برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی تابستان 1398 شماره 39 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
هدف از این مطالعه مقایسه سرمایه اجتماعی و رفاه ذهنی در بین سالمندان فعال و غیرفعال شهر تهران با تأکید ویژه بر فعالیت بدنی (ورزشی) شبکه ای بوده است. چارچوب نظری مطالعه را دیدگاه نظری پاتنام برای سرمایه اجتماعی و دیدگاه نظری داینر برای رفاه ذهنی است.این مطالعه از نوع تحقیقات علّی- مقایسه ای پسارویدادی و مقطع عرضی است که به صورت پیمایش اجرا شده است. جامعه آماری سالمندان (مرد و زن) بالای 60 سال مناطق 22 گانه شهر تهران بودند که با استفاده از جدول کرجسی مورگان تعداد 305 نفر به عنوان نمونه برآورد شدند. نمونه گیری به دو روش خوشه ای چندمرحله ای و در دسترس هدفمند با ابزار پرسشنامه محقق ساخته انجام شده است. نتایج نشان داد که بین سالمندان فعال و غیرفعال در میزان سرمایه اجتماعی و رفاه ذهنی اختلاف معنی دار وجود دارد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نیز نشان داد در تمامی مؤلفه های سرمایه اجتماعی (اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی) و مؤلفه های رفاه ذهنی (شادکامی، رضایت از زندگی، استحقاق، تأمین ذهنی، احساسات، مقایسه نسبی و علایق و پذیرش (احترام) اجتماعی) بین سالمندانی که به صورت شبکه ای فعالیت بدنی دارند؛ با بقیه سالمندان تفاوت آشکار وجود دارد. این مطالعه بر فعالیت بدنی به صورت منظم، سازمان یافته، غیررسمی و شبکه محور به عنوان منشأ سرمایه اجتماعی پافشاری دارد.
شناسایی چالش ها و فعالیت های استراتژیک اجتماعی کارآفرینی اجتماعی (مورد مطالعه: سازمان تأمین اجتماعی شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش شناسایی چالش ها و فعالیت های استراتژیک اجتماعی کارآفرینی اجتماعی است. از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش ترکیبی است. جمع اوری داده ها در بخش کیفی با مصاحبه با افراد متخصص و در بخش کمّی با پرسشنامه بوده است. جامعه آماری کار افرینان اجتماعی و کارکنان سازمان تأمین اجتماعی شهر ایلام (183) نفر هستند. نمونه آماری 18 نفر از افراد متخصص با استفاده از تکنیک گلوله برفی 124 نفر از کارکنان به صورت تصادفی ساده انتخاب شده اند . روایی پرسشنامه توسط خبرگان تایید شد . پایایی پرسشنامه با آزمون آلفای کرونباخ محاسبه و تجزیه وتحلیل داده ها با کد گذاری و نرم افزار spss22 انجام شد. نتایج مصاحبه ها در قالب یک مقوله اصلی چالش و فعالیت استراتژیک کارآفرینی اجتماعی شکل گرفت. میانگین چالش و فعالیت استراتژیک بالاتر از حد متوسط بوده درنتیجه این مؤلفه ها به عنوان چالش و فعالیت استراتژیک کارآفرینی اجتماعی شناخته شد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که کارآفرینان اجتماعی نیاز به شناخت چالش ها و اقدامات راهبردی در محیط پیرامون دارند. شناخت چالش های اجتماعی موجب می شود که آنان بتوانند بخش مهمی از موانع خود را تشخیص داده و آن ها را به محیط و جامعه پیرامون خود معرفی نموده وبا همکاری و همفکری در جهت برطرف نمودن آن ها اقدام نمایند
تحلیلی بر پذیرش رفتار برنامه ریزی شده اجتماعی دانشجویان در استفاده از دوچرخه و توسعه پایدار شهری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش، بررسی پذیرش رفتار برنامه ریزی شده اجتماعی دانشجویان در استفاده از دوچرخه و توسعه پایدار شهری بود. روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود که بصورت میدانی انجام پذیرفت. جامعه آماری تحقیق را دانشجویان تشکیل داده و در نهایت تعداد 254 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ای مبتنی بر مدل های توسعه پایدار اسپریتزر (1997) با ضریب پایایی (83/0) و پذیرش اجتماعی بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده آیزن (1985) با ضریب پایایی (8/0) بود. بر اساس نتایج، دوچرخه نقش مهمی در توسعه فرایند اجتماعی شدن افراد داشته و رابطه مثبت و معناداری بین پذیرش اجتماعی و توسعه پایدار وجود دارد (05/ < 0 P ) . همچنین 20 درصد از تغییرات توسعه پایدار از طریق ابعاد پذیرش اجتماعی (تئوری رفتار برنامه ریزی شده) بدست آمد. در نهایت می توان بیان داشت که رفتار ادراک شده در پذیرش اجتماعی بیشتر توسط عوامل بیرونی نظیر تشویق و ترغیب فرد توسط خانواده، افراد مهم، دوستان، آشنایان و حتی هنجارهای موجود در جامعه می تواند در بروز توسعه پایدار نقش قابل توجهی ایفا کند. در ادامه نیز افراد با تغییر در ذهنیت خود، تمام رفتارهایی که در اوقات فراغت از خود بروز می دهند را به یک جریان فرهنگ ساز مبدل خواهند کرد.
بررسی رابطه بین کیفیت زندگی و عملکرد سازمانی معلمان و کادر آموزشی مدارس با استفاده از معادلات ساختاری (مطالعه موردی شهر چناران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
آموزش وپرورش ستون فقرات هر کشور است و در این خصوص معلمان و کادر آموزشی مدارس مهم ترین عامل ارتقاء سطح علمی و تربیتی جامعه می باشند. عملکرد سازمانی مثبت آن ها در واقع یعنی عملکرد صحیح نظام آموزشی، پس ضروری است، عوامل مؤثر بر عملکرد معلمان شناسایی شده و در راستای دستیابی به اهداف از آن ها بهره مند شد. این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن کمی است و با هدف بررسی رابطه بین کیفیت زندگی و عملکرد سازمانی معلمان انجام گرفته است. از حدود 400 نفر معلم شاغل در مدارس شهر چناران، طبق فرمول کوکران 195 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. آمارهای توصیفی و روابط همبستگی توسط نرم افزار SPSS و پیاده سازی مدل ها از طریق معادلات ساختاری بوسیلهی نرم افزار R انجام شده است. این مقاله برای ارزیابی کیفیت زندگی از پرسشنامه مختصر شده سازمان بهداشت جهانی و برای ارزیابی عملکرد سازمانی از پرسشنامه استاندارد شده عملکرد کارکنان در سازمان، با درجه پایایی و روایی نزدیک به یک استفاده نموده است. نتایج نشان می دهد، تغییر در سطح کیفی زندگی فرهنگیان منجر به تغییر عملکرد سازمانی آن ها می شود، پس لازم است جهت بهره مندی از یک سیستم پویای آموزشی دولت ها نسبت به ارتقاء سطح کیفیت زندگی معلمان اهتمام کافی داشته باشند.
تحلیل کیفیت فضاهای عمومی مرکزی شهر تهران و پیامدهای آن بر رفاه شهری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این پژوهش با توجه به پایین بودن سطح تعاملات اجتماعی در فضاهای عمومی شهر و کاهش رفاه شهری به عنوان مسئله اصلی تحقیق، سعی شده با شناسایی مؤلفه های کیفی فضاهای عمومی که مؤثر در ارتقاء دموکراسی شهری و کنش های اجتماعی می باشند به دنبال ارائه راهکاری برای بهبود رفاه شهری باشیم، به طور خلاصه در این پژوهش سعی شده علاوه بر تدقیق مفهوم رفاه شهری در فضاهای عمومی، به معرفی مؤلفه های کیفی مؤثر در محیط بر رفاه شهری با معیارهایی مانند زیست پذیری و سرزندگی بپردازیم و همچنین به زمینه های مفهومی رویکردهای موجود نیز اشاره گردیده است. در بخش نخست با بررسی دیدگاه خبرگان و صاحبنظران از طریق مصاحبه با ارائه بهترین شاخص های سنجش کیفیت فضاهای عمومی در محدوده مورد مطالعه، مفاهیم مشترک به طور جامع تر بازشناسی گردید. در بخش دوم تحلیل میزان کنش های جمعی و تعاملات اجتماعی با تکنیک شمارش و عکس برداری بوده و برای سنجش برخی از مؤلفه های دموکراسی شهری، زیست پذیری و سرزندگی و آزمون فرضیات به نظرسنجی از شهروندان پرداخته ایم. بر پایه یافته های این پژوهش باید گفت کیفیت فضاهای عمومی مورد مطالعه به لحاظ شاخص های زیست پذیری و سرزندگی در حد بسیار پایین قرار دارد و پایین بودن این مؤلفه های کیفی موجب کاهش مؤلفه های دموکراسی شهری و کنش های اجتماعی به عنوان شاخص های اصلی و مهم رفاه شهری گردیده است
