۱.
زندگی بشر در عصر حاضر، بیش از هر دوره دیگری، با پدیده فرهنگ نسبت دارد. جامعه ایرانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سیمای فرهنگی بیشتری پیدا کرده و همین مسئله، ضرورت تحقیق در امر فرهنگ و سیاستگذاری فرهنگی را برای پژوهشگران ایرانی دو چندان کرده است. واگذاری سیاستگذاری فرهنگی به دولت یا نهادهای خارج از دولت، از مسائلی است که اندیشمندان در باب آن اجماع نظر ندارند؛ برخی به دخالت حداقلی دولت در فرهنگ معتقدند و برخی نیز به دخالت حداکثری. مقاله در صدد بررسی دیدگاه امام خمینی(ره)درباره دخالت دولت اسلامی در سیاستگذاری فرهنگی است.از آنجا که در منظومه فکری امام خمینی(ره) دولت علاوه بر تامین کالا و خدمات عمومی، نقش هدایتگرانه نیز دارد، باید به سیاستگذاری فرهنگی بپردازد. از این رو در این مقاله، دولت و سیاستگذاری فرهنگی از منظر امام خمینی(ره) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نسبت مؤلفه هایی همچون: خودباوری، قانونگرایی، نقش مردم، حدود دخالت دولت، کرامت انسانی و مبانی اسلام با سیاستگذاری فرهنگی از زاویه نگاه امام خمینی (ره) مورد بررسی قرار گرفته است.
۲.
کلید واژه ها:
فرهنگ مدیریت فرهنگی الگوهای شناخت فرهنگ راهبردهای فرهنگی فرهنگ موجود
فرهنگ، کلیتی پیچیده از اندیشه و عمل است که همه اعتقادها، باورها، آرمانها، ارزشها، فنون و آداب و رسوم جامعه را در بر می گیرد، کیفیت زندگی را نمایان می سازد و شخصیت جامعه انسانی به شمار می رود. به طور خلاصه مدیریت فرهنگ فرایندی است شامل شناخت و استفاده بهینه از فرهنگ موجود، تغییر یا تضعیف باورها و هنجارهای ناخواسته، تقویت باورها، ارزشها و هنجارهای خواسته و تثبیت فرهنگ مطلوب. فرهنگ را می توان به دو نوع مطلوب و موجود تقسیم کرد. فرهنگ مطلوب به فرهنگی گفته می شود که مشتمل بر ادراکات، انتظارات، باورها، آرمانها و رفتارها در خصوص آنچه باید باشد است، به عبارت روشن تر؛ فرهنگی است که الگوهای رفتاری آشکار و رسماً تایید شده را در بر می گیرد، اما فرهنگ موجود به عملکردها و رفتارهای موجود در جامعه و آنچه عملاً بر جامعه حاکم است، اشاره می کند. الگوهای تبیین فرهنگ متعددند و مدیران فرهنگی باید بر اساس یکی از آنها و در چارچوب همان الگو، راهبرد مناسبی را از بین راهبردهای فرهنگی تغییر، انتقال و فراگیری، تثبیت، تقویت، حفظ، توسعه و تکامل طبیعی، پرورش و ایجاد فرهنگ انتخاب کنند. این سیاستها و راهبردها نیز به نوبه خود با یک یا چند روش از روشهای اجرایی که عبارتند از: آموزش، تغییر افراد کلیدی، داستان، الگوسازی، تشویق و تنبیه و قوانین و مقررات اعمال می شوند.
۳.
کلید واژه ها:
فرهنگ نگرش سیستمی پویایی های سیستم تغییر فرهنگ
امروزه بحث فرهنگ به علت اهمیت و تاثیر آن بر سیستمهای مختلف، یکی از مباحث داغ و به روز در محافل علمی و مدیریت کلان است که به تبع آن، مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی را در سطح مدیریت عالی کشور مطرح کرده و سؤالات زیادی را در این خصوص پیش آورده است.در مقاله حاضر سعی شده است ضمن ارائه تعریفی از مهندسی فرهنگ به عنوان پیش نیاز مهندسی فرهنگی، به این سؤال پاسخ داده شود که آیا مهندسی فرهنگ امکان پذیر است؟ منظور از مهندسی فرهنگ چیست و الزامات آن کدام است؟
۴.
کلید واژه ها:
علوم انسانی جامعه دینی معارف وحیانی
موضوع اصلی مقاله، نسبت سنجی معارف وحیانی و علوم انسانی در جامعه دینی است. مقاله با به کار گیری الگوی روشی ""فهم اجتهادی"" تلاش می کند ایده ""نیازمندی دو سویه جامعه دینی به معارف وحیانی و علوم انسانی و ضرورت تعامل این دو در تنظیم مناسبات زندگی جمعی"" را استدلال کند. از دیدگاه مقاله حاضر، نیازمندی علوم انسانی به معارف وحیانی در ارزشگذاری و جهت گیری ارزشی تدبیر عقلایی جامعه و نیازمندی معارف وحیانی به علوم انسانی در تحقق خارجی آموزه ها و معارف وحیانی با بهره گیری از قواعد و مناسبات عقلایی مکنون در علوم انسانی، تعامل مذکور را نشان می دهند.
۵.
کلید واژه ها:
تربیت دینی آموزش علوم اسلامی دینداری آگاهانه علم شناسی کاربسته
آموزش نادرست علوم اسلامی می تواند همراه با آسیب و خطر باشد. این خطر برای فراگیرانی که قصد ندارند به شکل تخصصی به علوم اسلامی مشغول شوند بیشتر است. حتی اگر آموزش دقیق و کامل باشد، این پرسش باقی است که آیا این آموزش مفید خواهد بود؟ وضعیت نامطلوب برخی از پرورش یافتگان در نظام تربیتی مبتنی بر آموزش آکادمیک علوم اسلامی، باعث شده است فایده آموزش علوم اسلامی مورد تردید قرارگیرد؛ به گونه ای که برخی در گفتار و رفتار، به عدم آموزش مستقیم علوم اسلامی برای مخاطب عمومی توصیه می کنند. این مقاله با نادرست دانستن مطلق بودن این نتیجه گیری، در تلاش است با تفصیل مسئله بر حسب نوع دانش و مخاطب، هدف مطلوب و معیاری از شیوه مطلوب آموزش را بر اساس تصویر مفروض خویش از دینداری، مبانی فکری رفتارها و سطوح علم آموزی در مقام ""باید"" و ساختار علوم اسلامی مدون در مقام ""هست"" تبیین کند. مدل پیشنهادی ""نظام تربیتی مبتنی بر آموزش آکادمیک"" در این مقاله، دو شکل از آموزش آکادمیک را تجویز می کند:
الف) آموزش علوم اسلامی در مقام ""به کاربستن""، که با عنوان ""آموزشهای اسلامی"" یا ""علوم اسلامی کاربسته"" از آن یاد می شود.ب) آموزش علوم اسلامی با تاکید بر اهداف نگرشی و به شکل مرتبه دوم، که با عنوان ""چشم انداز کلی از علوم اسلامی"" از آن یاد می شود.
