فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۳٬۴۶۱ تا ۱۳٬۴۸۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۱۳۴۶۱.

معنایابی واژه فساد در آیه ۲۲ سوره انبیاء(لو کان فیهما آلهه الا الله لقسدتا)

کلید واژه ها: برهان تمانع فساد وحدانیت الهه توحید ربوبی توحید خالقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۳۱
آیه ۲۲ سوره انبیاء بریگانگی خداوند چنین استدلال می کند: اگر در جهان بیش از یک خدا وجود داشت» جهان فاسد می شد؛ ولیکن جهان فاسد نیست، پس جهان بیش از یک خدا ندارد. اشکالات و شبهاتی براین استدلال وارد شده که محور اصلی آنها، غالبا عدم فهم صحیح واژه فساد است . همچنین تعیین مراد از واژه فساد و اینکه کدام مرتبه از توحید را ثابت می کند، در فهم دقیق آیه دخالت دارد. در یک دیدگاه، مراد از فساد در آیه، عدم اعتدال و بی نظمی جهان است که منجر به تباهی می شود. در دیدگاه دوم، فساد به معنی نیستی جهان هستی است. در این نوشتار، با تکیه برمعنا و کاربردهای قرآنی واژه «اله» و تمسک به یات مشابه، این فرضیه ثابت می شود که واژه «فساد» بر معنای عامی دلالت دارد که عدم و بی نظمی، مصادیق آن هستند؛ از این رو، آیه هم توحید خالقی و هم توحید ربوبی را ثابت می کند. بنابراین دلالت آیه، وسیع بوده و منحصر دررد عقاید مشرکان نیست و ثابت می شود اساسا تحقق فساد درعالم هستی، محال است.
۱۳۴۶۲.

بررسی تطبیقی وقوع ترادف در قرآن از دیدگاه زمخشری و طبرسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترادف تام ترادف جزئی تفاسیر ادبی فروق لغوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۶۲
ترادف یکی از انواع روابط معنایی و از مباحث لغوی است که در متون فقه اللغه، اصول و تفسیر در مباحث ادبی مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. اندیشمندان در مورد وقوع ترادف در قرآن کریم، بر یک رأی و نظر نیستند. زمخشری از جمله مفسران ادیبی است که تفسیر وی از کم نظیرترین تفاسیر ادبی به شمار می آید. طبرسی نیز از مفسران بزرگ معاصر زمخشری بوده و در فنون ادبی چیره دست بوده است. لذا تفسیر «مجمع البیان» نیز در زمره تفاسیر ادبی به شمار می آید. بررسی تطبیقی «کشاف» و «مجمع البیان» نشان گر آن است که زمخشری با بهره گیری از الفاظی چون «متقاربان» و «معنی واحد» برخی از واژگان را مترادف با یکدیگر تلقی کرده و در مواردی میان الفاظ به ظاهر مترادف، به تفاوت های معنایی اشاره می کند. طبرسی نیز بسیاری از لغات را با الفاظی نظیر «متقارب المعنی»، «نظائر» و «بمعنی واحد» هم معنا و مترادف دانسته است، گرچه در برخی مواقع نیز به تفاوت معنایی برخی واژه ها اشاره می نماید. در واقع می توان چنین گفت که این دو مفسر علی رغم هم معنا دانستن برخی واژگان، از آنجا که قائل به فروق الفاظ نیز می باشند، ترادف جزئی در قرآن را پذیرفته اند و نمی توان گفت این دو از منکران ترادف هستند چنانکه برخی گفته اند.
۱۳۴۶۳.

