سهیلا حسین پور

هدف همزمان با حضور زنان در عرصه اجتماع، مسئله مزاحمت برای آنها در کانون تحلیل قرارگرفته است. مزاحمت خیابانی ازسوی مردان شامل هر نوع عملی است که جنبه کلامی، فیزیکی و حتی تمجید از زنان را شامل شود. هدف از پژوهش حاضر، کشف انواع مزاحمت های ایجاد شده برای زنان ودختران و بررسی واکنش آنها درسطح شهر سنندج است. میدان پژوهش شامل کلیه زنان و دختران 18 تا 40 ساله شهر سنندج و مشارکت کنندگان تعداد 36 نفر از زنانی بودند که مزاحمت خیابانی را تجربه کرده اند. انها بر اساس نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و گردآوری داده ها با مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. داده ها بر اساس نظریه زمینه ای تحلیل شدند.و 51 مقوله در رابطه با علت، واکنش، استراتژی، پیامد و مقوله هسته استخراج شد. از دید این زنان مزاحمت خیابانی بیشتر در مکان های عمومی همچون خیابان، پارک ها و اخیراً فضای مجازی اتفاق افتاده و اکثریت زنان اولین مزاحمت را در دوران کودکی تجربه کرده بودند.. زنان عواملی چون بیکاری، مشکلات جنسی، تبدیل شدن خیابان به مکانی برای سرگرمی و پرسه زنی، کمبودهای عاطفی و برتری فضای مردسالارانه بر اجتماع را دلایل اصلی اقدام به مزاحمت خیابانی می دانستند. متداول ترین واکنش زنان، سکوت و عدم توجه به عمل زشت مزاحمت ، به ویژه متلک است که. پیامد آن احساس ترس و ناامنی برای زنان بود. مقوله هسته نهایی پژوهش مفهوم «خیابان فضای تخلیه ناکامی های اجتماعی- اقتصادی مردانه» نام گذاری شد.

زمینه و هدف : در بین عوامل متعدد مرتبط با رفتارهای پرخطر گروه های سنی جوان، مهارت مدیریت خشم و میزان تاب آوری آن ها به عنوان مجموعه ای از مهارت ها و استعدادهای روانی یکی از مهم ترین عوامل پیش بینی کننده رفتارهای پرخطر و درنتیجه میزان انتظام و امنیّت جامعه انسانی به شمار می رود؛ زیرا در بین گروه سنی مورد مطالعه روابط درهم تنیده و پیچیده ای وجود دارد. ازاین رو، هدف از پژوهش حاضر تدوین مدل ساختاری نقش مهارت مدیریت خشم بر رفتارهای پرخطر جوانان با واسطه گری تاب آوری است. روش : این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری را دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز در سال تحصیلی 1399-1400 تشکیل می دهند که براساس آمار اخذشده حدود 27000 نفر هستند. نمونه آماری براساس جدول کرجسی مورگان، تعداد 383 نفر از طریق فراخوان اینترنتی به صورت داوطلبانه و آنلاین (برخط) با توجه به محدودیت تردد کرونا در پژوهش حاضر شرکت کردند. در ادامه، برای جمع آوری داده های موردنیاز از پرسشنامه های مهارت کنترل خشم حاجتی و همکاران (1387)، ابعاد تاب آوری واگنیلد (2009) و پرسش نامه خطرپذیری ایرانی (1387) بهره برداری شد و سپس، برای تجزیه وتحلیل داده های احصائی از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد، مدل پیشنهادی از برازش قابل قبولی برخوردار است؛ زیرا تصریح شد اثر مستقیم مهارت مدیریت خشم بر رفتارهای پرخطر )001/0),P(363/0- ( و اثر غیرمستقیم (022/0),P(427/0- ( و همچنین اثر کل بین متغیرها (001/0),P(424/0- ( می باشد که هر سه از نظر آماری معنادار هستند و این بدین معناست که مهارت مدیریت خشم به طور مستقیم و غیرمستقیم با رفتار پرخطر رابطه معناداری دارد. نتیجه گیری: مهارت مدیریت خشم موجب افزایش میزان تاب آوری و درنتیجه سبب کاهش گرایش به رفتار پرخطر و افزایش نظم و احساس امنیّت اجتماعی در بین جوانان می شود.

ایجاد نظام ارزشیابی با هدف استاندارد کردن بومی سازی و نظام مند ساختن انتخاب مدیران، به عدالت محوری و شایسته سالاری نظام آموزش و پرورش کمک می کند. نوآوری این پژوهش بدان جهت است که فقدان یک مدل ارزشیابی مدون در سیستم آموزشی کشور برای ارزیابی شایستگی مدیران مدارس ابتدایی کاملاً احساس می شود. هدف از انجام پژوهش دستیابی به الگوی بومی ارزشیابی شایستگی مدیران آموزشی بود تا میزان مطلوبیت هدف های آموزشی، طرح ها، برون دادها و در نهایت پیامدهای برنامه های اجرا شده سنجیده شود.  این پژوهش شامل دو بخش عمده طراحی الگو و تعیین مطلوبیت الگو است. در بخش طراحی الگو اطلاعات مورد نظر از روش تفسیری استفاده شد و در بخش دوم مطلوبیت الگوی پیشنهادی از طریق مطالعات میدانی (زمینه ای- پیمایشی) و فن دلفی بررسی شد. روش پژوهش آمیخته اکتشافی (کیفی-کمی) بود. مشارکت کنندگان شامل دو گروه از جمله: مدیران مدارس مقطع ابتدایی استان سمنان و متخصصان تعلیم و تربیت کشور در زمینه مدیریت آموزشی بودند که در مجموع تعداد 273 نفر شرکت داشتند. بر اساس نظرات دو گروه، معیار اخلاقی نسبت به سایر معیارها، اهمیت بالاتری در نقش آفرینی یک مدیر در مقطع ابتدایی داشته است. معیار شخصیتی در رتبه دوم، مؤلفه وظایف در رتبه سوم و در نهایت نیز، معیار مهارت قرار دارد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی میزان اثربخشی تدریس مدل هفت مرحله ای چرخه یادگیری بر بهبود مهارت های تفکر خلاق و حل مسأله دانش آموزان ابتدایی انجام پذیرفت. طرح پژوهش حاضر به شیوه تجربی و از نوع طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی آموزش و پرورش شهرستان دهگلان در سال تحصیلی 99-1398 بود، که با توجه به نوع پژوهش، نمونه آماری شامل دو کلاس 20 نفری بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و گروه آزمودنی تحت آموزش(مدل هفت مرحله ای چرخه یادگیری) قرار گرفتند و در مقابل، گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تفکر خلاق Torrance(1981) و پرسشنامه مهارت حل مسئلهHepner and Petersen(1982) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با روش آماری تحلیل کواریانس انجام پذیرفت. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش مبتنی بر مدل هفت مرحله ای یادگیری باعث افزایش معنادار مهارت های تفکر خلاق: سیالی(001/0≥P) ، ابتکار (000/0≥P)، انعطاف پذیری (000/0≥P) و بسط (034/0≥P) و حل مسأله (اعتماد به نفس در حل مسأله (002/0≥P)، سبک اجتناب- اشتیاق (006/0≥P) و کنترل شخصی(040/0≥P) در مرحله پس آزمون می شود. در واقع تدریس با استفاده از الگوی چرخه یادگیری هفت مرحله ای باعث افزایش متغیرهای مذکور در جامعه هدف شده است.

زمینه و هدف: پدیده سرقت به عنوان یک عمل مجرمانه یکی از معضلات عمده جوامع بشری است که در این میان سرقت های خرد در مقایسه با سایر سرقت ها دارای فراوانی قابل توجهی می باشند. از این رو پلیس همواره به دنبال راهی بوده تا با شناخت عوامل اجتماعی ارتکاب به سرقت، راهکار هدفمندی جهت مقابله با آن ارائه کند. از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر پدیده سرقت خرد در شهر همدان انجام پذیرفت. روش تحقیق: در این پژوهش، از روش توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل سارقین دستگیر شده توسط آگاهی ف.ا.ا همدان می باشند که از طریق نمونه گیری در دسترس و کل شماری همه 76 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن به روش محتوایی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 92/0 محاسبه گردید. جهت تحلیل داده ها نیز از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی نظیر؛ میانگین، آزمون کالموگرف-اسمیرنوف، آزمون T  تک گروهی و فریدمن استفاده شده است. یافته ها و نتایج: یافته ها نشان داد مهم ترین عوامل موثر بر سرقت عبارتنداز؛ بی نظمی فیزیکی با میانگین 92/38، کنترل اجتماعی 02/26، همنشینی با افراد خلافکار 19/21، دینداری 57/40 و آنومی (بی هنجاری) 42/18. بدین صورت که میانگین بی نظمی فیزیکی و کنترل اجتماعی براساس داده ها معنی دار نمی باشد و با توجه به مقایسه میانگین مشخص شد متغیرهای مذکور به اندازه ای نبوده که مانع از سرقت سارقان باشد. اما نتایج متغیرهای همنشینی با افراد خلافکار و میزان دینداری معنی دار می باشد لذا تاثیرگذاری آن ها تبیین شد و در نهایت تصریح گردید میانگین آنومی بیشتر از میانگین بوده و سارقان آنومی بالایی جهت اقدام به سرقت گزارش کرده اند. نتیجه گیری: بنابراین از آنجا که عوامل موثر احصاء شده باعث ایجاد انگیزه و کشش مجرمانه در فرد می شوند، شناخت دلایل ارتکاب سرقت می تواند در وهله اول به پیشگیری از سرقت کمک نموده و در وهله دوم، با ارائه مجموعه آموزش ها و آگاهی سازی اجتماعی و برنامه ریزی و طراحی صحیح شهری براساس نتایج بی ن ظمی فیزیکی و کنترل اجتماعی، موجب منفعل سازی کانون های جرم خیز شده و اقدامات پلیس را مؤثر گرداند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی میزان اثربخشی روش تدریس فعال بر خلاقیت و عزت نفس دانش آموزان دختر انجام شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش تحقیق از نوع طرح شبه آزمایشی پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه هدف، دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی مدارس شهر کرج است که از بین آنان تعداد 40 نفر با استفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل (20) و آزمایش (20) قرار گرفتند. در ادامه برای گردآوری داده های موردنیاز از آزمون خلاقیت تورنس و مقیاس سنجش کوپر اسمیت استفاده شد، برای تعیین روایی آن ها از روایی محتوایی و برای به دست آوردن پایایی نیز از ضریب آلفای کرونباخ بهره گرفته شد، مقدار آن در پرسشنامه های مذکور به ترتیب 90/0 و 85/0 محاسبه گردید. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس چند متغیره  نشان داد استفاده از روش تدریس فعال هنر، بر افزایش خلاقیت دانش آموزان در ابعاد قابلیت انعطاف پذیری، ابتکار، بسط و سیالی مؤثر بوده است. همچنین استفاده از روش تدریس فعال هنر باعث رشد عزت نفس فردی، خانوادگی، تحصیلی و اجتماعی فراگیران می شود. بنابراین هنر قادر است شرایطی فراهم کند تا دانش آموزان به بیان افکار و اندیشه های نوآورانه خود به دور از هرگونه دغدغه ای بپردازند تا در آینده با کمک آن بتوانند بهتر فکر کنند و با حس ارزشمند بودن در جامعه خلاقانه به برخورد با مسائل فردی و اجتماعی بپردازند.

اهداف: مدل سازی داده ای ساخت یک فرآیند مبتنی بر مدل سه بعدی است که بینش و ابزارهایی را جهت تغییر رویکرد آموزشی مهیا نموده است. هدف از این تحقیق، آزمونِ یک ساختار آموزشی فعال و سازنده گرا با محوریت رویکرد مدل سازی داده ای ساخت و کاربرد این شیوه در ارتقای خلاقیت دانشجویان معماری در دروس فن ساختمان است. روش ها: آزمون تحقیق به شیوه شبه آزمایشی با گروه های آزمایشی و کنترل، و با استفاده از پیش آزمون و پس آزمون انجام گرفت. پیش آزمون با انجام آزمون خلاقیت تورنس و انجام دو تکلیف طراحی، و برای پس آزمون از آزمون آماری یو من-ویتنی استفاده شد. یافته ها: یافته ها تفاوت معناداری بین دو گروه نشان نداد و این دو گروه از نظر خلاقیت و عملکرد با هم مشابهت داشتند. اما با انجام پس آزمون، گروه آزمایشی در شاخص های فنی بودن کانسپت، هماهنگی عملکردها و مسائل اجرایی، طرح فنی سایت، کمیت و کیفیت و صحت نقشه های فاز دو، مصالح و جزییات اجرایی، ارائه نقشه ها و نمره کلی، برتری معناداری نسبت به گروه کنترل داشت. نتیجه گیری: به کارگیری روش آموزشی پیشنهادی با محوریت مدل سازی داده ای ساخت، در ارتقای عملکرد کلی دانشجویان گروه آزمایشی تاثیرگذار بوده و برتری معناداری داشت. در خصوص ارتقای خلاقیت دانشجویان تفاوت و برتری معناداری بین دو گروه مشاهده نشد، اما میانگین رتبه های دانشجویان گروه آزمایشی به شکل محسوسی بهتر از گروه کنترل بود. لذا نتایج تحقیق موید افزایش میزان یادگیری دانشجویان با استفاده از این رویکرد آموزشی می باشد.

هدف از پژوهش حاضر مقایسه خودکارآمدی و تعهد شغلی معلمان دارای تدریس در حوزه تخصصی و غیرتخصصی در مقطع ابتدایی ناحیه یک آموزش و پرورش شهرستان سنندج بود. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- مقایسه ای است. جامعه ی آماری شامل 1102 نفر (810 نفر زن و 292 نفر مرد) از معلمان مقطع ابتدایی آموزش و پرورش ناحیه یک شهرستان سنندج بوده که در سال تحصیلی 97-96 مشغول به فعالیت بودند. از این تعداد 95 نفر از معلمان مقطع ابتدایی که در حوزه ی غیرتخصصیِ خود، مشغول به تدریس بودند، به روش تمام شماری و همچنین 262 نفر از معلمان که دارای تدریس در حوزه تخصصی خود بودند، به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. از پرسشنامه های استاندارد خودکارآمدی تشانن- موران و وولفولک هوی (2001) و تعهد شغلی بلاو (2009)، جهت گردآوری داده-ها استفاده شد. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون t دو گروه مستقل استفاده گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که خودکارآمدیِ معلمانِ دارای تدریس در حوزه تخصصی و خارج از حوزه تخصصی، تفاوت معناداری دارد. همچنین تعهد شغلیِ معلمانِ دارای تدریس در حوزه تخصصی و خارج از حوزه تخصصی نیز، تفاوت معناداری دارد.

