های انجام شده در زمینه ی فن آوری، زمانی از بهره وری لازم برخوردار است که فن آوری هدف مورد پذیرش کاربران قرار گیرد. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش ابتدا عوامل مؤثر بر پذیرش خدمات دفاتر فن آوری اطلاعات و ارتباطات روستایی در سیزده عامل شناسایی و سپس با رویکرد توصیفی- پیمایشی مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار اصلی تحقیق حاضر پرسشنامه است و جامعه ی آماری این پژوهش خبرگان دانشگاهی و کارشناسان و متخصصان فن آوری اطلاعات در سازمان-های دولتی متولی امور روستایی استان سیستان و بلوچستان هستند که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش مقایسه ی میانگین عامل ها از روش آزمون t و با استفاده از نرم افزار spss نسخه 5/11، بررسی یکسان بودن تاثیر عوامل مورد مطالعه با استفاده از آنالیز واریانس درون موردی تک فاکتوری و رتبه بندی عوامل مؤثر با استفاده از تکنیک TOPSIS (یکی از فنون تصمیم گیری چندشاخصه) انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که تمام عوامل مورد مطالعه در این تحقیق بر پذیرش خدمات دفاتر ICT روستایی مؤثر هستند اما تاثیر هر یک از عوامل مؤثر بر پذیرش خدمات فن آوری اطلاعات و ارتباطات روستایی توسط روستاییان یکسان نیست، از این رو به رتبه بندی عوامل پرداخته شده و میزان تاثیرگذاری و اولویت آنها تعیین شده است.
۵۵۸.

تدوین استراتژی های توسعه آموزش محیط زیست در مدیریت شهری با ماتریس SWOT

کلیدواژه‌ها: استراتژی مدیریت شهری مدل SWOT آموزش محیط زیست

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری اکولوژی شهری
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری مدیریت شهری
تعداد بازدید : ۲۲۵۲ تعداد دانلود : ۸۹۰
شهر، بخشی غیرقابل تفکیک از حیات شهروندان است. یک انسان شهرنشین به همان میزان که در مورد زبان و فرهنگ نیاز به آموزش دارد، در مورد شهر و نحوه اداره و حفظ محیط زیست آن نیز نیازمند آموزش و آموختن است. در این راستا این پژوهش، به تدوین استراتژی هایی برای توسعه آموزش محیط زیست با مشارکت 55 نفر کارشناسان و استادان خبره در زمینه مسائل آموزش محیط زیست با روش SWOT و تکمیل ماتریس برنامه ریزی کمی راهبردی موسوم به QSPM نمود تا بتوان از نتایج آن به عنوان استراتژی های کلیدی در برنامه های توسعه ایران استفاده کرد. نتایج این بررسی نشان داد که استراتژی (دعوت به همکاری از سازمان های غیردولتی برای هرگونه مساعدت در زمینه ی آموزش محیط زیست به شهروندان) به عنوان مهم ترین استراتژی پیش روی با بالاترین امتیاز معرفی گردید.
۵۵۹.

طرح های شهری ایران از قلمرو تهیه تا واقعیت آن در اجرا: مورد مطالعه : طرح جامع تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: منابع مالی طرح جامع ناکارآمدی طرح های شهری تهیه واجرا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵۴ تعداد دانلود : ۱۲۱۵
با ورود به نیمه ی دوم دهه ی هشتاد، بیش از چهل سال از زمان تهیه واجرای طرح های جامع شهری در ایران می گذرد. بر اساس بررسی های انجام شده این طرح ها با وجود همه ی تمهیدات، رویکردها وابزارهای قانونی خود از دست یابی به اهداف تعیین شده، به دلایل مختلف، بازمانده اند. در نوشتار حاضر با فرض این که ناهماهنگی سازمان های مؤثر در امور خدمات شهری، نحوه ی تهیه واجرای طرح ها و نبود منابع مالی به همراه عدم وجود نیروی تخصصی در ناکارآمدی این طرح ها مؤثر بوده است، با تکیه بر مطالعات میدانی ، اسنادی وکتابخانه ای پیرامون موضوع بحث نموده است. نتایج حاصل از این تحقیق، بیانگر آن است که نبود مدیریت واحد شهری ، کیفیت مطالعات وبرآورد مهندسین مشاور و ناتوانی شهرداری ها از بعد مالی وانسانی، در ناکارآمدی طرح ها مؤثر بوده است.
۵۶۰.

رتبه بندی آبادی های بخش بیضا بر اساس توان جمعیتی ، توان اقتصادی و دسترسی به منظور برنامه ریزی توسعه و بررسی مسائل و مشکلات روستاها به روش سریع (روش چمبرز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مشارکت رتبه بندی توسعة روستایی بخش بیضاء

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵۱
بخش بیضاء از توابع شهرستان سپیدان در استان فارس با دارا بودن 83 پارچه آبادی و تنوع سرزمینی، علیرغم توان بالای اقتصادی و محیطی در نگهداشت جمعیت خود ناموفق بوده و امروزه شاهد مهاجرت وسیع ساکنین آن به سمت شهر شیراز هستیم به نحوی که برخی از آبادی های بخش دارای نرخ رشد منفی و برخی از آنها در حال تخلیة کامل هستند. فعالیت هایی که طی دو دهة گذشته به منظور خدمات رسانی به روستاها از طرف سازمان های مختلف و به ویژه جهاد کشاورزی (جهاد سازندگی سابق) صورت گرفته، نتوانسته است موجبات توسعه را در این بخش از کشورمان فراهم کند. نگرش سطحی مسئولین و تصمیم گیران به ابعاد مختلف زندگی مردم روستایی، پیچیدن نسخة واحد برای درمان مشکلات روستاها، در نظر نگرفتن مردم روستاها به عنوان بخشی مهم از فرایند برنامه ریزی توسعه، غارت منابع آب، تخریب خاک و پوشش گیاهی، عدم توجه به توان های محیطی و عدم استفاده از شیوه های نوین بهره برداری، برخی از دلایل این توسعه نیافتگی است. در این مقاله ضمن استفاده از روش های علمی متداول در جهت دسته بندی آبادی های بخش بیضاء، به منظور شناخت و اولویت بندی مسائل و مشکلات از روش سریع (روش چمبرز) که اساس آن بر گفتگو با روستاییان و پرسشگری از آنان و همچنین اولویت بندی مسائل از طرف خود آنان است، استفاده شده است. . واژگان کلیدی : توسعة روستایی، مشارکت، بخش بیضاء، رتبه بندی

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان