فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۸٬۳۲۱ تا ۱۸٬۳۴۰ مورد از کل ۷۳٬۵۱۴ مورد.
۱۸۳۲۱.

اشارات نحوی در المیزان علامه طباطبائی(ره)

نویسنده:

کلید واژه ها: علامه طباطبائی تفسیر نحو اعراب المیزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۳۹۸
مفسر قرآن کریم باید در علوم قرآنی و علوم ادبی چنان مهارت و دانشی داشته باشد که بتواند به امر مهم تفسیر بپردازد و تفسیر بدون تبحر و مهارت در این علوم ممکن نیست. یکی از مهم ترین این علوم، علم نحو است که پایه و اساس بسیاری از علوم دیگر قرآنی و ادبی است. علامه طباطبایی (ره) در تفسیر المیزان که آن را به روش تفسیری قرآن به قرآن انجام داده ، گاهی به اجمال و گاهی به تفصیل به مباحث علم نحو اشاره کرده است. ایشان در طرح موضوعات نحوی، ضمن طرح مباحث نحوی در دو مکتب بصری و کوفی، به هیچ یک از این مکاتب تعصب نشان نداده است، بلکه هر وجه اعرابی را که با معنا و روش تفسیری وی سازگاری بیشتری داشته، پذیرفته است و تفسیر خود را بر مبنای آن ادامه داده است. در این مقاله، سعی شده با روش توصیفی تحلیلی، برخی از مباحث نحوی که علامه در تفسیر قرآن استفاده کرده است، استخراج و نحوه کاربرد و تعامل مفسر با آن ها بررسی و شرح داده شود تا ضمن بیان اشارات نحوی علامه، با روش تعامل او با علم نحو بیشتر آشنا شویم.
۱۸۳۲۲.

ماهیت و مزایای اخلاق کاربردی اسلامی با تأکید بر آراء آیت الله جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اخلاق سکولار اخلاق کاربردی اخلاق کاربردی دینی اخلاق کاربردی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۱ تعداد دانلود : ۶۵۸
پژوهش در اخلاق کاربردی به جایی رسیده است که از همه ظرفیت های علوم طبیعی، انسانی و اجتماعی بهره می برد. دراین میان، دین و اندیشه دینی یکی از ظرفیت های مهم برای پژوهشگران این عرصه بوده است؛ تاجایی که می توان پرسید اخلاق کاربردی اساساً سکولار است یا دینی. پژوهشگران باتوجه به حضور اندیشمندان دینی در مراحل شکل گیری این رشته و مزایا و رهاوردهای اندیشه دینی برای اخلاق کاربردی، در اطلاق عنوان سکولار (به ویژه معانی افراطی اش) بر مباحثه ها و مطالعه های این رشته تردید کرده اند. در این مقاله ضمن شناسایی و تعریف اخلاق کاربردی اسلامی با تمرکز بر مزایایی که پژوهشگران دینی اخلاق کاربردی برای رویکرد دینی به آن برشمرده اند، با رویکردی اسلامی که از اندیشه استادجوادی آملی گرفته ایم، این مزایا را ارزیابی و با مزایای رویکرد اسلامی مقایسه کرده ایم. نگرشی اصیل و الهام بخش به حضور واقعی دین در زندگی انسان ها، رهیافتی تازه به بی طرفی اخلاقی و سازگاری آن با آزادی دینی، جمع اعتقاد به خدا و استحکام الزامات اخلاقی و رویکردی ممتاز به سلامت فاعل اخلاقی، از دستاوردهای رویکرد اسلامی به اخلاق کاربردی است که نتیجه این مقاله است.
۱۸۳۲۳.

تجلی ایمان در اعضا وجوارح انسان در روایت امام صادق (علیه السلام)(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: ایمان تجلی ایمان اعضاء و جوارح ایمان و عمل روایت امام صادق (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۵ تعداد دانلود : ۴۷۲
در این مقاله ضمن بیان چیستی ایمان و مراحل آن، با بهره گیری از یک روایت امام صادق(ع) در اصول کافی، به بررسی وظایف ایمانی اعضاء و جوارح انسان و عملکرد هر یک از آنها پرداخته یم. . بر اساس این روایت هر کس به هر اندازه خود را متصف به این وظایف کند، به همان میزان، درجه ایمانی خود را بالا برده و هر قدر کوتاهی نماید، درجه ایمانی خود را پایین آورده است. از نوع رویکرد این روایت بدست می آید که ایمان یک حقیقت سریانی است که در تمام وجود مومن سریان دارد و در نوع عملکرد او به صورت مستقیم در همه اعضاء و جوارحش تاثیر می گذارد و برای او تعهد ایجاد می کند. در این مقاله جنبه های این تاثیر بر اساس روایت مذکور واکاوی شده است.
۱۸۳۲۴.

