پژوهش های حسابداری مالی

صورت های مالی تجدید ارائه شده به صورت شفاف و صریح، پیام و علامتی درباره مطمئن نبودن صورت های مالی دوره های گذشته به استفاده کنندگان ارسال می کنند. از این رو تجدید ارائه صورت های مالی اثرهای مخربی دارد. این پژوهش به بررسی رابطه بین تجدید ارائه صورت های مالی و رشد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. به همین منظور 70 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1384 تا 1392 بررسی شد. از تحلیل آماری رگرسیون خطی چند متغیره برای آزمون فرضیه های پژوهش استفاده شده است. با توجه به نتایج آزمون فرضیه ها، بین تجدید ارائه صورت های مالی و رشد فروش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، رابطه منفی معناداری وجود دارد؛ اما شواهدی از وجود رابطه بین تجدید ارائه صورت های مالی و رشد سود خالص، رشد دارایی ها و رشد قابل تحمل مشاهده نشده است. همچنین نتایج فرضیه ها نشان می دهد که اندازه و سودآوری شرکت با شاخص های رشد رابطه مستقیمی دارند؛ اما سود تقسیمی شرکت با اکثر شاخص های رشد رابطه معکوسی دارند.

تامین مالی بانکی یکی از روش های مهم کسب منبع است و با اثرگذاری بر انگیزه های مدیر می تواند رفتار هزینه را تغییر دهد. به علاوه، حسابرسی و کیفیت آن به عنوان یکی از سازوکار های راهبری شرکتی با کنترل انگیزه های فرصت طلبانه مدیر از منافع بانک حفاظت می کند. در این پژوهش، رابطه تامین مالی بانکی با مدیریت هزینه و اثر کیفیت حسابرسی بر آن بررسی گردید. دریافت تسهیلات بلندمدت بانکی به عنوان شاخص سنجش تامین مالی بانکی و طبقه موسسات حسابرسی برای سنجش کیفیت حسابرسی به کارگرفته شد؛ مدیریت هزینه نیز با استفاده از رابطه بین لگاریتم نسبت هزینه های اداری، عمومی و فروش و لگاریتم نسبت درآمدهای عملیاتی اندازه گیری گردید. در این راستا، داده های 127 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره 1388 الی 1393 با در نظر گرفتن برخی ویژگی ها (762 شرکت- سال) آزمون شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، تحلیل رگرسیون به روش حداقل مربعات تعمیم یافته با استفاده از داده های ترکیبی به کار گرفته شد. نتایج نشان داد هزینه در شرکت هایی که مبادرت به تامین مالی از نظام بانکی می کنند در مقایسه با دیگر شرکت ها دستکاری می شود و رفتار متقارن تری را تجربه می کند. به علاوه، کیفیت حسابرسی بر رفتار هزینه در این شرکت ها اثری ندارد.

طبق پژوهش های اخیر، میزان کاهش هزینه ها هنگام کاهش فروش، کمتر از میزان افزایش هزینه ها به هنگام همان میزان افزایش فروش است. این رفتار نامتقارن هزینه ها به چسبندگی هزینه معروف شده است.مدیران شرکت ها با توجه به دنبال کردن اهدافی از سود(اجتناب از زیان یا اجتناب از کاهش سود) ، با کاهش فروش اقدام به تعدیل منابع عملیاتی می کنند، که به احتمال زیاد حذف سریع منابع راکد  را به دنبال خواهد داشت، حتی اگر پیش بینی آنها در مورد کاهش فروش، موقتی باشد. بنابراین تمایل به دستیابی به اهداف سود به احتمال زیاد منجر به کاهش میزان چسبندگی هزینه ها خواهد شد. در پژوهش حاضر دوره زمانی از  1384 تا 1394 شامل 152  و1520  سال- شرکت است. نتایج پژوهش نشان داد که در صورت وجود انگیزه دستیابی به اهداف سود، از طریق تعدیل منابع چسبندگی هزینه ها کاهش یافته و با کاهش فروش، هزینه ها با شدت بیشتری کاهش می یابند. اما وجود چنین انگیزه ای در دوره های متوالی در مجموع اثر قابل ملاحظه ای بر چسندگی هزینه ها نخواهد داشت. همچنین خوش بینی(بدبینی) مدیران می توان عاملی مهم در افزایش(کاهش) چسبندگی هزینه ها تلقی شود.

