پژوهش های حسابداری مالی

از زمان اولین مطالعه کلاسیک که بیور (1968) انجام داد، اهمیت کمی کردن محتوای اطلاعات ارقام حسابداری و تاثیر آن بر تصمیمات سرمایه گذاران مورد توجه پژوهش گران قرارگرفته است. هدف این پژوهش ارائه الگویی جهت اندازه گیری محتوای اطلاعات پیام در حالت عام و صورت های مالی در حالت خاص است. این الگو قادر خواهد بود اطلاعات موجود در ارقام صورت های مالی را استخراج نموده و با وجود اینکه حقیقت ارقام به آسانی قابل تصدیق نیست، پیش بینی عملکرد شرکت را امکان پذیر سازد. در راستای هدف پژوهش، داده های 60 شرکت تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1379 تا 1395، مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که نسبت ترکیب نااطمینانی درآمد عملیاتی و سودخالص، درآمد عملیاتی و مجموع داراییها، درآمد عملیاتی، سودخالص و مجموع دارایی ها در مقایسه با نسبت نااطمینانی تک تک متغیرهای مذکور، محتوای اطلاعاتی بیشتری را ایجاد نموده و دغدغه سرمایه گذاران را کاهش داده است. این نسبت با بازده آتی سالانه ی شرکت های مورد بررسی رابطه ی منفی دارد.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی وجود نقطه بحرانی تورم و سطح بهینه مدیریت سرمایه در گردش و تاثیر آن بر عملکرد مالی بنگاه های اقتصادی است. متغیر تورم به وسیله شاخص قیمت مصرف کننده اندازه گیری می شود. به منظور کمی کردن متغیر مدیریت سرمایه در گردش از خالص سرمایه در گردش و برای سنجش متغیر عملکرد مالی از نرخ بازده دارایی ها استفاده شده است. برای دستیابی به هدف پژوهش، نمونه ای متشکل از 90 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق تهران طی دوره زمانی 1387-1396 با استفاده از روش داده های ترکیبی بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان داد بین تورم و عملکرد مالی رابطه غیرخطی و U شکل وارونه وجود دارد. بدین معنا که با افزایش تورم در ابتدا عملکرد مالی واحدهای تجاری مثبت و صعودی است؛ اما هنگامی که تورم به سطح خاصی برسد، افزایش در نرخ تورم باعث کاهش عملکرد مالی می شود. نتایج پژوهش نشان داد نقطه بحرانی تورم برای شرکت های ایرانی 14 درصد است؛ اما شرکت هایی که دارای سرمایه در گردش مثبت هستند، آستانه تحمل پذیری بیشتری در مقابل تورم دارند و نقطه بحرانی تورم برای آنها در حدود 17 درصد است. همچنین نتایج نشان داد رابطه بین سرمایه در گردش و عملکرد مالی رابطه ای غیرخطی و U شکل وارونه است و مدیریت سرمایه در گردش عاملی مهم در رابطه بین تورم و عملکرد مالی است.

افشای اطلاعات سودمند و با کیفیت می تواند تصمیم گیری سرمایه گذران را در بازار سرمایه بهبود دهد. یکی از کانال های افشای اطلاعات در بازار سرمایه گزارش تفسیری مدیریت است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر کیفیت افشای ماهیت کسب و کار گزارش تفسیری مدیریت و عملکرد مالی شرکت بر قضاوت سرمایه گذاران در خصوص سرمایه گذاری در شرکت و پایداری سود شرکت است. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از پرسشنامه مبتنی بر سناریو استفاده شده است. قلمرو زمانی پژوهش سال 1397، جامعه آماری شامل تمامی سرمایه گذاران حرفه ای فعال در بورس اوراق بهادار تهران و نمونه پژوهش شامل 160 سرمایه گذار حرفه ای است. نتایج پژوهش نشان داد که در شرایطی که کیفیت افشای ماهیت کسب و کار بالا(پایین) باشد، سرمایه گذاران حرفه ای تمایل بیشتری (کمتری) برای سرمایه گذاری دارند. همچنین، نتایج پژوهش اشاره دارد که در شرایط عملکرد مالی افزایشی (کاهشی)، کیفیت بالای (پایین) افشای ماهیت کسب و کار تمایل سرمایه گذاران حرفه ای برای سرمایه گذاری در شرکت را افزایش (کاهش) می دهد. علاوه براین، نتایج پژوهش نشان داد که هنگامی که کیفیت افشای ماهیت کسب و کار بالا (پایین) است، سرمایه گذاران حرفه ای پایداری سود شرکت را بیشتر (کمتر) در نظر می گیرند.

