روابط بین قومی و تاثیر آن بر هویت ملی اقوام در ایران : تحلیلی ثانویه بر داده های یک پیمایش ملی
حوزه‌های تخصصی:
علی یوسفی
| مدرک تحصیلی: دانشجوی دوره دکتری تخصصی، گرایش برنامه ریزی آمایش محیطی، گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه آزاد واحد رشت. رشت، ایران. |
| پست الکترونیکی: yousofi@um.ac.ir |
مطالب
فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۵۴ مورد.
میزگرد: فرهنگ و هویت ایرانی؛ فرصت ها و چالش ها
حوزه‌های تخصصی:
میزگرد: تنوع قومی در ایران؛ چالش ها و فرصت ها
حوزه‌های تخصصی:
تخصیص بهینه آب و اولویت بندی مناطق مختلف در مصرف آن مطالعه موردی سد بارزو شیروان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
در وضعیت کنونی نهاده آب بعنوان یک نهاده با ارزش می باشد که بایستی به استفاده بهینه آن پرداخته شود. جهت مدیریت صحیح و استفاده بهینه آب بایستی به تخصیص بهینه و اولویت بندی آن بین بخشها، مناطق و مصارف مختلف توجه نمود. بطور کلی برای استفاده بهینه از آب یک سد بایستی بتوان به سوالات زیر پاسخ داد: 1- در هر فصل از سال چه میزانی از آب سد مصرف شود؟ 2- آب مصرفی هر فصل چگونه در بین مناطق مختلف کشت تخصیص یابد؟ آب تخصیص داده شده به هر منطقه به چه محصولاتی اختصاص یابد؟ این مطالعه در جهت بهبود مدیریت منابع آب بر روی اراضی زیر سد بارزوی شیروان واقع در استان خراسان شمالی با استفاده از تکنیک مدل بهینه سازی خطی معمولی و آرمانی انجام شده، که برای بدست آوردن ضرایب تکنیکی از تکمیل تعداد 100 پرسشنامه بتفکیک محصولات زراعی و باغی به روش نمونه گیری طبقه ای که هر یک از مناطق سه گانه اراضی زیر سد بارزو شیروان ( حاشیه رودخانه قلجق، زیارت و سه یک آب) بعنوان یک طبقه در نظر گرفته شده، استفاده گردیده است. در این تحقیق برای محاسبه درآمد ناخالص هر محصول از متوسط قیمتهای سال زراعی 1382 استفاده گردیده و سپس تحت دو سناریوی کشت محصولات زراعی و کشت محصولات زراعی و باغی، با استفاده از مدلهای برنامه ریزی خطی و آرمانی، به تخصیص بهینه آب بین مناطق و اولویت بندی مناطق مختلف در مصرف آب سد پرداخته شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که میزان آب تخصیصی الگوهای بهینه مدلهای برنامه ریزی خطی و آرمانی به مناطق حاشیه رودخانه قلجق و زیارت در سناریوی کشت محصولات زراعی، در ماههای فروردین، اردیبهشت، مهر، آبان، آذر و فصل زمستان نسبت به شرایط فعلی کاهش و در سایر ماههای سال افزایش می یابد. و میزان کل آب تخصیصی در این مناطق از 35530 هزار مترمکعب در شرایط فعلی به 47000 هزار مترمکعب در شرایط بهینه افزایش می یابد. همچنین نتایج این مطالعه اولویت مناطق مختلف در مصرف آب سد را نیز نشان می دهد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات تحقیق حاضر از بسته نرم افزاری Lindo استفاده گردیده است.
