حمید ماجدی

حمید ماجدی

مدرک تحصیلی: استاد گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۵۶ مورد.
۴۱.

تبیین نقش، جایگاه و تاثیرپذیری برنامه ریزی معماری در سیستم برنامه ریزی کالبدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 680 - 696

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی معماری برنامه ریز کالبدی نظریه های برنامه ریزی آنتروپی و نگاتروپی در برنامه ریزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۲۵۹
مقاله حاضر ارائه بخشی از مطالعات و پژوهش تفصلیلی انجام شده در حیطه برنامه ریزی معماری و مفاهیم مرتبط با آن در حوزه برنامه ریزی کالبدی و نظریه های برنامه ریزی می باشد. دانسته است که محصول و فرآورده معماری حاصل اندرکنش متغییرهایی چند لایه و متعدد است که یا جزئی از بخش تحلیل شامل مطالعات پایه و برنامه ریزی معماری و یا متعلق به ترکیب در فرآیند طراحی شامل ایده پردازی و فرم دهی به محصول می گردند.لذا بازشناسی و تدقیق مفاهیم مرتبط با برنامه ریزی معماری در شناسایی فرآیند طراحی ضروری بوده و از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این مقاله سعی در بازشناسی برنامه ریزی معماری وتبیین نقش و جایگاه و تاثیر پذیری آن از طریق بررسی پیوند ها و ارتباط با برنامه ریزی کالبدی ,که خود تشکیل دهنده کلیتی سیستماتیک است, خواهد بود. در این خصوص , جهت رفع ابهام در مفاهیم به تدقیق تعاریف برنامه ریزی پرداخته شده و ضمن توجه به مفاهیم آنتروپی و نگاتروپی در برنامه ریزی , در قدم بعدی با سیر تحول تاریخی نظریه های برنامه ریزی و بررسی تطبیقی گونه های برنامه ریزی پیگیری گردیده و در نهایت با تبیین فرآیند برنامه ریزی کالبدی , جایگاه برنامه ریزی معماری و نیز انواع آن و ویژگی های هر یک معین می گردد. هدف از انجام پژوهش , بررسی برنامه گرا بودن محصول و فرآورده معماری است که از طریق شناسایی برنامه ریزی معماری به عنوان خرد ترین مقیاس سیستم برنامه ریزی کالبدی میسر و اثبات می گردد.
۴۲.

مدل یابی تاثیر کیفیت فضای بینابینی محیط مسکونی بر شکل گیری مکان پایدار (مطالعه موردی: مجتمع مسکونی وحدت بتن شهر جدید صدرا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت شهری دوره ۲۰ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۴ ۱۰۱-۸۵

کلیدواژه‌ها: کیفیت محیط مسکونی مکان مسکونی پایدار عملکردی تجربی زیبایی شناختی عوامل زیست محیطی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۲۰۱
مطالعه کیفیت محیط های مسکونی ماهیتی پیچیده و چند بعدی دارد. هدف این مطالعه تاثیر کیفیت محیط بر مکان مسکونی پایدار برای کمک به شکل گیری مطلوب محیط های مسکونی است. برای رسیدن به این هدف، پرسش اصلی این است که، چه رابطه ای میان مولفه های کیفیت محیط و مکان پایدار در محیط های مسکونی وجود دارد؟ برای پاسخ به پرسش های تحقیق «مدل مفهومی ارتقاء کیفیت محیط» بر اساس مولفه هایی چون مشخصات فردی ساکنان، قابلیت فضاهای بینابینی و کیفیت طراحی و مولفه های عملکردی، تجربی زیبایی شناختی و زیست محیطی مکان پایدار تدوین شد. روش تحقیق همبستگی است و گرداوری داده ها با پرسشنامه پیمایشی انجام شده است. مطالعه موردی در مجتمع مسکونی وحدت بتن شهر جدید صدرا با نمونه گیری تصادفی آماری و پرسش از 215 نفر از ساکنان بوده است. برای تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی، تحلیل مسیر و AHP فازی استفاده شد. نتایج تحلیل نشان داد که بین مولفه های مدل مفهومی ارتقاء کیفیت رابطه همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد. بیشترین همبستگی بین مکان پایدار با مولفه تجربی زیبایی شناختی در سطح معناداری 880/0 و کمترین همبستگی میان ویژگی های فردی ساکنان با مولفه های زیست محیطی در سطح 312/0 برقرار است. همچنین کیفیت محیط بر مکان پایدار اثر مستقیم دارد و مولفه های کیفیت محیط شامل قابلیت فضاهای بینابینی، کیفیت طراحی معماری و مشخصات فردی ساکنان با نقش میانجی کیفیت بر مکان پایدار اثر غیرمستقیم دارند. همچنین کیفیت محیط مسکونی بر مولفه های مکان پایدار شامل عملکردی، تجربی-زیبایی شناختی و زیست محیطی با نقش میانجی مکان پایدار اثر غیر مستقیم دارد. رتبه بندی مولفه های موثر بر کیفیت محیط نیز نشان داد که قابلیت فضاهای بینابینی بیشترین اهمیت را در کیفیت بخشی به محیط مسکونی دارد.
۴۳.

سنجش نوآوری منطقه ای، نمونه موردی منطقه شهری شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 297 - 308

