موضوع این مقاله بررسی آیاتی از قرآن کریم در ارتباط با «عالم ذر» با نظری بر روایات و منابع اسلامی است. ذر در لغت به دو معنی آمده است، مورچه ریز و ذرات پراکنده در هوا. منشأ نام گذاری دوران قبل از دنیای انسان به عالم ذر، روایاتی است که از اهل بیت (ع)صادر شده است. درباره خلقت انسان از گل آیات متعددی در قرآن کریم وجود دارد و روشن می شود که از نظر قرآن همه انسان ها از خاک یا از گل در قالب ذره ای نادیدنی خلق شده اند و در همان عالم بود که امانت الهی بر او عرضه شد و بر بندگی خدا و عدم بندگی شیطان از او پیمان گرفته شد. آن بدن ذره ای حاوی همه کد های اطلاعاتی انسان است و برای ورود به زندگی دنیا به بدن پدر و مادر ورود پیدا می کند و در آنجا ساخت و ساز می شود و به سلول حیاتی به نام نطفه تبدیل می گردد؛ نطفه ای که امشاج است و استعداد های نورانی و ظلمانی در وجود او به ودیعت گذاشته می شود تا زمینه ای برای آزمون بندگی خالصانه خدای منان باشد و خویشتن داری در مسیر بندگی معنا پیدا کند. نطفه تشکیل شده در بدن مادر (قرار مکین) رو به رشد می گذارد و به علقه، مضغه و... تبدیل می شود تا اینکه به صورت طفلی متولد شود و دوران درس و بحث مدرسه دنیای خود را طی کند. جالب است که بر اساس روایات و اشارات قرآن کریم برای احیاء انسان ها در قیامت نیز همین مسیر طی می گردد و طینت افراد بشر در دل خاک قرار می گیرد و باران های مخصوصی زمینه رشد آنان را به صورت جنین فراهم می کنند تا این که با نفخ صور دوم از دل خاک بر آیند.