درخت حوزه‌های تخصصی

امروز شهرها مهم ترین خاستگاه زیستی انسان ها هستند و با پدیده هایی مدرن نظیر آلودگی هوا، ترافیک، رانندگی های پرخطر و تصادف مواجه اند که ناشی از ورود به دنیای مدرن است. رانندگی کردن و خطر تصادف احتمالی آن را باید در بافت زندگی افراد جست وجو کرد. رفتارهایی که افراد در هنگام رانندگی کردن برمی گزینند بازتاب شیوه و سبک زندگی آنان است. سبک زندگی سالم مجموعه ای از انتخاب های مثبت افراد در درون محدوده های ساختاری است. در این مقاله، جنسیت را مهم ترین عامل در تحلیل تصادفات در نظر می گیریم زیرا جنسیت می تواند انتخاب های عاملان را محدود کند. افزایش حضور زنان در زندگی روزمره و تفاوت های جنسیتی در انتخاب رفتار رانندگی، منعکس کننده ذائقه زنان در حوزه رانندگی است. این مقاله مبتنی بر پژوهش است روی نمونه ای 450 نفری از جوانان ساکن در منطقه دو شهر تهران. یافته های آن نشان می دهد که میانگین میزان تصادف در میان زنان به مراتب کمتر از مردان است. هم چنین، زنان در مقایسه با مردان تمایل کمتری به رانندگی پرخطر دارند. در مجموع، زنان در مقایسه با مردان از سبک زندگی سالم تر یا مثبت تری برخوردارند

این پژوهش برای دستیابی به هدف های چندی انجام شد که اصلی ترین آنها عبارت بودند از: شناخت انگیزه های زنان از مشارکت در فعالیت های شغلی- تحصیلی و مشخص کردن سهم هر یک از عامل های مؤثر بر تمایل زنان به مشارکت در فعالیت های شغلی و تحصیلی. پرسش اصلی این پژوهش عبارت بود از این که مهم ترین انگیزه های زنان ایرانی از حضور و مشارکت در فعالیت های اجتماعی (در قالب دو متغیر شغل و تحصیل دانشگاهی) چیست؟ پرسشنامه به گونه ی محقق ساخته تهیه و پس از بررسی روایی و اعتبار آن، با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر روی 360 نفر در شهر سمنان اجرا شد. یافته ها و نتایج بدست آمده از فرایند این پژوهش در تحلیل نهایی نشان داد که: بیش ترین انگیزه ی زنان مورد بررسی متمرکز بر عامل های اجتماعی و سپس فرهنگی است، به این معنا که زنان مورد مطالعه بیش از هر انگیزه دیگری در پی مزایای ناشی از این دو عامل در مشارکت و حضور در عرصه های اجتماعی هستند. هر چند انگیزه های اقتصادی و روان شناختی آن ها برای اشتغال و ادامه ی تحصیل دارای نقشی مهم و اثرگذار بوده است، چنان که اشتغال و تحصیل را به منزله ی پشتوانه ای برای تمکن یا استقلال مالی خود قلمداد کرده و در جستجوی تحرک اجتماعی و صعود به مراتب بالاتر سلسله مراتب و پایگاه اجتماعی و اقتصادی هستند، اما باید گفت زنان با تحصیلات دانشگاهی، در ورود به نظام آموزش عالی و اشتغال، برخورداری بیش تر از حقوق فردی، خانوادگی، اجتماعی و حرفه ای را متاثر از علل اجتماعی جستجو می کنند. همچنین با برقراری ارتباط اجتماعی با دنیای پیرامون، در پی امکان های بیش تر در این ارتباطات برای اموری همچون ازدواج یا گزینش همسری مطلوب و مناسب هستند

زن زیباترین واژه ی آفرینش است و موثرترین عامل تربیت و نگاهبان سلامت روحی، روانی و جسمانی فرزند و جامعه است. در این پژوهش، از روش توصیفی - تحلیلی استفاده شده است و داده ها از کتاب ها، قرآن کریم و احادیث گرد آوری شده است. هدف این پژوهش این است که روشن کند: دیدگاه اسلام در مورد فعالیت های اقتصادی و اجتماعی زنان چگونه است؟مشارکت زنان در عرصه های سیاسی،اجتماعی و اقتصادی جامعه چگونه است؟حضور زنان در اجتماع اسلامی به چه صورت است؟ و دیدگاه اسلام درباره ی اشتغال و شخصیت زن چیست؟ با توجه به یافته های پژوهش، نتایج زیر بدست آمد: زن در راستای نقش تربیتی در خانواده می تواند در اجتماع به فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بپردازد. اسلام مانع مشارکت زنان در فعالیت های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نمی شود بلکه برای این کار ارزش قائل است. زن از نگاه قرآن عضوی موثر در اجتماع است و باید مانند مردان در مسایل مهم اجتماعی نقش آفرینی کند. در کل، اسلام جامع ترین و کامل ترین نگرش نسبت به اشتغال و شخصیت زن دارد.