کلیدواژه‌ها: پیچش سه جانبه پیچش چهارجانبه پیچش پنج جانبه تولید ناخالص داخلی سبز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۱۸۴
بیان مسأله: عدم شناسایی مناطق نوآور در ایران موجب گردیده تا مناطق مستعد نتوانند در مسیر رشد و توسعه منطبق با ظرفیت های خود قرار گیرند وبدنبال آن بسترهای لازم در این زمینه توسط تصمیم گیران نیز فراهم نگردیده است، از طرفی دیگر روشها و مدلهای سنجش نوآوری مناطق برای شناسایی مناطق دارای پتانسیل نوآوری توسط سازمانها و نهادهای ذیربط تعریف نشده است لذا تاکنون این سنجش نیز بصورت الگوی واحد و مشخص برای شناسایی مناطق کشور در بعد برنامه ریزی فضایی از منظر نوآوری صورت نپذیرفته است هدف: ارایه الگوی سنجش مناطق نوآور در سطح کشور با الهام از نظریات و تجربیات سیستم نوآوری منطقه ای روش: به روش اسنادی مبانی نظری و تجربی مطرح در این حوزه جمع آوری و تهیه شد. سپس با شاخصهای تهیه و تدوین شده مبتنی بر نظریات تحقیق سعی شد تا بر مبنای آنها بتوان بر اساس یک چارچوب نظری متناسب با شرایط و ویژگی های محیط مورد مطالعه به بررسی و تحلیل نمونه موردی پرداخت لذا برای مطالعه نمونه موردی، جمع آوری داده ها در زمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیط زیست منطقه شهری شیراز بمنظور درج در شاخصها و مدلهای ذیربط صورت پذیرفت یافته ها: دو شاخص سنجش اقتصادی و ترکیبی منطبق بر نظریات و تجربیات تحقیق، تدوین و مورد استفاده واقع شد و ضمن تعیین رتبه استان از حیث نوآوری منطقه ای در مقایسه با استانهای همطراز، نتایج دو شاخص مذکور با یکدیگر مقایسه گردیدند نتیجه گیری: با بررسی و تحلیل نظریات وتجربیات تحقیق وانجام مدل های تحقیق بر روی نمونه موردی تحقیق مشخص شد بهتر است با الهام از مدل پیچش پنج جانبه همراه با شاخصهای اقتصادی برای تعیین رتبه مناطق از حیث نوآوری، از شاخصهای اجتماعی و زیست محیطی نیز بصورت ترکیبی استفاده نمود تا نتایج ملموس تری بدست آید.
۴۴.

غربالگری عوامل محیطی مؤثر بر حس مکان در مجموعه های مسکونی شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی مناطق خشک دوره ۱۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۶ 93 - 110

کلیدواژه‌ها: غربالگری حس مکان مجموعه های مسکونی دلفی فازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۸۶
در دنیای امروز با توجه به بالا رفتن میزان استفاده از تکنولوژی و کمّی شدن معیارها، نابسامانی ها و حفره های معنایی در زندگی اجتماعی، مجموعه های مسکونی موجود در شهرهای بزرگ فاقد روحیه و احساس مکانی می باشند؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف شناسایی میزان اهمیت اثر هر یک از عوامل محیطی مؤثر بر حس مکان در مجموعه های مسکونی شهر اهواز با توجه به دو نوع رویکرد طراحی است. روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی و از نوع غربالگری است که بدین منظور با تحلیل اسنادی و مطالعات کتابخانه ی از مقالات و کتب، عوامل محیطی مؤثر بر حاکم در حس مکان استخراج گردید و سپس پرسشنامه ای برای بررسی سهم هر مؤلفه از نظر ساکنین و غربالگری در عوامل محیطی مؤثر بر حس مکان مجموعه ی مسکونی نیوساید و جندی شاپور صورت پذیرفت و از تکنیک دلفی فازی و نرم افزار MATLAB استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که در مبلمان شهری، نورپردازی با مقدار 77/0 و درجه ی عضویت H بیش ترین و سطل زباله ها با مقدار 21/0 و درجه ی عضویت VL کم ترین و قابلیت حذف را دارد. در عناصر صلب فضاها، اِلمان ها با مقدار 89/0 و درجه ی عضویت VH بیش ترین است. در فضاهای طبیعی، آب نما با مقدار 85/0 و درجه ی عضویت VH می باشد. در جداره ها، تابلوها با مقدار 87/0 و درجه ی عضویت VH و درها با مقدار 37/0 و درجه ی عضویت L کم ترین می باشد. در منظر، چشم انداز طبیعی با مقدار 88/0 و درجه ی عضویت VH و خط آسمان با مقدار 21/0 و درجه ی عضویت VL کم ترین است. از مبلمان شهری، سطل زباله ها از دسته ی VL؛ از کف، شیب زمین در دسته ی L؛ از فضای طبیعی، درخت در دسته ی L؛ از جداره ها از دسته ی درها از دسته ی L و سکوهای بصری از دسته ی VL می باشد. از منظر عمق، دید و نقاط ضعف از دسته ی L و خط آسمان از دسته ی VL می باشند و از کیفیت فضا، رنگ از دسته ی L می باشد و قابلیت حذف شدن را دارند.
۴۵.

تحلیل نقش رویکردهای شهری در پاسخ به تغییرات اقلیم با تاکید بر شهرسازی بیوفیلیک، مورد پژوهی: شهر تنکابن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 147 - 163

کلیدواژه‌ها: تغییرات اقلیمی رویکردهای شهری شهرسازی بیوفیلیک قابلیت های بیوفیلیکی وقوع سیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۱ تعداد دانلود : ۸۸۶
بیان مسئله: در قرن حاضر تغییر اقلیم به یکی از مهمترین چالش های جهانی تبدیل شده است که عمدتا ناشی از فعالیت های انسانی و همچنین عدم توجه به عواقب زیست محیطی آن می باشد. پیامدهای منفی تغییرات اقلیمی در سطوح مختلف محلی تا بین المللی باعث شده است تا در سال های اخیر اقدامات متعددی در پاسخ به این تغییرات در قالب کاهش یا انطباق اقلیمی صورت گیرد. در این راستا، برخی از رویکردهای شهری با بهره مندی از اصول خود به این چالش ها پاسخ داده اند که شهرسازی بیوفیلیک یکی از این رویکردها می باشد. شهر بیوفیلیک با بهره مندی از عارضه های طبیعی ضمن ارتقای کیفیت محیط زیست شهری می تواند در پاسخ به چالش های حاصل از تغییرات اقلیمی موثر واقع گردد. هدف: تحقیق حاضر به بررسی ماهیت تغییرات اقلیم و مرور رویکردهای شهر فشرده، شهرسازی آبی، شهر کربن خنثی، شهر انرژی تجدیدپذیر و شهرسازی بیوفیلیک می بپردازد و قابلیت های بیوفیلیکی شهر تنکابن (به عنوان نمونه موردی) را در پاسخ به تغییرات اقلیمی مورد سنجش قرار می دهد. روش: این تحقیق دارایروشی توصیفی و تحلیلی مبتنی بر مطالعات اسنادی، مشاهدات و پیمایش می باشد. برای تحلیل نیز از تکنیک متاسوات استفاده می شود. یافته ها: در میان یازده قابلیت بیوفیلیکی پاسخگو به تغییرات اقلیم در شهر تنکابن دو قابلیت "حفاظت از فضای سبز و جنگل های شهری" و "برنامه های سبزسازی شهری" بیشترین تاثیر را در پاسخ به تغییرات اقلیمی به ویژه وقوع سیل دارند. همچنین اولویت دادن به توسعه زیست محیطی در طرح های توسعه شهری در نواحی ساحلی همچون تنکابن می تواند بسترهای لازم جهت غلبه بر چالش های اقلیمی را فراهم سازد. نتیجه گیری:  بهره مندی از قابلیت های رویکرد شهر بیوفیلیک می تواند در جهت مقابله با تغییرات اقلیمی در شهرهای ساحلی شمال ایران نظیر تنکابن، موثر باشد. قابلیت های بیوفیلیکی این شهرها به ویژه جنگل ها و فضای سبز شهری، نقش مهمی در کاهش پدیده گرمایش و بروز سیل دارند.
۴۶.

