آموزش و ارزشیابی(علوم تربیتی)

هدف از مطالعه حاضر تعیین اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر امید و سازگاری با مدرسه در دانش آموزان دارای انتخاب رشته اجباری علوم ریاضی و فنی بود. این مطالعه نیمه تجربی با طرح دو گروهی به شیوه قبل، بعد و پیگیری بود که بر روی 30 نفر از دانش آموزان دارای انتخاب رشته اجباری علوم ریاضی و فنی شهر بیرجند در سال تحصیلی 1401-1400 انجام گردید. این دانش آموزان به روش قرعه کشی وارد مطالعه شدند و با استفاده از روش تصادفی ساده به کمک جدول اعداد تصادفی به دو گروه مساوی آزمایش و کنترل تخصیص یافتند (هر گروه=15 نفر). مداخله آموزش ذهن آگاهی در 8 جلسه 60 دقیقه ای برای گروه آزمون اجرا شد. برای گروه کنترل مداخله ای انجام نگردید. داده ها با استفاده از پرسشنامه امید میلر و پرسشنامه سازگاری با مدرسه کیم در سه مرحله قبل، بعد و پیگیری جمع آوری شدند و با استفاده از آمار توصیفی مانند میانگین، فراوانی و انحراف معیار و آمار استنباطی مانند آنالیز واریانس تک متغیره در نرم افزار SPSS نسخه 18 در سطح معناداری 05/0p< تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاکی از آن بود که بعد از مداخله، بهبود معناداری در نمرات امید و سازگاری با مدرسه در دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بدست آمد (001/0P<). این مطالعه اهمیت استفاده از مداخلات ذهن آگاهی را در بهبود و سازگاری با مدرسه در دانش آموزان دارای انتخاب رشته اجباری آشکار ساخت. لذا، پیشنهاد می گردد تا این مداخله در برنامه های آموزشی مورد توجه مدیران، مراکز مشاوره مدارس و سایر برنامه ریزان آموزشی قرار گیرد.

گسترش کاربست فناوری های مجازی در تعلیم و تربیت آموزش همه زمان و همه مکانی را برای یادگیرندگان مهیا ساخته است؛ این در حالی است که گاهی به دلیل تعداد زیاد یادگیرندگان در کلاس درس امکان دست ورزی یا مهارت ورزی برای یادگیرندگان به صورت انفرادی فراهم نبوده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر طراحی محیط یادگیری مبتنی بر آزمایشگاه مجازی بر انگیزه پیشرفت دانش آموزان پایه پنجم دبستان در درس علوم بود. پژوهش حاضر کاربردی و نیمه آزمایشی است. بدین منظور از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده گردید. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه پنجم دبستان شهر کرج بود. از جامعه مذکور تعداد 40 نفر از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب و به تصادف در دو گروه کنترل و آزمایش گماشته شدند. ابزار مورد استفاده شامل پرسشنامه انگیزه پیشرفت با روایی و پایایی تأیید شده بود. در ابتدا هر دو گروه پرسشنامه انگیزه پیشرفت را به عنوان پیش آزمون تکمیل کردند. سپس برای گروه آزمایش فعالیت ها و آزمایش های کتاب علوم به صورت مجازی طراحی گردید. اما گروه کنترل فعالیت و آزمایش های مذکور را به شیوه معمول کلاسی آموزش دیدند. در پایان پرسشنامه انگیزه پیشرفت به عنوان پس آزمون در اختیار دانش آموزان هر دو گروه قرار گرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون آماری کوواریانس تک متغیره به کمک نرم افزار spss نسخه 18 تحلیل گردید. نتیجه پژوهش نشان داد بین میزان انگیزه پیشرفت دو گروه کنترل و آزمایش در پس آزمون تفاوت وجود دارد و این تفاوت معنادار است (a=0/05:p-value=0/001)؛ بدین معنا که طراحی محیط یادگیری مبتنی بر آزمایشگاه مجازی طراحی شده بر اساس الگوی طراحی بایبی موجب بهبود انگیزه پیشرفت دانش آموزان در درس علوم شده است. بنابراین به معلمان و مجریان آموزش طراحی و کاربست آزمایشگاه مجازی مبتنی بر الگوی طراحی بایبی برای بهبود انگیزه پیشرفت دانش آموزان در درس علوم توصیه می شود.

هدف پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مولفه های مهارت های نرم جهت آمادگی ورود به بازار کار است. پژوهش با روش اسنادی مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی انجام گرفته است. متون مورد مطالعه، تمامی منابع مرتبط علمی با موضوع مهارت های نرم ضروری برای ورود به بازار کار است که در فاصله سالهای 1382 تا 1402 (2003 تا 2023) منتشر شده است. کلید واژه های مهارت های نرم، آمادگی شغلی، دانش آموزان فنی حرفه ای از پایگاه های داده مگیران، ایرانداک، نورمگز، گنج، پرتال جامع علوم انسانی، SID، Pro Quest، Eric، Science، Scopus، Google Scholar ، Psychological Abstract، Sage journals، Science Direct، پایان نامه ها و کتب مرتبط مورد جستجو قرارگرفت. نتایج نشان داد که با بررسی 48 منبع از 2287 منبع اولیه، شش مولفه اصلی و 41 مولفه فرعی به عنوان مهارت های نرم جهت آمادگی ورود به بازار کار به ترتیب ذیل قابل شناسایی است: مهارت های نرم جهت آمادگی ورود به بازار کار به ترتیب ذیل قابل شناسایی است: مهارت های فردی شامل (بینش رشدی،خودآگاهی، تعهد، یادگیری مادم العمر، روحیه پرسشگری و...)، مهارت های اجتماعی شامل (ارتباطات موثر، کار تیمی، سازگاری ومدیریت تعارض و...)، مهارت های پایه (حل مسأله، تصمیم گیری، تفکر خلاق، تفکر انتقادی و...)، مهارت های حرفه ای شامل (سواد اطلاعاتی و رسانه ای و...)، مهارت های سیاست گذاری و کارآفرینی شامل (مهارت رهبری، تفکر سیستمی وبرنامه ریزی استراتژیک و...) و مهارت های عاطفی شامل (هوش هیجانی، تاب آوری، واقع نگری و فروتنی و...).

هدف پژوهش حاضر توصیف تجارب زیسته معلمان از چالش های آموزش سایه در نظام آموزشی بود. در این پژوهش، روش کیفی از نوع پدیدارشناسی استفاده گردید. به منظور احصای تجارب، 15 نفر از معلمان با سابقه مدارس با روش نمونه گیری هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری و با روش هفت مرحله ای کلایزی تحلیل شد. پس از بررسی معتبر بودن داده ها توسط مشارکت کنندگان، کدهای به دست آمده در قالب 6 مضمون اصلی و 15 مضمون فرعی تلخیص شدند. یافته ها نشان داد که چالش های مرتبط با معلمان با مضامین فرعی (عدم صلاحیت های تخصصی و علمی، ویژگی های ظاهری نامناسب، عدم دریافت آموزش های ضمن خدمت و حقوق و مزایای پایین)؛ چالش های مرتبط عملکرد و موقعیت دانش آموزان با مضامین فرعی (اختلالات یادگیری، عدم انگیزه و علاقه و عدم دسترسی)، چالش های مرتبط با خانواده ها با مضامین فرعی (عدم آگاهی خانواده ها از ویژگی های فردی و روانشناختی دانش آموزان، شرایط اقتصادی نامناسب و ضعف فرهنگی خانواده ها)، چالش های مرتبط با دولت با مضمون (کارکردهای پایین دولت)، چالش های مرتبط با تبلیغات با مضامین فرعی (بازاریابی افراد و سوء استفاده مؤسسات آموزشی) و چالش های مرتبط با امکانات و فضای آموزشی با مضامین فرعی (عدم وجود امکانات و تجهیزات و فضای آموزشی نامناسب) مهم ترین مضامین اصلی و فرعی در تجارب معلمان است. درنتیجه آموزش سایه در قالب تدریس خصوصی می تواند معلمان، دانش آموزان، خانواده ها و نهادهای رسمی را در امر آموزش و یادگیری با چالش هایی روبه رو کند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اتربخشی آموزش شطرنج در پرورش هوش تجسم فضایی و خلاقیت کودکان پیش دبستانی شهرستان