مشاوره و روان درمانی خانواده

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بازآموزی سبک های اسنادی بر بهبود ابعاد عملکرد خانواده زوجین متقاضی طلاق شهر یزد بود. روش: پژوهش نیمه آزمایشی و براساس طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. آزمودنی ها شامل 40 نفر (20 زوج) از زوجین متقاضی طلاق شهر یزد بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل (10 زوج آزمایش و 10 زوج کنترل) گمارده شدند. پژوهشگر مدت 8 جلسه، آموزش های لازم را به گروه آزمایش ارایه داد. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه عملکرد خانواده (FAD) استفاده گردید.جهت تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر آمار توصیفی از روش مانکوا، آنوا، آنکوا و تی مستقل نیز استفاده گردید. یافته ها: نتایج آزمون لامبدای ویلکز نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل حداقل در یکی از متغیرهای وابسته تفاوت معنی دار وجود دارد 969/19 F=. همچنین نتایج تحلیل آنکوا در متن مانکوا نیز نشان داد اثر آموزش برروی حل مسأله (85/0) و کنترل رفتار (68/0) می باشد که این اثر معنادار بود. همچنین بازآموزی سبک های اسنادی توانسته است آمیزش عاطفی، نقش ها، همراهی عاطفی و ارتباط را در زوجین بهبود بخشد. نتیجه گیری: با به کارگیری بازآموزی سبک های اسنادی به زوجین متقاضی طلاق می توان عملکرد خانواده آنها را بهبود بخشید و در جهت کاهش طلاق گام برداشت.

هدف: ناباروری جنبه های مختلف زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می دهد. شاید بتوان گفت ناباروری یکی از عمده ترین وقایع استرس زا در زندگی افراد است. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی درمان مبتنی برتعهد و پذیرش بر کیفیت زندگی زنان نابارور مراجعه کننده به درمانگاه های نازایی شهر شیراز می باشد. روش: تحقیق حاضر از نوع آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل بود. نمونه این پژوهش 29 زوج نابارور بودند که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (14 نفر) جایگزین گردیدند. برای گروه آزمایش جلسات درمان تعهد و پذیرش (ACT) تشکیل داده شد و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد و در فهرست انتظار ماند. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که درمان تعهد و پذیرش بر افزایش کیفیت زندگی و مؤلفه های سلامت عمومی، نقش جسمانی، عملکرد اجتماعی، درد بدنی، سلامت روانی و سرزندگی مؤثر است (001/0P<). نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که درمان تعهد و پذیرش موجب بهبود کیفیت زندگی زوجین نابارور می شود و با توجه به میزان بالای ناباروری از این درمان می توان برای افزایش میزان کیفیت زندگی این گروه استفاده کرد.

هدف: رویداد ازدواج ورود به مرحله جدیدی از زندگی است که بخش بسیار مهمی از حیات فردی و اجتماعی هر فرد را در برمی گیرد و چگونگی آغاز و شکل گیری روابط از طریق طی دوران نامزدی بر روی رفتارها و برخوردهای بعدی زوج اثرگذار است. بنابراین شناسایی عواملی که زمینه ساز تعارض در خانواده ها قبل از ازدواج می شود، ضروری به نظر می رسد تا در جهت پیشگیری از گسستگی عاطفی و قانونی خانواده ها و همچنین افزایش رضایت زناشویی پس از ازدواج گامی مثبت برداشته شود. روش: به این منظور اطلاعات موردنیاز برای پژوهش از طریق رویکرد کیفی و روش نظریه مبنایی با استفاده از نمونه گیری نظری و در هر مرحله با توجه به تحلیل داده های پیشین از بین 18 نفر از زنان متأهلی که 6-7 سال از زندگی مشترکشان گذشته بود و تجربه دوران نامزدی داشتند و در دوره انجام تحقیق به مرکز بهداشت شهید اشرفی اصفهانی پاکدشت مراجعه کرده بودند و همچنین تمایل به انجام مصاحبه داشتند، جمع آوری شد. یافته ها: پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از مصاحبه ها، پنج طبقه نظری عوامل زمینه ساز تعارض، مواضع افزایش دهنده تعارض، مواضع کاهش دهنده تعارض، عوامل بستر ساز شکل گیری مواضع افزاینده تعارض و عوامل بسترساز شکل گیری مواضع کاهنده تعارض شناسایی شدند. نتیجه گیری: یافته ها بیانگر آن هستند که تعارضات و نحوه تعاملات در این دوران تأثیر فراوانی بر چگونگی شکل گیری روابط آتی زوج جوان که در نتیجه زمینه ساز رضایت و یا عدم رضایت زناشویی در خانواده بعد از ازدواج خواهد شد؛ دارد که همین امر لزوم توجه زوج درمانگران و کارشناسان مسائل خانواده را به اهمیت این دوران در طول چرخه زندگی زناشویی می رساند.

هدف: صمیمیت فرایند تعاملی که در آن افراد تلاش می کنند به یکدیگر نزدیک شوند و شباهت ها و تفاوت هایشان در احساسات، افکار و رفتارشان را کشف کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ی بین الگوهای ارتباطی با صمیمیت زناشویی و همدم طلبی و دوری گزینی بود. روش: روش این تحقیق توصیفی- مقطعی بود، نمونه پژوهش شامل 100 نفر زن و مرد متأهل بود که از جامعه کارمندان متأهل دانشگاه تربیت معلم (خوارزمی) در سال 1391 به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ی صمیمیت واکر و تامپسون (1983)، پرسشنامه های الگوهای ارتباطی کریستنسن و سولاوای (1984) و پرسشنامه ی همدم طلبی- دوری گزینی برنشتاین و همکاران (1985) استفاده شد. داده های پژوهش با روش همبستگی پیرسون، رگرسیون همزمان و تحلیل واریانس یک راهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که ارتباط مثبت و معنادار بین صمیمیت زناشویی و همدم طلبی، صمیمیت زناشویی و الگوی ارتباطی سازنده متقابل، همدم طلبی و الگوی ارتباطی سازنده متقابل وجود دارد، و ارتباط منفی و معنادار بین صمیمت زناشویی و الگوی ارتباطی زن توقع/ مرد کناره گیری، همدم طلبی و الگوی ارتباطی زن توقع/ مرد کناره گیری، همدم طلبی و الگوی ارتباطی مرد توقع/ زن کناره گیری، همدم طلبی و الگوی ارتباطی اجتناب متقابل وجود داشت. همچنین نتایج نشان داد متغیرهای همدم طلبی، ارتباط سازنده متقابل و ارتباط توقع/ کناره گیری صمیمیت زناشویی را به صورت معناداری پیش بینی می کند. نتیجه گیری: اگر ارتباط بین زن و شوهر یک ارتباطی سازنده و متقابل باشد، میزان همدم طلبی و صمیمیت بین آن ها افزایش پیدا کند و دوری گزینی بین آن ها کاهش می یابد.

هدف: این پژوهش به دنبال بررسی تأثیر عامل عمومی شخصیت و ابعاد دلبستگی بر کیفیت رابطه زناشویی بود. روش: جامعه این پژوهش شامل زوج های شهر اصفهان بود که حداقل یک سال از ازدواج آنها گذشته و در طی یک سال اخیر با رویدادهای استرس زا مواجه نشده بودند. از این جامعه، نمونه ای با حجم 522 نفر (261 زوج) به روش نمونه گیری سهل الوصول انتخاب شد. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه پنج عامل شخصیت نئو (NEO-FFI)، پرسشنامه تجدیدنظرشده تجارب در روابط نزدیک (ECR-R)، و پرسشنامه کیفیت ابعاد رابطه ادراک شده (PRQC) استفاده شد. روش های آماری مورد استفاده شامل آمار توصیفی و تحلیل استنباطی به روش مدل سازی معادله ساختاری بود. یافته ها: یافته ها نشان داد تأثیر مجزا و مرتبط عامل عمومی شخصیت و ابعاد دلبستگی بر کیفیت رابطه زناشویی معنادار است. عامل عمومی شخصیت باعث افزایش، و اضطراب و اجتناب دلبستگی باعث کاهش کیفیت رابطه زناشویی می شود. همچنین تأثیر ابعاد دلبستگی بیشتر از عامل عمومی شخصیت به دست آمده و از بین ابعاد دلبستگی، تأثیر اجتناب دلبستگی بر کیفیت ابعاد رابطه زناشویی قوی تر بود. نتیجه گیری: به طور کلی در تبیین کیفیت رابطه زناشویی، عامل عمومی شخصیت و ابعاد دلبستگی دارای سهم ویژه ای بوده و باید عملکرد هر دو همزمان مورد توجه قرار گیرد.