شناخت رفتار هزینه ها، از بحث های مهم حسابداری صنعتی و حسابداری مدیریت است، اما مسیر و جهت آتی آن را تصمیم هایی که در دل شرکت ها و توسط مدیران اتخاذ می شود، تعیین می نماید. در واقع یک مدیر بر مبنای نوع ادرک و شناخت تحلیلی خود از بازار اقدام به تصمیم گیری در خصوص نحوه هزینه های شرکت در بازار رقابتی می نماید، که الزاما ممکن است این تصمیم ها دچار نوعی تورش رفتاری گردد. لذا هدف این پژوهش بررسی تاثیر اختلالات ادراکی مدیرعامل بر چسبندگی چشم انداز درآمد آتی در قالب سه معیار فرااعتمادی، خوش بینی و کوته بینی می باشد. نمونه مورد بحث در این پژوهش شامل 206 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که در بازه زمانی 1388-1395 بوده که به کمک رگرسیون خطی چند متغیره و با بهره گیری از نرم افزار Eviews مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین هر سه معیار اختلالات ادراکی مدیرعامل بر چسبندگی چشم انداز درآمد آتی تاثیر معناداری وجود دارد. اما از نظر جهت تاثیر و نتایج آزمون فرضیه ها، فقط فرضیه دوم و سوم تایید شد، چراکه جهت فرضیه اول بر اساس آزمون های آماری منفی و خلاف ادعا فرضیه بود. این تاثیر در مورد فرا اعتمادی منفی و در دو مورد خوش بینی و کوته بینی مثبت بوده و از نظر شدت تاثیر، خوش بینی در بین سه معیار از بقیه تاثیر بیشتری بر چسبندگی چشم انداز درآمد آتی داشته است.

ناهنجاری در لغت به معنای انحراف از قواعد رایج و در حوزه مالی به الگویی در متوسط بازده سهام اطلاق می شود که با مدل های مرسوم در ادبیات قیمت گذاری دارایی ها سازگاری ندارد. به منظور بررسی ناهنجاری ها عموماً دو رویکرد پورتفو بندی و استفاده از اطلاعات تک تک شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد. هدف پژوهش حاضر، آزمون ناهنجاری های حسابداری مدل سه عاملی فاما و فرنچ در سطح شرکت به دلیل نقاط ضعف رویکرد پورتفو بندی است. بدین منظور نمونه ای متشکل از 1150 مشاهده سال شرکت (13800 مشاهده ماه شرکت) حذف سامانمند در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1387 تا 1396 انتخاب و سپس با استفاده از رویکرد بیز سلسله مراتبی و شبیه سازی مونت کارلوی زنجیر مارکوفی استاندارد به بررسی و آزمون فرضیه ها پرداخته شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که  اندازه، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار، سودآوری، رشد دارایی، اقلام تعهدی سرمایه در گردش، سرمایه گذاری ها، تعداد سهام منتشره و تأمین مالی خارجی برای مدل سه عاملی فاما و فرنچ در سطح شرکت به عنوان ناهنجاری شناخته نمی شوند.

پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر سویه های رفتاری مدیریت بر درماندگی مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام گردیده است. بدین منظور از سه سویه رفتاری بیش اطمینانی، کوته بینی و خودشیفتگی مدیریت استفاده شده است. داده های پژوهش مشتمل بر 150 سال- شرکت درمانده و 150 سال-شرکت سالم برای بیش اطمینانی، 165 سال- شرکت درمانده و 165 سال-شرکت سالم برای کوته بینی، 112 سال-شرکت درمانده و 112 سال-شرکت سالم برای خودشیفتگی از مجموعه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در محدوده زمانی 1387 تا 1396 می باشد. برای تفکیک شرکت های درمانده و سالم از معیار آسکویت و همکاران (1994) استفاده شده و مدل با استفاده از رگرسیون لجستیک باینری برازش شده است. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که بیش اطمینانی و خودشیفتگی تأثیر مثبت و معنی داری بر درماندگی مالی دارد لیکن کوته بینی فاقد چنین تأثیری است. بنابراین، بیش اطمینانی و خودشیفتگی مدیران احتمال مواجهه با درماندگی مالی را افزایش می دهند.