رهنمودهای ناظر بر خط مشیِ گذار به اقتصاد دانش بنیان در ایران: کاربست علم سودمند در جهت الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اقتصاد دانش بنیان، تولید و کاربرد دانش را منشأ اصلی ایجاد ثروت می داند. کارایی این نظام اقتصادی، در گرو تعریف ساز و کارها و شناخت عوامل مؤثر بر تولید و به کارگیری دانش است، به طوری که از ارتباط این عوامل با یکدیگر، زمینه افزایش عملکرد سایر بخش ها نیز فراهم شود. بی تردید دسترسی به اهدافی همچون جایگاه برتر اقتصادی، رقابت مند شدن اقتصاد، رشد و توسعه پایدار و پرشتاب که در اسناد بالادستی و خط مشی های کلان کشور مورد تأکید قرار گرفته است، مستلزم درک شرایط محیطی اقتصاد نوین و توجه به ملزومات آن است. از سوی دیگر، با توجه به نارسایی های موجود در مدل ها و الگوهای توسعه و اصولی چون اصل وابستگی به مسیر، پسینی بودن مطالعات و عقلانیت محدود مطرح در اقتصاد تکاملی، الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت به منزله اصلی ترین و کلان ترین سند راهبردی کشور، مورد توجه و تأکید قرار گرفته است. بر این اساس، پژوهش حاضر، ضمن بررسی عوامل قابل توجه و ارائه ملاحظات ناظر بر خط مشی، گذار به اقتصاد دانش بنیان در ایران را با رویکرد الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت مد نظر قرار می دهد. رویکرد پژوهش، استقرایی و نحوه انجام آن، کیفی بوده و بر اساس نظریه پردازی داده بنیاد (رویش نظریه ها)، ابعاد قابل توجه در این رابطه استخراج و ملاحظات مربوط به خط مشی ارائه شده اند. یافته ها نشان می دهند که این رویکرد باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد.