حسابداری و منافع اجتماعی

نظام تأمین اجتماعی به عنوان پیش نیاز اساسی توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در هر کشور و اهرم با اهمیّت برقراری عدالت اجتماعی در جوامع مدنی جهان به شمار می رود. به دلیل اهمیّت بالای مسأله ارزیابی پایداری مالی در سازمان تأمین اجتماعی، این پژوهش در صدد است تا عوامل مؤثر بر پایداری مالی سازمان تأمین اجتماعی کشور را شناسایی کند و راهبردهایی برای بهبود پایداری مالی سازمان معرفی نماید. با بکارگیری روش نظریه پردازی زمینه بنیان، از طریق مصاحبه با 19 نفر از خبرگان به روش نمونه گیری گلوله برفی، با بررسی ادبیات پژوهش و مشاوره با خبرگان، سوالات مصاحبه، به صورت مصاحبه نیمه ساختاریافته طراحی و داده ها جمع آوری شد. یافته ها نشان می دهد عوامل جمعیّتی، سطح اشتغال، حوادث قهری، تحریم های اقتصادی، مقاومت در برابر کنترل ها، نسبت پشتیبانی، سرمایه های انسانی و سیاست های بیمه ای به عنوان عوامل تعیین کننده پایداری مالی سازمان تأمین اجتماعی به شمار می روند. همچنین عوامل سیاسی-اقتصادی، بسترهای فرهنگی و سیاست گذاری بیمه ای، و مدیریت منابع- مصارف، انتصاب مدیران، امنیّت سرمایه گذاری، و انباشت بدهی دولت پایداری مالی سازمان را تحت تأثیر قرار می دهند. محاسبات اکچوئری، نظام نظارتی ، نظام چندلایه تأمین اجتماعی، فضای کسب و کار، اصلاح نظام بازنشستگی، اصلاح و بهسازی سیستم های تأمین مالی، مدیریّت سرمایه گذاری، تفکیک وظایف نظام حمایتی- بیمه ای، یکپارچه سازی سیستم اطلاعاتی و اجرایی شدن تعهدات دولت به عنوان راهبردها، بر پایداری مالی سازمان تأمین اجتماعی تأثیرگذار هستند. پایداری مالی سازمان رفاه اجتماعی را بهبود می بخشد.

هدف: هدف این پژوهش شناسایی شاخص های اثرگذار بر استفاده از حسابداری خلاقانه در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و رتبه بندی آنها می باشد. روش: برای دستیابی به هدف پژوهش، ابتدا با مطالعه مبانی نظری، پیشینه پژوهش و انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان، ابعاد، مولفه ها و شاخص های اثرگذار بر حسابداری خلاقانه استخراج و با استفاده از روش دلفی فازی مورد اجماع و غربالگری قرار گرفت. سپس با انجام فرایند تحلیل شبکه ای وزن هر یک از شاخص ها و اولویت آنها نسبت به یکدیگر محاسبه گردید. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از اجماع خبرگان بر پذیرش 15 شاخص در مرحله دلفی فازی است. بر اساس فرآیند تحلیل شبکه ای شاخص های "بازده دارایی ها"، "دوره تصدی حسابرس"، "سود خالص به فروش"، "سرمایه در گردش به کل دارایی ها" و "نسبت کل بدهی ها به حقوق صاحبان سهام" بیشترین اثرگذاری بر استفاده از حسابداری خلاقانه را دارند و سایر شاخص ها در اولویت های بعدی قرار می گیرند. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان می دهد شاخص های بعد عملکرد از نظر خبرگان در استفاده از حسابداری خلاقانه در درجه بالاتری از اهمیت قرار دارد. همچنین با توجه به اثرگذاری حاکمیت شرکتی در استفاده از حسابداری خلاقانه توجه به افزایش اثربخشی مکانیسم های حاکمیت شرکتی می تواند باعث افزایش شفافیت و قابلیت اتکای گزارش های مالی شود. دانش افزایی: این پژوهش با شناسایی و اولویت بندی شاخص های تاثیرگذار در استفاده از حسابداری خلاقانه، مبانی را برای ارزیابی کیفیت صورت های مالی و سودمندی آنها در جهت بهبود تصمیم گیری استفاده کنندگان گزارش های مالی برای نهادهای نظارتی فراهم می آورد.

هدف: پژوهش حاضر در تلاش است با استفاده از روش کیفی زمینه بنیان چندوجهی، الگوی جامع، شکاف بین انتظارات حسابرسان و استفاده کنندگان گزارش های مالی را تبیین نماید. روش: جامعه آماری پژوهش شامل اساتید دانشگاهی، شرکای مؤسسات حسابرسی وگروهی از استفاده کنندگان گزارش های مالی می باشدکه با استفاده از روش زمینه بنیان چند وجهی و نمونه گیری ترکیبی هدفمند، 42 مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته انجام گردید. به منظور اعتبار سنجی مدل از رویکرد مدل یابی معادلات ساختاری و برای برازش مدل از نرم افزار PLS استفاده شده است. یافته ها: عوامل علی مؤثر بر ایجاد شکاف انتظارات شامل شکاف فردی و دانشی، انتظارات غیرمنطقی، پیچیدگی محیط کسب وکار می باشد و عوامل زمینه ای شامل عملکرد نامطلوب حسابرسان، استانداردهای ناکارآمد، نبود نظارت کافی بر عملکرد حسابرسان و شکاف قانونی ناشی از واگرایی در تفسیر قوانین و مقررات می باشد. نتیجه گیری: اقتصاد دولتی و غیررقابتی وعوامل مدیریتی و سیاسی به ترتیب با ضریب 658/0 و 601/0 بیشترین تأثیر و طیف گسترده استفاده کنندگان و شکاف دانشی بین گروه های مختلف ذینفعان به ترتیب با ضریب 270/0 و 394/0 کمترین تأثیر را در ایجاد شکاف بین انتظارات حسابرسان و استفاده کنندگان گزارش های مالی دارند.

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تاثیر همزمان مسئولیت اجتماعی شرکت و احساسات سرمایه گذاران می باشد. امروزه، موضوعات اخلاقی و اقدام در جهت توسعه اقتصادی همراه با بهبود کیفیت منابع انسانی بر مقیاسی وسیع تر یعنی اجتماع متمرکز می شوند. در نتیجه بنگاه ها، اهداف استراتژی خود را به گونه ای برنامه ریزی می نمایند که اثرات مثبتی بر اجتماع به همراه داشته باشد. برخی شرکت ها با انجام فعالیت های مسئولیت اجتماعی در پی ایجاد و حفظ یک تصور خوب و جلب اعتماد بازار هستند. روش: دوره زمانی پژوهش، طی سال های 1393 تا 1398 و نمونه آماری پژوهش شامل 130 شرکت بورسی و فرابورسی ایران می باشد. جهت آزمون فرضیه های پژوهش از روش معادلات همزمان و نرم افزار اقتصادسنجی استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان دهنده تاثیر مثبت، معنادار و همزمان مسئولیت اجتماعی بر احساسات سرمایه گذاران می باشد. نتیجه گیری: مدیران انتظارات سرمایه گذاران را تشخیص داده و به آن ها پاسخ می دهند. این امر واکنش مثبت بازار سرمایه را نسبت به ارزش سهام اینگونه شرکت ها در پی دارد. در واقع، هر گاه شرکت متوجه شود که سرمایه گذاران احساساتی تر برخورد می کنند بیشتر به سمت مسئولیت اجتماعی حرکت می کند. دانش افزایی: بررسی های انجام شده در زمینه احساسات سرمایه گذاران و مسئولیت اجتماعی نشان می دهد، پژوهش حاضر از لحاظ موضوع، هدف و نحوه اندازه گیری متغیر احساسات سرمایه گذاران نمونه ی مشابهی در ایران ندارد.

هدف: یکی از مسائلی که امروزه در بسیاری از شرکت ها کمتر به آن پرداخته و مانع بزرگی برای رسیدن به پایداری شرکتی می باشد، توجه صرف به توسعه اقتصادی و مباحث مالی بدون توجه به مسئولیت اجتماعی شرکت است. شاید یکی از دلایل عدم توجه شرکت ها به این موضوع، نداشتن یک شناخت جامع از عوامل مؤثر بر مسئولیت اجتماعی خود و همچنین نبود یک مدل برای توسعه و اجرای آن است. هدف این مقاله شناسایی عوامل مؤثر بر مسئولیت اجتماعی شرکت ها و ارائه یک مدل ساختاری-تفسیری برای کمک به توسعه آن می باشد. روش: در این تحقیق ابتدا با مطالعه پژوهش های مربوط به ادبیات تحقیق، 15 عامل مؤثر بر مسئولیت اجتماعی شرکت شناسایی شد و توسط 7 خبره دانشگاهی در حوزه مسئولیت اجتماعی مورد تأیید قرار گرفت. در ادامه با استفاده از نظرات 21 کارشناس این حوزه، اقدام به ارائه مدلی به منظور توسعه مسئولیت اجتماعی شرکت ها با استفاده از مدل سازی ساختاری-تفسیری شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که مدل اجرای مسئولیت اجتماعی دارای 7 سطح می باشد و عوامل فشار ذینفعان، مالکیت شرکت و اندازه شرکت جز مؤثرترین عوامل مسئولیت اجتماعی شرکت و زیربنایی اجرای آن می باشند. همچنین عوامل افزایش اعتماد عمومی، بهبود عملکرد مالی، کارایی سرمایه گذاری و کاهش ریسک قیمت سهام ماهیت اثرپذیری دارند. نتیجه گیری: از آنجایی که عوامل اثرپذیر در نتیجه فعالیت های مسئولیت اجتماعی بدست می آیند، مدیران و سیاست گذاران بایستی بر عوامل دیگری که باعث بوجود آمدن این عوامل می شوند (عوامل زیربنایی مدل) تمرکز نمایند.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر پیاده سازی سامانه های نرم افزاری حسابرسی داخلی، جهت مدیریت بهتر هلدینگ های تجاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. روش: روش شناختی در این پژوهش، کمی و از نوع پیمایشی- کاربردی است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه، و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از معادلات ساختاری استفاده شده است. جامعه آماری 50 هلدینگ تجاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که مؤلفههای اقتصاد دولتی در کشور، نگرش مدیران هلدینگهای تجاری، دانش منابع انسانی و مکانیزم های نظام راهبری شرکتی در پیادهسازی نرمافزارهای حسابرسی داخلی در هلدینگهای تجاری مؤثر هستند. نتیجه گیری: با توجه به سهم دولت در اقتصاد و حضور مستقیم و غیر مستقیم در هلدینگ های تجاری، استقرار سامانه های نرم افزاری در چنین بنگاه هایی با موانعی مواجه است که با اتخاذ سیاست های کلان و برنامه ریزی و اجرای آن می توان بستر لازم را برای تحقق این مهم فراهم نمود. دانش افزایی: مؤسسات حسابداری، حسابرسی و حسابرسان داخلی برای تعریف، حفظ و ارتقا نقش خود، نیازمند کسب مهارت های نوین و استفاده از فناوری های روز دنیا در این حرفه می باشند.

هدف: هدف این پژوهش عبارت است از دانش افزایی نسبت به دو حوزه اصلی نظام داده کاوی در حسابرسی متشکل از شیوه استخراج و طبقه بندی داده ها برای تعیین سنجه های کسب و کار، اقدامات اطمینان بخشی و بررسی ابزارهای مورد استفاده برای کسب این اهداف شامل: فرایند اتوماسیون رباتیک ، یادگیری ماشینی ، زنجیره بلوکی ، و علم تجزیه و تحلیل داده . روش: با اتکا به روش پژوهش کتابخانه ای تحقیقات پیشین مورد مطالعه و نتایج آنها مورد تجزیه و تحلیل و بررسی قرار گرفته است. یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نمایانگر اهمیت و جایگاه بزرگ داده ها و ضرورت تدوین نظام داده کاوی در حرفه حسابرسی است. نتیجه گیری: حسابرسان برای تثبیت جایگاه خود و ارتقاء آن باید ضمن آشنایی با منابع، تکنولوژی ها و سازوکار و روش های مرتبط با بزرگ داده ها، دانش لازم برای ارائه خدمات حرفه ای در این زمینه را فرا گیرند. همچنین در مراحل بعدی تدوین نظام مسنجم برای برخورد صحیح با بزرگ داده ها در حرفه حسابرسی ایران می تواند گامی مؤثر در این راستا باشد. طبعاً، پیش نیاز شناخت چنین سازوکاری آشنایی با ویژگی های بزرگ داده ها، ابزارهای استخراج و طبقه بندی و تجزیه و تحلیل آنها در محیط های گوناگون کسب و کار همچون حسابرسی است. دانش افزایی: معرفی اجمالی ویژگی های بزرگ داده ها، نظام داده کاوی و ابزارهای تجزیه و تحلیل داده در حسابرسی.