تاثیر مؤلفه های کالبدی –عملکردی بر امنیت عرصه های همگانی(مورد مطالعه: محله دوهزار بندرعباس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۵ 27 - 56

کلیدواژه‌ها: امنیت عرصه همگانی مولفه کالبدی- عملکردی شهربندرعباس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۲۰۴
در حوزه شهرسازی، پژوهش های زیادی با هدف تأثیر امنیت در فضاها و عرصه های شهری شکل گرفته است؛ که بیشتر این پژوهش ها اذعان داشته اند ارتقاء مؤلفه های کالبدی–عملکردی منجر به ارتقاء امنیت می شود. عوامل گوناگون در سطوح مختلف جامعه موجب به وجود آمدن رفتارهای مجرمانه و نامتعارف در عرصه های شهری می شود که ازجمله مهم ترین آن ها عوامل کالبدی–عملکردی است. یک کالبد می تواند با شهروندان خود از طریق ویژگی های کالبدی ارتباط برقرار کند. اگرساختارکالبدی-عملکردی فضاهای (عرصه های) همگانی مناسب باشد، مردم در این فضاها از امنیت بیشتری برخوردار خواهندبود. این پژوهش، با هدف شناسایی مؤلفه ها و شاخص های کالبدی-عملکردی تأثیرگذار در امنیت و تبیین سطح امنیت، به بررسی این عوامل در عرصه های همگانی محله دو هزار شهر بندرعباس می پردازد. ابزار کلی مورداستفاده برای گردآوری اطلاعات شامل مطالعات کتابخانه ای و تکمیل پرسش نامه «محقق ساخته» است که بر اساس طیف لیکرت طراحی شده است. جامعه آماری پژوهش (۱۸۵۹۵) نفر از ساکنین محله دو هزار (کوی ملت) بندرعباس است؛ که از طریق فرمول کوکران (۳۷۶) نفر به عنوان حجم نمونه محاسبه شد و پرسش نامه هم از روش «نمونه گیری تصادفی» در اختیار آن ها قرار داده شد. روایی محتوای پرسش نامه محقق ساخته توسط متخصصان و خبرگان مربوطه مورد تائید قرار گرفت و پایایی گویه های پرسش نامه های نهایی، از طریق روش تعیین ضریب آلفای کرونباخ بررسی شد. از آزمون آماری و اسمیرنف برای تشخیص نرمال بودن توزیع داده های پژوهش و آزمون های رگرسیون خطی، تحلیل مسیر و همبستگی پیرسون برای تحلیل روابط بین متغیرها استفاده شده است. خلاصه نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین مؤلفه های کالبدی-عملکردی (شبکه حرکت و دسترسی، آسایش محیطی و مقیاس و فرم فضا) و امنیت شهری رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد؛ و از میان عوامل فوق، مؤلفه شبکه حرکت و دسترسی با ضریب (۰٫۲۸) بیشترین تأثیر را در افزایش امنیت دارد.
۴۷.

تبیین اخلاق زیست محیطی شهروندان در تعالی محیط زیست: ارائه مدل مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال دوازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۴ 157 - 172

کلیدواژه‌ها: اخلاق زیست محیطی شهروندان تعالی محیط زیست مدل مفهومی ATLAS.ti

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۲۸۴
امروزه بحران زیست محیطی شهرها، ناشی از نگرش مادی بشر به نظام محیط زیست و به تبع آن اخلاق نادرست شهروندان در مواجهه با آن است.  این در حالی است که در جهان بینی توحیدی، عالم هستی، یک واحد یکپارچه است که تمامی موجودات آن در مسیر رشد و تعالی، در حال حرکت و هدایت هستند؛ به طوری که نمی توان هدفی جز معاد و بازگشت به سوی خداوند برای آن تصور نمود. در این جهان بینی، شهروندان نه تنها مسئولیت بهره برداری عادلانه و امانتدارانه از عناصر محیط زیست را دارند، بلکه مسئولیت حفظ، ارتقاء و سیر تعالی تمامی عناصر محیط زیست به سوی کمال مخصوص خود و هدف خلقتشان را نیز دارند. هدف این پژوهش تبیین نقش اخلاق زیست محیطی شهروندان در تعالی محیط زیست بر اساس آموزه های قرآنی با بهره گیری از تفسیر المیزان است. در این راستا به منظور تحلیل گزاره های اخلاقی قرآن کریم، از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده گردید. در این پژوهش، کدگذاری، طبقه بندی و مقوله بندی متون انتخابی، توسط نرم افزار ATLAS.ti صورت گرفت. در مجموع از میان گزاره های اخلاقی مرتبط با موضوع پژوهش، 590  کد استخراج گردید که پس از حذف کدهای مشابه به 106 کد تقلیل یافت. کدهای باقی مانده در 23 مؤلفه و 7 مقوله دسته بندی شدند و در نهایت در سه بعد جهان بینی، گرایش و اعمال و رفتار، مدل نهایی منتج شده از نتایج تحلیل محتوای کیفی ارائه گردید. مدل ارائه شده، تعالی اخلاق زیست محیطی شهروندان بر مبنای تفسیرالمیزان است که در آن سه بعد جهان بینی الهی شهروندان، گرایش به سمت کمال و اعمال و رفتار زیست محیطی شهروندان در چارچوب قوانین الهی مورد تأکید بوده و انتظار می رود که این نگرش منجر به تعالی محیط زیست شود.
۴۸.

تبیین اصول فضاهای شهری فرهنگ محور با رویکرد احیای شهری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگی سال ۱۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۱ 59 - 70

کلیدواژه‌ها: احیای شهری فرهنگ محور فضای شهری فرهنگ تحلیل محتوای کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۹۰
مقدمه و هدف پژوهش: امروزه بسیاری از فضاهای شهری به دلیل ناکارآمدی و رکود حیات شهری با کاهش جذابیت مواجهند؛ لذا به نظر می رسد فرآیند احیای فضاهای شهری فرهنگ محور، قادر است تا چالش های موجود را برطرف نموده و تا حدودی منجر به کاهش خطراتِ یکسانی فضاهای شهری شود. اینپژوهشسعیداردبابررسیاندیشه هاینظری،اصولدخیل درموفقیتفراینداحیای فضاهای شهری فرهنگ محور رااستخراجوتحلیلکند. روش پژوهش: روشتحقیقبر حسبهدف توسعه ای- کاربردیوازحیثگردآوریداده هاتوصیفی-تحلیلی است. اینپژوهشبااستفادهازروشتحلیلمحتوایکیفی،مصاحبه عمیقبه عنوانابزارگردآوریداده ها،روشنمونه گیریهدفمند و برآورد اثر براساس مدل خطی تعمیم یافتهانجامشدهاست. یافته ها و نتایج پژوهش: دست آوردهایپژوهشنشانمی دهدکه فرآیند احیای شهری با تمرکز بر فرهنگ،سعیداردتاازطریقپنجمؤلفه اصلی «ارتقاء هویت مدنی»، «پایداری توسعه»، «برندسازی شهری(ارتقاء رقابت پذیری)»، «غنی سازی سرمایه» و «آفرینش مکان»،فضاهای شهریرابرایرویارویی با پدیده جهانی سازی و رسیدن به وضعیتی پایدار آمادهکند. براساس یافته ها،اینامرازطریقپایبندیبهاصولهفت گانه: «توسعه گردشگری و رویدادمداری»، «شکوفایی فرهنگی»، «ارتقاء دارایی های شهری»، «تصویر ذهنی و خلق مزیت متمایز مکانی»، «کیفیت محیط شهری»، «جامعه مدنی»، «ساختار اقتصادی بهینه» ممکن می شود
۴۹.

شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی موثر بر بازآفرینی بافت های ناکارآمد با رویکرد آینده پژوهی مطالعه موردی: منطقه 12 کلانشهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 851 - 870

کلیدواژه‌ها: پیشران های کلیدی بازآفرینی محلات فرسوده منطقه 12 کلانشهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۲۲۰
ازآنجایی که محلات قدیمی نشانه هویت فرهنگی و تاریخی شهرها محسوب می شوند تخریب و نابودی آنها تیشه ای بر ریشه هویت ساکنان است، ضرورت رسیدگی به این بافتها و بازآفرینی آنها احساس می شود. البته موضوع محلات فرسوده و ناکارآمد شهری و بازآفرینی این محلات موضوعی پیچیده و چندبعدی است لذا بایستی هرگونه مسائل و موضوعات درارتباط با بازآفرینی بافت های ناکارآمد شهری به صورت نگاه چند بعدی و ترکیبی از عوامل مختلف مورد سنجش و ارزیابی قرا گیرد. بدین منظور در این پژوهش سعی گردیده است که به صورت سیستمی و نظام مند پیشران های کلیدی موثر بر بازآفرینی محلات فرسوده منطقه 12 کلانشهر تهران شناسایی و تحلیل شوند. در این پژوهش ابتدا با تکنیک پویش محیطی و دلفی، 40 عامل اولیه در شش حوزه مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، حقووقی و قانونی، مدیریتی و کالبدی استخراج شده و سپس با استفاده از روش دلفی مدیران، ماتریس اثرات متقاطع مولفه ها تشکیل گردیده است. در مرحله بعدی از طریق نرم افزار میک مک نسبت به تحلیل ماتریس اقدام شده است. نتایج حاصل از پراکندگی متغیر ها در محور تاثیرگذاری و تاثیر پذیری عوامل در نرم افزار میک مک، حاکی از ناپایداری سیستم در بازآفرینی محدوده مورد مطالعه است و بر همین اساس پنج دسته متغیر مورد شناسایی قرار گرفت. در نهایت با توجه به امتیاز بالای اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم عوامل، ده عامل اصلی به عنوان پیشران های کلیدی در آینده بازآفرینی منطقه مورد شناسایی قرار گرفتند. از بین پیشران های مورد بررسی نیز، متغیر های بخش اجتماعی-فرهنگی بیشترین تأثیر را بر بازآفرینی محلات منطقه مورد مطالعه و عوامل سیاسی کمترین درجه تأثیرگذاری را به خود اختصاص دادند.
۵۰.

جستاری تحلیلی در طیف سنجی و بررسی تطبیقی وجوه متفاوت برنامه ریزی معماری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال چهاردهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 20 - 42

کلیدواژه‌ها: معماری برنامه ریزی معماری طیف سنجی برنامه مقایسه تطبیقی برنامه ریزی مشارکت ذینفعان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۴ تعداد دانلود : ۴۲۳
مقاله حاضر ارائه بخشی از مطالعات و پژوهش تفصلیلی انجام شده ناظر بر شناسایی وجوه مختلف و متفاوت برنامه ریزی معماری، سیر تحول آن در دوره پس از مدرن و نیز تحلیل ویژگی های هر وجه از برنامه ریزی معماری و انجام دسته بندی بر اساس ویژگی های احصاء شده در قالب طیف سنجی وجوه متفاوت برنامه ریزی و در نهایت مقایسه تطبیقی طیف های مختلف احصاء شده است. در این پژوهش مفهوم جدید طیف سنجی در ارتباط با برنامه ریزی معماری مورد شناسایی, تبیین و تدقیق قرارگرفته است و با ابزار مقایسه تطبیقی در خصوص طیف های مختلف برنامه نسبت برنامه ریزی بر اساس شاخص ها و معیار هایی مشخص با مقولاتی مانند تعریف برنامه ریزی , ارتباط ماهوی با معماری , شکل مدل برنامه ریزی , نحوه انجام برنامه ریزی , ارتباط با طراحی, آفرینش فرم و خلق فضا , محصول و نتیجه برنامه و نقش معمار در ارتباط با برنامه و فرایند طراحی در هریک از طیف های برنامه ریزی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. لذا هدف پژوهش بازشناسی و تحلیل وجوه مختلف برنامه ریزی معماری و ارائه دسته بندی جدیداز آنها براساس ویژگیهای مبتنی بر تحلیل های انجام گرفته در قالب طیف سنجی برنامه ریزی معماری می باشد که بر نقش برنامه ریزی معماری درفرآروند طراحی دلالت دارد. روش تحقیق مورد استفاده دراین مقاله , روش تحقیق کیفی با بهره گیری از ابزار تحلیل محتوا می باشد و روش جمع آوری اطلاعات و داده های پایه بر اساس روش کتابخانه ای بوده است.
۵۱.

بررسی عوامل مؤثر در رشد شهری با استفاده از مدل F’ANP (مطالعه موردی: شهر بجنورد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۵ 5 - 16

کلیدواژه‌ها: رشد شهری عوامل موثر بر رشد شهری مدلسازی رشد شهری مدل F rsquo ANP شهر بجنورد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۲۱۹
وقوع رشد شهری و پیامدهایش بسیار گسترده است، در این راستا، با مروری بر مفاهیم نظری، مولفه های موثر بر رشد شهری تدوین شد، تا به عنوان چارچوب مناسب برای بررسی عوامل موثر بر رشد شهر بجنورد مورد استفاده قرار گیرد. سپس به کمکGIS و توابع مربوطه لایه های قابل سنجش به صورت کمی ارزش گذاری شد. که می توان ازمهمترین این عوامل، تراکم جمعیت، تراکم راهها و ... اشاره داشت. در ادامه از میان روش های مختلف، با توجه به اینکه روش F’ANP به دلیل استفاده از قابلیت های تحلیل عاملی در تبدیل موضوع به ابعاد مشخص و معین کردن رابطه بین ابعاد و شاخص ها، کلیه قابلیت های روش تحلیل عاملی را حفظ می نماید. نتایج بررسی نشان داد که تمایل به خانه های تک خانواری و زمین بزرگ مقیاس، تراکم راهها، تراکم خالص جمعیت و ... به ترتیب مهمترین عوامل موثر در رشد شهر بجنورد بوده اند.
۵۲.

تبیین چارچوب مولفه های پایداری شهری بر اساس مدل مفهومی شهر تعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقش جهان سال یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 109-127

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم شهر تعالی توسعه پایدار بهره وری آرمانشهر پایدار برنامه ریزی راهبردی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۲۷۱
اهداف: «شهر تعالی» با هدف رشد شهروندان، شهر و توسعه پایدار معرفی شده است. پرسش آن است که شهر و شهروند چگونه می توانند در یک رابطه دوطرفه، موجب تعالی یکدیگر شوند. هدف این پژوهش آن است تا به تبیین مؤلفه های شهر تعالی در سه بعد پایداری زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی از منظر قرآن کریم بپردازد. روش ها: روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی، بر اساس رویکرد برنامه ریزی راهبردی به شهر و شهروندان است. چارچوب مفهومی به نظریه معماری سرآمد وابسته است و در آن با رویکرد تفسیری، محتوای قرآن کریم در تفاسیر معتبر مورد کدگذاری قرار می گیرد. سپس نسبت به طبقه بندی و مقوله بندی متون انتخابی توسط نرم افزار ATLAS.ti اقدام شده است. یافته ها: در مجموع از میان گزاره های مرتبط با موضوع پژوهش، 315 کد استخراج گردید که در 53 مؤلفه و 18مقوله دسته بندی شدند و در نهایت در سه بعد جهان بینی، گرایش و اعمال و رفتار، مدل نهایی منتج شده، در سه بعد پایداری زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی ارائه گردید. نتیجه گیری: نتایج پژوهش سه بعد اساسی مانند 1- جهان بینی الهی شهروندان، 2- رایش به سمت کمال در انسان ها، و 3- اعمال و رفتار شهروندان در چارچوب قوانین الهی مورد تأکید بوده و انتظار می رود که این نگرش منجر به «تعالی»، و توسعه پایدار شهری و دست یابی به آرمانشهر پایدار شود. در مدل نظری توضیح داده شده، شهروندان نقشی کلیدی در ایجاد «شهر تعالی» بر عهده دارند.
۵۳.

تبیین ارتباط میان مورفولوژی شهری و جمعیت (مطالعه موردی: محلات مسکونی با تاکید بر نیمه شمالی شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال پنجم تابستان ۱۳۹۹شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 79 - 95

کلیدواژه‌ها: مورفولوژی رویکرد درونی-شناختی جمعیت محلات همبستگی پیرسون محلات تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۲۷۱
در سال 2018، حدود پنجاه و پنج درصد جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی می کرده و پیش بینی می شد تا سال 2050، به شصت و هشت درصد افزایش یابد. افزایش روزافزون جمعیت شهرها، استفاده بهینه از محلات شهری جهت اسکان جمعیت را مورد تأکید قرار می دهد. مورفولوژی شهری از موضوعاتی است که با جمعیت پذیری محلات مرتبط است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی شاخص های مورفولوژی در مقیاس میانی و تبیین رابطه میان مورفولوژی محلات مسکونی و جمعیت ساکن در آنان است. در این مقاله ابتدا بر اساس رویکرد درونی– شناختی نظرات اندیشمندان حوزه مورفولوژی مورد بررسی قرار گرفته و معیارهای «تنوع کاربری»، «الگوی شبکه معابر»، «فشردگی»و «الگوی شبکه حمل و نقل عمومی» در 9 شاخص در مقیاس محلی شناسایی شد. سپس شاخص ها به روش چیدمان فضا و تحلیل شبکه به وسیله نرم افزارهای Depthmap10 و GIS در 12محله شهر تهران سنجش گردید. در گام بعدی، ابتدا نرمال بودن داده ها به روش آزمون«کولموگروف-اسمیرنوف» بررسی و  به روش همبستگی دوسویه پیرسون و به کمک نرم افزار SPSS16، همبستگی متغیرهای مورفولوژی با شاخص جمعیت محلات مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد شاخص هم پیوندی با شدت 724/0 دارای بیشترین همبستگی و دسترسی به حمل و نقل عمومی با شدت 578/0 دارای کمترین همبستگی با شاخص جمعیت می باشد. بررسی شدت همبستگی ها، فرصت اولویت بندی مناسب تر جهت مداخله در بافت موجود محلات با هدف اسکان جمعیت را فراهم می نماید. با نگاه کاربردی از نتایج حاصل می توان در زمینه معیارهای ارزش گذاری گزینه های طراحی محلات مسکونی، انتخاب شبکه معابر و سنجش کمی و کیفی طرح های آماده سازی در راستای اسکان جمعیت بیشتر و تدوین ضوابط طرح های تفصیلی استفاده نمود.
۵۴.

