پژوهش های حسابداری مالی

در طول دهه های اخیر اصلاحات مهمی درحوزه مدیریت عمومی نوین، به ویژه در زمینه پیاده سازی استانداردهای حسابداری، در بخش عمومی بسیاری از کشورها اتفاق افتاده است. همسو با این تحولات ، در ایران نیز پیاده سازی استانداردهای حسابداری بخش عمومی از ابتدای سال 1394 شروع گردید . هدف این پژوهش ارائه الگویی متناسب با شرایط و ویژگی های محیطی نهادهای بخش عمومی جمهوری اسلامی ایران می باشد. برای این منظور، عامل های تأثیرگذار در پیاده سازی استانداردهای حسابداری بخش عمومی، شناسایی و از طریق پرسشنامه مورد نظرخواهی خبرگان شاغل در نهادهای بخش عمومی قرار گرفته است. پاسخ های دریافتی با بهره گیری از روش تحقیق دلفی فازی و استفاده ازآزمون های مناسب آماری مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافته های پژوهش بیانگر این است که عامل های اثر گذار در شش بُعد، شامل سازگاری قوانین و مقررات مالی و محاسباتی، سازگاری فرآیندهای عملیاتی و اداری، عوامل سازمانی، منابع انسانی متخصص، آموزش و رویکرد استقرار قرار گرفته و خبرگان در مورد عامل های پیشنهادی این پژوهش برای طراحی و تبیین الگوی پیاده سازی استانداردهای حسابداری مصوب سازمان حسابرسی در نهادهای بخش عمومی ایران اجماع نظر موافق دارند.

گزارشگری مالی فقط یک محصول نهایی نیست، بلکه فرایندی متشکل از چند جزء است که عوامل زیادی می تواند بر آن تاثیر گذاشته و همین طور خود نیز بر عوامل مختلفی تاثیر بگذارد. با توجه به اینکه کیفیت گزارشگری مالی تاثیر با اهمیتی بر بازارهای سرمایه دارد و بر نحوه تصمیم گیری کاربران گزارش های مالی اثر می گذارد فلذا کشف و شناسایی صحیح عوامل تاثیرگذار بر کیفیت گزارشگری مالی از دیدگاه گروه های مختلف، می تواند گزارش های مالی را به عنوان یک منبع مهم اطلاعاتی قابل اتکا برای استفاده کنندگان تبدیل کند. هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی مفهومی عوامل موثر بر کیفیت گزارشگری با استفاده از روش نظریه پردازی زمینه بنیان است. در پژوهش حاضر جامعه آماری خبرگان صاحب نظر در خصوص کیفیت گزارشگری مالی از چهار گروه عمده تهیه کنندگان اطلاعات حسابداری، استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری، حرفه حسابرسی و پژوهشگران هستند که با توجه به هدف پژوهش از روش نمونه گیری گلوله برفی یا زنجیره ای برای مصاحبه انتخاب شده اند. پس از کسب نظر خبرگان از طریق مصاحبه مدل مفهومی کیفیت گزارشگری مالی شامل عوامل علّی، ساختاری، مداخله گر و همچنین راهبردهای مربوط به ارتقای کیفیت گزارشگری مالی و پیامدهای آن ها ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان داده است که هزینه های سیاسی، فشار بازار سرمایه، اجتناب مالیاتی، معامله با اشخاص وابسته، عدم تقارن اطلاعاتی، شرایط قراردادهای وام، انگیزه پاداش مدیران و رقابت در بازار بر کیفیت گزارشگری مالی موثر هستند.

افزایش میزان تقلب منجر به ورشکستگی شرکت های بزرگ و نگرانی هایی در خصوص کیفیت صورت های مالی شده است. از این رو، شناسایی احتمال وقوع تقلب در صورت های مالی همواره کانون توجه سرمایه گذاران، قانون گذاران، مدیران و حسابرسان بوده است. نتایج پژوهش های اخیر نشان می دهد که شرکت های دارای صورت های مالی با خوانایی کمتر، احتمالاً بیشتر از سایر شرکت ها اقدام به ارتکاب تقلب در صورت های مالی می نمایند. لذا بر پایه این استدلال، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر خوانایی گزارشگری مالی بر احتمال وقوع تقلب حسابداری شرکت می پردازد. بدین منظور، برای سنجش خوانایی گزارشگری مالی از دو شاخص فوگ و شاخص فلش و همچنین، از استاندارد حسابرسی شماره 240 برای شناسایی علائم نشان دهنده احتمال وجود تحریف های ناشی از تقلب در صورت های مالی استفاده گردید. فرضیه تحقیق نیز با استفاده از نمونه ای متشکل از 115 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1392 تا 1396 و با بهره گیری از مدل رگرسیون چندمتغیره لجستیک مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که خوانایی گزارشگری مالی، احتمال وقوع تقلب حسابداری شرکت را کاهش می دهد. همچنین، نتایج آزمون تحلیل حساسیت نشان داد که استفاده از معیار جایگزین برای سنجش خوانایی گزارشگری مالی نیز تاثیری بر نتایج اصلی پژوهش ندارد و نتایج پژوهش از استحکام برخوردار است.

هدف اصلی این پژوهش بررسی اثر مسئولیت پذیری اجتماعی، ریسک و حاکمیت شرکتی بر نگهداشت وجه نقد می باشد. همچنین اثر غیر مستقیم مسئولیت پذیری اجتماعی بر نگهداشت وجه نقد از طریق متغیرهای میانجی ریسک(سیستماتیک و غیر سیستماتیک) و حاکمیت شرکتی(سهامدارن نهادی، سهامداران عمده و استقلال هیئت مدیره) نیز مورد سنجش قرار گرفت. جهت آزمون فرضیه ها از مدلسازی معادلات ساختاری(تحلیل مسیر) مختص داده های پانلی استفاده گردید، سپس با توجه به ضرایب بدست آمده، بوسیه آزمون سوبل نقش میانجی گری و میزان اثر آن مورد بررسی قرار گرفت. برای نیل به اهداف مذکور، تعداد 597 مشاهده(سال-شرکت) مربوط به شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تهران از سال 1389 تا سال 1394 بررسی گردید. نتایج حاکی از آن است که ریسک سیستماتیک، درصد سهامدارن نهادی و استقلال هیئت مدیره بر نگهداشت وجه نقد اثر معناداری دارد.همچنین مسئولیت پذیری اجتماعی نیز به طور مستقیم بر نگهداشت وجه نقد اثر معناداری ندارد اما با توجه به تأیی د نقش میانجی گری ریسک سیستماتیک، اثر غیر مستقیم مسئولیت پذیری اجتماعی بر نگهداشت وجه نقد از طریق ریسک سیستماتیک معنادار می باشد.

طبق ادبیات نوین حسابداری، نوآوری یکی از اجزای کلیدی برای عملکرد شرکت است. هدف اصلی این پژوهش تاثیر عوامل مثبت (رشد) و منفی (چالش) نوآوری بر عملکرد مالی و اقتصادی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران می باشد. نمونه آماری پژوهش 120 شرکت فعال در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1396-1387 است. در این پژوهش برای آزمون فرضیه ها از معادلات ساختاری (PLS) و SPSS استفاده شده است. متغیر وابسته این پژوهش عملکرد مالی و همچنین عملکرد اقتصادی است. متغیر مستقل این پژوهش نوآوری است. همچنین تاثیر نقش میانجی چالش های نوآوری در رابطه نوآوری و عملکرد مالی و اقتصادی شرکت مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که رابطه مستقیمی بین سازه های نوآوری و عملکرد مالی و اقتصادی وجود دارد. همچنین چالش های نوآوری به عنوان متغیر میانجی تاثیر غیرمستقیم و منفی روی عملکرد مالی دارد، که چالش دانش و بازار بیشترین تاثیر و چالش مالی کمترین تاثیر را دارا بودند. اما تاثیر چالش های نوآوری به عنوان متغیر میانجی بر روی رابطه سازه های نوآوری و عملکرد اقتصادی معنادار نشد. این امر اهمیت بررسی چالش های نوآوری را روی رابطه عملکرد مالی و اقتصادی شرکت نشان می دهد. یافته ها حاکی از آن است که شرکت برای رسیدن به عملکرد مطلوب، اقدام به کاهش چالش های نوآوری به ویژه چالش های دانش و بازار کند.

جریان اطلاعات، پارامتر کلیدی در یک فعالیت اقتصادی است و به عنوان یک عامل اصلی در ظهور، ثبات و کارایی بازارهای سرمایه عمل می کند. در این مقاله، هدف بررسی اثر عامل کیفیت افشا بر ارزش اطلاعات و تغییرات در کیفیت محیطی اطلاعات حسابداری است. به همین منظور، داده های مربوط به شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1384 تا 1396 استخراج و از مدل رگرسیونی داده های ترکیبی برای آزمون فرضیه های پژوهش استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که قیمت گذاری کیفیت اطلاعاتی تابعی از معیارهای کیفیت افشا بوده و هزینه سرمایه ناشی از کیفیت اطلاعاتی در سطوح مختلف افشا نوسان داشته و تغییر می یابد. همچنین، کیفیت محیط اطلاعاتی نیز بر بازده مورد انتظار سرمایه گذاران تاثیر معناداری دارد اما در هنگام تغییر سطح کیفیت افشا، کیفیت اطلاعاتی نیز تغییر یافته و بر هزینه سرمایه تاثیرگذار است به نحوی که با تغییر سطح اثر تعاملی کیفیت افشا و کیفت محیط اطلاعاتی، هزینه سرمایه تحمیلی به شرکت نیز دچار نوسان و تغییر می شود.