بررسی مفهوم کلمه صدور در آثار مولوی بر مبنای تمایز جهان بینی مولوی با فلوطین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: جلال الدین محمد مولوی مثنوی صدور فلسفه نوافلاطونی رینولد آلن نیکلسون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۶ تعداد دانلود : ۳۵۰
رینولد الین نیکلسون، مولوی شناس مشهور انگلیسی، در شرح بیتی از مثنوی که در آن کلمه «صدور» آمده، این کلمه را در مفهوم اصطلاحی نوافلاطونی آن، یعنی بر اساس نظریه صدور در دستگاه فلسفی فلوطین، شرح کرده است. این تحقیق با بررسی پیشینه پژوهش، بررسی موارد و ریشه های تکوین ایده تأثیرپذیری مولوی از نظریه صدور نوافلاطونی در ذهن نیکلسون، بررسی معانی صریح و ضمنی کلمات صدور و صدر در زبان های عربی و فارسی و بررسی معنی و بسامد این کلمات در آثار صوفیانه و دیدگاه عرفانی مولوی، به نقد ایده تأثیرپذیری مولوی درباره مفهوم صدور در دستگاه فلسفی فلوطین پردا خته است. در بخش های مختلف این مقاله، آرا و نظریات موافقان تأثیرپذیری مولوی از فلوطین، از جمله نیکلسون، ادوارد هنری وینفیلد، عبدالحسین زرین کوب و قاسم غنی با آرا و نظریات مخالفان این تأثیرپذیری، از جمله ویلیام چیتیک و بدیع الزمان فروزانفر مقایسه و تحلیل شده است. نتیجه بررسی نشان می دهد که مولوی در هیچ یک از آثار خود، کلمه صدور را در قالب نظریه فلسفی نوافلاطونی فلوطینی آن به کار نبرده است. در بیت مورد بحث در این مقاله نیز، مقصود مولوی از کلمه صدور، مانند همه موارد کاربرد این کلمه در آثار مولوی، به معنی لغوی صریح این لغت عربی، یعنی سینه ها مراد بوده است که مولوی آن را متناسب با مفهوم صوفیانه آن، به عنوان ظرف و ابزار معرفت، در جا و مقام مناسب به کار برده است. ازاین رو نظریه اخذ و اقتباس مولوی از نظریه صدور نوافلاطونی و تقلید او از آرای فلسفی فلوطین، خطای روش شناختی در مولوی شناسی و مثنوی پژوهی است.
۱۸۳۲۵.

جایگاه علم اصول فقه در تفسیر قرآن از دیدگاه آیت الله جوادی آملی

کلید واژه ها: اصول فقه تفسیر قرآن مبحث الفاظ آیت الله جوادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۲ تعداد دانلود : ۶۳۹
امروزه روش مند کردن فهم و تفسیر قرآن و تبیین جایگاه و میزان کارایی هریک از علوم مؤثر در این فرآیند، یک ضرورت می نماید. این نوشته در صدد تبیین جایگاه علم اصول فقه و ضرورت سنجی آن در فهم و تفسیر قرآن، با محوریت تفسیر «تسنیم» است و برای این امر، ضمن استفاده از شیوه توصیفی تحلیلی از ارائه نمونه های عینی تفسیری بهره برده است. اصول فقه به عنوان پیش نیاز تفسیر، مورد اهتمام آیت الله جوادی در تفسیر تسنیم بوده است. ایشان از یافته ها و اصول تدوین شده در علم اصول برای تبیین نکات نظری تفسیر استفاده کرده اند و از قواعد موضوعه این دانش نیز در فهم آیات و انجام عمل تفسیر کمک گرفته اند. مبحث الفاظ این دانش بیشترین کارایی را در این فرآیند دارد و لازم است مؤلفه ها و قواعد تفسیری کارآمد آن به عنوان یک ابزار ضروری با نگاهی نو، به تمام مخاطبان، آموزش داده شود؛ از جمله این مباحث، بحث مشتق، معنای تطابقی و التزامی با محوریت انواع مفاهیم، عام و خاص، مطلق و مقید، استعمال لفظ در اکثر از یک معنا و سیاق است.
۱۸۳۲۶.

جو اخلاقی ادراک شده در سازمان: مفاهیم و طبقه بندی ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جو اخلاقی ادراک شده اخلاق کسب و کار اخلاق کاری اخلاق حرفه ای اخلاق سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۸ تعداد دانلود : ۶۷۷
در حالی که سازمان ها دربرگیرنده جو های اخلاقی متعددی هستند، جو اخلاقی ادراک شده برای اکثر سازمان ها حائز اهمیت بوده و بر رفتار اخلاقی کارمندان تاثیر است. منابع انسانی در دنیای امروز، بهترین مزیت رقابتی هر سازمان تلقی می شود و انسان بیش از هر زمان دیگر، در تئوری های سازمان و مدیریت اهمیت پیدا کرده است. منابع انسانی به همان اندازه که می تواند سازمان ها را در رقابت یاری کند، همچنین می تواند مانعی جدی بر سر راه سازمان باشد. روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه ای انجام شده است. در این پژوهش تلاش گردیده تا مدل ها و مفاهیم جو اخلاقی ادراک شده از دیدگاه نظریه پردازان گوناگون مورد بررسی قرار گیرد. از میان طبقه بندی های گوناگون درباره جو اخلاقی ادراک شده، نظریه جو اخلاقی ویکتور و کالن، نظریه پیوستار جو اخلاقی ویداور و کوهن، نظریه جو اخلاقی وبر و نظریه فرآیندهای روانی تصمیم گیری اخلاقی آرناد در این پژوهش بررسی شده اند
۱۸۳۲۷.