هلیلان انجام گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و نحوه گردآوری داده ها، روش تحقیق نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری شامل کلیه کودکان مقطع پیش دبستانی شهرستان هلیلان به تعداد 842 نفر بودند که بر اساس روش نمونه گیری در دسترس تعداد 40نفر انتخاب شده و به شکل تصادفی در دو گروه 20نفری کنترل و آزمایش تقسیم شدند، گروه آزمایش بسته آموزشی شطرنج برای کودکان را به مدت 12جلسه را به صورت متوالی و هفته ای سه جلسه به مدت 45دقیقه دریافت کرد.ند. اما گروه کنترل هیچ نوع آموزش خاصی دریافت نکردند. ابزار گرد آوری داده ها، در این پژوهش دو پرسشنامه استاندارد آزمون تصویری سنجش خلاقیت تصویری تورنس (فرم ب ) و تست ریون کودکان (1938) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون شاپیرو، آزمون لون، آزمون تحلیل کواریانس) در نرم ابزار spss انجام شد. که نتایج یافته ها نشان داد که آموزش شطرنج بر پرورش هوش تجسم فضایی (23/307F= و P<./001) و خلاقیت (45/712F= و P<./001) کودکان پیش دبستانی تأثیر دارد. بر اساس نتایج به دست آمده می توان برای پروروش هوش هیحانی و خلاقیت در مراکز پیش دبستانی از بازی شطرنج بهره گرفت.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه درسی مبتنی بر درک طراحی محور بر پیشرفت تحصیلی و ادراک حل مسئله دانش آموزان در درس علوم تجربی پایه ششم دوره ابتدایی بود. جامعه آماری در پژوهش حاضر شامل تمامی دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی شهرستان شبستر بود که در سالتحصیلی 1402-1401 مشغول تحصیل بودند و حجم نمونه آماری پژوهش با توجه به ماهیت نیمه آزمایشی بودن آن و بر اساس حداقل حجم نمونه در مطالعات نیمه آزمایشی 60 نفر برای دو گروه (30 نفر گروه آزمایش و 30 نفر گروه کنترل) برآورد شد که با روش نمونه گیری تصادفی ساده از بین دانش آموزان پسر پایه ششم ابتدایی انتخاب و به صورت کاملاٌ تصادفی در گروه ها جایگزین شدند. به منظور سنجش آزمودنی ها، آزمون پیشرفت تحصیلی معلم ساخته و پرسشنامه ادراک حل مسئله هپنر و پترسون (۱۹۸۲) مورد استفاده قرار گرفت. برای تعیین پایایی آزمون پیشرفت تحصیلی از روش دو نیمه کردن استفاده شد، که مقدار آن 87% به دست آمد. پایایی پرسشنامه ادراک حل مسئله نیز بر اساس آلفای کرونباخ 85% بود. در این پژوهش، گروه آزمایش (یک کلاس 30 نفری) بر اساس الگوی درک طراحی محور و گروه کنترل (یک کلاس 30 نفری) به شیوه مرسوم آموزش دیدند. برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از آماره های توصیفی (جداول توزیع فراوانی، کمینه، بیشینه، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس تک متغیره) تحت نرم افزار SPSS 25 استفاده شد. نتایج نشان داد الگوی برنامه درسی مبتنی بر درک طراحی محور با تمرکز بر نتایج مطلوب یادگیری و ساختارمند کردن فعالیت های یادگیری و نیز ایجاد یک چرخه مستمر شناسائی و اصلاح مشکلات یادگیری دانش آموزان، به طور معناداری بر افزایش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر می گذارد. همچنین تاکید درک طراحی محور بر استفاده از ارزشیابی های اصیل و معتبر، دانش آموزان را به استفاده از مهارت های حل مسئله در دنیای واقعی و موقعیت های عملی تشویق کرده و بر افزایش ادراک حل مسئله دانش آموزان تاثیر می گذارد.

این پژوهش با هدف ارائه الگوی ساختاری بهزیستی تحصیلی براساس کنجکاوی معرفت شناختی و معنای زندگی با میانجی گری درگیری تحصیلی در دانشجویان انجام شد. پژوهش حاضر در زمره مطالعات توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی در سال تحصیلی 1401 به تعداد 12000 نفر بود. نمونه آماری شامل 350 نفر بود که به روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای از بین دانشکده های مختلف انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه بهزیستی تحصیلی (AWBQ)، مقیاس کنجکاوی معرفت شناختی (ECS)، مقیاس معنای زندگی (MLQ) و پرسشنامه درگیری تحصیلی (AES) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل معادلات ساختاری در برنامه SPSS و AMOS انجام شد. تحلیل داده ها نشان داد که کنجکاوی معرفت شناختی و معنای زندگی اثرات مستقیم مثبت و معنی دار بر درگیری تحصیلی و بهزیستی تحصیلی و نیز درگیری تحصیلی اثر مستقیم مثبت و معنی داری بر بهزیستی تحصیلی دارند. همچنین، کنجکاوی معرفت شناختی و معنای زندگی اثر غیر مستقیم مثبت و معنی داری بر بهزیستی تحصیلی از طریق درگیری تحصیلی دارند (01/0p<). بنابراین، به نظر می رسد که افزایش کنجکاوی معرفت شناختی و معنای زندگی می تواند در بهبود درگیری تحصیلی و بهزیستی تحصیلی کمک کند. این مطالعه می تواند در توسعه راهکارهایی برای بهبود درگیری تحصیلی و بهزیستی تحصیلی مفید باشد.

درک محیط های یادگیری به صورت رقابتی، نحوه تفکر، احساس و رفتار دانش آموزان را شکل می دهد. هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی خودکارآمدی در رابطه بین ترس از شکست و رقابت طلبی تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه شهر تبریز بود. پژوهش حاضر براساس نحوه گردآوری داده ها تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان مدارس متوسطه شهر تبریز در سال تحصیلی 1402-1401 بود و نمونه آماری از طریق روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای تعداد 320 دانش آموز از بین پنج مدرسه نواحی 1 و2 متوسطه دوره اول و دوم شهر تبریز انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری شامل پرسشنامه خودکارآمدی، پرسشنامه ترس از شکست و پرسشنامه رقابت طلبی تحصیلی بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از SPSS23 و اسمارت PLS.3 استفاده شد. نتایج تحلیل نشان داد که بین ترس از شکست با رقابت طلبی تحصیلی رابطه وجود دارد (402/0-=β و 08/7=t). بین ترس از شکست با خودکارآمدی رابطه وجود دارد (319/0-=β و 83/4=t) و بین خودکارآمدی با رقابت طلبی تحصیلی رابطه وجود دارد (509/0=β و 54/10=t). همچنین نقش میانجی خودکارآمدی در ارتباط بین ترس از شکست و رقابت طلبی تحصیلی (163/0-) معنی دار بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت، خودکارآمدی در رابطه بین ترس از شکست و رقابت طلبی تحصیلی دانش آموزان نقش میانجی معنی داری داشت. این مقاله مستخرج از پژوهش اصیل است.