مسئله تعامل اجتماعی در جامعه ایران، بازکاوی مشکلات تعامل در مجموعه مقالات گزارش وضعیت اجتماعی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
تعامل اجتماعی پایه ای ترین عنصر سازنده زندگی اجتماعی است و ویژگی آن، تعیین کننده ویژگی جامعه است. مشکلات تعاملی، عامل بنیادین انواع عدم تعادل های اجتماعی است. انگیزه نوشتار حاضر، انعکاس وضعیت تعاملات اجتماعی در ایران -آن گونه که جامعه شناسان ادراک و گزارش کرده اند- است. بدین منظور، پس از جست وجویی گسترده،کتاب «مجموعه مقالات گزارش وضعیت اجتماعی کشور» مشتمل بر 44 مقاله به قلم محققان و صاحب نظران دانشگاهی، به دلیل تازگی داده ها و جامعیت تحقیق، به عنوان«متن» اصلی انتخاب شد و سپس با روش تحلیل محتوای جهت دار، مضامین مربوط به وضعیت تعاملات اجتماعی در ایران استخراج و انتزاع گردید. یافته های نوشتار حاضر در سه بخش تنظیم شده است: یافته های بخش اول تحقیق به وجود و افزایش «فردگرایی خودخواهانه»، «تعاملات غیراخلاقی»، «تعاملات مجرمانه»، « افزایش فساد اداری» و در نتیجه غلبه تعاملات سرد در ایران اشاره دارد. بخش دوم عواملی مانند «کاهش تعاملات خانوادگی»، «تعاملات سرد در خانواده(خشونت)»، «مضایقه از تعامل خانوادگی (تک زیستی)»، «قطع روابط همسران در خانواده (طلاق)» را برجسته می سازد. بخش سوم بر عواملی نظیر«مضایقه از تعاملات»، «ضعف تعاملات»، «کم دامنگی تعاملات»، «مقطعی بودن تعاملات»، «فروپاشی همکاری»، «ضعف سازمان های مردم نهاد» و «ضعف عواطف مثبت و تعلق اجتماعی» دلالت دارد. در مجموع، می توان یافته ها را در «ضعف تعاملات و عواطف مثبت و افزایش تعاملات سرد در ایران» خلاصه کرد.
ملاحظاتی پیرامون شورای حل اختلاف(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
نهاد «شورای حلّ اختلاف» بر اساس آیین نامه اجرایی مادّة 189 قانون برنامة سوم توسعة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، به منظور کاهش مراجعات مردم به محاکم قضایی و در راستای توسعة مشارکتهای مردمی، جهت رفع اختلافات محلّی و حلّ و فصل اموری که ماهیّت قضایی ندارند یا ماهیّت آن پیچیدگی کمی دارد،تأسیس گردید. بررسی ابعاد مختلف آیین نامه یاد شده و آشنایی بیشتر جامعه با آن هم در نهادینه شدن شورا تأثیر بسزایی دارد و هم در اقبال مردم و مطلوبیّت آن مؤثّر است. پیشینة تاریخی، تحلیل مفهوم «شورای حلّ اختلاف » و مبانی مشروعیّت آن، تبیین نقاط قوّت و ضعف آیین نامة اجرایی شورا از لحاظ فقهی و حقوقی از جمله موضوعاتی است که در این مقاله مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
احساس شهروندی در مراکز استان های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
"شهروندی حاصل رابطه دو سویه فرد و دولت است، این رابطه از یک سو متضمن وفاداری فرد به دولت و از سوی دیگر مستلزم حمایت دولت از فرد است. در مقاله حاضر برای مفهوم شهروندی، سه وجه اساسی منظور شده است: برابری مشارکتی، برابری قانونی و هویت سیاسی. عناصر مهم در بعد برابری مشارکتی حق انتخاب کردن و انتخاب شدن، در بعد برابری قانونی، حقوق توزیعی و فرصتی و در بعد هویت سیاسی، هم ذات پنداری با اجتماع ملی (دولت- ملت) و تعهد مدنی است. نتایج تحلیل ثانویه داده ها نشان می دهد: .1 چهار بعد تجربی شهروندی از حیث سهمی که در تشکیل این مفهوم دارند به ترتیب عبارتند از: احساس برابری فرصتی، احساس برابری توزیعی، احساس هویت سیاسی و سپس احساس برابری مشارکتی. .2 شدت احساس شهروندی در ابعاد سه گانه برابری مشارکتی، فرصتی و توزیعی در حد متوسط و احساس هویت سیاسی در بین مردم بالاست. .3 شدت احساسات چهارگانه شهروندی در بین رده های مختلف قومی، مذهبی، تحصیلی، شغلی و ... کشور نزدیک به یکدیگر بوده و تاثیر رده بندی های اجتماعی بر احساسات شهروندی به طور کلی ضعیف است. ضعف احساس شهروندی در ابعاد سه گانه برابری فرصتی، توزیعی و مشارکتی و بالا بودن وفاداری سیاسی، از یک سو دلالت بر کسری ذخائر مشروعیت مدنی حکومت دارد و از سوی دیگر نشان از وجود دیگر ذخائر مشروعیت به ویژه ذخائر مشروعیت دینی دارد که علی رغم ضعف عملکردی حکومت در تامین حقوق شهروندی، وفاداری به حکومت را نزد شهروندان محفوظ نگه می دارد. در واقع ذخائر دینی مشروعیت حکومت در ایران، کسری ذخائر مشروعیت مدنی را جبران می کند.
"
بررسی آثار احتمالی پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی بر صنایع نساجی کشور (بافت حلقوی)
منبع:
مدیرساز ۱۳۸۲ شماره ۱۴
حوزه‌های تخصصی:
این تحقیق به منظور شناسایی اثرهای احتمالی پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی بر بنگاه های نساجی کشور انجام شده است ، برای دسترسی به ان مهم ابتدا تصویری از وضعیت فعلی صنایع نساجی کشور از لحاظ ماشین آلات ، تولید ، اشتغال ، صادرات ، سرمایه گذاری خارجی و مزیت نسبی ارائه و آنگاه نقاط قوت و ضعف این صنعت به همراه فرصتها و تهدیدهای احتمالی بر سر راه صنایع نساجی در صورت پیوستن به WTO شناسایی و بررسی شده است .
تحلیل فرانظری رأی، ارائه یک مدل مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
در نظام‌های مردم‌سالار، انتخابات مهمترین روش برای شناسایی اراده و اعمال حق حاکمیت عمومی است. کنش انتخاباتی یا رای تابع عوامل متعددی است. این عوامل در مطالعات انتخاباتی در ذیل چهار مدل انتخاب رای، شامل مدل عقلانی، هنجاری، شناختی و آنتروپی دسته‌بندی و تحلیل می‌شوند. در مدل عقلانی تاکید عمده بر سودمندی رای، در مدل هنجاری تاکید بر هویت حزبی و فشارهای هنجاری رای، در مدل شناختی تاکید بر تجارب شناختی رای‌دهنده و در مدل آنتروپی، تاکید عمده بر شفافیت تبلیغ نامزدهاست. در مقاله حاضر، بر اساس تحلیل فرانظری رای، همه وجوه محتمل رای در مدل نظام کنش انتخاباتی تئوریزه و بر اساس آن، چهار خرده‌نظام رای، شامل رای اقتصادی، رای سیاسی، رای فرهنگی و رای اخلاقی از هم تفکیک و سپس عناصر اصلی و سازنده هر خرده‌نظام و الزامات ساختاری آن مشخص گردیده است. براساس مدل پیشنهادی انتخاب رای؛ عنصر اصلی و تعیین‌کننده تصمیم به رای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی به ترتیب سودمندی، اثربخشی، بی‌تناقضی معنایی و سازگاری هنجاری رای است. تعیین‌کنندگی و برجستگی هر یک از چهار نوع رای مذکور در نظام کنش انتخاباتی، متناسب با الزامات ساختاری مربوط مشخص می‌گردد. در شرایط کمبود منابع رفاهی و نابرابری توزیعی الزام به رای اقتصادی، در شرایط ضعف کارایی نظام تصمیم‌گیری الزام به رای سیاسی، در شرایط ناهمگونی فرهنگی سیاسی الزام به رای فرهنگی و در شرایط همگونی فرهنگی سیاسی جامعه، الزام به رای اخلاقی در نظام کنش انتخاباتی بیشتر میشود. با توجه به روابط متقابل در بین خرده‌نظام‌های کنش انتخاباتی، اصلی‌ترین ملاحظه روش‌شناختی دراستفاده از مدل مذکور، تاکید بر علیت ساختاری و حلقه‌های علی (در مقابل علیت مکانیکی یا یک طرفه) و استفاده از توابع ساختاری در تحلیل داده‌های تجربی مربوط است.