هدف: هدف این پژوهش بررسی رابطه هوش معنوی با راهبردهای برخورد با تعارضات و رضایتمندی زناشویی در جامعه آماری دانشجویان متأهل شهر تهران می باشد. روش: برای انجام تحقیق حاضر نمونه ای به حجم 300 نفر از 5 دانشگاه با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شد. از پرسشنامه های هوش معنوی ناصری، رضایتمندی زناشویی انریچ و راهبردهای حل تعارضات اشتراوس برای سنجش متغیرهای پژوهش استفاده شد. داده های به دست آمده توسط آزمون های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد بین هوش معنوی و رضایتمندی زناشویی همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. بین هوش معنوی با راهبردهای غفلت، خروج، سوءرفتار همبستگی منفی معنادار و نیز بین راهبرد کلامی و گذشت همبستگی مثبت معنادار وجود دارد و همچنین، بین رضایتمندی زناشویی و راهبردهای غفلت، خروج، سوء رفتار همبستگی منفی معنادار وجود داشت و بین راهبردهای کلامی همسران (غالباً مردان) با رضایت زناشویی همبستگی مثبت معنی دار وجود دارد. هم چنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که مؤلفه های غفلت خود (به صورتی منفی)، شکیبایی، خودآگاهی، راهبرد کلامی همسر و خروج خود (به صورتی منفی) قادر به پیش بینی رضایتمندی زناشویی می باشند. نتیجه گیری: یافته ها همبستگی هوش معنوی را با رضایتمندی زناشویی و راهبردهای حل تعارضات زناشویی مورد تأیید قراردادند، به طوری که این یافته ها می توانند زمینه ساز پژوهش های آزمایشی باشند و سپس بر آموزش های خانواده و سلامت روان آنان اثرگذار باشند.

هدف: فضای خانواده به لحاظ کیفیت تعاملات، یکی از عوامل مهم اثرگذار بر روحیات اعضای آن بوده و حوزه وسیعی از مطالعات خانواده درمانگران و روانشناسان سیستمی را تشکیل می دهد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه همبستگی خانواده و الگوی انضباطی والدین با بحران هویت و عشق پرشور به جنس مخالف در پسران نوجوان آنها است. روش: روش پژوهش توصیفی- همبستگی و از رگرسیون چندگانه برای پیش بینی بحران هویت و عشق پر شور در نوجوانان پسر استفاده شد. جامعه تحقیق کلیه دانش آموزان دبیرستان های پسرانه شهرستان هرسین می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تعداد 263 نفر انتخاب شدند. ابزارهای سنجش در این پژوهش عبارت بودند از مقیاس عشق پرشور در روابط صمیمی، مقیاس همبستگی خانواده، پرسشنامه بحران هویت و مقیاس الگوی سخت انضباطی والدین. یافته ها: حاکی ازتایید رابطه میان متغیرهای تحقیق بود و تنها همبستگی بین الگوی انضباطی پدر و مادر معنادار نشد در بقیه موارد تمامی همبستگی ها معنی دار بود (01/0p<). همچنین همبستگی منفی انسجام خانوادگی و الگوی انضباطی پدر و مادر نیز معنا دار بود (01/0p<).از میان متغیرهای پیش بینی کننده نیز بهترین پیش بین برای هر دو متغیر بحران هویت و عشق پر شور نیز همبستگی خانواده بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد هر چه میزان همبستگی خانواده کمتر و الگوی انضباطی والدین سخت تر باشد، وابستگی عاطفی شدید یا عشق پرشور به جنس مخالف، و بحران هویت بیشتری در نوجوانان پسر آنها شکل خواهد گرفت، همچنین هرچه همبستگی خانوادگی کمتر باشد خانواده بیشتر از الگوی انضباطی سخت برخوردارند و یا الگوی انضباطی سخت تر والدین با همبستگی خانوادگی کمتری در خانواده ها همراه است.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه همسانی شخصیتی زوجین، پنج عامل بزرگ شخصیت و رضایت زناشویی بود. روش: این مطالعه از نوع همبستگی بوده و از میان والدین دانش آموزان مدارس ابتدایی شهر کرمانشاه تعداد392نفر (زن و مرد به سهم مساوی) به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان فرم کوتاه پرسشنامه نئو (کاستا و مک کرا، 1992)، مقیاس سازگاری زناشویی (اسپاینر، 1976) و پرسشنامه انریچ (اولسن و همکاران، 1987) را تکمیل کردند. یافته ها: نتایج نشان دادند رضایت زناشویی با عوامل وظیفه شناسی، برونگرایی، توافق، همبستگی مثبت و با روان رنجورخویی همبستگی منفی دارد. نتایج رگرسیون همزمان حاکی از آن بود که همسانی شخصیتی زوجین در عامل روان رنجورخویی (به طور منفی) و برونگرایی، توافق و وظیفه شناسی (به طور مثبت) 29% رضایت زناشویی را پیش بینی می کنند. نتیجه گیری: ویژگی های شخصیتی از جمله روان رنجورخویی، برونگرایی، توافق و وظیفه شناسی می توانند میزانی از واریانس رضایت زناشویی زوجین را تبیین کنند. افراد هنگامی در زندگی زناشویی احساس رضایت دارند که پروفایل شخصیتی مشابه با همسرشان داشته باشند.