مشاوره و روان درمانی خانواده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت های جنسی بر روی دانش و نگرش جنسی زنان متأهل شهر ارومیه به انجام رسید. پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را زنان متأهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره و سلامت روانی شهر ارومیه در سال 1395 تشکیل می دادند، از میان آن ها 36 نفر که دارای شرایط ورود به نمونه بودند و نمرات پایینی در مقیاس رضایت زناشویی کسب کرده بودند، به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (18 نفر) و گواه (18 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای آموزش مهارت های جنسی دریافت کردند، ولی گروه گواه هیچ آموزشی دریافت نکردند، برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه رضایت زناشویی اینریچ (ENRICH) و دانش و نگرش جنسی (SKAS) بشارت استفاده شد و برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس به کاربرده شد. برآمدهای پژوهش نشان داد آموزش مهارت های جنسی بر افزایش دانش و نگرش جنسی مؤثر بوده است و میانگین نمرات دانش و نگرش جنسی پس آزمون گروه آزمایش در سنجش با گروه گواه تفاوت معنی داری داشت (01/0> p)؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت آموزش مهارت های جنسی مایه افزایش دانش و نگرش جنسی در زنان شده است؛ بنابراین آموزش مهارت های جنسی می تواند در بهبود روابط جنسی متعادل و پیشگیری از آسیب های وابسته به این گستره در خانواده ها نقش بسزایی داشته باشد.

هدف بنیادی این پژوهش شناسایی شیوه نظارت پدرومادر بر استفاده فرزندان از اینترنت و همبستگی آن با متغیرهای مرتبط، به منظور کمک به بهداشت روانی خانواده از راه ارائه خدمات مشاوره و راهنمایی به پدرومادر درزمینه نظارت بر استفاده فرزندان از اینترنت بود. با به کار بردن نمونه گیری خوشه ای و در دست رس 370 نفر از پدرومادر در شهرستان های گوناگون استان موردمطالعه قرار گرفت. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته که بر پایه پژوهش های پیشین و آمیخته ای از مقیاس های استاندارد بود، استفاده شد. برآمدهای تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که پدرومادر بیشتر دارای شیوه های نظارتی استوار بر مداخله راهبردی مانند شیوه نظارتی اقتدارگرایانه و تسهیل گر بودند. بر این اساس آن ها کوشش نموده اند که بیشتر به راهبرد فرزندان خود در به کارگیری اینترنت بپردازند. مهار برخی از متغیرهای مرتبط نشان داد که پدرومادر با تحصیلات بالاتر، با مشاغل دولتی و پدرومادر با نگرش محتاطانه به اینترنت بیشتر گرایش به بُعد راهبردی نظارت بر اینترنت دارند. از میان متغیرهای ناهمسان، تنها اندازه مهارت پدرومادر در به کار بردن رایانه پیش بینی کننده معنی داری برای ابعاد مهار گری و راهبردی شیوه نظارتی آن ها بود. پدر و مادرها در استان کردستان شیوه نظارت استوار بر مداخله راهبردی داشته اند و این وضعیت با متغیرهای گوناگون جمعیت شناختی ارتباط دارد.

یکی از برجسته ترین ویژگی های روابط زناشویی، چرخه ها یا الگوهای ارتباطی است که میان همسران شکل گرفته و بیشتر در پرتو چندبارگی استوار می شوند. پژوهش حاضر به بررسی الگوی ارتباطی «درخواست– کناره گیری» که یکی از فراگیرترین الگوهای ارتباطی ناکارآمد زناشویی است پرداخته و عوامل مؤثر بر آن را شناسایی می کند. این پژوهش به شیوه کیفی و با به کارگیری از رویکرد زمینه ای انجام شده است. 14 کارآزموده خانواده و ازدواج با روش نمونه گیری هدفمند بررسی شدند و داده ها با به کار بردن مصاحبه های نیمه ساختاریافته و تعاملی تا رسیدن به اشباع داده ها گردآوری شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها نرم افزار 10 MAXQDA به کاربرده شد. برآمدها نشان داد که سه دسته عوامل (درونی، ارتباطی و موقعیتی) در آشکار شدن چرخه درخواست– کناره گیری تأثیر دارند. با توجه به برآمدهای به دست آمده، این پدیده آشکار شد که عوامل مؤثر بر چرخه درخواست – کناره گیری بسیار گوناگون و گسترده است و از ابعاد چندگانه ای برخوردار است.

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش تاب آوری خانواده بر سلامت روانی مادران دارای فرزند کم توان ذهنی شهر شوش بود. این پژوهش شبه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش مادران مراجعه کننده به مراکز توان بخ شی شهر شوش در سال 95-94 بود. نمونه پژوهش 30 نفر از این مادران دارای فرزند کم توان ذهنی بود که از میان افراد داوطلب و در دسترس گزینش و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. مادران در گروه آزمایش برای زمانی برابر 9 جلسه تحت آموزش تاب آوری خانواده قرار گرفتند. در پایان از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه سلامت روانی گلدبرگ بود. برآمدها نشان داد که در هم سنجی با گروه گواه، آموزش تاب آوری خانواده، سلامت روانی و سه بعد از آن (اضطراب، اختلال در کارکرد بدنی و افسردگی) را کاهش داد ولی تأثیر قابل توجهی در کاهش اختلال در کارکرد اجتماعی نداشت. برآمدهای تحلیل کوواریانس چند متغ یره نشان داد که آموزش تاب آوری خانواده بر افزایش سلامت روانی این مادران تأثیر دارد (05/0p < ) و می تواند سلامت روانی آن ها را بهبود بخشد.