ریسک و بازده سهام همواره از مهم ترین عوامل در اتخاذ تصمیمات مالی سرمایه گذاران بوده است. از این رو پیش بینی آنها برای سرمایه گذاران و سایر فعالان بازار سرمایه حائز اهمیت بسیار است. هدف پژوهش حاضر به کارگیری تکنیک های داده کاوی در پیش بینی بازده و ریسک سیستماتیک سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. در این پژوهش با استفاده از چهار الگوریتم تحلیل جداساز خطی، الگوریتم تحلیل جداساز غیرخطی، الگوریتم نزدیکترین K همسایگی و درخت تصمیم و به کمک 16 متغیر مستقل به پیش بینی بازده و ریسک سیستماتیک سهام پرداخته می شود. چهار الگوریتم مذکور یک بار با استفاده از کل متغیرهای مستقل و بار دیگر با استفاده از 4 متغیر مستقل  که با استفاده از رویکرد فیلترینگ به عنوان مؤثرترین متغیرها در پیش بینی بازده و ریسک شناخته شده اند، اجرا می شود. سپس صحت پیش بینی چهار الگوریتم در دو حالت (مجموعاً 8 پیش بینی برای بازده و 8 پیش بینی برای ریسک) مقایسه و بهترین الگوریتم انتخاب می گردد. بدین منظور داده های 107 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1380 تا 1392 مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج حاصل شده حاکی از این است که در حالت به کارگیری 16 متغیر مستقل الگوریتم تحلیل جداساز خطی بهترین پیش بینی بازده و الگوریتم تحلیل جداساز غیرخطی بهترین پیش بینی ریسک سیستماتیک را به دست می دهد. لیکن در حالت استفاده از متغیرهای مستقل منتخب  الگوریتم تحلیل جداساز غیرخطی بهترین پیش بینی بازده و الگوریتم تحلیل جداساز خطی بهترین پیش بینی ریسک سیستماتیک را ارائه می دهد. به طور کلی استفاده از متغیرهای مستقل منتخب (به جای استفاده از کل متغیرهای مستقل) توان الگوریتم ها در پیش بینی بازده و ریسک سیستماتیک را بهبود می بخشد.

ابهامات محیطی ناشی از مدل های نوین کسب وکار سبب تشدید پیچیدگی در تصمیم گیری شده است. در چنین شرایطی دیگر نمی توان داده ها را با ابزارهای سنتی تحلیل نمود چرا که بسیاری از متغیرهای تأثیرگذار ناشناخته بوده و روابط آن ها نیز غیرخطی و پیچیده است. بنابراین در این پژوهش به بررسی دقت الگوریتم های هوش مصنوعی در پیش بینی مدیریت سود پرداخته شده است. برای پیش بینی مدیریت سود از مدل تعدیل شده جونز استفاده گردیده و الگوریتم های خطی-تکاملی بهینه سازی مبتنی بر جغرافیای زیستی ( BBO ) و تکامل تفاضلی بهبودیافته ( ICDE ) و الگوریتم های غیرخطی رگرسیون بردار پشتیبان ( SVR ) و درخت رگرسیون و طبقه بندی ( CART ) نیز برای بررسی قدرت پیش بینی مورد مقایسه قرار گرفته اند. جامعه آماری پژوهش، شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده و تعداد 89 شرکت طی دوره زمانی 1386 تا 1393 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش بیان گر آن است که به طورکلی الگوریتم های غیرخطی از دقت بیشتری نسبت به الگوریتم های خطی برخوردار بوده و الگوریتم رگرسیون بردار پشتیبان، مدیریت سود را بهتر از سایر الگوریتم ها پیش بینی می کند. همچنین الگوریتم های خطی در پیش بینی مدیریت سود نتایج تقریباً مشابهی را از خود نشان دادند

استقرار مجموعه ای از قواعد ناظر بر هدایت، کنترل و نظارت باعنوان حاکمیت شرکتی، باعث افزایش کیفیت افشاء اطلاعات می شود. رقابت در بازار محصول نیز سازوکاری بالقوه در اطمینان یافتن از اعمال مناسب حاکمیت شرکتی است. در این پژوهش، تأثیر کیفیت حاکمیت شرکتی بر کیفیت افشا با تأکید بر نقش تعدیل کننده رقابت بازار بررسی شده است. برای بررسی این روابط، اطلاعات 721 سال شرکت شامل 103 شرکت طی سال های 1387 – 1393 آزمون شده است. تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها با استفاده از رگرسیون چند متغیره مبنی بر داده های تابلویی انجام شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد کیفیت حاکمیت شرکتی بر کیفیت افشا تأثیر مثبت و معناداری دارد و سطح بالاتر کیفیت افشا در نتیجه افزایش کیفیت حاکمیت شرکتی به دست می آید؛ اما رقابت بازار محصول در حالت کلی بر این رابطه تأثیر معناداری ندارد.