بازخوانی انگاره های عدالت فضایی در کاهش فقر شهری (مورد پژوهی بافت تاریخی شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۴ ۵-۱۶

کلیدواژه‌ها: عدالت فضایی فقر شهری خدمات شهری مدلسازی معادلات ساختاری بافت تاریخی شیراز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۳۲۷
امروزه با توجه به رشد نامتوازن شهرها و بحران های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع، مفهوم عدالت فضایی در شهرها به طور قابل توجهی مد نظر قرار گرفته و همچنین با چالش های عمده ای مواجه گردیده است. از دیگر سو بحران ها و شرایط ذکر شده، موجب گردیده است که بر طبق آمارها در شهرهای کشور، درصد افرادی که احساس فقر می کنند، افزایش پیدا کند. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف دستیابی به راه ها و روش های اثرگذاری توزیع خدمات شهری بر احساس شهروندان از فقر شهری در بافت تاریخی کلانشهر شیراز شکل گرفته است که این هدف در چارچوب اصول عدالت فضایی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. بر همین مبنا، پس از مرور ادبیات مرتبط با موضوع، مدل مفهومی تحقیق شکل گرفت و پیمایش پرسشنامه ای از ساکنین در بافت مد نظر که به عنوان منطقه فرودست شهری شناخته می شود، به عمل آمد (جامعه آماری در این پژوهش بالغ بر 350 تن جهت تکمیل پرسشنامه بوده است). تحلیل داده ها با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار Smartpls صورت گرفته است. نتایج این پژوهش دال بر آن بود که خدمات شهری مرتبط با اشتغال و اقتصاد مهّم ترین مسیری است که در درک از عدالت فضایی و احساس فقر در بین نمونه های مورد مطالعه اثرگذار می باشد. به طور کلی می توان این گونه از نظر شهروندان ساکن در بافت تاریخی شهر شیراز نتیجه گرفت که وضعیت ضعیف اقتصادی و اشتغال آنان که بر پایه توصیف ویژگی های شخصی آنها، وابسته به خود آنهاست تا لایه های مدیریت شهری که این امر اثرگذاری چشم گیری بر درک آنان از عدالت فضایی و نتیجتاً احساس فقیر بودن آنها را در پی دارد.
۵۵.

تحلیل زمینه ای برآسیب شناسی طرح های توسعه شهری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۴ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۰) 153-175

کلیدواژه‌ها: طرح های توسعه شهری آسیب شناسی تئوری زمینه ای ایران.

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۷ تعداد دانلود : ۴۰۵
نیم قرن تجربه تهیه طرح های توسعه شهری نشان می دهد به رغم جنبه های مفید و سازنده، این طرح ها همچنان نتوانسته اند پاسخی بی بدیل در خصوص مسائل و مشکلات روزافزون شهری ارائه نمایند. در این رهگذر مطالعات زیادی در خصوص آسیب شناسی طرح های توسعه در کشور صورت گرفته است بررسی مجدد آسیب ها بر اساس مطالعات صورت گرفته و شناخت روابط علت معلولی آن ها می تواند نقش موثری در تبیین مسائل و جمع بندی از قضایا داشته باشد. در این مقاله، بر اساس تئوری زمینه ای ابتدا اقدام به واکاوی محتوایی مقالات آسیب شناسی طرح های توسعه شهری از دهه 70 به بعد درکشور و سپس مصاحبه عمیق با صاحب نظران با استفاده از نرم افزار MAXQDA شده است. یافته های پژوهش نشان دهنده دو مقوله هسته ایی عدم تحقق و عدم کارائی در مطالعات است که در مقوله عدم تحقق 80 درصد مفاهیم استخراجی آن مربوط به عدم تحقق کالبدی و جمعیتی شهرها است که نشان از عدم تعریف سایر اهداف به شکل روشن در طرح ها می باشد و مقوله عدم کارائی34 مقوله محوری ثانویه در قالب 7مقوله محوری اولیه و 5 مقوله محوری اصلی تحلیل و جمع بندی گردید که مقوله اصلی نظام و مدیریت شهری در کشور با 34 درصد حجم مفاهیم و زمینه های کارآمدی و تحقق با 25 درصد مهم ترین عناصر ناکارآمدی طرح ها محسوب می گردد و این امر بیانگر آن است که محتوای طرح های توسعه شهری آن چنان که در محافل علمی مطرح می گردد عامل اصلی ناکارآمدی طرح ها محسوب نمی گردد. همچنین بر اساس تحلیل گراف روابط بین مقولات اولیه عوامل زمینه ای از جمله ابهام در منابع مالی، ضعف در قوانین و مقررات و مشارکت ذی نفعان به ترتیب مهم ترین مسائل در ناکارآمدی طرح ها محسوب می گردد. واژه های کلیدی : طرح های توسعه شهری، آسیب شناسی، تئوری زمینه ای، ایران.
۵۶.

تحلیل حضور نور در راسته و چهارسوق قیصریه بازار اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۱۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 5 - 24

کلیدواژه‌ها: معماری نور نور روز نورپردازی طبیعی واحدهای کمی ارزیابی نور روز راسته قیصریه بازار اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۱ تعداد دانلود : ۴۸۱
نور به عنوان فراگیرترین عنصرطبیعت، در تجربه مخاطب از فضا نقش مهمی را ایفا می نماید. یکی از جنبه های قدرتمند فضای معماری تاریخی ایران، به ک ارگیری خردمندانه نور است. بهره برداری از نور روز در معماری سنتی ایران علاوه بر تامین روشنایی، پاسخگوی نیازهای اقلیمی، فیزیکی، روانی و زیبایی شناسی بوده است. در راستای این رویکرد، معمار ایرانی تجربه های موفقی در بهره گیری خلاقانه نور در فضاهای داخلی دارد. ترکیبات متنوع از مدخل های نوری نشان این ادعا است. به منظور بررسی جایگاه نورپردازی طبیعی در معماری ایران، پژوهشی در مجموعه بازار قیصریه اصفهان صورت پذیرفت. هدف از این پژوهش، بررسی کمیت و کیفیت نور روز و عملکرد انواع مدخل های نور در یک فضای عمومی- تجاری است که بنا بر کاربری خاص، محدودیت هایی در بهره مندی از انواع روزن ها دارد. در این تحلیل، نور طبیعی، در تاریخ ها و ساعت های معلوم و نیز به صورت سالانه، با استفاده از نرم افزارها، شبیه سازی و شاخص های کمی ارزیابی نور روز اعم از ایستا و پویا بررسی شده است. یافته های تحقیق نشان از تبعیت توزیع روشنایی نور روز از الگویی خاص می نماید. به طوری که بازه های سهم روشنایی در کل سال تقریبا ثابت است و با تغییر فصل تفاوت چشمگیری در سهم دریافتی دیده نمی شود. همچنین میزان نور دریافتی در بیش از 70%  از مساحت راسته قیصریه و 50% از زمان های کاربری، بین بازه 100 تا 2000 لوکس قرار دارد که نوری مطلوب برای یک فضا محسوب می شود. میزان تامین نور کمی و کیفی در بازار قیصریه بر اساس آنالیز یافته ها، از اهم نتایج پژوهش حاضر است.
۵۷.

ارزیابی کیفی ریخت شناسی میدان شهری بر اساس دو مدل HSE و AGE(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال سیزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۸ 173 - 198

کلیدواژه‌ها: میدان شهری ماتریس ارزیابی شناخت کیفیت روش ارزیابی ذهنی انسانی روش ارزیابی هندسه خودرو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۱۴۶
  بنا بر ماهیت اجتماعی انسان، فضا های شهری مانند میدان به عنوان مهمترین نمود گره های اجتماعی در زندگی شهری محسوب می شوند. این میادین زمانی که شکل تاریخی به خود می گیرند، از اهمیت مکانی و زمانی خاصی برخوردار می شوند که مستند سازی شناختی این پدیده به عنوان رکن اصلی فضا های شهری، می تواند در شناخت کیفی میادین و عرصه های عمومی که نهاد تعاملات اجتماعی هستند، کارا بوده و به منظور داشتن دانش ارزیابی ریخت شناسانه آنها برای بیان اصول طراحی، مورد نظر متخصصان علم طراحی شهری قرار گیرد. ارزیابی سنتی فضای یک میدان، با توجه به ابعاد خاص کیفی موجود در آن، بیشتر به عنوان یک قضاوت کیفی مطرح می شد که غالباً دچار وقوع ضریب خطای بالایی در بررسی بوده است، به طوری که بیشتر پژوهش ها، عموماً شکل کیفی و بر پایه تحلیل صرف روان شناختی انسان و با فرم غیر تخصصی انجام می گیرد که نتایج کاربردی را در عرصه طراحی وارد نمی گرداند. هدف پژوهش جاری شناخت پدیدارشناسانه و تحلیل کیفی فضای میدان است که با استفاده از چند روش ترکیبی، ابتدا عنصر میدان در ماتریس ارزیابی شناخت کیفیت و نیز معیار های شش گانه ولفروم که حاصل از بررسی نظریات اندیشمندان عرصه طراحی شهری، تبیین شده و تعداد شانزده میدان شهری از دسته میدان های اروپایی، انتخاب شده و در مرحله اول با تحلیل به روش ارزیابی ذهنی انسانی و خروجی گراف کیفیت عددی انباشته و بعد با تحلیل به روش ارزیابی هندسه خودرو انجام شده که نهایتاً با بررسی همبستگی این دو روش منجر به نتیجه گیری لازم در مسیر نحوه سنجش کیفی این عناصر شهری شده است که نهایتاً می توان نتایج حاصله از پژوهش جاری را به صورت مستقیم در اختیار محققان قرار داده تا بتوان ضوابط و معیار های طراحی فضای میدان شهری را، استخراج نمایند.    
۵۸.

مفهوم شناسی جمال و جلال در معماری اسلامی از دو دیدگاه ادراک و تجلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۸ 211 - 229

کلیدواژه‌ها: زیبایی تجلی ادراک جمال جلال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۸ تعداد دانلود : ۴۸۷
بحران هویت و فقدان مبانی نظری مشخص در ساخت بناهای مذهبی که ریشه در معانی عمیق اندیشه اسلامی داشته باشد، یکی از چالش های معماری امروز ایران است. فقدانی که نه تنها در فرآیند آفرینش معماری که در شناخت و مداخله در بناهای گذشته نیز نتایج نامطلوبی به بار آورده است. بنابراین تحقیق بیشتر در مفاهیمی همچون جمال و جلال که هم در ماهیت آثار معماری و هم در ادراک آنها، قابل بازشناسی هستند، لازم می نماید. با توجه به اینکه مفاهیم جمال و جلال همواره ذیل موضوع زیبایی بررسی شده اند، ابتدا تدوین یک چارچوب نظری مشخص که دو دیدگاه متفاوت به زیبایی را بیان نماید، انجام شد. مقولات زیبایی شناسانه، که مفاهیم جمال و جلال مستخرج از آنها تعریف شده اند، در گام بعدی مورد تدقیق قرار گرفته اند. سپس مفهوم شناسی جمال و جلال ذیل دوگانه بدست آمده از چارچوب نظری، انجام پذیرفته است. این بخش از مفاهیم کیفی و مباحث نظری محض آغاز شده و در نهایت به نتایجی کمی-کیفی در معماری رسید. در انتها، پارامترهای مشخصی بیان شد که از سویی مشخص می کنند،  دو واژه جمال و جلال تجلی چه صفاتی بوده و چه تاثیری بر مخاطب می گذارند. تحقیق از نظرِ هدف یک تحقیق کاربردی است و از حیثِ راهبرد در دسته ی تحقیقاتِ توصیفی- تحلیلی قرار می گیرد. ضمن اینکه روش های تحقیق تحلیلی-تاریخی نیز، بویژه آنجا که آثار و بناهایی از گذشته مورد استناد قرار گرفته اند، استفاده شده است. گردآوری اطلاعات در حوزه ی تئوری با مطالعات کتابخانه ای و با ابزار فیش برداری، انجام شده است.   اهداف پژوهش: 1- تبیین جایگاه مفاهیم جمال و جلال، در رویکردهای متفاوت به زیبایی شناسی اسلامی 2- دستیابی به چگونگی تحقق مفاهیم جمال و جلال در معماری اسلامی    سوالات پژوهش: 1- جایگاه جمال و جلال ذیل موضوع زیبایی در عالم اسلام، از چه رویکردهایی قابل تبیین است؟ 2- مفاهیم جمال و جلال چگونه در معماری اسلامی محقق می شوند؟
۵۹.

تاب آوری کالبدی و اجتماعی محلات مسکونی بافت تاریخی (نمونه موردی منطقه 12 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دوازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 97 - 116

کلیدواژه‌ها: تاب آوری محلات شهری تاب آوری کالبدی تاب آوری اجتماعی شبکه های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۳ تعداد دانلود : ۷۸۲
تاب آوری با توجه به وقوع سوانح طبیعی و یا انسان ساخت در دنیای امروز از مسائل بسیار اساسی است. لیکن توجه به مفهوم تاب آوری صرفا در ابعاد کلان فاقد کارآمدی لازم بوده و شناخت این مفهوم در سطوح خرد می تواند به اجرایی شدن این امر کمک شایانی نماید. از آنجا که ظرف وقوع کلیه رویدادهای اجتماعی در بستر جغرافیایی و مختصات مکانی است، بین تاب آوری اجتماعی و ویژگی های مکان ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. لذا پژوهش حاضر با هدف کاربردی و توسعه ای و به روش تحلیلی-توصیفی، نسبت به تبیین اثر متقابل شبکه های اجتماعی و محیط کالبدی بر یکدیگر می پردازد تا به شناخت ویژگی های محلات شهری تاب آور دست یابد. براساس یافته های پژوهش مشخص گردید که ساکنین محلات با تاب آوری بالا تمایل بیشتری برای برقراری رابطه با دوستان، مدارس، کسب وکارها و مؤسسات غیرانتفاعی محلی یا شبکه هایی با پیوندهای محلی متمرکز داشتند. در مقابل، ساکنین محلات با تاب آوری کمتر تمایل داشتند از شبکه های دولتی، دانشگاهی، نظامی و... بهره برند. همچنین نتایج نشان داد که یک محیط کالبدی می تواند به شکل گیری تجمع ها کمک کرده و باعث وابستگی به برخی مکان ها و همچنین افزایش پیوند میان ساکنین شود. لذا توجه برنامه ریزان شهری به چنین فضاهایی اهمیت زیادی دارد و می تواند به تاب آوری بیشتر در آینده کمک کند و بازتعریف کاربردی ابعاد اجتماعی در زندگی شهری ساکنین و تبیین اصول پایه در تاب آوری اجتماعی می تواند در کنار تاب آوری کالبدی به ارتقا سطح محلات شهری کمک شود.
۶۰.

راهبردهای بهینه جهت مقابله با پیامدهای زیست محیطی آینده در معماری ساحلی (گردشگری ساحلی در جزیره کیش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۹ 418 - 439

کلیدواژه‌ها: جزیره کیش تغییرات کاربری معماری ساحلی(گردشگری ساحلی) محیط زیست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۳۶۱
امروزه محیط زیست و معضلاتی که آن را تهدید می کند، یکی از مهم ترین چالش های پیش رو در جوامع مختلف است. بنابراین، این مسئله ابعاد مختلف طرح های و ایده های نو در جامعه را تحت شعاع قرار می دهد.  معماری  به عنوان یکی از ساختارهایی که ارتباط نزدیکی با زمین و چهره طبیعیت دارد، می تواند نقش مهمی در مسائل زیست محیطی داشته باشد. جزیره کیش یکی از مناطق مهم و  استراتژیک در جغرافیای کنونی ایران است که مورد توجه بخش گردشگری و  فرهنگی است. لذا بررسی معماری  ساحلی در آن  و چالش های زیست محیطی که با آن مواجهه است، مسئله مهم و قابل ارزیابی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش و ماهیت جزء پژوهش های توصیفی - تحلیلی می باشد. در این پژوهش ضمن شناخت مقدماتی از گردشگری ساحلی به بررسی نقش گردشگران و تأثیرات زیست محیطی پروژه های مرتبط با آن در تخریب محیط زیست و معماری ساحلی جزیره کیش  پرداخته شده است. در این پژوهش اطلاعات جمع آوری شده به کمک مدل تحلیلی SWOT مورد پردازش و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. یافته های پژوهش نشان می دهد براساس ماتریس ارزیابی عوامل داخلی نشان می دهد که عوامل داخلی در امر گردشگری و معماری ساحلی واکنش مناسبی نداشته است و  از قوت ها در مقابل ضعف ها به طور مناسبی استفاده نشده است. همچنین بررسی ماتریس ارزیابی عوامل خارجی نشان می دهد ارگان ها و گردشگران در امر معماری و گردشگری ساحلی نسبت به عوامل خارجی واکنش نسبتاً مناسبی داشته اند و علی رغم ضعف درونی، می توان با استراتژی های تعاملی، مبتنی بر ماتریس تعیین راهبرد بهینه، از فرصت های موجود در جهت رفع موانع استفاده نمود. اهداف پژوهش: 1.بررسی قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای موثر بر معماری ساحلی 2.یافتن راهبردهای بهینه جهت بهبود کیفی معماری ساحلی در کیش سؤالات پژوهش: 1. عوامل زیست محیطی پروژه های مرتبط با گردشگری، چه تأثیری در معماری ساحلی کیش خواهد داشت؟ 2. راهبردهای مقابله با تأثیرات مخرب بر معماری ساحلی جزیره کیش کدام اند؟

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان