پژوهش های حسابداری مالی

مالیات به عنوان اصلی ترین درآمد دولت ها، همواره با چالش های زیادی از سوی مؤدیان روبه رو است؛ ازجمله، اجتناب و فرار مالیاتی، تعویق زمان پرداخت مالیات. بسیاری از چالش ها به دلیل مشکل ذاتی محاسبه سود مالیاتی رخ می دهند؛ بنابراین، به نظر می رسد تغییر در مبنای سود مالیاتی، راهگشای این چالش ها است. هدف پژوهش، ارائه الگوی بهینه مبنای محاسبه مالیات است. در این الگو از سود تأییدپذیر به عنوان مبنای محاسبه مالیات استفاده شده است. سود مذکور حاصل کسر خالص درآمدهای تأییدپذیر و هزینه های تأییدپذیر از منابع برون سازمانی است. جامعه آماری شامل اطلاعات مالی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران از سال 1376الی 1395 است. در این پژوهش، ابتدا سود تأییدپذیر، به جای سود مالیاتی به عنوان یک مدل بهینه معرفی شد، سپس برای بررسی دقیق تر اطلاعات گذشته به محاسبه مجدد نرخ های مالیاتی در هر گروه صنعت - سال با استفاده از روش های میانه، میانگین، رگرسیون و الگوریتم لانه زنبور پرداخته شد. سپس نتایج ازطریق آزمون تی زوجی مقایسه شدند. درنهایت، تحلیل نرخی که با ضریب اطمینان 95 درصد کمترین اختلاف را با جامعه واقعی داشت، به عنوان نرخ منتخب در گروه صنعت - سال برگزیده شد. نتایج پژوهش نشان می دهند در صورت استفاده از روش جدید محاسبه مالیات، می باید در هر سال از نرخ منحصربه فرد گروه صنایع استفاده کرد؛ بدین معنی که نرخ مالیات هر گروه صنعت از سالی به سال دیگر براساس نرخ تورم و وضعیت اقتصادی متفاوت خواهد بود. همچنین، روش جدید انتفاع دولت از منابع مالیاتی را افزایش می دهد.  

یکی از کانون های نگرانی در رسوایی ها و بحران های مالی دهه های اخیر، موضوع معاملات با اشخاص وابسته در کشورهای توسعه یافته است؛ اما این موضوع در کشورهای درحال توسعه و اقتصادهای نوظهور به دلیل نقاط ضعف سیستم های راهبری شرکتی، بیشتر رخ می دهد که این می تواند تأثیرات منفی فراوانی بر عملکرد شرکت ها داشته باشد. افشای اطلاعات غیرمالی ازجمله مسئولیت اجتماعی شرکت، اثرات مخرب و نگرانی های اخلاقی در حوزه مدیریت را کاهش می دهد و سازوکاری برای کاهش رفتارهای فرصت طلبانه مدیران به شمار می آید. در همین راستا در پژوهش حاضر، تأثیر مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت بر رابطه بین افشای معاملات اشخاص وابسته و ارزش بازار واحد تجاری بررسی شده است. در این پژوهش، برای اندازه گیری مسئولیت اجتماعی شرکت از چک لیست دام و اسچولتن ]17[ استفاده شده است. آزمون فرضیه ها با استفاده از روش آماری تحلیل رگرسیون با داده های ترکیبی با استفاده از اطلاعات 138 شرکت در بازار سرمایه ایران در طی بازه زمانی 1393 تا 1398 صورت گرفته است. تحلیل های آماری پژوهش با استفاده از الگو های رگرسیون چندمتغیره طبق داده های ترکیبی با اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم یافته انجام شده اند. همچنین، برای گردآوری اطلاعات از وب سایت سازمان بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان دادند بین معاملات اشخاص وابسته و عملکرد شرکت، رابطه منفی معناداری وجود دارد. همچنین، سایر نتایج نشان دادند مسئولیت اجتماعی شرکت اثر منفی و تضعیف کننده بر رابطه معاملات اشخاص وابسته و عملکرد شرکت دارد.

پژوهش حاضر برای نخستین بار ﺗﺄثیر رفتار گله ای بر نوسان پذیری غیرسیستماتیک مازاد بازار را در سطح صنایع فعال در بورس اوراق بهادار تهران، با استفاده از داده های روزاﻧه 105 شرکت در قالب 21 صنعت در سال های 1398-1387 بررسی می کند که شامل حباب قیمت سهام و تحریم های هسته ای علیه ایران می شود. نتایج حاصل از مدل CSAD (انحراف مطلق مقطعی) تعمیم یافته نشان می دهند طی دوره های آشفتگی فوق، باوجود اینکه رفتار گله ای در سطح کل بازار وجود ندارد، این رفتار در برخی صنایع مشاهده می شود. به علاوه، احساسات و ترس سرمایه گذاران از زیان های شدید در آشفتگی های بازار موجب می شود اطلاعات شخصی خود را نادیده بگیرند و به تقلید از تصمیم گیری های معامله گرانی که آنها را مطلع می پندارند، بپردازند و به حرکات گله ای در سیزده صنعت وارد شوند. بر طبق یافته های حاصل از مدل GJR-GARCH تعمیم یافته، ﺗﺄثیر رفتار گله ای بر نوسان پذیری در صنایع، متفاوت بوده است؛ به ویژه اینکه رفتار گله ای موجب کاهش نوسان پذیری غیرسیستماتیک شرطی در چهارده صنعت علاوه بر کل بازار شده است. به علاوه، چون معاملات حجیم سرمایه گذاران موجب افزایش معاملات آگاهانه می شود، تغییرات حجم معاملات تأثیر منفی بر نوسان پذیری غیرسیستماتیک شرطی در شانزده صنعت دارد.

در شرکت های دارای افشای ریسک محافظه کارانه، برای افشای اخبار خوب مرتبط با ریسک، تأییدپذیری بیشتری لازم بوده و برای افشای اخبار بد ریسک، استاندارد پایین تری از تأییدپذیری لازم است. محافظه کاری در افشای ریسک، با تحمیل آستانه بالاتری از قابلیت تأیید، اطلاعات اتکاپذیرتری را فراهم می کند و با افشای سریع تر اخبار بد ریسک، به موقع بودن اطلاعات را افزایش می دهد. نتیجه این امر، بهبود کیفیت گزارش های ارائه شده ازسوی مدیریت و افزایش محتوای اطلاعاتی و شفافیت اطلاعات حسابداری خواهد بود. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر «محافظه کاری در افشای ریسک» بر محتوای اطلاعاتی اطلاعات حسابداری و هم زمانی بازده سهام است. روش پژوهش علّی پس رویدادی بوده و جامعه آماری پژوهش، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و تعداد نمونه بررسی شده، 167 شرکت است. دوره زمانی پژوهش از سال 1388 تا سال 1397 است. داده ها در نرم افزار Excel مرتب شدند و تجزیه وتحلیل آماری با استفاده از نرم افزار Eviews انجام شد. فرضیه های پژوهش با رویکرد داده های ترکیبی و با استفاده از آزمون کرامر و رگرسیون خطی چندگانه آزمون شدند. یافته ها نشان دادند محافظه کاری در افشای ریسک، محتوای اطلاعاتی اطلاعات حسابداری را افزایش می دهد. همچنین، نتایج نشان دادند محافظه کاری در افشای ریسک به واسطه افزایش شفافیت اطلاعات خاص شرکت، هم زمانی بازده سهام را کاهش می دهد.

فرهنگ سازمانی نقطه شروعی برای حرکت و پویایی است. همچنین، بسیاری از متخصصان، فرهنگ سازمانی را اساسی ترین زمینه تغییر و تحول بنیادی در سازمان، در راستای اجرای برنامه های جدید می دانند. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی ازطریق تکنیک های حسابداری مدیریت نوین بر عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. جامعه آماری پژوهش، 27 شرکت برتر بورسی در سال 1398 است. برای جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه استفاده شد. پرسشنامه اول مربوط به تکنیک های حسابداری مدیریت نوین بود که پژوهشگران طراحی کردند و حاوی 19 سؤال در زمینه های هزینهابی بر مبنای فعالیت، ارزیابی متوازن، کایزن و هزینهابی بر مبنای هدف بود. پرسشنامه دوم برگرفته از پرسشنامه فرهنگ سازمانی دنیسون بود که حاوی 60 سؤال در زمینه های درگیر کار شدن، سازگاری، انطباق پذیری و مأموریت بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهند فرهنگ سازمانی بر عملکرد مالی تأثیر دارد. همچنین، نتایج نشان می دهند با در نظر گرفتن تکنیک های حسابداری مدیریت نوین فرهنگ سازمانی بر عملکرد مالی شرکت ها تأثیرگذار است. این پژوهش اطلاعات سودمندی را در اختیار سهامداران قرار می دهد تا اعضای هیئت مدیره ای را انتخاب کنند که دارای فرهنگ سازمانی بالایی باشند که با به کارگیری تکنیک های حسابداری مدیریت نوین، عملکرد مالی شرکت را بهبود بخشند.  

ازجمله مخاطرات پیش روی سرمایه گذاران هنگام ورود به بازار سرمایه، ریسک سقوط قیمت سهام است و با توجه به اینکه امروزه، سازمان ها با الزامات گریزناپذیر برای مواجهه با چالش حفاظت محیط زیست روبه رو هستند، مدیریت مناسب زیست محیطی به عامل موفقیت سازمان ها تبدیل شده است. در سال های اخیر، بسیاری از مطالعات بر عملکرد محیط زیست شرکت، برای بررسی عوامل تعیین کننده و پیامدهای اقتصادی آن متمرکز شده اند. با وجود این، ادبیات، شواهد کافی درباره واکنش بازار به عملکرد محیطی شرکت ارائه نمی دهد. در پاسخ به این شکاف، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر عملکرد زیست محیطی شرکت ها بر ریسک سقوط قیمت سهام با تأکید بر ارتباطات سیاسی در بورس اوراق تهران می پردازد. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، تعداد 109 شرکت از میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1390 تا 1398 به روش نمونه گیری حذف سیستماتیک، انتخاب و درمجموع، 981 سال - شرکت در نظر گرفته شدند. همچنین، برای آزمون فرضیه ها از تخمین رگرسیون لجستیک و مدل داده های ترکیبی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند عملکرد زیست محیطی تأثیر منفی و معناداری بر ریسک سقوط قیمت سهام دارد. به عبارت دیگر، به هر اندازه که شرکت در راستای حفظ محیط زیست اهتمام ورزد، در راستای آن باعث کاهش ریسک سقوط قیمت سهام می شود؛ اما ارتباطات سیاسی شرکت تأثیری بر این رابطه نخواهد گذاشت.