آینده پژوهی دفاعی

آینده پژوهی دفاعی

آینده پژوهی دفاعی سال دوم تابستان 1396 شماره 5 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر تهدیدات آتی حساسه های اطلاعات الکترونیکی دشمن در افق چشم انداز 1404(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پدافند غیرعامل پدافند غیرعامل الکترونیک راداری اطلاعات سیگنالی اطلاعات الکترونیکی تهدیدهای آتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۱ تعداد دانلود : ۵۳۴
دشمن با بکارگیری حساسه های پیشرفته اطلاعات الکترونیکی (الینت) در پایگاه های مختلف نظامی از هوا، فضا، زمین، دریا و فضای سایبری کلیه فعالیت های سامانه های راداری آجا را رهگیری، شناسایی و موقعیت یابی می نماید. هدف اصلی تحقیق، تدوین راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری آجا در مقابله با تهدیدات رهگیری، شناسایی و موقعیت یابی توسط حساسه های اطلاعات الکترونیکی (الینت) دشمن می باشد. این تحقیق کاربردی- توسعه ای، روش تحقیق آمیخته و روش انجام آن موردی- زمینه ای می باشد. قلمرو زمانی، وضعیت پدافند غیرعامل الکترونیک راداری آجا و تحقیقات مربوط به تهدیدات از پنج سال قبل تاکنون و پیشنهاداتی برای افق ده سال آتی چشم انداز ارتش 1404 می باشد. قلمرو مکانی نیروهای آجا می باشد. جامعه آماری کلی هفتاد و چهار نفر که تعداد پانزده نفر از این جامعه به عنوان جامعه خبره می باشد. با استفاده از روش خبرگی عوامل محیطی (قوت ها، ضعف ها، تهدیدها و فرصت ها) احصاء و با استفاده از ماتریس SWOT جهت تدوین راهبرد و از نرم افزارهای تصمیم گیری چندمعیاره و نرم افزارTOPSIS  جهت تجزیه و تحلیل و اولویت بندی راهبردها استفاده گردید. در نتیجه پدافندغیرعامل الکترونیک راداری موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، ارتقاء پایداری ملی، تسهیل مدیریت بحران و مصون سازی سامانه های راداری و به عنوان یکی از بهترین راه های مقابله با تهدیدات حساسه های اطلاعات الکترونیکی (الینت) دشمن می باشد.
۲.

الگوی توانمندسازی عمومی فرماندهی در صحنه جنگ های آینده جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوی توانمندسازی جنگ های آینده صحنه جنگ فرماندهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۰ تعداد دانلود : ۴۲۳
ماهیت جنگ همواره در حال تغییر و تحول بوده و سرعت این تغییر در عصر حاضر از هر زمان دیگری بیشتر بوده است و با گذر زمان و پیشرفت فناوری صحنه های جنگ پیچیده تر و گسترده تر می گردند؛ همین تغییرات نیاز به مطالعه در خصوص جنگ های آینده و توانمندی های مقابله با آن را مخصوصاً در حوزه فرماندهی ضروری تر می نماید. هدف این تحقیق تبیین و ارائه ابعاد و مولفه های الگوی توانمندسازی عمومی فرماندهی در صحنه جنگ های آینده جمهوری اسلامی ایران است. این تحقیق از حیث جهت گیری کاربردی و حیث هدف توصیفی - اکتشافی و از نوع ترکیبی (کیفی- کمی) می باشد. ابتدا به روش تحلیل محتوا و با مطالعه پیشینه و ادبیات نظری و مصاحبه با خبرگان، و کدگذاری باز، توانمندسازهای فرماندهی در صحنه جنگ های آینده شناسایی و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و تحلیل عاملی اکتشافی، شاخص هایی که بار عاملی مورد قبول را داشته اند، تعیین شدند؛ سپس مقوله بندی و کدگذاری محوری شاخص های دسته بندی شده با استفاده از نظر خبرگان انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل اساتید و دانش آموختگان دانشگاه عالی دفاع ملی به تعداد 199 نفر بوده و تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 85 نفر برآورد شده است. در نتیجه تحقیق چهار بعد اصلی اثرگذار بر توانمندسازی عمومی فرماندهی در صحنه جنگ های آینده شامل تحلیل راهبردی(با هفت شاخص)، دانش و مهارت راهبردی(با سه شاخص)، بصیرت فرماندهی ( با سه شاخص)، تصمیم گیری راهبردی (با دو شاخص) ارائه گردیده است.
۳.