پایگاه اقتصادی - اجتماعی و سرمایه اجتماعی مجازی کاربران شبکه های اجتماعی مجازی شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر سرمایه اجتماعی کاربران شبکه های مجازی شهر اصفهان با استفاده از روش پیمایش می باشد. سرمایه اجتماعی در این پژوهش در سه بُعد (اعتماد، ارتباط، مشارکت) و با تلفیق دیدگاه های بوردیو، کلمن و فوکویاما مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه گیری با استفاده از روش های خوشه ای و تصادفی انجام شد. حجم نمونه 400 نفر (200 نفر زن و 200 نفر مرد) از کاربران شبکه های اجتماعی مجازی شهر اصفهان با میانگین سنی 19 تا 40 سال می باشد و برای اجرا و جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که کاربران حداکثر در شبانه روز یک تا دو ساعت، هفتگی 6 - 8 ساعت و ماهیانه بیشتر از 8 ساعت از وقتشان را صرف استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی می کنند. نتیجه پژوهش نشان داد که ویژگی های جمعیتی، پایگاه اقتصادی - اجتماعی و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر سه بُعد سرمایه اجتماعی مؤثر هستند. ویژگی های جمعیتی سن، وضعیت تأهل و قومیت بر سه شاخص سرمایه اجتماعی بیشترین تأثیر را دارند. همچنین میزان استفاده از شبکه های مجازی کاربران بر سرمایه اجتماعی تأثیر معنی دار دارد. بر اساس نتایج تحلیل مسیر، بیشترین تأثیر بر شاخص اعتماد از سوی متغیر سن بوده است. همچنین بیشترین تأثیر بر شاخص ارتباط از سوی متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی بوده است.
مطالعه سلامت اجتماعی و فرسایش شغلی فرهنگیان (موردمطالعه: منطقه نیمبلوک شهرستان قائنات خراسان جنوبی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر رابطه سلامت اجتماعی با فرسایش شغلی فرهنگیان می باشد. رویکرد نظری در این پژوهش بهره مندی از نظریه های سلامت اجتماعی کییز و فرسایش شغلی ماسلاچ و جکسون است. روش شناسی این پژوهش توصیفی و همبستگی بوده و جامعه آماری فرهنگیان بخش نیمبلوک شهرستان قائنات در سال تحصیلی 97-96 می باشد حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 400 نفر به صورت شیوه نمونه گیری خوشه ای مبتنی بر تصادفی ساده و ابزار پرسشنامه استاندارد شده است و از توافق داوران جهت رسیدن به روایی محتوایی استفاده شده و ضریب پایایی سلامت اجتماعی (763/0) و فرسایش شغلی (733/0) بدست آمده است. نتایج بیانگر این است که میانگین سلامت اجتماعی و مؤلفه های آن به ترتیب (انسجام، پذیرش، مشارکت، همبستگی و شکوفایی) و فرسایش شغلی و ابعاد آن به ترتیب (مسخ شخصیت، عملکرد فردی و خستگی عاطفی) در حد متوسط روبه بالا است. میانگین جنسیت رابطه معناداری با متغیرهای اصلی تحقیق داشته است نتایج رگرسیون نشان می دهد که بُعد شکوفایی و مشارکت اجتماعی با مقدار، ضریب هبستگی (بتا) بیشترین تأثیر بر فرسایش شغلی را به طور مستقیم داشته اند. همچنین نتایج معادله پیش بینی می تواند 37 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کند و متغیر سلامت اجتماعی در حدود 334/0 واحد اثر مستقیم بر فرسایش شغلی داشته است