یکی از مسایل برنامه ریزی فضایی پیوسته تعیین مناطق برنامه ریزی در سطوح و مقیاسهای مختلف بوده است. از این رو، در اغلب موارد حدود تقسیمات اداری، حتی بصورت ادغام چند منطقه تقسیماتی اساس قرار می گیرد. شاید بتوان گفت، مشکل اساسی در این رابطه هنگامی بروز می کند که بحث برنامه ریزی سطوح خرد و پایین تر از سطح استان و شهرستان، یعنی مناطق و نواحی رسمی مطرح می گردد. مفهوم "منظومه" در سالهای اخیر به عنوان بدیلی برای این سطوح خُرد از برنامه ریزی فضایی که واحد تقسیماتی "بخش" را نمایندگی می کند، مطرح شده است. پرسش اساسی در این رابطه این است که آیا تعیین محدوده های تقسیماتی که اغلب بنابر ملاحظات سیاسی صورت می پذیرد، تا چه حد با الزامات برنامه ریزی انطباق دارد؟ و آیا می توان این محدوده ها را به عنوان "مناطق کارکردی" مدّ نظر قرار داد؟ در این چارچوب، این مقاله با بررسی بخش ضیاء آباد قزوین، به عنوان نمونه موردی، تلاش دارد، ضمن بررسی این مسایل، با بهره گیری از شیوه های کیفی بحث و اتکاء به دیدگاه پویش ساختاری- کارکردی، امکانات و موانع شکل گیری مناطق کارکردی را در سطوح خُرد مورد مطالعه قرار داده، کارآمدی این سطح از عرصه های فضایی را در قالب واحدهای تقسیماتی نشان دهد. نتایج مطالعه نشان می دهد، کارآمدی منظومه ها به عنوان مناطق کارکردی نه تنها در گرو تعیین اندیشیده تقسیماتی است، بلکه اصلاح زیرساختها، سرمایه گذاریهای مرتبط و پشتیبانی موثر در تخصیص امکانات و اعتبارات، شرط تعامل متناسب و کارکردپذیری واحدهای سکونتگاهی موجود در سطح منظومه ها ست.
تحقیق حاضر با هدف بررسی و شناسایی اثر سامانه های بندالی بر ترسالی ایران، طی دوره 1975-2016 با استفاده از شاخص عددی بندال انجام گرفت. نتایج نشان داد در فصول سرد مرکز بیشتر بندالهایی که جو ایران را متأثر کرده اند، در منطقه اطلس شمالی می باشد. همچنین بررسی شدت بندالهای موثر بر آب و هوای ایران نشان داد که بندال قوی از نظر فراوانی بیشترین تعداد را پس از بندال متوسط دارد و این نشان می دهد که ایران بیشتر تحت تأثیر بندالهای متوسط (6/74) و سپس قوی(1/21 درصد) قرار دارد. فراوانی بندال های ضعیف بسیار کم و به میزان 3/4 درصد می باشد. باتوجه به توزیع فراوانی محل رخداد بندال نیز مشخص گردید ترسالی ایران در ماهای سرد سال، هسته اصلی بندالها در میان طول جغرافیایی 30 درجه غربی تا 30 درجه شرقی بر روی پهنه های آبی شکل می گیرد و هرچه به فصل گرم سال نزدیک میشویم، این هسته ها به خشکی منتقل شده و مناطق تحت سیطره خود را با دگرگونی مثبت در پارامتر بارش و در نتیجه ترسالی مواجه می سازد. همچنین در بررسی بندال در فصول مختلف، مشخص گردید که در فصل زمستان با عقب نشینی پرفشار جنب حاره و قدرت گرفتن ورتکس قطبی، همراه با وقوع بندال های قوی و مدت دار، میانگین بارش از فصول دیگر بیشتر می باشد.
