عوامل مؤثر در مدیریت و فرماندهی از منظر اسلام در نیروهای مسلح ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

زمینه و هدف: ملاک انتخاب و انتصاب فرماندهان و مدیران بایستی بر اساس یک روند و فرایند چندین ساله در محیط کاری کارکنان، احصاء و بر اساس معیارهای اسلامی و شایستگی های فردی صورت پذیرد که قطعاً نتایج متفاوتی را نسبت به گذشته در پی خواهد داشت، در این تحقیق به تعیین این عوامل پرداخته می شود. بنابراین تحقیق حاضر درصدد تعیین عوامل مؤثر در مدیریت و فرماندهی از منظر اسلامی در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است و محقق سعی دارد این عوامل را با رویکرد اسلامی احصاء کند. روش: روش اجرای این تحقیق، آمیخته و نوع آن، کاربردی و توسعه ای است. جامعه ی آماری در این تحقیق شامل تعدادی از کارکنان نیروهای مسلح بوده است که حداقل دارای بیست و پنج سال سابقه و همچنین در سطوح فرماندهی خدمت کرده اند، براین اساس تعداد آنها در حدود 200 نفر برآورد می شود. در این تحقیق با بهره گیری از آماره های توصیفی و استنباطی و بهره گیری از تحلیل کمی و کیفی با ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی، عوامل مؤثر در مدیریت و فرماندهی از منظر اسلامی تعیین شد.هدف اصلی این تحقیق؛ تعیین عوامل مؤثر در مدیریت و فرماندهی از منظر اسلام در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و سؤال اصلی تحقیق این گونه مطرح شده است که؛ عوامل مؤثر در مدیریت و فرماندهی از منظر اسلام در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران کدامند؟ یافته ها: یافته ها نشانگر این مسئله است که سه مؤلفه ؛ ارزش های دینی، توانمندی های علمی و عملی و ارزش های اخلاقی و رفتاری و همچنین 55 عامل مربوط به این مؤلفه ها به ترتیب در مدیریت و فرماندهی اسلامی تأثیر گذار هستند. در ادامه، مهم ترین عوامل مؤثر در مدیریت و فرماندهی اسلامی از طریق آماره آزمون کای مربع و ضریب توافقی بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته و همچنین اولویت بندی مؤلفه ها و روابط آن ها مشخص شد. مقدار آلفای کرونباخ برای پرسش نامه مربوطه برابر 807/0 محاسبه شد که نشان دهنده پایایی مناسب آن است. نتیجه گیری: نتایج حاصله بیانگر این مسئله می باشد که؛ مؤلفه های ارزش های دینی، توانمندی های علمی و عملی و ارزش های اخلاقی و رفتاری و عوامل مرتبط با آن، می تواند ملاک و معیاری مناسب و ارزشمند برای انتخاب و انتصاب فرماندهان و مدیران باشد. به عبارتی فرماندهان و مدیرانی که برای نیروهای نظامی و انتظامی برگزیده می شوند باید دارای این ویژگی ها بوده و از لیاقت و شایستگی های منحصربه فردی برخوردار باشند تا در زمان صلح، بحران و جنگ، کارآیی بالایی را از خود نشان دهند و این توان را دارا باشند که نیروهای خود را در صحنه های عملیاتی به خوبی راهبری کنند.