در یک دههی اخیر، تغییرات ژرفی در سبک زندگی یا سیاست های زندگی روزمره در میان زنان ایرانی رخ داده که نه تنها در الگوی کالاهای مصرفی آنها، بلکه در مصرف نشانه ها، مکان ها، فضاها و زمان های خاص نیز متبلور است؛ به گونه ای که میتوان از اقتصاد نشانه ها صحبت کرد. از این رو، مقالهی حاضر به بررسی کیفی جهان ـ زیست زنان در یکی از پاساژهای مجلل و بزرگ شیراز میپردازد. در این مطالعه، طیفی از نظریه های مرتبط با مصرف، جنسیت و هویت بهکار رفته اند؛ روش شناسی این مطالعه از نوع کیفی بوده و از روش مردم نگاری برای اجرای عملیات تحقیق استفاده شد. روش های گردآوری اطلاعات عبارت اند از مشاهدهی مشارکتی و مصاحبهی نیمه ساختیافته با 31 نفر از زنان فروشنده ـ خریدار. برای انتخاب مشارکتکنندگان از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و داده های گردآوریشده از طریق روش تحلیل موضوعی یا تماتیک تحلیل شده اند. یافته های این پژوهش نشان داده اند که پاساژ صرفاً مکان مصرف کالاهای متعارف نیست، بلکه فضایی نشانه شناختی و نمادی شده برای مصرف نشانه ها، کیچ، مصرف تظاهری، پرسه زنی، هویتیابی، مقاومت و تمایز جنسیتی و دوستیابی است. از این منظر، مصرف کالاها در بسیاری موارد یکی از رفتارهای حاشیه ای و فرعی در فضای پاساژ است.

این پژوهش پیمایشی پیرامون رابطه ی وسایل ارتباطی نوین (اینترنت و تلفن همراه)، با هویت جنسیتی جوانان دختر و پسر (دانش آموزان مقطع متوسطه ی شهر شیراز) بوده است. جامعه ی آماری پژوهش دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه ی نواحی چهارگانه ی آموزش و پرورش شهر شیراز بودند. داده های مورد نیاز نیز با استفاده از نمونه گیری تصادفی مرحله ای از میان 368 نفر دانش آموز گردآوری شد. در چارچوب نظری پژوهش نظریه ی هویت اجتماعی ریچارد جنکینز و آنتونی گیدنز بکار برده شد. یافته های این پژوهش نشان دادند که بین کاربرد اینترنت و تلفن همراه با منطقه ی محل تحصیل رابطه ای معنی دار وجود داشته است. بین جنس و استفاده از اینترنت نیز رابطه ای معنی داری وجود داشت، اما همزمان رابطه ای معنی دار میان استفاده از تلفن همراه و جنسیت پاسخ گویان وجود نداشته است. بین طبقه و کاربرد تلفن همراه و اینترنت نیز رابطه وجود داشته است. بین کاربرد اینترنت و تلفن همراه با هویت جنسیتی در میان دختران رابطه ای معنادار وجود نداشت، در حالی که بین استفاده از اینترنت و هویت جنسیتی در میان پسران رابطه وجود داشته است.

بسیاری از صاحب نظران و تحلیل گران سیاسی و اجتماعی بر این باورند که وقوع کنش های جمعی اعتراض آمیز از جمله ویژگی های بسیاری از جوامع کنونی است. چه، سیاست ها و فرآیندهای حاکم بر آن جوامع مانع از برآوردن برخی مطالبات و انتقادات برخی شهروندان می گردد. از همین روی، گروه های اپوزیسیون با تدابیر از پیش طراحی شده، شهروندان معترض و ناراضی از جمله زنان را تهییج و تحریک به بروز کنش های ضد امنیتی و مخرب می نمایند. تجارب کشورهای مختلف نشان می دهد که نهاد های سیاسی و امنیتی تنها زمانی، می توانند کنشگران معترض را از استمرار رفتارهای ضد امنیتی باز دارند که از گروه های مختلف از جمله زنان، برای مقابله با آنان بهره گیرند. اما به کارگیری هر یک از گروه ها، از جمله زنان، برای مقابله با کنشگران معترض مستلزم آگاهی از میزان آمادگی و استقبال آنان برای مقابله با معترضان است. به همین سبب در پژوهشی روشمند و ملی میزان آمادگی دختران و زنان ایران برای مقابله با بحران های شهری ( و کنش های اعتراض آمیز ) مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها، بیان گر آمادگی نسبتاً بالای زنان و دختران ایرانی برای مقابله با بحران های شهری بود. اما در این زمینه تفاوت های معناداری بین زنان استانهای مختلف، و نیز زنان بسیجی، سپاهی و عادی وجود داشت.

تحقیق حاضر با هدف مقایسه سبک فرزندپروری زنان شاغل و خانه دار نسبت به نوجوانان دختر و پسر دبیرستانی، اجرا شد. به این منظور 380 نفر از نوجوانان دختر و پسر دبیرستانهای منطقه یک تهران، که در سال تحصیلی 86-85 مشغول به تحصیل بودند به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، انتخاب شده و با آزمون های سبک های تربیتی شیفر و پرسشنامه مشخصات دموگرافیک محقق ساخته، مورد ارزیابی قرار گرفتند. طرح تحقیق در مطالعه حاضر از نوع همبستگی و علّی- مقایسه ای بود و داده های به دست آمده از آن، با استفاده از آزمون آماری، خی دو، جدول توافقی در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که رابطه معناداری در سطح (001/0) بین سبک های فرزندپروری و وضعیت اشتغال زنان وجود دارد. بدین شرح که زنان شاغل بیشترین فراوانی را در سبک تربیتی مقتدرانه نشان داده در حالی که زنان غیر شاغل بیشترین فراوانی را در سبک مستبدانه داشتند. همچنین مسابقه سبک ها بر اساس جنسیت فرزندان نشان داد که سبک های تربیتی زنان شاغل و غیر شاغل نسبت به فرزندان دختر و پسر خود متفاوت است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که بین سبک فرزندپروری والدین و سطح تحصیلات آنها رابطه معنادار وجود دارد. در پایان در مورد کاربردهای نتایج به دست آمده بحث شد.

رقابت ملت ها برای کسب سهمی بیشتر از جهان روزبه روز تشدید می شود و مدیریت منابع انسانی نقشی قابل توجه در این میان ایفا می کند. ورود گسترده زنان به عرصه های اجتماعی نویدبخش استفاده بهینه از همه پتانسیل های نیروی انسانی است. کشور ایران نیز در سال های اخیر شاهد حضور گسترده زنان در آموزش عالی بوده است. هرچه هویت اجتماعی این افراد قوی تر باشد، آرمان های کشور در سند چشم انداز بهتر تحقق می یابد. یکی از چالش های اساسی مدیران کشور؛ تقویت هویت اجتماعی در نهادهای آموزش عالی است که نیروی انسانی را تربیت می کنند. برای شناسایی راه کارهای تقویت هویت اجتماعی، دو دانشگاه تهران و آزاد اسلامی واحد قزوین به عنوان نمونه انتخاب شده و داده ها به دو روش مصاحبه و پرسشنامه جمع آوری شده است. تعداد نمونه برای مصاحبه از هر دانشگاه 20 نفر و برای پرسش نامه در حدود 419 نفر است. میانگین احساس هویت ملی در دانشگاه تهران 3.61 و در دانشگاه قزوین 3.87 است. تحلیل داده ها حاکی از آن است که جداسازی فیزیکی، مکانی و نمادینِ هویت های دختران و پسران منجر به سرخوردگی دخترها شده و اعتمادبه نفس آن ها را از بین می برد. فقدان توانایی ایجاد پیوند میان هویت های مختلف، یکی از علل اصلی شکست در برقراری تعادل میان نقش های مختلف اجتماعی است که منجر به یک بعدی شدن دختران و خودباوری ضعیف آن ها می شود.

مفاهیم زیبایی و آرایش در جامعه ی معاصر پیوند تنگاتنگی با جنسیت پیدا کرده است. بر این اساس اغلب نظریه پردازان فمینیست بخشی از تلاش های نظری خود را معطوف به همین بحث کرده اند. در این مقاله با توجه به اهمیت این بحث، مفهوم زیبایی به صورتی مختصر کنکاش شده و سپس با استدلالی در خصوص اینکه به باور عموم مردم زیبایی را می توان با پول و تلاش فردی به دست آورد به بحث آرایش و جراحی زیبایی و تاریخچه ی این دو مقوله در جهان و ایران پرداخته شده است. در بحث ایران به نقش رسانه ها و مطبوعات در خصوص ورود فرهنگ زیبایی غربی به ایران صحبت شده و سپس به آمار مصرف لوازم آرایشی و نیز اقدام به اعمال جراحی در جهان و ایران و روند رو به رشد آن اشاره شده است. در بخش نظریات، سه رویکرد در ارتباط با فرهنگ مصرف لوازم آرایشی مطرح شده اند سپس در ارتباط با جراحی زیبایی نظریات فمینیستی موافق و مخالف آورده شده اند. در نهایت نتیجه گیری از بحث ها ارائه شده است.

دکتر مؤذن فارغ التحصیل مهندسی الکترونیک از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد الهیات گرایش فلسفه و دکترای الهیات در گرایش قرآن و حدیث از دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات است. وی هم‌اکنون در زمینه تعلیم و تربیت دینی به مطالعه و تحقیق می‌پردازد؛ در خصوص «نقش خانواده در تعلیم و تربیت»