موقعیت اقوام و مذاهب در پهنه سرزمینی کشور دارای اهمیت فراوانی در آمایش و چگونگی مدیریت فضایی و توسعه فضایی است. در صورتی که اقوام در مناطق مرزی وجود داشته باشند و گرایشات ناحیه گرایی در بین آن اقوام وجود داشته باشد این وضعیت کشور را با طیفی از فرصت و تهدید مواجه می کند. از یک طرف وجود اقوام در مناطق مرزی می تواند بعنوان لولاهای ژئوپلیتیکی عمل کرده و حوزه نفوذ کشور را ارتقا بخشد و از طرف دیگر گرایشات ناحیه گرایی قومی می تواند کشور را با تهدیدات امنیتی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مواجه کند. ایران با موقعیت منحصر به فرد خود در خاورمیانه دارای اقوام و مذاهب مختلفی در مناطق مرزی است که در آنسوی مرزها نیز این اقوام دارای عقبه جغرافیایی هستند. کردها در ایران دارای وجه مشترکات متعددی با هسته مرکزی کشور هستند ولی رویکرد امنیتی و تقدم امنیت بر توسعه در آمایش مناطق کردنشین با تاکید بر مناطق مرزی استان کردستان سبب شده که پتانسیل های باالقوه طبیعی و انسانی این مناطق بارور نشوند و توسعه نیافتگی این مناطق سبب بازتولید مشکلات امنیتی بگردد. این پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و منابع کتابخانه ای اینترنتی به جمع آوری داده های مورد بحث پرداخته است و عوامل اثرگذار بر رویکرد امنیّتی در آمایش مناطق کردنشین ایران با تاکید بر مناطق مرزی استان کردستان را با استفاده از داده های موجود تبیین کرده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که عوامل ژئوکالچر، جغرافیایی سیاسی، ژئواکونومی و ژئواستراتژیکی بر رویکرد امنیّتی در آمایش مناطق کردنشین ایران با تاکید بر مناطق مرزی استان کردستان تأثیر داشته است.
در دسامبر 2011، قیامهای مردمی، خاورمیانه و شمال آفریقا را درنوردید و جهان را شگفت زده کرد.این قیامها،اعتراضات زنجیره ای و بی سابقه ای در منطقه عرب نشین جهان از تونس،مصر و مراکش گرفته تا یمن و بحرین را در پی داشت و معترضان را به خیابان کشاند تا آزادی،عدالت، مردم سالاری،حقوق بشر و در یک کلام "تغییر" را مطالبه کنند. هدف پژوهش حاضر، ارائه درکی جامع از قیامهای عربی و توضیح قیام ناگهانی توده ای در خاورمیانه در سال 2011 و پس از آن می باشد. روش پژوهش با توجه به ماهیت تحقیق، توصیفی-تحلیلی می باشد و با استناد به منابع معتبر به دنبال پاسخ به این سوال است که چه علل و زمینه هایی منجر به شکست انقلاب های عربی و بازگشت بی ثباتی و تداوم استبداد به جهان عرب شد. یافته های پژوهش نشان می دهد مجموعه عوامل و متغیرهای داخلی و منطقه ای چون فقدان بسترهای فرهنگی لازم برای استقرار دموکراسی، عدم نهادسازی قضایی و سیاسی،ضعف تحول و نهادمندی اقتصادی و نظامی و دخالت قدرت های فرامنطقه ای همچون آمریکا و فقدان رهبری کاریزماتیک و توانمند و ضعف در گفتمان سازی و بسیج مردم و .........در شکست انقلاب مصر،لیبی و یمن،تونس و تداوم استبداد و نقصان دموکراسی نقش موثری داشته است نوشتار حاضر، با بهره گیری از نظریه جان فوران و گلدستون در صدد تبیین چرایی و چگونگی ظهور نتایج متفاوت در کشورهای عربی پس از قیامهای عربی سال 2010 تاکنون می باشد.
