جغرافیا و مطالعات محیطی

هدف از انجام این پژوهش، شناسایی و پهنه بندی کانون های وقوع سرقت مسلحانه در شهر اهواز در سال 1393 می باشد.برای بررسی و ریزپهنه بندی کانون های جرائم در سطح شهر اهواز از سه مدل،کرنل،کریجینگ و بیضی انحراف معیار استفاده شده است.در ادامه میزان انحراف این جرم با همپوشانی با مراکز مذهبی و محلات حاشیه نشین و بافت فرسوده انجام گرفته است.نتایج تحقیق در مدل کرنل نشان می دهد که مناطق دارای بیشترین سرقت مسلحانه 2و6 و8 در مدل کریجینگ مناطق 4و6و1اما در مدل بیضی انحراف معیار و مرکز متوسط،در نقطه ی مرکزی شهر یعنی نقطه اتصال سه منطقه1و2و4شهری واقع شده است.یافته های حاصل از این نتایج نشان می دهد که بیشترین حدود مکانی ارتکاب جرائم در محلات حاشیه نشین و با بافت فرسوده نظیر حصیرآباد،کوی سید خلف،نهضت آباد،ملاشیه و کوی علوی می باشد.نتایج همپوشانی با مراکز مذهبی نیز نشان می دهد که تعدد و تمرکز این مراکز مذهبی میزان جرائم را به شدت بسیار زیادی پایین می آورد.

شهر و فرا شهری باعث شکل گیری عدم تعادل و نابرابری فضایی در شهرها شده است. و این مهمترین مشکل شهر-های امروز است. ضرورت دارد این نابرابری ها در بعد فضایی و جغرافیایی در جهت ایجاد محیط آرمانی برای زندگی بهتر بررسی گردد. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در مناطق شهر اصفهان است. از نظر روش شناسی براساس ماهیت از نوع توصیفی _موردی و تحلیلی است. براساس هدف از نوع کاربردی است. در گرد آوری اطلاعات از روش های اسنادی، کتابخانه ای و میدانی، و ابزار های مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه ،آرشیوهای اطلاعاتی شهر اصفهان، بررسی نقشه ها، آمارنامه ها، و. . .استفاده شده است. در تجزیه و تحلیل داده ها از مدل های شاخص توسعه انسانی (HDI)-،آزمون های آمار فضایی ،همبستگی فضایی شاخص موران و میانگین نزدیکترین همسایه، و تحلیل های ZONAL در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به صورت ترکیبی استفاده شده است. عدم تعادل شاخص های عدالت در منطقه های شهر اصفهان ، به وجود آمدن دوگانگی فضایی در فضای هر منطقه از شهر، نابرابری در بین منطقه های شهر اصفهان از جمله نتایج آن می باشد.

در دهه های اخیر،توانمندسازی در مطالعات محققان سکونتگاههای غیر رسمی مفاهیم مختلفی را در بر گرفته است. در این مقاله با توجه مفهموم روانشناختی توانمندسازی به بررسی وضعیت سرمایه روانشناختی در جهت توانمندسازی در سه گونه متفاوت(باندبازی و هجوم، پیشینه روستایی، تفکیک اراضی کشاورزی) از سکونتگاههای غیر رسمی شهر رشت پرداخته شده است.روش تحقیق مقاله حاضر، در مرحله ادبیات و مبانی نظری تحقیق، روش توصیفی و تحلیلی و با ابزار گردآوری داده: مطالعات کتابخانه ای و اسنادی است، در ادامه با روش مشاهده، پرسشنامه در بستر مطالعات میدانی در سطح سه گونه سکونتگاه غیر رسمی مورد نظر اقدام به بررسی و پیمایش محیط شده است. تحقیق حاضر به کمک 32 سئوال بسته مورد سنجش قرار گرفت و برای امتیاز دهی آن از طیف پنج قسمتی لیکرت استقاده شده است. متغیرهای تحقیق حاضر عبارتند از: خودکارآمدی، امیدواری، خوش بینی، و تاب آوری ساکنان در مسایل مرتبط با توانمندسازی چون کیفیت مسکن، فرصت اشتغال، فرصت های آموزشی، ...در قالب گویه های مناسب عملیاتی شده است. در تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPPS با توجه به هدف تحقیق از آزمون تحلیل واریانس فیشر (F-TEST) و آزمون تعقیبی توکی( Tukey ) استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که در سکونتگاههای غیر رسمی گونه دوم (سکونتگاههای غیر رسمی با پیشینه روستایی) منابع انسانی این سکونتگاهها از نظر سرمایه روانشناختی در وضعیت مطلوبتری تا دو گونه(باز تقسیم و تفکیک زمینهای کشاورزی و تصرف خرنده و باند بازی) دیگر قرار دارند.

استفاده مجدد انطباقی از بنا به معنای بازگرداندن بنا به چرخه حیات پس از پایان عمر مفید آن، از طریق تعیین یک کاربری منطبق بر ظرفیت ها و ویژگی های بنا می باشد. این رویکرد از فرآیند اسرافکارانه تخریب اجتناب می کند و سبب حفظ مصالح و انرژی دربرگرفته ساختمان، کاهش پسماندهای ساختمانی، صرفه جویی در زمان، صرفه جویی اقتصادی، احیای بافت های شهری و حفظ منابع و اراضی برای نسل های آینده می شود. به این ترتیب استفاده دوباره از ساختمان های موجود بخش های مهمی از توسعه پایدار را در حوزه معماری شکل می دهد. اما سوال اینجاست که آیا همه ساختمان ها برای استفاده دوباره مناسب هستند؟ و اگر نه، چه ساختمان هایی برای استفاده مجدد انطباقی مناسب هستند؟ بهترین زمان برای مداخله جهت پیاده سازی این رویکرد چه زمانی است؟ مدل قابلیت استفاده مجدد انطباقی(ARP ) یک ابزار تصمیم گیری برای مدیریت ساختمان های موجود به منظور استفاده دوباره می باشد. این مدل که دارای کاربردی عمومی و یکسان برای تمام کشورها و بناها می باشد، ضمن محاسبه ظرفیت و قابلیت بنا برای استفاده دوباره، عمر مفید آن و بهترین زمان برای مداخله را نیز بدست می دهد. مقاله پیش رو با رویکردی تحلیلی مدل قابلیت استفاده مجدد انطباقی(ARP) و عوامل وابسته به آن و همچنین امکان اختصاصی سازی آن برای گونه های مختلف ساختمانی جهت رسیدن به نتایج و خروجی های دقیق تر را مورد بررسی قرار داده است.

امروزه زیست پذیری در بیشتر کشورهای توسعه یافته به عنوان یک اصل راهنما در چارچوب گفتمان پایداری در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های شهری گسترش پیدا کرده است. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی و ازلحاظ هدف کاربردی می باشد. برای گردآوری اطلاعات از روش اسنادی- کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری ساکنان منطقه 12 شهر تهران می باشند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نمونه محاسبه شده و بر اساس تعداد جمعیت هر ناحیه سهمیه متناسب تخصیص داده شده است. نتایج نشان داد که واریانس تجمعی تبیین شده توسط عوامل اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی 94.472 می باشد که نشان می دهد عوامل مربوطه 94.472 درصد زیست پذیری را بیان می کنند. همچنین شاخص زیست پذیری منطقه 12 شهر تهران با میانگین 2.87 و آماره t 4.75 در حد متوسط قرار داشته و با توجه به مطلوبیت عددی آزمون (3) می توان گفت آماره t تمامی ابعاد زیست پذیری منطقه 12 شهر تهران قابل قبول می باشد. از طرف دیگر می توان گفت که ابعاد زیست پذیری در منطقه 12 شهر تهران متفاوت است و بین نواحی منطقه 12 ازنظر شاخص های زیست پذیری تفاوت معناداری دیده می شود. درنهایت نتایج حاصل از تحلیل رگرسیونی نشان داد که 79.2 درصد از تغییرات زیست پذیری وابسته به 4 متغیر ذکرشده در این تحقیق بود و با توجه به معنی دار بودن مقدار آزمون F (19.846) در سطح 99 درصد می توان گفت که در مدل رگرسیونی تحقیق، مجموعه متغیرهای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی قادرند تغییرات زیست پذیری را به خوبی تعیین کنند.

دستیابی به عدالت فضایی در توزیع خدمات عمومی شهر از جمله برخورداری از خدمات حمل و نقل، انبار داری و ارتباطات جهت بهره برداری عادلانه و برابری استفاده از ظرفیت های محیطی، یکی از اهداف مهم برنامه ریزان شهری است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی توصیفی تحلیل می باشد که به بررسی عدالت فضایی با تاکید بر خدمات عمومی شهری در استان سیستان و بلوچستان می پردازد. برای بررسی روند کار در این راه ابتدا شاخص هایی برای این کار اسخراج گردید. در ادامه در دو گام به این بحث پرداخته ایم به گونه ای که در گام اول با استفاده از نرم افزار ArcGis و از طریق روابط موجود در این نرم افزار ابتدا وضعیت پراکندگی شاخص-های خدمات عمومی در این استان با استفاده از ابزار Hot Spot تحلیل گردید در ادامه با استفاده از مدل های تصمیم گیری نظیر TOPSIS وVIKOR وضعیت شهرستان های استان سیستان و بلوچستان از نظر دسترسی به خدمات عمومی با تاکید بر عدالت فضایی مشخص شد همچنین در گام بعدی با استفاده از مدل رگرسیون وزنی جغرافیایی GWR به بررسی رابطه بین پراکنش جعیت و توزیع خدمات عمومی در این استان کویری پرداخته شد. نتایج حاکی از آن بود که وضعیت دسترسی به خدمات عمومی شهری در این استان نامناسب است و شهرستان زاهدان با مرکزیت سیاسی قوی بهترین وضعیت را داراست

توسعه پایدار شهری، رویکری جامع جهت بهبود بخشی کیفیت زندگی در جهت تحقق رفاه اجتماعی، اقتصادی و محیطی سکونتگاه های انسانی می باشد. همچنین ریشه های نگرش توسعه پایدار با نارضایتی از منابع توسعه و رشد کالبدی، اجتماعی- اقتصادی در شهرها از منظر بوم شناسی بر می گردد. لذا جهانی که در آن زندگی می-کنیم، مرتباً در حال تغییر و تحول می باشد. براین اساس، به کارگیری مفهوم پایداری کالبدی - اجتماعی در برنامه ریزی شهرها اقدامی ضروری می باشد؛ چراکه داشتن تصویری روشن از مسیر پیش رو، لازمه اطمینان از حرکت صحیح و برداشتن گامهای استوار در آن است. در نتیجه پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و روش تحقیق ترکیبی(کتابخانه ای، توصیفی- تحلیلی و میدانی) به بررسی موضوع پایداری کالبدی - اجتماعی در راستای توسعه شهری پایدار پرداخته است. همچنین لازم به ذکر است تجزیه و تحلیل داده ها از مدل آماری Entropy-TOPSIS و نرم افزارهای مورد نیاز از جمله ArcGIS، Grafer، SPSS، Visio، SmartPLS و EXCEL استفاده گردیده است. که نتایج تحقیق نشان داده است علاوه بر اینکه مناطق کلانشهر اهواز از نظر میزان پایداری با یکدیگر تفاوت دارند؛ همچنین بین مناطق مورد مطالعه، شاخص مورد مطالعه و دیدگاه سیتمی برنامه ریزی شهری و شهرسازی رابطه معناداری وجود دارد. که از نظر آماری میانگین TOPSIS در کلانشهر اهواز برابر (379/0) درصد بوده و به تفکیک هر منطقه به رتبه بندی اقدام گردیده است.

امروزه آگاهی از وضعیت احساس امنیت ساکنان یک اجتماع نقش مؤثری در شناخت چالش ها و راهکارهای توسعه یک جامعه داشته و پیش نیاز هرگونه توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی محسوب می گردد. هدف از پژوهش حاضر برآورد و سطح بندی شهرستان های 13 گانه استان هرمزگان از نظر احساس امنیت شهروندی است که با استفاده از 13 متغیر امکان پذیر گردیده است. روش تحقیق در این بررسی از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده های این پژوهش از طریق مطالعه اسنادی (سالنامه آماری؛ بخش قضایی- ناحیه انتظامی استان هرمزگان) جمع آوری گردیده است. در این پژوهش به منظور وزن دهی شاخص ها از تکنیک دلفی و به منظور تحلیل داده ها از تکنیک پرومتی استفاده گردیده است. یافته های حاصل از تحقیق گویای آن است که استان هرمزگان با مقدار جریان خالص 0.59484 به دست آمده از تکنیک پرومتی از نظر احساس امنیت دارای وضعیت نسبتاً مطلوبی می باشد. همچنین بر اساس نتایج مشخص گردید شهرستان بندرعباس با مقدار جریان خالص 0.81645 در بهترین سطح و شهرستان ابوموسی با مقدار 0.15258 در بدترین سطح از احساس امنیت شهروندی قرار داشته اند.