تاملی مساله گرا در نتایج سنجش مشروعیت سیاسی دولت در سه شهر تهران، مشهد و یزد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
مشروعیت، از لوازم ثبات و اثربخشی نظام سیاسی است. در مقاله حاضر این معنا روشن گردیده که میل به حفظ و اصلاح قواعد اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران بیش از تغییر و جایگزینی آن و از طرفی میل به اصلاح قواعد موجود بیش از حفظ آن به شکل کنونی است. در بین ابعاد چهارگانه مشروعیت سیاسی، یعنی تعلق سیاسی، تعهد سیاسی، تایید حقانیت قواعد و تایید نفع عمومی قواعد ، بعد اخیر که دلالت بر تامین حقوق شهروندی در قانون اساسی دارد، ضعیف تر از سایر ابعاد است و میانگین کلی مشروعیت سیاسی نیز بر روی یک مقیاس 1 تا 100 کمی بالاتر از حد متوسط قرار می گیرد....
تعهد اجتماعی؛ مفهومی جدید در عرصه علوم اجتماعی یا معنایی کهن در تاریخ اندیشه بشری(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
اسلام و مطالعات اجتماعی سال سوم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)
108 - 144
حوزه‌های تخصصی:
تعریف، مرزبندی و بررسی دقیق مفاهیم، از ضروریات علم است. یکی از مفاهیم مهم در ادبیات جامعه شناختی که دچار فقر مفهومی می باشد، «تعهد اجتماعی» است. این در حالی است که تعهد اجتماعی، معنایی کهن در اندیشه بشری دارد. یکی از حوزه هایی که به این مفهوم پرداخته، «علم اخلاق» است. در این نوشتار با روش مطالعه اسنادی و نقد عقلانی، به بررسی کتاب های جامع السعادات ، معراج السعاده و المقامات العلیه در علم اخلاق که از کتب اصلی اخلاقی اند، پرداخته شده است. در این بررسی، 51 مؤلفه برای تعهد اجتماعی استخراج شد که در نهایت، در 4 بعد اصلی مقوله بندی شده اند. این ابعاد بر اساس عمق، دارای ترتیب اند. بُعد اول که «خوش برخوردی» است، سطحی تر از سایر ابعاد است؛ یعنی شخص می تواند این بُعد را داشته باشد اما فاقد سایر ابعاد و به تبع آن فاقد تعهد اجتماعی باشد. بُعد دیگر «روراست بودن» است؛ یعنی شخص علاوه بر خوش برخوردی، باید روراست هم باشد. در بُعد «خیرخواهی» که سومین بُعد است شخص علاوه بر خوش برخوردی و روراستی، باید خیرخواه نیز باشد و بالاخره بُعد چهارم که عمیق ترین درجه را در خلق تعهد اجتماعی دارا است، «پایداری بر خوبی ها» و حفاظت از ارزش هاست. اگر کسی این 4 بُعد را داشته باشد، می توان گفت: «متعهد است».
مروری انتقادی بر تحقیقات جامعه شناسی بازار در ایران: در جست وجوی حک شدگی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
بازار در ایران، نهادی با کارکردهای چندگانه است که نقش مهمی در حیات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جامعه ایفا می کند؛ به همین دلیل تعاریف ارائه شده از آن نیز متنوع است. نوشتار حاضر ضمن مرور انتقادی انواع مفهوم سازی بازار، عوامل مؤثر بر کنش های اقتصادی بازار در ایران را از منظر جامعه شناسی اقتصادی جدید و به طور خاص مفهوم حک شدگی بازار (وابسته بودن کنش های اقتصادی بازار در متن، اهداف یا فرایندها به کنش یا نهادهای غیراقتصادی) نقد و بررسی می کند. نتایج مرور نظام مند مطالعات جامعه شناختی بازار، به ویژه در حوزه مطالعات حک شدگی در ابتدا شش تلقی مختلف از بازار را نشان می دهد که شامل بازار به مثابه فضا، فرهنگ، طبقه، نهاد غیررسمی، شبکه و میدان است. دوم اینکه در میان عوامل تأثیرگذار بر حک شدگی بازار بر عوامل ساختاری و نهادی از جمله شبکه های اجتماعی/ تجاری، قوانین و مقررات، طرح های توسعه شهری و ارزش ها و هنجارهای غیررسمی بازار تأکید بیشتری شده است و درنهایت هریک از انواع شش گانه بازار از نوع معینی حک شدگی فضایی، فرهنگی، سیاسی، ساختاری و نهادی متأثر است.