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش پیش از ازدواج به شیوه برنامه آگاهی و انتخاب میان فردی (PICK) بر باورهای ارتباطی دانشجویان مجرد دانشگاه های شهر اهواز بود. این پژوهش یک طرح نیمه آزمایشی گسترش یافته با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. 38 دانشجوی مجرد داوطلب دانشگاه های شهر اهواز بر پایه یک انحراف معیار بالاتر از میانگین در پرسشنامه باورهای ارتباطی و بر پایه معیارهای ورود و خروج به پژوهش گزینش شدند و به صورت 19 نفر به گروه آزمایش و 19 نفر به گروه گواه گمارده شدند. شرکت کننده ها، پرسشنامه باورهای ارتباطی (RBI) را در سه نوبت (پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری پس از 45 روز) تکمیل کردند. به گروه آزمایش 9 جلسه آموزش برنامه آگاهی و انتخاب میان فردی برای زمانی برابر 90 دقیقه دو بار در هفته ارائه شد. برآمدهای تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش (PICK) مایه کاهش باورهای ارتباطی ناکارآمد (تخریب کنندگی مخالفت، تغییرناپذیری همسر، توقع و انتظار ذهن خوانی، کمال گرایی جنسی و ناهمسانی های جنسیتی) دانشجویان مجرد گروه آزمایش در سنجش با گروه گواه در مرحله پس آزمون و پیگیری شده است. بر پایه یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که برنامه آگاهی و انتخاب میان فردی یک روش فراخور برای کاهش باورهای ارتباطی ناکارآمد دانشجویان مجرد پیش از ازدواج است.

هدف پژوهش آشکار ساختن اندازه کارآمدی خانواده درمانی ستیر در کاهش تعارض زناشویی و افزایش کیفیت و رضایت زناشویی زنان ازدواج کرده به شیوه عادی، زن به زن و فرار کردن بود. این پژوهش نیمه آزمایشی دربرگیرنده یک پیش آزمون و پس آزمون با سه گروه است. جامعه آماری زنان ازدواج کرده به هر سه شیوه نام برده بودند و نمونه دربرگیرنده 15 نفر از هر گروه بود. داده ها به وسیله پرسشنامه کیفیت زندگی SF-36 سنجه زوجی اینریچ و پرسشنامه تعارضات زناشویی (MSQ) گرداوری شد. زنان هر سه گروه طی 10 جلسه مورد درمان ستیر قرار گرفتند. داده های پرسشنامه های پژوهش با به کارگیری نرم افزار 19 spss و روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان می دهد که رویکرد ارتباطی ستیر در افزایش رضایت زناشویی و کاهش تعارض زناشویی کارآمد بوده است، ولی در بهبود کیفیت زندگی کارآمد نبوده است.

ازدواج پایدار و رضایت بخش، برآمدهای مثبت بسیاری مانند سلامت روانی، سلامت بدنی و رشد را برای اعضای خانواده فراهم می آورد. این پژوهش با هدف ارائه الگویی از عوامل مؤثر در ازدواج های پایدار رضایتمند انجام گرفت. پژوهش با شیوه کیفی و با به کارگیری روش نظریه زمینه ای انجام شد. با به کار بردن روش نمونه گیری هدفمند آزمودنی ها گزینش شدند و تا رسیدن به اشباع نظری درنهایت 20 نفر (10 زوج) دارای ازدواج پایدار رضایتمند (با طول مدت ازدواج 20 سال و بالاتر) مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. برآمدها نشانگر این است که گذری به سوی بالندگی ازدواج، مقوله مرکزی الگوی ازدواج پایداری رضایتمند است. برآمدها بیان کننده این است که مقوله شکل گیری درست ازدواج جزء شرایط علی برای ازدواج پایدار رضایتمند است که دربردارنده مفاهیمی همچون داشتن آمادگی کمابیش پیش ازدواج، نا وابستگی کمابیش پیش ازدواج، داشتن کشش و علاقه نخستین و آشنایی پیش ازدواج است. عوامل درون شخصی (نگرش های کارآمد ویژگی های شخصیتی پسندیده) و میان فردی (منظومه زناشویی پدرومادری و چند نسلی کارآمد) و فرا فردی (مالی و کاری) ازجمله عوامل میانجی کارآمد در ازدواج پایدار می باشند. همچنین برخی راهبردهایی که به دست همسران پایدار رضایتمند (مانند گذشت، حل مسئله، پوزش خواستن و شوخ طبعی) و خانواده های مبدأ آن ها (اتخاذ رفتارهای تعدیل کننده مشکل) در هنگام سختی ها و شرایط نبود عوامل منتهی به ازدواج پایدار مورداستفاده قرار می گرفت نیز شناسایی شد. پیامد فرجامین عبارت بود از رضایتمندی (از خود، همسر، فرزندان) و پایداری ازدواج که در این پژوهش 20 سال در نظر گرفته شد. می توان نتیجه گرفت که رسیدن به ازدواج بالنده پیش آمدی ناگهانی نیست چه بسا فرایندی است که با گذر از فراز و نشیب های زندگی، همسران می توانند به آن برسند و مانند هر سفری زیبایی ها و سختی های ویژه خود را دارد و ازدواج هایی به بالندگی می رسند که مجهز به مؤلفه ها و راهبردهای درخور این سفر باشند.