آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۸۶

چکیده

نسخه 4289 در موزه ملی ایران در اصل قرآنی 14 پاره بر روی پوست از قرن سوم هجری بوده که برخلاف دیگر نسخه های کهن کوفی، احتمالاً کاتبی ایرانی داشته است. مقاله حاضر با بررسی جوانب مختلف این نسخه، می کوشد سه هدف جداگانه را تأمین کند. نخست بیان ویژگی های کلی این نسخه کوفی مهم از قرن سوم هجری و تفاوت آن با دیگر نمونه های کوفی 7 سطری در قرن سوم، همراه با ارائه اطلاعاتی در خصوص دیگر اوراق و اجزای پراکنده ای که در اصل متعلّق به همین قرآن بوده اند. دوم آنکه نشان می دهد یک نسخه کوفی 7 سطری دیگر به شماره 548 که دو دهه پیش از موزه پارس (شیراز) به سرقت رفته، تکه ای دیگر از همین قرآن بوده که پس از سرقت، اوراق مختلف آن در فاصله سال های 2004 تا 2020 میلادی، در حراج های مختلف لندن (ساتبیز، کریستیز و بُنهامز) به فروش رسیده است. سوم آنکه نشان می دهد این قرآن کوفی بر خلاف تمام نمونه قرآن های حجازی و کوفی قرون نخست، از سنت «کتابت پیوسته» یا پیوسته نگاری در کتابت حروف و کلمات پیروی نکرده است. این امر احتمالاً برخاسته از سبک خاص کاتبان ایرانی (خراسان و ماوراء النهر) است که شکستن کلمات در انتهای سطر را زشت و ناپسند می دانسته اند، و در قرآن نویسی به سبک کوفی ایرانی (مشرقی) طی قرون سوم تا هفتم هجری همواره از کتابت گسسته بهره برده اند. مؤلف حدس می زند که این امر ناشی از پیوند فرهنگی مردم این مناطق با سنت کتابت به زبان های ایرانی و غیر ایرانی در خراسان، ماوراء النهر و ترکستان پیش از اسلام بوده است که بر خلاف مناطق غربی، از کتابت پیوسته پیروی نمی کرده اند.

تبلیغات