بررسی و شناخت الگوها و فرایند های شکل گیری روابط جنسی پیش از ازدواج
حوزه‌های تخصصی:
موضعگیری وحساسیت موجود در جهان درباره برقراری روابط جنسی خارج از ازدواج درحال تغییر و دگرگونی است . تحقیقات نشان میدهند که جامعه ی ایران نیز در چند سال اخیر شاهد تغییر در الگوهای غالب روابط جنسی بوده و این امر ناشی از علل متعدد اجتماعی، خانوادگی و فردی است. هدف تحقیق حاضر بررسی و شناسایی علل و فرایند های شکل گیری روابط جنسی خارج از ازدواج در میان زنان می باشد. روش بکار گرفته شده در تحقیق حاضر گراند تئوری است و نمونه تحقیق شامل 10 زن مجرد دارای روابط دوستی با جنس مخالف میباشد. چهار الگوی اصلی شکل گیری روابط جنسی پیش از ازدواج که در تحقیق حاضر شناسایی شده اند عبارت است از؛ روابط دوستی سنتی، رابطه جنسی پیش از ازدواج مبتنی بر روابط عاشقانه، رابطه جنسی پیش از ازدواج مبتنی بر عشق سیال و رابطه جنسی پیش ازدواج مبتنی بر روابط ضد عاشقانه (فریب). یافته های تحقیق نشان میدهد روابط دوستی سنتی روابطی با حداقل رابطه جسمی است و در میان زنانی دیده میشود که از پایبندی های مذهبی بیشتری نسبت به سایرین برخوردار بوده و به ارزشهای جنسی سنتی باور دارند. روابط جنسی عاشقانه روابطی است میان یک زن و مرد که دارای محتوای جنسی و عاطفی میباشد. دو عامل اثر گذار در برقراری رابطه جنسی در این تیپ شیفتگی طرفین به نسبت یکدیگر و دارا بودن رویکردی تفسیری نسبت به دین می باشد. نسبی گرایی در عشق، تعدد شرکای جنسی، لذت طلبی جنسی، دوستانه و سطحی بودن روابط جنسی محوری ترین عناصر در روابط مبتنی بر عشق سیال است. تریبیت جنسی در دوران کودکی و نوع روابط والدین نیز مهم ترین شرایط اولیه ای شکل گیری این نوع روابط هستند. و بالاخره نفاق، فریب و شکست عشقی در اولین رابطه با جنس مخالف مهم ترین شرط شکل گیری روابط مبتنی بر فریب می باشد. در تحقیق حاضر هدف از روابط مبتنی بر فریب انتقام گیری از جنس مخالف است.
آثار ارتباطات مجازی بر بیگانگی جمعی (مورد مطالعه: شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات رسانه های نوین سال سوم بهار ۱۳۹۶ شماره ۹
195-219
حوزه‌های تخصصی:
بیگانگی جمعی در این نوشتار به معنای کاهش چگالی یا نسبت ارتباط واقعی به ارتباط ممکن در شبکه های اجتماعیِ خانوادگی، خویشاوندی، دوستی، همکاری و همسایگی است. فرضیه اساسی تحقیق حاضر عبارت است از این که: ارتباطات مجازی، اثر دوگانه ای بر بیگانگی جمعی دارد. این اثر در شرایط طولانی بودن سابقه ارتباط و جنسیت زنانه، کاهنده است درحالی که در شرایط کوتاه بودن سابقه ارتباط و جنسیت مردانه ارتباط گیرنده، افزاینده است. نتایج وارسی فرضیه بر روی شبکه های اجتماعی یک نمونه 160 نفره تصادفی از افراد 16 ساله و بالاتر ساکن شهر مشهد نشان می دهد: اول این که بیگانگی جمعی در شبکه های اجتماعی شهر مشهد، در مجموع بالاست. دوم این که تراکم روابط مجازی بسیار بیشتر از تراکم روابط چهره به چهره در بیشتر شبکه هاست. سوم این که تراکم ارتباط مجازی در همه شبکه ها با بیگانگی جمعی ارتباط ندارد. و سرانجام برخلاف پیش بینی، افزایش ارتباط مجازی در شبکه های خانوادگی و دوستی سبب کاهش بیگانگی جمعی شده است.
تحلیل آثار اقتصادی و اجتماعی یکپارچه سازی اراضی در دشت نیاله بخش میمه استان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
بخش کشاورزی به عنوان یکی از بخش های مهم اقتصادی نقش مهمی در توسعه کشورها دارد. یکی از موانع توسعه در این بخش به ویژه در ایران، پراکندگی قابل توجه زمین های کشاورزی است. با توجه به مزایای یکپارچه سازی و معایب پراکندگی اراضی، در پژوهش حاضر تلاش شده تا میزان موفقیت اجرای طرح یکپارچه سازی اراضی در دشت نیاله ی بخش میمه شهرستان شاهین شهر و میمه در استان اصفهان، با استفاده از دو رویکرد کمی و کیفی مورد سنجش قرار گیرد. جامعه آماری شامل بهره برداران دشت نیاله در بخش میمه بوده است. اطلاعات میدانی مورد نیاز از طریق پرسشنامه و مصاحبه حضوری با کشاورزان منطقه نیاله گردآوری شده است. جهت بررسی مالی طرح یکپارچه سازی، میزان سودآوری قبل و بعد از اجرای طرح در دشت نیاله در سطوح مختلف کشت در ده سال گذشته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج ارزیابی مالی نشان داد که یکپارچه سازی زمین های زراعی منجر به افزایش سودآوری در سطوح زراعی کوچک تر نسبت به سطوح بزرگ تر در این مناطق شده است . از سویی، بهره برداران از اجرای طرح رضایت داشتند و ارتباطات آنها نسبت به قبل از اجرای طرح افزایش یافته است.
سرمایه داری مستغلات و تحولات فضا در ناحیه پیرامونی شاهدشهر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
سرمایه داری مستغلات،یکی از انواع سرمایه داری است که در آن سرمایه برای کسب سودبیشتر، به جای ایجاد خلاقیت و رقابت در تولید کالا و خدمات، به سودا گری یا بورس بازی زمین و مسکن اختصاص داده و موجب تضعیف فعالیت های مولد می شود. این نوع سوداگری به زمین ومسکن، خصلت"ارزش دارایی" می بخشد. هدف این پژوهش بررسی سازوکارهای سرمایه داری مستغلات در ناحیه پیرامونی شاهد شهر و اثرات فضائی- مکانی آن در بازه زمانی 95-1375 است. روش شناسی تحقیق مبتنی بر پراگماتیسم و با روش تحقیق کیفی کیو انجام گرفت. نقشه های دو بازه زمانی ، با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نرم افزار GIS تهیه شده است. نتیجه نشان داد که پنج عامل دولت رانتیر، سود آوری سرمایه داری مستغلات، ضعف قوانین و جامعه مدنی، ضعف فعالیت های مولد و سرمایه داری تولیدی، نقش مهاجرت و تقاضای بالای زمین و مسکن موجب رونق سرمایه داری مستغلات شده و در نهایت سرمایه را از مسیر تولیدی خارج ساخته است. همچنین نتایج حاصله از تحولات فضایی شاهدشهر به روش دلفی نشان داد که عقب نشینی فضای زراعی و بایر به نفع باغ ویلا و ساخت ساز شهری با میانگین 8/7، فشردگی بافت از نظر افقی و ارتفاعی با میانگین 2/7، ادغام قومی و کاهش انسجام اجتماعی با میانگین 7/8 ،تغییرات ساختار اشتغال با میانگین 9/8، تخریب باغ ها با میانگین 8/8،کاهش آب زراعی به نفع آب شرب شهری با میانگین 6/5 درصد، از جمله اثرات فضایی گسترش سرمایه داری مستغلات در ناحیه بوده است. در نهایت می توان نتیجه گرفت سرمایه داری مستغلات در فضاهای شهری با تحولات و دگرگونی هایی که در اندام فضا به دنبال دارد، منجر به آشفتگی های طبیعی، اقتصادی و اجتماعی فضا و کج نمودن مسیر حیات در جهتی غیر پیش روی به سوی توسعه و ترقی شده است.
تحلیل فرانظری دیرینه شناسی فوکو(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال بیستم اسفند ۱۳۹۹ شماره ۱۲ (پیاپی ۸۸)
197-220
بنیان های نظری فوکو، بارها با چرخش های قابل توجهی همراه بوده است. اما آنچه که تقریبا همه ی شارحان فوکو بر سر آن اتفاق نظر دارند، تقسیم بندی دوگانه ی دیرینه شناسی- تبارشناسی که به نوعی مکمل یکدیگر به حساب می آیند یا تقسیم بندی سه گانه ی دیرینه شناسی-تبارشناسی- اخلاق است. در این نوشتار، دیرینه شناسی فوکو با رویکردی فرانظری و براساس یک مدل تلفیقی مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.این مدل ، منتخبی از منطق فرانظری ریتز مشتمل بر تحلیل برونی-اجتماعی، درونی-اجتماعی، برونی-فکری و درونی فکری نظریه و برنامه پژوهش نظری چلبی مشتمل بر چهار عنصر تحلیلی نظریه شامل لوازم ساخت نظریه، دامنه ی مدعیات نظری، کارکردهای نظریه و ساخت نظری) است. نتایج تحلیل فرانظری نشان می دهد که دیرینه شناسی، هرچند کمتر از تبارشناسی مورد توجه پژوهشگران قرار دارد؛ اما علاوه بر اینکه یک رویکرد نظری کارآمد برای پژوهش های تاریخی جامعه شناختی است و نگاهی متفاوت به جامعه، تاریخ، دانش و معرفت را ترسیم می کند، رویکردی روش شناختی با دستورالعمل ها و قوانین مجزا و با ساختاری سیال و منعطف نیز هست که می تواند در پژوهش های تاریخی جامعه شناختی به طور موثری مورد استفاده قرار گرفته و بدانها پویائی ببخشد. از مهمترین نقدهای وارده بر دیرینه شناسی می توان به مغفول گذاشتن پیچیدگی های سیاسی و تاریخی؛ ناکامی دیرینه شناسی دانش به عنوان سوژه ی جانشینی برای شناخت شناسی؛ خلاء فلسفی و امتناع از جستجوی منبعی معنی دار که بر اساس آن انسان بتواند تعین تاریخی پراکنده ی خودش را از درون آن بازیابد.
تحلیل جامعه شناسی بدن در شاهنامه با تکیه بر پیکرینگی خاندان سام(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نقد و نظریه ادبی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۹)
143 - 167
حوزه‌های تخصصی:
بدن دارای ابعاد اجتماعی و فرهنگی است و ساختارهای اجتماعی در آن تجسد یافته است. پیکرینگی قهرمانان اسطوره در تاریخ اساطیری، نمایانگر جنبه های اجتماعی و طبقاتی بدن در دوره پیشاتاریخی است. در این جستار بنیادی- نظری، با بهره گیری از روش تحلیل محتوا و با استفاده از شیوه سندکاوی و منابع کتابخانه ای، بدن اسطوره ای در شاهنامه ، با مطالعه موردی بدن خاندان سام، از منظر جامعه شناسی تحلیل شده و این نتایج به دست آمده است: 1- طبقه ارتشتاران، عمدتاً دارای بدن غیرآیینی هستند و بدن اجتماعی آنان در قالب بدن فرزندانشان تداوم می یابد. 2- بدن در خاندان سام، جنبه طبقاتی دارد و از دو مسیر عرفان گرایی و ظهور بدن بیرونی، به امورِ جامعه و جمعیت ها می پردازد. جلوه بیرونی و مادی بدن اجتماعی این خاندان، با مشارکت سام در مناسبات قدرت در پایان دوره فریدون آغاز می شود و 3- سه گانه سام، زال و رستم نمود برجسته ای در مناسبات اجتماعی و فرهنگی ایرانیان داشته اند و براساس سلوک بدنی آنان می توان آنان را در زمره اسطوره قهرمانان رستگاری دسته بندی کرد.
کلیدواژه‌های مرتبط
علوم اجتماعی مدیریت جغرافیا اقتصاد علوم تربیتی حقوق ادبیات مطالعات زنان روانشناسی علوم اسلامی علوم انسانی