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش مؤلفه های همدلی بر سازگاری و مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی شهر سنندج انجام گرفت. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه هدف کودکان پیش دبستانی شهر سنندج است که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 10 نفر در گروه کنترل و 10 نفر در گروه آزمایش قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها از دو پرسشنامه مهارت های اجتماعی الیوت و گرشام (1990)، پرسشنامه سازگاری اجتماعی دانشگاه کالیفرنیا (1987) و بسته آموزشی مهارت همدلی(وزیری، لطفی کاشانی 1390) که بسته آموزشی مهارت های همدلی دارای پنج فرایند دانش افزایی، کاربستن، ارزشیابی، تحلیل و ترکیب است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (آزمون نرمال بودن داده ها، شیب همگونی رگرسیون، آزمون لوین، آزمون تحلیل کواریانس، آزمون آنکووا) استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که آموزش مؤلفه های همدلی بر سازگاری اجتماعی کودکان و مؤلفه های آن(قالب های اجتماعی، مهارت های اجتماعی، علایق ضداجتماعی، روابط مدرسه ای و روابط اجتماعی) تاثیر دارد و آموزش مؤلفه های همدلی بر مهارت های اجتماعی کودکان و مؤلفه های آن (مهارت اجتماعی و مشکلات رفتاری) تاثیر دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان برخورداری دانش آموزان ابتدایی از مهارت های اجتماعی و اخلاقی اخلاق شهروندی: مقایسه دیدگاه معلمان زن و دانش آموزان انجام گرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و نحوه گردآوری داده ها از روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است جامعه هدف دانش آموزان دوره ابتدایی منطقه دو شهر تهران است با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، تعداد نمونه 90 نفر معلم زن و دانش آموزان 350نفر محاسبه شد که از طریق روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است که روایی محتوایی آن توسط اساتید و صاحبنظران حوزه تعلیم و تربیت تایید شد، و برای به دست آوردن پایایی از ضریب آلفای کرانباخ استفاده شد که 841/0 محاسبه گردید. یافته ها نشان می دهد میزان برخورداری دانش آموزان از مؤلفه های مشارکت فعال، همدلی، مسئولیت پذیری بالاتر از حد متوسط و مؤلفه های روابط بین فردی، قدرت تصمیم گیری و تفکر انتقادی پایین تر از حد متوسط است. بین دیدگاه دانش آموزان و معلمان در خصوص میزان برخورداری دانش آموزان از مؤلفه های شهروندی اختلاف معنی داری وجود دارد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر نوع پوشش دختران با تأکید بر امنیت اجتماعی انجام گرفت. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت، توصیفی ازنوع پیمایشی است. جامعه هدف را دانشجویان دختر دانشگاه آزاد سنندج تشکیل می دهند که براساس آمار گرفته شده حدود 7000 نفر هستند. از بین آن ها، براساس جدول کرجسی مورگان تعداد 377 نفر ازطریق فراخوان اینترنتی به صورت داوطلبانه و برخط با توجه به محدودیت تردد کرونا در پژوهش حاضر شرکت کردند. به منظور جمع آوری داده های موردنیاز، از پرسشنامه محقق ساخته عوامل مؤثر بر نوع پوشش بهره برده شد و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از میانگین، انحراف معیار، آزمون های کالموگروف–اسمیرونوف، آزمون فریدمن و یومن ویتنی انجام شد. یافته ها نشان داد که مهم ترین دلایل پوشش دختران به ترتیب، شامل زیبایی و آراستگی، خانواده، دوستان، مد، دین، عرف جامعه، هنرمندان، دانشگاه و متمایزشدن از دیگران است. بیشترین نوع پوشش دختران دانشجو را مانتو شلوار و مقنعه تشکیل می دهد. عوامل متعددی در انتخاب پوشش دانشجویان دختر نقش دارند که شامل عوامل اعتقادی، خانوادگی و تربیتی، سیاسی و امنیتی، فرهنگی، اجتماعی می شود. در هر کدام از این عوامل چندین متغیر دخیل هستند و بین نظر دختران باحجاب و بدحجاب تفاوت معنی داری وجود ندارد.

این مقاله درصدد است تا نظریه ای داده بنیاد را در خصوص تدریس معلمان سیار در مدارس چندپایه شهرستان بانه در استان کردستان ارایه نماید. این تحقیق بر چند پرسش اصلی متمرکز شده است: چه عواملی باعث پدیده ی معلمان سیار شده است؟ مهم ترین مشکلات و چالش های تدریس معلمان سیار چیست؟ راهبردهای بهبود کیفیت چه هستند؟ وجود این نوع مدارس چه پیامدهای را در بر دارد؟ پاسخ به این پرسش ها نیازمند تجارب معلمان سیار در کلاس های چندپایه مدارس روستایی بود از این رو، یک راهبرد کیفی نظریه داده بنیاد به شیوه نظام مند مناسب تشخیص داده شد. آموزش وپرورش شهرستان بانه میدان اصلی پژوهش بود. مشارکت کنندگان همه مدارس دارای معلمان سیار بودند. نمونه گیری به شکل هدفمند صورت گرفت. از این رو، 12 نفر از معلمان سیار، راهبران آموزشی و مسئولان آموزش وپرورش به مصاحبه دعوت شدند این تحقیق تأکید بر برقراری طبقه های مختلف عدالت اجتماعی، آموزشی و جنسیتی به عنوان عوامل مهم پیشگیری از تشکیل مدارس با معلمان سیار را برجسته می سازد

هدف از این مقاله اندازه گیری میزان همکاری در انجام تحقیقات و تألیفات علمی گروه های آموزشی دانشگاه کردستان و بررسی رابطه آن با عواملی چون نوع و درجه تألیف و دانشکده است. پس از بررسی تألیفات اساتید دانشگاه کردستان در سال ۱۳۸۷ هجری شمسی و 2008 میلادی و محاسبه ضریب همکاری، مشاهده گردید که بیشترین ضریب همکاری مربوط به مقاله های چاپ شده در مجلات با درجه ISI و کم ترین آن مربوط به مقاله های چاپ شده در مجلات بدون درجه علمی است و همچنین با افزایش ضریب همکاری گروه ها، تعداد مقاله های چاپ شده توسط همکاران گروه نیز افزایش یافته است. ضریب همکاری در گروه های آبیاری، علوم دامی و زیست شناسی بیشترین و ضریب همکاری در گروه های معماری، جغرافیا و ادبیات فارسی کم ترین است؛ دانشکده کشاورزی بیشترین ضریب همکاری و دانشکده ادبیات کم ترین ضریب همکاری را داشتند. 

پژوهش حاضر با هدف تعیین اتربخشی آموزش شطرنج در پرورش هوش تجسم فضایی و خلاقیت کودکان پیش دبستانی شهرستان هلیلان انجام گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و نحوه گردآوری داده ها، روش تحقیق نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری شامل کلیه کودکان مقطع پیش دبستانی شهرستان هلیلان به تعداد 842 نفر بودند که بر اساس روش نمونه گیری در دسترس تعداد 40نفر انتخاب شده و به شکل تصادفی در دو گروه 20نفری کنترل و آزمایش تقسیم شدند، گروه آزمایش بسته آموزشی شطرنج برای کودکان را به مدت 12جلسه را به صورت متوالی و هفته ای سه جلسه به مدت 45دقیقه دریافت کرد.ند. اما گروه کنترل هیچ نوع آموزش خاصی دریافت نکردند. ابزار گرد آوری داده ها، در این پژوهش دو پرسشنامه استاندارد آزمون تصویری سنجش خلاقیت تصویری تورنس (فرم ب ) و تست ریون کودکان (1938) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون شاپیرو، آزمون لون، آزمون تحلیل کواریانس) در نرم ابزار spss انجام شد. که نتایج یافته ها نشان داد که آموزش شطرنج بر پرورش هوش تجسم فضایی (23/307F= و P<./001) و خلاقیت (45/712F= و P<./001) کودکان پیش دبستانی تأثیر دارد. بر اساس نتایج به دست آمده می توان برای پروروش هوش هیحانی و خلاقیت در مراکز پیش دبستانی از بازی شطرنج بهره گرفت.