نقش سازمان های مردم نهاد در دادرسی کیفری؛ در جهت حمایت از حقوق و اخلاق شهروندی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سازمان های مردم نهاد دادرسی کیفری اخلاق حقوق شهروندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۲ تعداد دانلود : ۷۹۶
از نوآوری های قانون آیین دادرسی کیفری 1392، تحقق آموزه های سیاست جنایی مشارکتی از طریق مشارکت سازمان های مردم نهاد در فرایند رسیدگی کیفری است که قانونگذار در ماده 66 قانون مذکور به آن پرداخته است. همکاری متقابل میان سمن ها و مردم در زمینه حمایت از حقوق و اخلاق شهروندی علاوه بر اینکه به کاهش رقم سیاه بزه کاری کمک مؤثری خواهد کرد، در بسیاری موارد قاطعیت و حضور مردم است که می تواند در مورد جرایم علیه حقوق و اخلاق شهروندی روند رسیدگی به یک پرونده را به پیش ببرد. با وجود این نهادهای دولتی، مداخله ی سمن ها در دادرسی تا حدی غیرضروری به نظر می رسد؛ اما اینگونه نیست، ارتباط متقابل و دو جانبه ی سمن ها و سازمان های دولتی با یکدیگر از یک سو به کنترل اجتماعی و تعمیق نظارت و حفاظت از این امور در جامعه و از سوی دیگر، در بعد قضایی به کشف جرایم، جمع آوری دلایل، شناسایی مرتکبان و حصول نتیجه دلخواه کمک شایانی خواهد کرد؛ نگارندگان در این مقاله با روش تحلیلی – توصیفی به صورت کتابخانه ای و فیش برداری به بررسی نقش سازمان های مردم نهاد در رسیدگی های کیفری؛ در جهت حمایت از حقوق و اخلاق شهروندی پرداخته است
۱۸۳۲۸.

مقایسه تطبیقی دیدگاه حرالّی اندلسی و علامه طباطبایی در تفسیر هبوط حضرت آدم(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیه 36 و 37 بقره هبوط آدم× تنزل رتبی محمدحسین طباطبایی حرالّی اندلسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۴ تعداد دانلود : ۳۳۴
قرآن کریم در سوره های مختلفی به بیان واقعه هبوط حضرت آدم × پرداخته است. قرآن کریم در سوره بقره به خلاف دیگر سوره ها، به دومرتبه از هبوط آدم × اشاره دارد. این دوگانگی در ذکر دفعات هبوط سبب شده تا مفسران به اقتضای روش و زاویه نگاه خود به تحلیل این دو هبوط بپردازند. حرالّی از مفسران صوفی مالکی امر به هبوط دوم را پس از توبه آدم × ، نماد تنزّل رتبیِ او از مرتبه قرب الهی که پیش تر از آن برخوردار بوده دانسته است و علامه طباطبایی، امر به هبوط دوم را از مقدّرات الهی برای تکامل معنوی و تعالی آدم × به جایگاهی رفیع تر از بهشت پیشین می داند، به گونه ای که بعد از توبه حضرت آدم × و تکرار امر به هبوط، آن کیفیت و نحوه زندگی که همراه با دشمنی برخی با برخی دیگر بود به آمدنِ هدایت از سوی خدا برای حضرت × و نسل ایشان تبدیل شد. مقاله پیش رو، ضمن تحلیل دیدگاه علامه طباطبایی و حرالّی، در کنار جمع بندی آراء مفسران مشهور از فریقین دراین باره، تحلیل صحیحی از امر هبوط به دست داده و برتری دیدگاه علامه طباطبایی را در این مسئله تبیین نموده است.
۱۸۳۲۹.