گردشگری صنعت رو به رشد سالیان اخیر می باشد که دارای سود و اثرات مثبت اقتصادی بسیاری در این زمینه می باشد. به همین سبب بازاریابی مطلوب در این زمینه و جذب مخاطب از اهمیت بالایی برخوردار است و با توجه به پیشرفت صنعت و تکنولوژی در عصر حاضر نیاز است این بازاریابی از طریق فناوری اطلاعات و ارتباطات صورت بپذیرد و شناسایی مقوله های موجود در این زمینه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است . بر همین اساس این تحقیق با هدف ارزیابی مولفه های اساسی آی سی تی در بازاریابی گردشگری با استفاده از معادلات ساختاری نمونه موردی استان اردبیل شکل گرفت و نمونه تحقیق 385 نفر از افراد متخصص، کارشناس و صاحب نظر اردبیلی در حیطه مورد بررسی بودند که به شیوه در دسترس هدفمند پرسشنامه محقق ساخته تحقیق را تکمیل نمودند نتایج نشان داد 4 مولفه امکانات سخت افزاری ، نرم افزاری؛ زیر ساخت فن آوری اطلاعات و ارتباطات؛ مدیریت دانش و تخصص و نو آوری و تنوع بکارگیری فناوری اطلاعات عوامل اصلی در تبیین بازاریابی گردشگری برمبنای ICT می باشند. در بین مولفه های شناسایی شده مقوله زیر ساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشترین اثر مستقیم و نیز نو آوری و تنوع بیشترین اثر غیر مستقیم را دارد و در مجموعه مولفه های شناسایی شده توان تبیین بخش زیادی از متغیر بازاریابی گردشگری را دارا می باشند. بر مبنای نتایج بدست آمده مدل طراحی شده ابزاری کارآمد در شناسایی و ارزیابی اثرات مولفه های بازاریابی گردشگری بر مبنای ICT می باشد
در ساختار اقتصاد سیاسی جهان برخی کشورها توسعه یافته و برخی در حال توسعه می باشند. برخی از کشورها نیز به دلیل شکنندگی ژئوپولیتیکی و تهدیدات و بحران های داخلی و محیط خارجی نه تنها توسعه نیافته اند بلکه در مسیر توسعه نیز در حال حرکت نیستند. افغانستان نیز در حال حاضر جزء کشورهای بحرانی و توسعه نیافته جهان محسوب می گردد که هیچ چشم انداز مشخصی برای حرکت در جهت توسعه ندارد؛ نه در سطح نظریه پایه توسعه، نه راهبردهای مشخص و منسجم توسعه و نه هیچگونه سند عملیاتی با ضمانت اجرا. این مشکلات افغانستان ریشه در مسائل جغرافیایی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی داخلی و خارجیدارد. بنابراین برنامه ریزی جهت توسعه سرزمینی این کشور نیز در گرو حل و چاره اندیشی مسائل مذکور است. برنامه-ریزی راهبردی با چهارچوب و ملاحظات سیاسی و امنیتی می تواند سبب کاهش تهدیدات امنیتی و چالش های سیاسی و در نتیجه توسعه سرزمینی گردد. بنابراین در این مقاله سعی شده است تا عوامل داخلی و خارجی اثرگذار بر آمایش سرزمینی در کشور افغانستان از منظر ژئوپولیتیکی مورد تحلیل قرار گیرد. در این راستا دو سوال قابل طرح است که: 1) قوت ها، ضعف ها، فرصت ها، تهدیدهای ژیوپولیتیکی کشور افغانستان در راستای آمایش سرزمینی این کشور کدامند؟ 2) براساس عوامل ژیوپولیتیک داخلی و خارجی چگونه می توان چشم انداز آمایش سرزمین در کشور افغانستان را ترسیم نمود؟ این مقاله به شیوهای توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است و داده های مورد نیاز نیز به شیوه کتابخانه ای، اسنادی و بهره گیری از پایگاهها و سایتهای معتبر اینترنتی گردآوری شده است.
چکیده در سال های اخیر با رشد شهر نشینی، کاربری و پوشش اراضی شهرها مخصوصاً کاربری های مجاور مناطق مسکونی که در حاشیه شهرها قرار گرفته اند تحت تأثیر فعالیت های انسانی تغییر یافته اند. به منظور آگاهی روند تغییرات و همچنین مدیریت بهینه تغییرات کاربری در آینده و در راستای برنامه ریزی مناسب ترکیب روش زنجیره های مارکوف و سلول های خودکار یکی از بهترین روش ها و ابزار می باشد که هم تغییرات در سال های گذشته را نشان می دهد و همچنین، با توجه به تغییرات گذشته، تغییرات برای آینده را پیش بینی می کند. با توجه به اینکه در سال های اخیر در حوزه استحفاظی شهر کرمانشاه تغییر و تحول قابل توجهی در کاربری اراضی اتفاق افتاده است. از این رو برای پی بردن به نوع و میزان تغییرات رخ داده در منطقه فوق تصاویر سنجنده لندست 7 و 8، سال های 1372،1382، 1392، 1397 مورد استفاده قرار گرفته است. پس از عملیات بارز سازی برای کشف و ارزیابی تغییرات از روش های فازی مبتنی بر شدت انطباق (Fuzzy Artmap) و مقایسه بعد از طبقه بندی (Crosstab) استفاده شد. همچنین، برای پیش بینی روند تغییرات تا سال 1411 از روش ترکیبی زنجیرهای مارکوف و سلول های خودکار استفاده گردیده است. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که در طی 25 سال مورد بررسی در حدود 34.42 درصد تغییر کاربری در اراضی ساخته شده شهری منطقه مورد مطالعه صورت گرفته که عمدتاً ناشی از فعالیت های انسانی بوده است که از جمله می توان به گسترش سکونتگاه ها و اراضی ساخته شده در روی اراضی کشاورزی در تمامی جهات اطراف شهر کرمانشاه اشاره کرد.
مدیریت و برنامه ریزی بحران با تأکید بر رویکردهای کلیدی از قبیل امدادرسانی و تخلیه اضطراری در کاربری های شهری اهمیت و ضرورت بسیاری دارد. در کلانشهر اصفهان این ضرورت در کاربری های تاریخی این شهری به وضوح دیده می شود. تمرکز کاربری های تاریخی در مناطق مرکزی اصفهان در کنار عواملی مانند دسترسی نامناسب، معابر تنگ و باریک، عدم تناسب فضایی، ناسازگاری در ساختار، فرسایش تدریجی بنا و فقدان برنامه ریزی مدون در این کاربری ها موجب گردیده تا کاربری های تاریخی شهر اصفهان در بحران های احتمالی آسیب پذیر باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع اسنادی، تحلیلی- پیمایشی و نوع آن بنیادی- کاربردی است. پژوهش حاضردر صدد است تا با تأکید بر روش مشاهده میدانی، تکمیل چک لیست و مدل سلسله مراتبی AHP به تحلیل آسیب پذیری کاربری ها و اولویت بندی آنها در عملیات تخلیه اضطراری بپردازد. اساس مطالعه بر مبنای دو گروه شاخص بنیادی و مدیریتی است. جامعه آماری تحقیق 420 بنای تاریخی شهر اصفهان است که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که منطقه سه شهر اصفهان با وزن 49/0 در شاخص های بنیادین و 53/0 در شاخص های مدیریتی در صدر مناطق با کاربری های تاریخی آسیب پذیر قرار دارد. و در اولویت اول امدادرسانی و تخلیه است. مناطق یک، پنج، شش و سایر مناطق در اولویت بعد هستند. شناسایی و طیف بندی بناهای تاریخی بر مبنای درجه و شدت فرسایش، تقویت سازه ها، آموزش عملیات های تخلیه و رعایت پدافند غیرعامل در ساختارها از راهبردهای کلان در مدیریت بحران این کاربری هاست.
از ابتدای شکل گیری حکومت اسلامی، این مکتب دینی همواره در کتب مقدس و روایات بزرگان آن بر احترام بر اجتماعات مسلمانان و لزوم ارتباطات میان آنها تاکیده کرده است. تجلیگاه برجسته این مفاهیم در شهرهای قرون اولیه اسلام به ظهور رسیده است. این امر سبب شد که شهر اسلامی به عنوان فضایی برای رشد و نمو دیگر مفاهیم و اصول پایهای اسلامی گردد. با این وجود با پدید آمدن تفکر مدرن و ظهور جنبشهای متعدد، شاهد آن هستیم که بسیاری از این مفاهیم با آسیبهای قابلتوجهی روبرو شدهاند. این امر در محلاتی که پیشینه تاریخی، مذهبی و مدنی غنی تری دارند به طور قابل توجهی چشم گیرتر است و ساکنان آن را میتواند با چالشهای هویتی روبرو کند. منطقه 20 شهر تهران نیز از جمله این محدوده های ارزشمند است که این پژوهش با هدف سنجش خوانش ساکنان آن از منظر شهر اسلامی شکل گرفت. در ادامه پس از استخراج شاخص ها و زیرشاخصهای مرتبط با شهر اسلامی از آراء و اندیشه صاحبنظران و شکلگیری مدل مفهومی پژوهش، با استفاده از طراحی و توزیع پرسشنامه ای 50 سوالی در طیف مقیاس 5 گزینهای لیکرت، ویژگیهای شهر اسلامی از منظر ادراکات ساکنان منطقه 20 با استفاده از تحلیلهای آمار استنباطی به دست آمد. نتایج ناشی از یافته ها بیانگر این حقیقت هستند که از نگاه شهروندان آسیبپذیرترین عوامل که منجر به افول کیفیت منطقه 20 شهر تهران از دیدگاه اسلامی شده است، عوامل کالبدی و محیطی بوده است و عوامل اجتماعی و ارزشی در درجات بعدی قرار دارند.
طرح مساله: شهرنشین شدن جمعیت، افزایش جمعیت شهرها و به دنبال آن توسعه شهرهای کوچک و بزرگ از ویژگی های عصر حاضر است و توسعه ی پایدار آن ها در گرو داشتن برنامه ریزی و مدیریت شهری کارآمد است آنچه همواره در مدیریت شهری مورد توجه است عمدتاً مسائل و مشکلات کلانشهرها و شهرهای بزرگ، گاهی شهرهای میانی می باشد و کمتر توجهی به مسائل و مشکلات مدیریتی در روستا شهرهامی شود، در صورتی که اگر روستاشهرها بتوانند از نظر اقتصادی خودکفا باشند می توانند با پذیرش سهم عمده ای از عوامل منابع تولید، سرمایه گذاری و نیروی انسانی منطقه موجب شکوفایی و رونق ناحیه پیرامونی خود گردند هدف: پژوهش حاضر تلاش دارد تا به بررسی چالش ها و راهبردهای روستاشهرهای بخش بندپی شرقی و غربی از شهرستان بابل بپردازد. روش: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و جمع آوری داده ها مبتنی بر روش اسنادی و میدانی است. جامعه آماری پژوهش خانوارهای ساکن در بخش بندپی غربی و شرقی از شهرستان بابل است که با بهره مندی از روش کوکران 200 خانوار به عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شده اند؛ نتایج : با جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن ها این نتایج حاصل شد که این گونه روستاشهرها با موانع و مشکلات اساسی چون دفع و تفکیک زباله، عملکرد ضعیف نهادهای شهری، پایین بودن مشارکت شهروندان در طرح های شهری و ... دچار هستند که این چالش ها با راهبردهای چون تقویت سازمان های شهری، توسعه و گسترش خدمات و امکانات شهری و استفاده از ظرفیت های منطقه ای و ... مسطح خواهند شد. نو آوری: با توجه به اینکه روستاها شهرها به عنوان حلقه اتصال دهنده شهر و روستا نقش مهمی در تعادل و توازن منطقه ای داشته باشند بنابراین بررسی چالشها و مشکلات فرا رو و تعیین راهبردهای توسعه فضایی این گونه سکونتگاهها از نوآوری پژوهش حاضر محسوب می شود. واژه های کلیدی: روستاشهر، چالش ها و راهبردها، توسعه فضایی، بخش بندپی غربی و شرقی بابل
در زون هزار مسجد-کپه داغ، توده های کارستی متعددی وجود دارد که هرگونه تحقیقات کارست ژئومورفولوژی بر روی آنها می تواند به لحاظ زمین شکل های کارست، آبخوان های آهکی، ارتباط لندفرم های کارستی با سیستم هیدرولیک کارست و کاربری و مدیریت سرزمین در این قلمروها حائز اهمیت باشد. این پژوهش با هدف شناسایی و طبقه بندی اشکال کارستی حوضه کلات انجام می شود و نقش مهمی در پروژه های مدیریت سرزمین در مناطق کارستی خواهد داشت. ابزار تحقیق شامل نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، عکس های هوایی، تصاویر ماهواره ای، مدل رقومی ارتفاع(DEM) و نرم افزارARC GIS می باشد. پس از مرزبندی حوضه مورد مطالعه و شناسایی اشکال کارستی آن، از روش های طبقه بندی سویجیک، والتهام ، کماتینا و هراک جهت طبقه بندی اشکال کارستی این حوضه استفاده شد. اشکال کارستی این حوضه از تنوع بالایی برخوردار بوده و انواع کارنها، دولین ها، دره های کارستی و چشمه های کارستی را شامل می شوند. مطالعه اشکال کارستی حوضه کلات مشخص نمود براساس طبقه بندی سویجیک، این اشکال در ردیف کارست های انتقالی، براساس طبقه بندی والتهام و فوکس در ردیف کارست های جوان، براساس طبقه بندی کماتینا در ردیف کارست های ناودیسی و براساس طبقه بندی هراک در ردیف کارست های کوهزایی قرار می گیرد
سکونتگاه های غیررسمی یکی از مهمترین وجوه شهرنشینی ایران است؛ بطوریکه نه تنها در شهرهای بزرگ بلکه در شهرهای متوسط و کوچک نیز چنین پدیده ای وجود دارد. یکی از شهرهای درگیر کشور در این زمینه، شهر تربت حیدریه است؛ که نیازمند بکارگیری رویکردی جامع برای حل مسئله است. هدف این تحقیق ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی با رویکرد توانمند سازی در شهر تربت حیدریه است. این پژوهش از نوع توسعه ای_کاربردی می باشد و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به دو روش کتابخانه ای و پیمایشی(پرسشنامه) گردآوری شده است. و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. جامعه آماری چهار پهنه ی سکونتگاه های غیررسمی شهر تربت حیدریه از جمله مناطق رباط بالا، رباط پایین، کوی امام و حیدرآباد است و حجم نمونه به تعداد 400 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. در این پژوهش هر کدام از شاخص های واگذاری اختیارات و مشارکت، شاخص امنیت و شاخص های اجتماعی و اقتصادی به عنوان متغیر مستقل و شاخص توانمند سازی به عنوان متغیر وابسته مد نظر قرار گرفته شده است که از بین آنها بهبود شاخص اجتماعی و اقتصادی بیشترین تأثیر را در رویکرد توانمند سازی دارد. براساس مدل رگرسیون چند متغیره بهبود شاخص های اجتماعی و اقتصادی بیشترین تأثیر و در اولویت های بعدی به ترتیب شاخص واگذاری اختیارات و مشارکت و شاخص امنیت در دستیابی به توانمند سازی سکونتگاه های غیررسمی موثر خواهند بود.
حوزه دریای خزر یکی از مناطق مهم نفت خیز جهان به شمار می آید و کشورهای حاشیه آن جمعاً 51 درصد ذخایر نفت و 15 درصد ذخایر گاز جهان را در اختیار دارند. نظام سوسیالیستی شوروی سابق سالهای سال تنها تولید کننده نفت و گاز از منابع دریای خزر بود. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، امکان بهره برداری از این منابع برای پنج کشور ایران، آذربایجان، ترکمنستان، قزاقستان و روسیه فراهم شد. از دیدگاه ایاالت متحده، دریای خزر یکی از دو منطقه بسیار مهمی است که می تواند پاسخگوی تقاضای روزافزون جهان برای انرژی باشد. و به این دلیل باید در کنترل مؤثر آن قدرت قرار گیرد. در مورد ذخیره نفت خزر برآوردهای گوناگونی از حداکثر 522 میلیارد بشکه تا حداقل 02 تا 02 میلیارد بشکه وجود دارد. 02 میلیارد بشکه رقمی است که بیشتر شرکت ها در منطقه به کار می برند.)5 )با در نظر گرفتن این حقیقت که دو کشور منطقه ای خزر یعنی روسیه و ایران، بیش از 02 درصد ذخیره گاز طبیعی جهان را دارا هستند، می توان اهمیت فراوانی برای خزر- آسیای مرکزی در امر انرژی گازی برشمرد، اما در حقیقت و در عمل این گونه نیست. ذخایر گاز هر دو کشور در بخش هایی دور از منطقه خزر واقع شده اند. برخی از اندیشمندان آمریکایی در ژئوپولیتیک جدید ترکیبی از دو منطقه مهم انرژی زای خلیج فارس و دریای خزر به عنوان دو منبع مهم انرژی را بیضی استراتژیک انرژی » The Ellipse Energy Strategic »نامیده اند که ایران را در میان گرفته است. کشورهای این منطقه علی رغم دارا بودن ژئوپولیتیک مشترک دارای نگرش های متفاوت میباشند.حال این سؤال مطرح است که »عوامل تاثیرگذار بر تحوالت ژئوپلیتیک کشورهای حوزه دریای خزر کدامند؟« به نظر می رسد موقعیت ژئوپلیتیکی جدید حوزه دریای خزر ناشی از عواملی چون ملیت، جمعیت، اقتصاد و غیره بوده است. و در این مقاله به بررسی اهمیت ژئوپلیتیکی کشورهای حوزه دریای خزر بخصوص جمهوری اسالمی ایران می پردازد
امنیت همواره یکی از مهم ترین نیازهای انسان بوده که یکی از جلوه های آن با قرارگیری فرد در فضاهای شهری ایجاد می شود. از این رو کالبد شهر نقش مهمی در کیفیت بخشی به آن ایفا می کند. یکی از رویکردهای پیش رو به منظور کاهش جرم و در نتیجه افزایش امنیت، CPTED است که به دنبال نظریه های «چشمان ناظر» جین جیکوبز و «فضاهای قابل دفاع» اسکار نیومن شکل گرفت. اما به نظر می رسد نقطه اتکا این نظریه ها توجه صرف بر حضور کمی افراد و غفلت آن ها در توجه به مساله امنیت در قالب نظریه چیدمان فضای بیل هیلیر و تاثیر تغییرات پیکره بندی فضا بر تعاملات اجتماعی، حضور مشترک و کیفیت حضور افراد بوده است. به همین منظور، مقاله حاضر در ابتدا به بررسی میزان امنیت محیطی در محله سرآسیاب تهران با استفاده از چک لیست مکان سنجی و در قالب اصول و راهبردهای CPTED پرداخته است. سپس با استفاده از نرم افزار Depth Map، نقشه هم پیوندی محله استخراج شده و تاثیر چیدمان فضا بر امنیت محیطی آن، مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج یافته های فوق که در قالب جدول سوات جمع آوری شده، نشان دهنده پایین بودن میزان امنیت محیطی در محله سرآسیاب است. به همین دلیل اقدام به ارائه پیشنهادات لازم در راستای ارتقای امنیت محیطی و در قالب اصول طراحی راهبردی شده است. در نهایت نیز به مدل سازی تأثیر تغییرات کالبدی پیشنهادی به منظور بهبود وضعیت پیکربندی فضایی، افزایش هم پیوندی و امنیت محیطی، مبادرت ورزیده شده است.