ارائه چارچوب آینده نگاری شرکتی مبتنی بر سناریوپردازی در راستای ارتقای مدیریت نوآوری (مورد مطالعه: صنایع هوا و فضا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده نگاری شرکتی سناریوپردازی مدیریت نوآوری چارچوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۵ تعداد دانلود : ۵۶۶
شواهد عینی پژوهش های حوزه های گوناگون نشان می دهد که شرکت ها هنوز از کمبود چارچوبی جهت مواجهه با شرایط ابهام آمیز و پیچیده آینده در حوزه های مختلف و اطمینان از دریافت همه تغییرات خارجی مرتبط و ارائه پاسخهای متناسب در مخاطره هستند. در این میان شرکت ها برای توسعه و گسترش نوآوری های خود در راستای خلق ارزش و ثروت تلاش می کنند. یکی از روش های نوین و توانمند برای شرکت ها در این شرایط، آینده نگاری شرکتی است که فرایند مدیریت نوآوری را بهبود و توسعه می دهد. از این رو پژوهش حاضر برآن است تا ظرفیت ها و پتانسیل های آینده نگاری شرکتی را در راستای ارتقا و بهبود مدیریت نوآوری به کار برد. در این میان از ظرفیت های روش سناریوپردازی نیز بهره می برد. فرایند پژوهش ترکیبی از روش کمی تحلیل معادلات ساختاری که تاثیرات آینده نگاری شرکتی بر مدیریت نوآوری را بررسی می کند و روش کیفی در طی یک فراگرد فرایندی با بازخورد رجوع به خبرگان و تحلیل محتوا است. در بخش کمی بعد از حصول روایی مدل مفهومی تاثیرات آینده نگاری شرکتی بر مدیریت نوآوری بدست آمده از تحلیل ادبیات توسط خبرگان این حوزه، صنایع هوا و فضا به عنوان مطالعه موردی قرار گرفت و پس از جمع آوری پرسشنامه ها، با استفاده از نرم افزار SmartPLS فرضیه های پژوهش آزمون شدند. در تحلیل کیفی در هر کدام از مراحل مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته با خبرگان و تحلیل محتوا در راستای نیل به شاخص ها و مولفه های چارچوب مدنظر، پژوهشگران می توانستند به مرحله یا مراحل قبل بازگشته و در مسیر پیش رو تجدید نظر کنند. یافته های پژوهش شامل مولفه های تاثیرگذار آینده نگاری شرکتی بر مدیریت نوآوری در بخش کمی و در امتداد آن ارایه چارچوب آینده نگاری شرکتی در راستای توسعه و بهبود مدیریت نوآوری و سپس توسعه چارچوب آینده نگاری شرکتی مبتنی بر سناریوپردازی در راستای ارتقای مدیریت نوآوری است.
۴.

مدل سازی نرم تصویر ارتش آینده بر اساس رویکرد ساختاری تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل سازی نرم تصویر ارتش آینده رویکرد ساختاری- تفسیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۴۵۹
هدف از این پژوهش مدل سازی نرم تصویر ارتش آینده بر اساس رویکرد ساختاری تفسیری ، در راستای ایجاد تصویر بصیرت بخش بوده ، به گونه ای که آگاهی و شناخت از آن، در تدوین برنامه ها، استراتژی های سازمان و امکان استفاده اثربخش تر از همه ظرفیت های ملی برای دفاع اثربخش در آینده، را فراهم آورد. این پژوهش، بنیادی بوده، رویکرد آمیخته اکتشافی دارد ؛ از روش تحلیل تم و روش تحقیق موضوعی در قرآن، در بخش کیفی و از روش مدلسازی ساختاری تفسیری در بخش کمی استفاده شد. برای شناسایی  تم ها و مفاهیم مرتبط با ارتش آینده در قرآن مجید، تفاسیر المیزان و نور موردبررسی قرار گرفت و سپس مضامین اصلی مرتبط با آن استخراج و کدگذاری گردید. از آراء کدگذاران مستقل و گروهی از خبرگان بهره گرفته شد. 14 مضمون فراگیر احصا شده در بخش کیفی با مدل سازی ساختاری تفسیری  در چهار سطح بر اساس تحلیل نظرات 22 نفر از خبرگان دفاعی قرار گرفتند که بیشترین تاثیر را سطوح سوم و چهارم در تصویرپردازی دارند. بر اساس نتایج این پژوهش متغیرهای سطح اول، به منزله متغیرهای وابسته، متغیرهای سطح دوم به مثابه متغیرهای پیوندی و متغیرهای سطح سوم و چهارم به منزله متغیرمستقل و کلیدی نقش ایفا می کنند. در همین امتداد نتیجه این پژوهش، می تواند زمینه ساز درک و ایجاد بهترین تصویر برای ارتش شایسته در هر زمان و هر مکان مقتضی باشد. به همین جهت شایسته است بر حسب مقتضیات در هر زمان، این تصویر بازسازی و بازپردازی شود.
۵.

سناریوهای نفوذ نرم دشمن در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: نفوذ نرم مقام معظم رهبری نفوذ فکری و فرهنگی نفوذ جریانی نفوذ موردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۸ تعداد دانلود : ۴۸۶
آمریکایی ها پس از ناکامی های مکرر در پروژه «براندازی» به دنبال «استحاله» و «نفوذ» بر جمهوری اسلامی ایران و سازمان های تصمیم گیر، تصمیم ساز و امنیتی مثل نیروهای مسلح برآمدند. ازاین رو این پژوهش با هدف تبیین سناریوهای نفوذ نرم دشمن در کارکنان سازمان های نظامی انجام شده است. این تحقیق از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی است که به روش سناریونویسی در دو فاز انجام شده است. در فاز اول فرمایشات مقام معظم رهبری بررسی و تحلیل شده و در فاز دوم بر مبنای نظر خبرگان سناریوهای نفوذ دشمن تبیین گردیده است. جامعه آماری تحقیق در فاز اول همه فرمایشات رهبری بوده و در فاز دوم تعداد 9 نفر از خبرگان حوزه مورد مطالعه بودند که با روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند انتخاب گردیدند. در فاز اول تحقیق داده های لازم از طریق تحلیل محتوای کیفی فرمایشات مقام معظم رهبری گردآوری گردیده و در فاز دوم با نظر خبرگان عامل های کلیدی و نیروهای پیشران شناسایی و به روش خبرگی نهایی گردید. یافته های تحقیق حاکی از آن است که چهار عنوان سناریو نفوذ برای نیروهای مسلح متصور می باشد؛ نفوذ گسترده در سطح کارکنان (با تأکید بر رویکرد فکری و فرهنگی)، نفوذ جریانی و شبکه سازی، نفوذ موردی در مراکز تصمیم گیری و تصمیم سازی نیروهای نظامی (رده های فرماندهی و مدیریتی) و نفوذ موردی در سطح کارکنان.
۶.

تحول از ارتش وظیفه ای به ارتش حرفه ای در جمهوری اسلامی ایران در افق 1420(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارتش حرفه ای ارتش وظیفه ای امنیت ملی نظام نوآوری دفاعی چشم انداز 1420

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۴ تعداد دانلود : ۶۶۱
امنیت و شیوه دستیابی به آن یکی از مهمترین موضوعاتی است که در سراسر تاریخ جامعه بشری ذهن و عملکرد بشر را به خود مشغول داشته است. پیچیدگی تهدیدات و تسری آن به تمام لایه های اجتماعی و اقتصادی، سیاسی و حتی فرهنگی کشورهای جهان در قرن بیست و یکم آنها را به سمت سازوکارهای مختلفی برای تأمین امنیت ملی سوق داده است. یکی از مهمترین عواملی مؤثر در این روند، تحول ساختاری ارتش ها به منظور رفع ناکارآمدی های ارتش های نظام وظیفه ای می باشد. بنابراین همگام شدن نظام دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران با الگوهای غالب در نظام بین الملل و تدوین سناریوهای ارتش حرفه ای در ج.ا.ا به عنوان محور پژوهش، دغدغه اصلی محقق می باشد. برای تبیین علمی موضوع این سؤال کلی مطرح می شود که تحول نظام دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران از ارتش وظیفه ای به ارتش حرفه ای چگونه امکان پذیر است و سناریوهای ممکن برای تحول از ارتش وظیفه ای به ارتش حرفه ای کدامند. برای پاسخ به این سؤالات روش پژوهش ترکیبی مبنای این مطالعه قرار گرفت، که در آن از رویکرهای اکتشافی برای تدوین نظریه ها و گونه شناسی پژوهش ها استفاده می شود. گردآوری اطلاعات با روش کتابخانه ای و روش میدانی بوده و از منابع موجود در کتابخانه ها، اطلاعات آماری رسمی و معتبر بین المللی و کاوش در سایت های اینترنتی اطلاعات مورد نیاز گردآوری شده است. جامعه مورد مطالعه، پژوهش گران و متخصصین حوزه های دفاعی- نظامی می باشد. این پژوهش با هدف تبیین مکانیزم گذار از ارتش وظیفه ای به ارتش حرفه ای تدوین شده است و مهمترین نتیجه تبیین چهار سناریو در بازه زمانی1400 تا 1420 در ارتباط با فرآیند اجرایی ارتش وظیفه ای به ارتش حرفه ای است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۲