اثبات بطن قرآن در پرتو آیه «ما فَرَّطْنا فِی الْکِتابِ مِنْ شَیْ ءٍ»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیه ۳۸ أنعام بطن قرآن معارف باطنی آیات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۲۵۶
بهترین دلیل گره گشا در جهت اثبات وجود «بطن» برای آیات قرآن کریم، دلیل قرآنی است. بر این اساس از دیرباز، برخی از دانشوران قرآنی از مفاد پاره ای از آیات شریفه در جهت یادشده استفاده نموده اند. گرچه آیه ای که مستقیم و با صراحت حکایتگر وجود بطن برای آیات قرآن کریم باشد، وجود ندارد، اما فراز « ما فَرَّطْنا فِی الْکِتابِ مِنْ شَیْ ءٍ » در آیه 38 أنعام و دیگر آیات، به ضمیمه برخی از مقدمات، حکایت از این دارد که معارف قرآن، منحصر در معارف برآمده از ظاهر آیات نیست. در این مقاله پس از بیان نظرات جمعی از مفسّران فریقین؛ به ویژه مفسران شیعه نظیر علامه طباطبایی، جوادی آملی و مصباح یزدی چنین نتیجه گرفته شد که: دلالت جمله « ما فَرَّطْنا فِی الْکِتابِ مِنْ شَیْ ءٍ » بر آمیخته بودن لایه ظاهری آیات قرآن با لایه باطنی، امری حتمی و ضروری خواهد بود؛ در غیر این صورت، مفاد عام مستفاد از این جمله، دچار آسیب می شود و درستی مدلول ظاهری آن با مشکل مواجه می گردد و نیازمند به توجیه خواهد بود؛ البته نوع دلالت مذکور، مطابقی یا التزامی نخواهد بود، بلکه از نوع دلالت «إشاره ای» است.
۱۸۳۳۰.

بررسی تطبیقی برسُم در آثار دینی زرتشتی و نگاره های باستانی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برسم دین زرتشت س‍ن‍گ ن‍گ‍اره ه‍ا نماد دینی گیاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۶ تعداد دانلود : ۵۶۳
نمادها و عناصر دینی بخش جدایی ناپذیر و مقدس دین هستند که گاه نقش مرکزی در مراسم دینی دارند و ضمن اینکه نمادی از ایزد پرستش شده اند، حلقه پیوند نمادهای دیگر نیز هستند. برسُم در زمره نمادها و عناصر دینی مقدسی است که در متون دینی و تاریخی و در نگاره های باستانی، حضوری پررنگ دارد و این موضوع به ما کمک می کند با بررسی تطبیقی متون و نگاره ها، به این مسئله بپردازیم که برسُم چه تطور و تحولی را در تاریخ ایران باستان سپری کرد. براساس متون زرتشتی، برسُم، دسته یا شاخه ای از گیاه یا درخت مقدس هوم یا انار بود که با اندازه و شمار مشخص، دینمرد زرتشتی در مراسم دینی و به قصد نیایش آفریدگار و ایزدانی که هستی انسانی و جانوری را ممکن ساختند، به کار می برد. گیاه برسُم نماینده حضور عنصر اهورایی گیاهان و ایزد امُرتات در مراسم دینی و ابزاری برای برپایی جشن آفرینش گیاه بود. نگاره های باستانی نیز گواهی متون زرتشتی درباره کاربرد برسم در مراسم دینی را تأیید می کنند. اشیاء و نگاره های باستانی، از مفرغ های لرستان تا سنگ نگاره های دوران ساسانی، که بیشتر به مکان های دینی تعلق دارند، بر اهمیت دینی این عنصر مقدس در آیین های ایرانی تأکید دارند. گویا این شاخه مقدس، در تحول و تطور خود از مفرغ های لرستان تا سنگ نگاره های ساسانی، از باورهای زرتشتی تأثیر گرفته است و در آخرین مراحل تحول خود، متأثر از سیاست های دینی و ایدئولوژی پادشاهی ساسانی، به نماد قدرت سیاسی و دینی/ روحانی شاهان تبدیل شد. این نوشتار با رویکردی توصیفی تحلیلی و بر مبنای مطالعه تطبیقی متون دینی - تاریخی و بررسی نگاره ها و آثار باستانی به جامانده از ایران باستان نگاشته شده است.
۱۸۳۳۱.

تبیین تحولات اجتماعی از دیدگاه امام علی(علیه السلام) در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحول اجتماعی انقلاب نهج البلاغه جامعه استبداد نفاق مشروعیت حکومت فتنه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۰ تعداد دانلود : ۷۱۶
مقاله حاضر به بررسی تحولات اجتماعی از دیدگاه حضرت علی (ع) و مقایسه آن با دیدگاه جامعه شناسان می پردازد. از منظر امام (ع) تفرقه و گسستگی اجتماعی از آسیب هایی به شمار می آید که به بنیان های ثبات یک ساختار لطمه می زند و استمرار آن را دچار مشکل و از حرکت بالنده جامعه و حکومت اسلامی جلوگیری می کند. تکبر و تفاخر، جهالت و ضلالت، کم تحملی مردم درقبال مسئولان، و... عواملی است که با ایجاد شکاف و فاصله میان رهبران و مردم و فریب و غفلت دست اندرکاران از واقعیت های موجود، به تدریج پایگاه اجتماعی نظام را تضعیف و مشروعیت آن را کمرنگ می سازد. فدا کردن حق (دین) به پای مصلحت، و دین را قربانی حکومت کردن و از سوی دیگر فقر و محرومیت اجتماعی ، از دیگر آفاتی است که ثبات جامعه اسلامی را خدشه دار می سازد. محصول این آسیب نیز شرایط نامساعد اجتماعی و اقتصادی است که زمینه تغییر سریع در وفاداری مردم به حکومت را به وجود می آورد، و زمینه را برای انقلاب و دگرگونی کل نظام سیاسی فراهم می آورد. حضرت علی (ع) نتایج شورش و طغیان مردم علیه حاکم عادل را، شکست و سقوط جامعه، وارونه شدن ارزش های اجتماعی اسلام، دچارشدن به فتنه حکومت های فاسد و گرفتارشدن به عذاب الهی می دانند. اما با این وجود توبه و استغفار مردم، رعایت حقوق متقابل حاکم و مردم و واگذارکردن امور به اهل بیت(ع) را چاره کار می دانند.
۱۸۳۳۲.

تحلیل و بررسی توالی های گفتمان نماها در شش ترجمه معاصر فارسی و انگلیسی (با محوریت سوره آل عمران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سوره آل عمران تحلیل کلام گفتمان نماها توالی ترجمه های معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۵۱۴
جستار حاضر نوعی بررسی تقابلی است که به معرفی انواع گفتمان نما و مقایسه کارکرد آن ها در سوره آل عمران اختصاص دارد. برای بررسی دقیق تر این شواهد، پیکره داده های واژگانی این سوره در قالب رویکرد نظری فریزر (2005) مورد تحلیل قرارگرفته و داده های منتخب از منابع ترجمه های فارسی و انگلیسی قرآن کریم انتخاب گردیده اند. در ادامه، این عناصر براساس الگوی یادشده تحت عنوان گفتمان نماهای تباینی، تفصیلی و استنتاجی دسته بندی شده اند. همچنین مجموع توالی های یافت شده به صورت منسجم، پیکربندی شده اند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که مترجمان از گوناگونی گفتمان نما ه ا به عنوان عناصر یاری دهنده و تسهیل کننده در درک و فهم بهتر متن قرآن استفاده کرده و نقش فعالی را در این زمینه ایفا می کنند. در این پژوهش بیش ترین کارکرد گفتمان نماها در سطح تفصیلی بوده که بیش از هر چیز به توصیف، تبیین و تشریح موضوعات مطرح شده در این سوره می پردازند. مقایسه این ترجمه ها و شناسایی توالی های موجود آن ها، گامی مؤثر در جهت شناسایی بهتر ترجمه کلام خداوند برداشته شود و ترجمه ای با مقبولیت بهتر و نزدیک تر به کلام الهی در اختیار پژوهشگران قرآنی قرار گیرد.
۱۸۳۳۳.

ساختار فرد و جهان و نقش آن در نیل به کمال اخلاقی:رواقیان و اسپینُزا(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: اخلاق رواقی اخلاق اسپینُزا فضیلت اخلاقی فعالیت انفعال نیرومندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۵۷۶
تفکر رواقی، از گذشته تا کنون بر فلسفه غرب تأثیر به سزایی داشته است. تأثیر این تفکر در دوره جدید،یعنی قرون 16 تا 18، بسیار تعیین کننده بوده است. اخلاق در اندیشه ارسطو و ارسطوییان با اصول نظری پیوند نزدیکی دارد؛ اما این اصول مبنای اخلاق نیستند. در تفکر رواقیان، اخلاق قویاً بر منطق و فیزیک مبتنی بود. اخلاق در نگاه آنان مهم ترین بخش فلسفه بود و دیگر بخش های فلسفه، مبانی یا مقدمات آن به شمار می آمدند. در اندیشه اسپینُزا نیز چنان که از چینش و نام کتاب او آشکار است، متافیزیک بنیاد اخلاق و برای اخلاق است. کاوش در اخلاق رواقی اسپینُزایینشان می دهدشرط بنیادین فضیلت یا کمال اخلاقی، دستیابی به شناخت عمیق از انسان و جهان است. انسان بافضیلت، انسانی عقلانی است و به همین دلیل در مقایسه با دیگران توانایی های ذهنی بیشتری دارد. درنتیجه، انسان فضیلت مند بسیار فعال است. از دیگر سو، برخی انفعالات همچون اندوه، ترس، افسردگی، خودباختگی و... بر ضعف و ناتوانی دلالت دارند. انسان بافضیلت دچار این انفعالات نیست؛ پس، فضیلت عین نیرومندی است. این نیرومندی درونی بر نیرومندی بیرونی تأثیر می گذارد. این مقاله می کوشد با تحلیل و بررسی اخلاق از دیدگاه رواقیان و اسپینُزا، رابطه اخلاق رواقی را با اخلاق اسپینُزا تبیین کند.
۱۸۳۳۴.

بررسی نقش سازنده فضایل اخلاقی در سلامت روانی با رویکرد دینی-روان شناختی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: اخلاق سلامت روان رضایتمندی روابط کلامی مثبت اندیشی صداقت اعتماد متقابل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۵ تعداد دانلود : ۴۶۲
یکی از عوامل مهم در سلامت روانی التزام به موازین اخلاقی است. هدف پژوهش حاضر معرفی مهم ترین مصادیق اخلاقی است که در بهبود سلامت روانی نقشی سازنده و مهم دارند. سؤال اساسی این است که شاخص ترین مصادیق اخلاق که در بهبود سلامت روانی نقش دارند، کدامند و فرآیند تأثیرگذاری آن ها چگونه است؟ پژوهش حاضر از تحقیقات کیفی است و با روش توصیفی-تحلیلی و استنباطی ضمن اشاره به مهم ترین فضایل اخلاقی، به نقش مؤثر آن ها در بهبود و تقویت سلامت روان افراد می پردازد. نتایج به دست آمده نشان می دهد تقویت هنجارهای اخلاقی در روابط افراد، فضای روان شناختی و ذهنی آنان را بهبود می بخشد، مشکلات روانی را کاهش می دهد و زمینه را برای سلامت و آرامش روانی افراد فراهم می کند. پایبندی به فضایل اخلاقی مانند روابط کلامی نیکو، خوش بینی، صداقت، فداکاری، نیکوکاری، پرهیز از حسادت و... موجب  دوستی و محبت و  رضایت خاطر در میان افراد می شود؛ درنتیجه، تنش های روانی کاهش می یابد و آرامش و سلامت روانی به وجود می آید. التزام به هنجارهای اخلاقی  علاوه بر بهبود سلامت روان، فضای کسب وکار را نیز بهبود می بخشد و از این طریق نیز در تحقق و بهبود سلامت روان افراد مؤثر است.
۱۸۳۳۵.

راهکارهای اخلاقی - قرآنی در ارتقای سواد استفاده از فضای مجازی در خانواده(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: قرآن سواد استفاده از فضای مجازی فضای مجازی اخلاق خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۴ تعداد دانلود : ۳۸۸
در قرن اخیر، استفاده گسترده از فضای مجازی، مانند شبکه های اجتماعی، امری اجتناب ناپذیر است؛ ازاین رو، برای جلوگیری از بروز آسیب های اجتماعی این شبکه ها، فرهنگ سازی مناسب و آموزش استفاده صحیح از آن ها مهم است. ضعف سواد رسانه ای خانواده در استفاده از فضای مجازی، موجب بروز مشکلاتی چون سوءظن و بدبینی، تشویش و اضطراب، بی اعتمادی و نابودی روابط خانواده می شود. بنا بر نظر شهید صدر، استفاده کاربردی از آیات، بر شناخت نیازها و سؤال های روز مبتنی است و رسالت اسلام و قرآن، پاسخ گویی به این سؤال ها و رفع نیازهای روز است. پژوهش حاضر سعی دارد، نخست مشکلات خانواده ها را در عرصه فضای مجازی شناسایی کند و سپس، به راهکارهای اخلاقی قرآن در این باره بپردازد. صداقت، ایمان، تقوا و توکل می تواند صله رحم و فرهنگ ارتباط خانواده ها را در فضای حقیقی غنی سازد و برخی مشکلات فضای مجازی چون حرمت شکنی، غیبت، تهمت و بدزبانی را رفع کند. این هدف با توجه به آیات قرآن و تفسیر عملی آن ها در احادیث و سیره  (در داستان های انبیاء، ائمه و اولیای الهی) محقق می شود.
۱۸۳۳۶.

جز این قدر نتوان گفت در جمال تو عیب نگاهی به کتاب سیاق: تاریخ، آموزش، دیوان سالاری و ریاضی حسابداری

نویسنده:

کلید واژه ها: کتاب سیاق معرفی کتاب نقد کتاب اسناد مالی تاریخ ایران خط سیاق تاریخ اقتصادی ایران اسدالله عبدلی آشتیانی آموزش سیاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۲۴۷
شمار بسیاری از اسناد مالی تاریخ ایران به خط سیاق نگاشته شده است و برای درک تاریخ اقتصادی ایران این مرزوبوم در دوره های صفوی و قاجاری و یا حتی پیش از آن، باید این خط بازشناسی شود تا گر هگشای بازخوانی اسناد و مکتوبات تاریخی باشد. بنابراین اهمیت نگارش اثری در شناساندن سیاق در دوره های مختلف تاریخی واضح است. کتاب دوجلدی سیاق )تاریخ، آموزش، دیوا نسالاری و ریاضی حسابداری(، نوشته اسدالله عبدلی آشتیانی )تهران: سفیر اردهال، چاپ اول: 1395 ( تاز هترین کتابی است که درباره آموزش سیاق به طبع رسیده و اطلاعات جزئی و گسترده ای درباره سیاق گردآورده است. نویسنده نوشتار حاضر را با هدف معرفی و نقد کتاب مذکور، به رشته تحریر درآورده است. وی در راستای این هدف، نخست اطلاعاتی درباره اسدالله عبدلی آشتیانی بیان کرده و در ادامه، منابع اصلی مورد استفاده نویسنده در نگارش کتاب را تشریح می نماید. ارائه گزارشی از محتوا و بخ شهای کتاب سیاق و بیان نقاط قوت و نقد ظاهری و محتوایی آن، از دیگر مباحث مطرح شده در نوشتار است. 
۱۸۳۳۷.

تحلیل فقهی حقوقی ماهیت و قلمرو قرارداد مرابحه (با رویکرد بانکداری بدون ربا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ربا عملیات بانکی قرارداد بیع قرارداد مرابحه کارت مرابحه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد اسلامی اقتصاد کلان و اقتصاد پولی،مالی ،اقتصاد توسعه نهاد ها و خدمات مالی،بانکداری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه فقه اقتصادی مسائل پولی و بانکی(ربا، تورم)
تعداد بازدید : ۱۲۵۲ تعداد دانلود : ۱۰۴۸
در مورد قرارداد مرابحه این پرسش وجود دارد که آیا ماهیتش بیع است یا اینکه دیگر معاوضات نیز می تواند به صورت مرابحه منعقد شود؟ سؤال دیگر این است که آیا محدودیتی از نظر مورد مرابحه وجود دارد؟ این جستار با روشی توصیفی تحلیلی ضمن تبیین فقهی حقوقی ماهیت و قلمرو موضوعی مرابحه، مسئله را از دیدگاه مقررات ناظر به عملیات بانکی بدون ربا نیز بررسی نموده و ماهیت روابط حقوقی اعطای تسهیلات در قالب کارت های مرابحه را تحلیل نموده است. یافته پژوهش این است که مرابحه اختصاص به بیع ندارد؛ موضوع آن نیز منحصر به اعیان نیست؛ بلکه مرابحه در مورد واگذاری منافع و خدمات نیز قابل استفاده است؛ مقررات بانکی فعلی مؤید این نتیجه است. انجام قرارداد مرابحه توسط بانک یا مؤسسه در پی صدور کارت مرابحه، از راه وکالت دارنده کارت در خرید از سوی بانک یا وکالت پذیرنده کارت در واگذاری کالاها و خدمات از سوی بانک قابل توجیه است. همچنین پیشنهاد شده که متن زیر به عنوان ماده 341 مکرر به قانون مدنی افزوده گردد: «بیع و دیگر قراردادهای معاوضی ممکن است به روش مرابحه منعقد شود؛  روش مرابحه عبارت است از اینکه دارنده یک حق مالی قابل واگذاری  اعیان، منافع، خدمات ، ضمن آگاه نمودن متقاضی حق، نسبت به سرمایه و هزینه هایی که برای به دست آوردن حق مصروف نموده، با افزودن مبلغ یا درصدی اضافی به عنوان سود، آن را از راه یکی از قراردادهای معاوضی و با رعایت احکام آن قرارداد به متقاضی واگذار نماید».
۱۸۳۳۸.

خطاب الأمل عند بشری البستانی دراسة ونقد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بشری البستانی الخطاب الشعری الحرب الأمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۳۳۱
إنّ من أهم مقومات الأدب الملتزم هو الوعی الممکن عند الشاعر والإیمان بتجاوز المرحلة الزمنیِّة المعیشة. الحقیقة الشعریِّة تتطلب من الشاعر أن یواکب تأسیس الوعی بالواقع الإنسانی عند المتلقی برؤیة مستقبلیِّة تکسبه الصدقیِّة فی التعبیر وفی المشاعر وفی التجریب الشعری والشعریِّة الحقیقیِّة تتجلّی فی الجمع بین الوعی الفعلی الذی یرتبط بإدراک الواقع والوعی الممکن الذی یرتبط بالرؤیة المستقبلیِّة فی الخطاب الشعری.بشری البستانی صوت شعری مسکون بالأمل لا یخفت أصلاً ولا یتزعزع أمام عوامل السلب والانفصال التی عمدت ولاتزال لتحطیم فاعلیات المکان. إنَّ الأمل بالمستقبل الزاهر الطافح بالحیویة والفاعلیة هو سلاحها الذی به تقاوم عوامل السلب والإنفصال المشتبکة بواقع الأمة وهو الذی یحقِّق الحضور ویفتح أبواب الخلاص من المحن والمکابدات المنثالة علی الأرض العربیِّة وإنسانها ویلمُّ بعثرة المکان ویردم الهوات التی تخلقها عوامل السب والانفصال علی وجه الأرض ویجعل الإنسان المعاصر أن یتمکن من التماسک والمقاومة والتشبث بالبقاء فی مواجهة عوامل السلب والانفصال. الرؤیة المستقبلیِّة التی تطغی مسحتها علی کلّ کلمة تقولها بشری البستانی تنمّ عن الوعی الشعری المتقدم للشاعرة حیث تری أنّه لولا الأمل والتفاؤل ما یصمد الشعب ولا یتمکّن من مواجهة العدوان. ینصبّ الاهتمام هنا إلی دراسة هذه الاستراتیجیة الفکریة فی خطاب بشری البستانی الثوری الذی تطغی علیه مسحة التفاؤل ومن هنا یتمّ الترکیز علی بعض الشواهد المناسبة والعکوف علی فحصها ودراسة دلالاتها ومکوناتها وبیان ما یشعُّ عنه من الإیحاءات المحدّدة لتقدیم دراسة نقدیة متکاملة لاستجلاء الرؤیة الفکریة والفنیة لهذا الخطاب الشعری والمنهج المختار هنا هو الوصفی التحلیلی والبحث اتخذ فی تحلیل الأشعار السیمائیة مساراً له لدراسة واستنطاق الرموز والدلالات التی تبعث علی الأمل والتفاؤل فی خطاب بشری البستانی الشعری.
۱۸۳۳۹.

ابن أبی العوجاء: شخصیت شناسی و ارزیابی ادعاهای منسوب به او(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ابن أبی العوجاء حدیث روزه وضع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۲ تعداد دانلود : ۳۷۵
پدیده جعل حدیث، از دیرباز نزد مسلمانان امری شناخته شده بود و پیوسته درباره آن، هشدارهایی حتی از سوی معصومان (ع)صورت گرفته و تألیفات بسیاری در تبیین و مصداق یابی آن نوشته شده است و دانشمندان از جنبه های مختلفی بدان پرداخته اند که از آن جمله است اشاره به شخصیت هایی که به کار جعل حدیث مشغول بوده و احادیثی جعلی بدان ها منسوب است. یکی از مشهورترین این افراد، ابن أبی العوجاء است که کمتر کتاب مربوط به تاریخ حدیث است که از او و ادعاهایش در خصوص جعل حدیث و تغییر احکام دین بر اساس این احادیث سخن نگفته باشد. امّا آیا او شخصیتی حقیقی دارد یا افسانه ای؟ ادعاهای منسوب به او از حیث تعداد احادیث جعلی او و تغییر احکام شرعی توسط این جعلیات، تا چه اندازه با حقیقت سازگار است؟ در این مقاله که به روش کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل داده ها است، پس از ذکر گزارش هایی تاریخی مربوط به این فرد و بررسی و نقد آن ها و معلوم شدن تعارضات و اشکالات سندی و متنی این گزارش ها، آشکار می شود که هر چند می توان از وجود تاریخی این فرد و متکلم بودنش متکلمی معارض اسلام سخن گفت اما نمی توان ثابت کرد که وی در کار جعل حدیث و اشاعه آن و تغییر احکام اسلامی بر اساس آن ها بوده است.
۱۸۳۴۰.

عالم ذر در قرآن کریم (بررسی 14 آیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخذ میثاق امانت طینت عالم ذر نطفه نفس انسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۳۱ تعداد دانلود : ۳۱۸۳
موضوع این مقاله بررسی آیاتی از قرآن کریم در ارتباط با «عالم ذر» با نظری بر روایات و منابع اسلامی است. ذر در لغت به دو معنی آمده است، مورچه ریز و ذرات پراکنده در هوا. منشأ نام گذاری دوران قبل از دنیای انسان به عالم ذر، روایاتی است که از اهل بیت (ع)صادر شده است. درباره خلقت انسان از گل آیات متعددی در قرآن کریم وجود دارد و روشن می شود که از نظر قرآن همه انسان ها از خاک یا از گل در قالب ذره ای نادیدنی خلق شده اند و در همان عالم بود که امانت الهی بر او عرضه شد و بر بندگی خدا  و عدم بندگی شیطان از او پیمان گرفته شد. آن بدن ذره ای حاوی همه کد های اطلاعاتی انسان است و برای ورود به زندگی دنیا به بدن پدر و مادر ورود پیدا می کند و در آنجا ساخت و ساز می شود و به سلول حیاتی به نام نطفه تبدیل می گردد؛ نطفه ای که امشاج است و استعداد های نورانی و ظلمانی در وجود او به ودیعت گذاشته می شود تا زمینه ای برای آزمون بندگی خالصانه خدای منان باشد و خویشتن داری در مسیر بندگی معنا پیدا کند. نطفه تشکیل شده در بدن مادر (قرار مکین) رو به رشد می گذارد و به علقه، مضغه و... تبدیل می شود تا اینکه به صورت طفلی متولد شود و دوران درس و بحث مدرسه دنیای خود را طی کند. جالب است که بر اساس روایات و اشارات قرآن کریم برای احیاء انسان ها در قیامت نیز همین مسیر طی می گردد و طینت افراد بشر در دل خاک قرار می گیرد و باران های مخصوصی زمینه رشد آنان را به صورت جنین فراهم می کنند تا این که با نفخ صور دوم از دل خاک بر آیند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان