حسابداری و منافع اجتماعی

رشد متنوع و پیچیده محیط تجاری موجب افزایش ریسک مالی شده است. زمانی که بنگاه ها با انواع مختلفی از ریسک مواجه هستند برای کنترل این ریسک از ابزارهای پوششی ریسک استفاده می کنند. ابزارهای پوششی ریسک موجب افزایش شفافیت و کنترل نوسانات جریانات نقدی و سود خالص در بنگاه ها می گردد. در این مقاله با انتخاب نمونه ای از 100 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران برای دوره مالی 1386 تا 1391، اثر مدیریت ریسک بر کنترل نوسان سود خالص و خالص جریانات نقدی بررسی شده است. در بازار سرمایه ایران سرمایه گذاری با شرط مصون سازی و مدیریت ریسک با هدف کنترل نوسان جریان های نقدی و سود خالص اثری ندارد اما در پیش بینی نوسان جریانات نقدی و کنترل آن موثر است. همچنین سه متغیر قیمت سهام، فرصت های رشد سرمایه گذاری و نوسان سود خالص سال گذشته از متغیر های موثر در کنترل و پیش بینی نوسان سود خالص و جریانات نقدی بوده است که به اثر درک سهامداران از کنترل ریسک در بنگاه تاکید دارند.

اامروزه بخش زیادی از اطلاعات مالی از طریق اسناد متنی منتشر می شود و گروه های مختلف از این اطلاعات مکتوب برای اتخاذ تصمیم های مالی استفاده می نمایند. تاکنون تحقیقات زیادی در دنیا در حوزه تحلیل و بازیابی اسناد و متون حسابداری که می تواند بر میزان درک استفاده کنندگان از این اطلاعات تأثیر داشته باشد صورت گرفته است. با توجه به مشکلات استفاده کنندگان از گزارش های مالی قابلیت دسترسی و قابلیت درک اطلاعات و مسائل مرتبط با بازیابی اطلاعات به عنوان اهداف اصلی در این مطالعه مورد استفاده قرارگرفته است. بنابراین این مقاله ادبیات تحقیق مرتبط با دو حوزه اصلی مربوط به تحلیل متن و بازیابی اطلاعات در حوزه حسابداری را به شرح زیر بررسی می کند: (1) تحلیل محتوی و قابلیت خوانایی اطلاعات مالی ارائه شده و فعالیت های متن کاوی مربوط به آن و (2) روند ادبیات تحقیق در ارتباط با بازیابی اطلاعات که دربرگیرنده استخراج متن و نیز مقادیر ارائه شده در متن اسناد حسابداری است. مشکل عدم وجود واژگان یکنواخت مسائل مربوط به قابلیت دسترسی و قابلیت درک اطلاعات را تحت تأثیر خود قرار می دهد. در آخر تلاش می شود تا یک نقشه راه پیشنهادی جهت انجام تحقیقات آتی در حوزه تحلیل متون حسابداری و بازیابی اطلاعات ارائه گردد که شامل لزوم انجام تحقیقات آتی در حوزه های (1) میزان موفقیت تدوین کنندگان استاندارد در دستیابی به اهداف مدنظر خود (2) ساخت واژه نامه های حسابداری، (3) شناسایی واژه های جدید واردشده به واژه نامه و (4) استانداردسازی واژگان حسابداری است.

به موقع بودن اطلاعات به عنوان یکی از اجزای مربوط بودن، از عناصر ویژگی های کیفی اطلاعات در بیانیه مفاهیم حسابداری مالی شماره 2 و همچنین به عنوان یکی از محدودیتهای ویژگی های کیفی اطلاعات در چارچوب نظری ایران، نشان دهنده اهمیت وافر دستیابی به اطلاعات و گزارشات مالی در بازه زمانی مناسب است. تأخیر در زمان صدور گزارش حسابرسی به منزله قصور در ارائه اطلاعات به موقع و کاهش کیفیت اطلاعات گزارش شده است. در این تحقیق تلاش شده است که با بررسی ادبیات نظری تأخیر در زمان صدور گزارش حسابرسی و مطالعه مجموعه مقالات داخلی و خارجی منتشر شده از زمان گذشته تاکنون (1393)، عوامل اثرگذار بر تأخیر در زمان صدور گزارش حسابرسی را شناسایی کرده و نحوه و میزان اثرگذاری آنها را به تصویر کشید. این تحقیق همچنین سعی دارد با ارائه ادبیات نظری تأخیر در زمان صدور گزارش حسابرسی، انگیزه محققان را به تحقیق در این زمینه برانگیزد. بر اساس این تحقیق پیشنهاد می گردد که متغیرهای اندکی که در تحقیقات گذشته به عنوان عوامل اثرگذار در تأخیر در زمان صدور گزارش حسابرسی آزمون شده اند، با جامعه های آماری مختلف در تحقیقات آتی مورد آزمون قرار گیرند.

سرمایه فکری مجموعه ای از منابع استراتژیک شرکت است که در اقتصاد دانش بنیان کنونی به عنوان بخش جدایی ناپذیر از فرایند ایجاد ارزش شرکت تلقی می شود. در این پژوهش، نخست ارزش سرمایه فکری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس مدل ضریب ارزش افزوده سرمایه فکری، برای دوره زمانی 9 ساله بین سال های 1385 تا 1393 محاسبه شده است. سپس ارتباط آن با معیارهای ارزیابی عملکرد شرکت های نمونه شامل معیارهای سودآوری، نقدینگی و رشد، با استفاده از روش رگرسیون چندگانه در دوره جاری و دوره آتی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل از ارزیابی بیانگر این است که ارتباط معناداری بین سرمایه فکری و معیارهای سودآوری در دوره جاری و دوره های آتی وجود دارد؛ در حالی که بین سرمایه فکری و جریان های نقدی و رشد در دوره جاری و آتی در شرکت های نمونه ارتباط معناداری مشاهده نگردید.

در محیط رقابتی امروز بهبود سازمانی لازمه بقای سازمان ها است. قضاوت درباره کفایت و چگونگی بهبود باید با مقایسه یا بهینه کاوی با عملکرد دنیای واقعی انجام شود. بهینه کاوی یکی از واژه هایی است که اغلب ساده پنداشته می شود ولی درک دقیق آن نیاز به بررسی دارد. بهینه کاوی فرآیند مستمر سنجش محصولات، خدمات و رویه ها در مقابل بهترین نمونه ای که یافت می شود و استفاده از این اطلاعات برای برنامه ریزی با هدف بهبود آتی است. معیار بهینه می تواند از عملکرد گذشته یا جاری سازمان، عملکرد سازمان دیگر و یا یک استاندارد ناشی شود. بهینه کاوی کاربردها و انواع متنوعی دارد. یک معیار بهینه خوب باید ویژگی های خاصی داشته باشد و در مورد مراحل انجام کاویدن یک مورد بهینه باید دقت زیادی معطوف شود. اگرچه که این فرآیند منافع زیادی برای سازمان دارد اما گاهی با محدودیت ها و مشکلاتی نیز همراه است. اگر ایده های اولیه برای بهبود و شرایط بهبود در سازمان وجود نداشته باشد، بهینه کاوی منفعت بلندمدت چندانی به همراه نخواهد داشت. در مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی مبانی نظری، مدل ها و مراحل بهینه کاوی تشریح و تبیین شده و با تحلیل یک مورد خاص، کاربردهای بهینه کاوی در حسابداری بررسی می شود.

شرکت های خانوادگی نوع خاصی از شرکت ها هستند که ویژگی های خاص آن ها سبب شده که حوزه تحقیقاتی خاص آن ها شکل بگیرد. با توجه به اهمیت این نوع شرکت ها و وجود تعداد قابل ملاحظه ای شرکت خانوادگی در بورس اوراق بهادار تهران، اخیرا در حوزه حسابداری نیز تحقیقاتی در این باره صورت گرفته است. این تحقیق بر آن است تا با بررسی نظریه های ارائه شده در این حوزه، به این سوال پاسخ دهد که چرا شرکت های خانوادگی با سایر شرکت ها تفاوت داشته و اینکه چرا در پژوهش های صورت گرفته، شرکت های خانوادگی از شرکت های غیرخانوادگی متمایز می شوند. نتایج این پژوهش می تواند در فهم بهتر شرکت های خانوادگی و ایجاد چارچوبی نظری پیرامون شرکت های خانوادگی موثر باشد. در همین راستا ابتدا تعریف شرکت های خانوادگی و رویکردهای مختلف در تعریف این شرکت ها مورد بررسی قرار می گیرد. در ادامه نیز با تشریح دیدگاه میتنی بر منبع، تئوری سرمایه اجتماعی، و تئوری نمایندگی و مباشرت، نظریه های مطرح شده در خصوص شرکت های خانوادگی تشریح می گردد

اعتباردهندگان و سایر اشخاص ذینفع محسوب می شود و نتایج حاصل از آن مبنای بسیاری از تصمیم گیری ها در داخل و خارج از شرکت ها است. بنابراین، هدف این تحقیق، بررسی رابطه ساختار سرمایه و عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با تأکید بر هزینه های نمایندگی است. بدین منظور یک فرضیه برای بررسی این موضوع تدوین و داده های مربوط به 69 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران برای دوره ی زمانی بین سال های 1384 تا 1393 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این تحقیق، برای محاسبه ساختار سرمایه و عملکرد به ترتیب از اهرم مالی و بازده دارایی ها (ROA) و برای آزمون فرضیه تحقیق از مدل های رگرسیونی در دو حالت ایستا و پویا استفاده شده است. مدل رگرسیون تحقیق در حالت ایستا با استفاده از روش داده های تابلویی با رویکرد اثرات تصادفی و در حالت پویا با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) بررسی و آزمون شد. نتایج تحقیق در هر دو مدل ایستا و پویا بیانگر وجود ارتباط (U شکل) ساختار سرمایه با عملکرد شرکت است. همچنین، در مدل پویا نتایج نشان داد که عملکرد یک دوره قبل رابطه مثبت و معناداری با عملکرد جاری شرکت دارد. افزون بر این، نتایج تحقیق در هر دو مدل نشان داد که اندازه شرکت نیز ارتباط (U شکل) با عملکرد شرکت دارد.