طراحی و اعتباریابی الگوی تربیت توحیدی در دوره نوجوانی از دیدگاه قرآن و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتبارسنجی الگوی تربیت توحیدی دوره نوجوانی قرآن و روایات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۷۱
این پژوهش با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی تربیت توحیدی بر اساس آموزه های قرآن و روایات در دوره نوجوانی انجام گرفت. در راستای دستیابی به هدف پژوهش، از روش ترکیبی، از نوع اکتشافی متوالی استفاده شد. در بخش کیفی پژوهش، از روش تحلیل محتوای استقرایی و در بخش کمی، از روش پیمایشی استفاده گردید. جامعه آماری در بخش کمی تمامی دانش آموزان و معلمان مقطع متوسطه شهر کرج بودند. همچنین در بخش کیفی پژوهش جامعه آماری شامل کلیه آیات و روایات، اسناد، مقالات، و کتاب ها بودند که به شیوه هدفمند انتخاب شده و مورد تحلیل محتوای استقرایی قرار گرفت. همچنین نمونه آماری مرحله اعتبارسنجی الگو را تعداد 23 نفر از متخصصان تشکیل دادند که به عنوان نمونه هدفمند انتخاب شدند. طبق تحلیل محتوای انجام شده، چهار مؤلفه اصلی و 15 زیرمؤلفه برای مؤلفه های اصلی استخراج شدند. پس از تحلیل محتوا و استخراج کدها، مؤلفه ها و زیرمؤلفه ها در قالب الگو ارائه گردید. ابتدا الگوی مفهومی که دربرگیرنده همه این عناصر بود طراحی شد. به منظور بررسی اعتبار درونی الگوی پیشنهادی از پرسشنامه استفاده شد.
۱۳۴۶۴.

نقش دولت با محوریت اخلاق دینی در پیشگیری از نقض محرمانگی داده ها در فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محرمانگی داده ها فضای مجازی نقض حقوق حریم خصوصی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۹۷
حریم خصوصی یکی از بسترهای جرم خیز در فضای مجازی است. این حریم، از جمله مهم ترین حقوق فردی است که هم از نگاه شرع مقدس اسلام و هم از دید قوانین کشورها و اسناد بین المللی، محترم و مصون از تعرض است. اما نقض حریم خصوصی و حفظ امنیت و سلامت کاربر در جامعه ما کم تر مورد توجه قرار گرفته است. از همین رو در این نوشتار با پرداختن به حوزه اخلاق دینی، که هم پشتوانه های استدلالی اخلاق کاربران را تحکیم می بخشد و هم ضمانت اجرای کارآمدی در اختیار قرار می دهد و نیز شرط مکمل راهبرد فردی- اخلاقی جامعه پذیری دینی، تقویت روحیه خود دیگرپنداری، آشناسازی با پیامد منطقی رفتار کاربران و نهادینه سازی امر به معروف و نهی از منکر است سعی در آموزش و بالابردن فرهنگ اجتماعی در خصوص جرایم سایبری شده است. همچنین به لحاظ اهمیت محرمانگی داده ها و حفظ حریم خصوصی افراد در فضای مجازی به تعریف این عامل و نقشی که دولت در آموزش اخلاق دینی به جامعه دارد پرداخته شده تا شاید نواقضی که در این زمینه وجود دارد، برطرف گردد.
۱۳۴۶۵.

کارکردهای اخلاقی مرگ آگاهی در زندگی معنادار، از دیدگاه علامه جعفری(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: علامه جعفری مرگ آگاهی زندگی حیات معنادار کارکرد اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۶ تعداد دانلود : ۶۱۴
مرگ آگاهی و حیات ازجمله دوگانه هایی است که همیشه برای بشر، دغدغه بوده است؛ به نحوی که در طول تاریخ، حل معمای مرگ و ارتباط آن با حیات، از بزرگ ترین آرزوهای انسان محسوب می شود. امروزه نیز با رواج پوچی و بی هدفی هایی که گریبان گیر انسان معاصر شده، پرداختن به مرگ و نقش آن در زندگی ضرورت دوچندان یافته است. نظر به اهمیت این امر، در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، تلاش شده است تا مرگ آگاهی و کارکرد اخلاقی آن بر حیات معنادار انسان از دیدگاه علامه جعفری، به عنوان متفکری که حیات معنادار دغدغه وی بوده، بررسی شود. ازنظر علامه تفسیر حیات معقول درگرو تفسیر صحیح مرگ است. مرگ آگاهی که تفسیر «انا لله و انا الیه راجعون» است، با تصعید یافتگی، کنترل اخلاقی، افزایش کیفیت زندگی دنیوی و تراکم اخلاقی آثاری چون: کوتاهی آرزوها، ساده زیستی و عمل گرائی همراه با پرهیزگاری در دنیا، انبساط و آرامش روحی نسبت به مرگ، در همین دنیا و برخورداری از زندگی و حیات دنیوی متعالی نسبت به دیگران را در حیات معنادار و معقول به دنبال دارد.
۱۳۴۶۶.

ولایت مداری حضرت زینب(س)

کلید واژه ها: حضرت زینب (س) ولایت مداری عاشورا کوفه شام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۷ تعداد دانلود : ۶۷۳
ولایت مداری ( قبول و حراست عملی از مقام امامت علی(ع) و اولادشان) از ارکان ضروری و مورد تأکید در قرآن کریم و روایات پیامبراکرم(ص) و اهل بیت(ع) می باشد. در این میان حضرت زینب(س) فرزند امام علی(ع) و فاطمه(س) که از دامان رسالت و امامت برخاسته است؛ به دلیل یاری امام زمان خویش در شرایط دشوار زمانی و مکانی، یکی از الگوهای بارز در امر ولایت مداری و ولایت پذیری می باشد. سؤال اصلی اینجاست که سبک زندگی حضرت زینب(س) در حوزه ولایت مداری در چه ابعادی بوده است؟ این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ایی به بررسی ابعاد ولایت پذیری حضرت زینب در زندگانی ایشان پرداخته است. دستاورد این پژوهش آن است که حضرت زینب(س) به عنوان یک بانوی مسلمان و متعهد به اصول اسلامی، در تمام حالات زندگانی خود از امام زمان خویش اطاعت و التزام علمی و عملی داشته اند.
۱۳۴۶۷.

تحلیل محتوای کتب هدیه های آسمانی دوره دوم ابتدایی بر اساس مؤلفه های تربیت اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: تربیت اخلاقی کتاب هدیه های آسمانی دوره دوم ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹۶ تعداد دانلود : ۳۰۷۷
هدف این پژوهش، تحلیل محتوای کتاب های هدیه های آسمانی پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی، از لحاظ میزان توجه به مؤلفه های تربیت اخلاقی می باشد. در این پژوهش، از روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی برای مشخص کردن مؤلفه های تربیت اخلاقی و سپس، میزان توجه به این مؤلفه ها در کتاب های هدیه های آسمانی دوره دوم ابتدایی استفاده شده است. بدین منظور، واحد تحلیل تمامی متون، تصاویر و فعالیت ها می باشد. ابزار تحلیل محتوا، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته، با توجه به مرحله اول پژوهش بود. روایی ابزار پژوهش، با توجه به صاحب نظران این حوزه به دست آمد. همچنین، پایایی ابزار به وسیله فرمول ویلیام اسکات محاسبه که ضریب توافق 86/0 را نشان داد. یافته ها حاکی از این است که به طور نامتعادل به این مؤلفه ها در کتاب های پایه های مذکور پرداخته شده است. آموزش همکاری و راهکارهای حفظ دوستی، دارای بیشترین فراوانی و آموزش به کارگیری معیارهای عقلانی و دینی در ارزیابی و توانایی تصمیم گیری، در موقعیت های اخلاقی دارای کمترین فراوانی می باشد. بنابراین، لزوم توجه متوازن به این مؤلفه ها در کتاب های هدیه های آسمانی ضرورت دارد.
۱۳۴۶۸.

بررسی تحلیلی دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی درباره «قلم» با رویکرد فلسفی و روایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ملاصدرا علامه طباطبایی روایات حکمت متعالیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۲۴۷
در آیات و روایات اسلامی، دو اصطلاح «قلم» و «لوح» در کنار هم به کار رفته و از مراتب علم فعلی خداوند دانسته شده است. از همین رو، دو اصطلاح یاد شده در فلسفه اسلامی نیز راه یافته و جزو مسائل فلسفه اولی قرار گرفته است. در این میان، فیلسوفانی مانند ملاصدرا، به گونه ای اجمالی و علامه طباطبایی، به گونه ای تفصیلی، با بهره گیری از آموزه های دینی کوشیده اند از «قلم» و «لوح»، تبیین فلسفی ارائه دهند. در جستار حاضر، دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی درباره «قلم» به شیوه توصیفی - تحلیلی و با رویکرد روایی و فلسفی مورد بازخوانی، تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در پایان این نتیجه به دست آمده که براساس روایات و مبانی حکمت متعالیه، «قلم» و «اقلام» از حقایق عالم عقل می باشند که در سلسله طولی هستی، نسبت به حقایق پایین تر از خود جنبه فاعلی داشته و واسطه فیض شمرده می شوند. همچنین می توان قلم را برابر با عالم عقل و لوح را برابر با عالم مثال دانست که نسبت به عالم عقل جنبه قابلی دارد و حقایق را از آن عالم دریافت می کند. شایان ذکر است که میان این دو تفسیر ناسازگاری وجود ندارد و تفاوت تنها به نحوه اعتبار عقلی باز می گردد.
۱۳۴۶۹.

یادکرد مصدرِ منبعِ حدیث، گونه های از گزارش تخریج در شیعه

نویسنده:

کلید واژه ها: مصدریابی منابع اوّلیه حدیثی ردیابی حدیث اعتبارسنجی حدیث علوم حدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۲۲۹
عالمان شیعه و اهل سنّت، گزارش های تخریج حدیث خود را به گونه های مختلفی منتشر کرده اند. یکی از آنها که در آثار حدیثی شیعه، بیشتر به چشم می خورد، گزارش از مصادرِ پیشینی یک حدیث است. یعنی پس از تخریج حدیث از یک منبع، افزون بر آوردن نام منبع، به مصدرِ اوّلیه مؤلّف هم اشاره کرده اند تا حدیث، قابل ردیابی و اعتبارسنجی باشد. این روش، نشانه ای روشن بر جایگاه نقل مکتوب و وجود کتاب های حدیثی در بین راویان و نویسندگان است. تحقیق پیش رو با هدف آشنایی و احیای این نوع گزارش تخریجی، برخی از نمونه های آن را بررسی می کند. این نوع از تخریج در منابع و اصول اوّلیه که بدون واسطه و یا نهایتا با یک واسطه، احادیث را نقل کرده اند، موضوعیت ندارد؛ از این رو نمونه های ارائه شده از منابع و جوامع ثانویه است. بهره این پژوهش، افزون بر نشان دادن اهتمام عالمان شیعه به منابع حدیثی و وجود روش های تخریجی در میان آنان، کمک به تکمیل الگوی اعتبارسنجی حدیث و منابع حدیثی خواهد بود.
۱۳۴۷۰.

تاثیر هوش هیجانی بر کاهش مشکلات درون نمود دانش آموزان پایه هفتم نارسا خوان شهرستان البرز

نویسنده:

کلید واژه ها: دانش آموزان پایه هفتم نارسا خوانی شهرستان البرز هوش هیجانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۲۰۰
نارساخوانی نوعی اختلال یادگیری است که در آن فرد در مورد مهارت های نوشتن مشکل پیدا می کند. این اختلال به هوشبهر و محیط آموزشی مربوط نمی شود. اگر بهنگام تشخیص داده شود، قابل درمان است. نارسا خوانی اساساً عبارت است از اینکه توانایی شخص در خواندن، نوشتن یا ریاضیات با در نظر گرفتن سن تقویمی، هوش اندازه گیری شده و تحصیلات مناسب با سن وی، به میزان قابل ملاحظه ای پایین تر از حد مورد انتظار باشد. این مشکل بر پیشرفت تحصیلی یا فعالیت های زندگی روزمره که به این مهارت ها نیاز دارد، تأثیر می گذارد. از ویژگی های دانش آموزان دارای اختلال یادگیری می توان به این موارد اشاره کرد که آنها معمولاً هوش بالای متوسط دارند و فاقد ضایعات بیولوژیک بارز هستند و مشکلات حاد روانی و اجتماعی ندارند اما در شرایط یکسان آموزشی عملکرد ضعیف تر دارند، هدف این تحقیق تعیین نمودن میزان نقش هوش هیجانی بر مسائل و مشکلات درون نمود فراگیران پایه هفتم نارساخوان بود. روش پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان و فراگیران پسر نارساخوان شهرستان البرز بود که از میان آنها 40 دانش آموز 11 تا 13 ساله که دارای سابقه نارسا خوانی بودند به روش نمونه در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه آخنباخ و رسکورلا و پرسشنامه هوش هیجانی شات بود. با استفاده از روش تحلیل کوواریانس داده ها تحلیل شد، نتایج نشان داد که هوش هیجانی گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه به طور معنی داری افزایش، و مشکلات درون نمود این گروه کاهش یافته است،آموزش هوش هیجانی می تواند در افزایش هوش هیجانی و کاهش مشکلات درون نمود موثر باشد. لذا پیشنهاد می شود با آموزش هوش هیجانی و استفاده از نتایج این پژوهش در مراکز مشاوره نوجوانان نارساخوان، مشکلات درون نمود آنها را کاهش دهند.
۱۳۴۷۱.

واکاوی سوءبرداشت های فقیهان معاصر از انگاره امام خمینی(س) در مسئله غنا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام خمینی غنا مطرب لهوی موضوع شرعی غنا شیخ انصاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۲ تعداد دانلود : ۳۴۸
تطوّر و تبدّل تدریجی نظریات امام خمینی در خصوص مسئله غنا و موسیقی به ویژه در دوران پس از انقلاب اسلامی به حسب مقتضیات عصری و پویایی آرای فقهی ایشان مسئله ای مبرهن و غیرقابل انکار است؛ اما باید دید این تطوّر فکری دقیقاً در چه حوزه ای صورت پذیرفته است؟ در این مقاله ثابت شده که امام خمینی در مجموع بیاناتشان در کتاب مکاسب محرمه، استفتائات و کلمات شفاهی خود صوت مطرب را موضوع شرعی غنا معرفی نموده اند... به باور نگارنده بیان ایشان در تحریر الوسیله که محل استناد قاطبه محققان در استظهار نظریه ایشان قرارگرفته در مقابل انبوه مستندات کتبی و شفاهی امام در تحدید موضوع شرعی غنا به صوت مطرب توان معارضه نداشته و به راحتی قابل تأویل است. در این راستا نگارنده با قیاسی دقیق میان نظریه شیخ انصاری و امام خمینی بر آن است که هر دو فقیه والامقام قائل به موضوعیّت شرعی صوت مطرب برای مفهوم غنا هستند؛ به این ترتیب که از منظر ایشان آواهای طرب انگیز با مجالس لهوی و الحان اهل فسق تناسب داشته و لذا هر صوت مطربی لزوماً داخل در عنوان صوت لهوی به مفهوم مذکور است.
۱۳۴۷۲.

بررسی و نقد ترجمه لایه بلاغی و ایدئولوژیک نامه 28 نهج البلاغه از منظر سبک شناسی لایه ای (مطالعه موردی: ترجمه سیدجعفر شهیدی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک شناسی لایه ای لایه بلاغی و ایدئولوژیک نامه 28 نهج البلاغه ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۳۳۱
بدون شک نقد و بررسی ترجمه های نهج البلاغه، با رویکردها و روش های نوین علمی، امری ضروری و انکارناپذیر است؛ پژوهش حاضر قصد دارد تا با هدف تبیین انتخاب های ترجمه ای و با تکیه بر نظریه سبک شناسی لایه ای، دو لایه بلاغی و ایدئولوژیک در ترجمه نامه 28 نهج البلاغه از شهیدی را بررسی کند و نحوه برخورد مترجم با ویژگی های بلاغی و ایدئولوژیک متن را مشخص گرداند. آنچه که این پژوهش بدان دست یافته است، نشان می دهد که مترجم، تغییرات متعددی در بلاغت ساختاری، زبانی، موسیقایی و بینافردی، ایجاد کرده است. این تغییرات بیش از هر چیز به خاطر تعمّد مترجم بر تصویرسازی و سجع پردازی است. همچنین، ترجمه شهیدی نسبت به متن مبدأ، دارای موارد بیشتری از موضع گیری های ایدئولوژیک، به ویژه در تغییر صورت های مجهول به معلوم فعل است.
۱۳۴۷۳.

کاربست نظریه علم دینى آیت الله جوادى آملی در مرجعیت علمى قرآن برای علوم سیاسی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: قرآن کریم مرجعیت علمی علم دینی آیت الله جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۳۰۶
مرجعیت علمی قرآن کریم، به معنای اثرگذاری معنادار در علوم سیاسی، از مباحث مهم و نیازمند کنکاش فراوان است؛ از جمله پژوهش های مهم، نمایاندن این مرجعیت بر پایه نظریه علم دینی است. در این مقاله نظریه علم دینی آیت الله جوادی آملی به عنوان نظریه ای جامع مورد استفاده قرار گرفته است. مسئله ما این است که نظریه علمی دینی ایشان با چه کاربستی می تواند به مثابه چارچوبِ نظریِ مرجعیت علمی قرآن کریم در دانش سیاسی قرار گیرد؟ ادعای مقاله این است که نظریه علم دینی آیت الله جوادی آملی با ویژگی های منحصر به فرد، مناسب ترین چارچوب نظری برای نشان دادن مرجعیت علمی قرآن کریم در علوم انسانی و طبیعی است. تبیین جامع نظریه در مراحل شش گانه، تحلیل محتوایی و تلفیق مراحل هم خوان در چگونگی کاربست آن در مرجعیت علمی قرآن، مهم ترین دستاورد این پژوهش است. این هدف با توسعه در منابع کشف دین، توسعه در مفاهیم علم، عقل و دین؛  و با روش تنفیذ، امضا و استنباط فروعات از اصول کلی صورت گرفته و چگونگی تحقق آن در علوم سیاسی به تصویر کشیده می شود.
۱۳۴۷۴.

تبیین سلطه و رهایی در حکمت اسلامی با تأکید بر اندیشه آیت الله جوادی آملی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: سلطه رهایی فطرت طبیعت حکمت اسلامی جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۲۲۲
سلطه و رهایی از مفاهیم اصلی در فلسفه و علوم اجتماعی است. در حکمت اسلامی نیز این مسائل نیاز به تبیین و تحلیل دارند.  مسئله این مقاله تبیین سلطه و رهایی در حکمت اسلامی با تقریر و تبیین آیت الله جوادی آملی است. نوشتار حاضر با روش دیالکتیکی همراه با نقدِدرون ماندگار به تبیین مسئله فوق می پردازد. مراد از سلطه، سلطه ناشی از عقلانیت ابزاری است که هرچند ابتدا در دنیای مدرن با نشانه های چون ازخودبیگانگی و شیءوارگی نمایان شد، اما اینک سراسر جوامع انسانی را درنوردیده و معضلی برای کل انسانیت به شمار می آید. بر مبنای حکمت اسلامی باید ریشه های سلطه و رهایی را در دیالکتیک طبیعت و فطرت جستجو کرد. راهکارهای برون رفت از سلطه را نیز در تعامل عقل و نقل در بعد معرفت شناختی و برساخت اجتماعیِ واقعیت بر مبنای تعامل و تعادل فطرت و طبیعت؛ و تعامل عقل و نقل پی گیری کرد. از این منظر سلطه اجتماعیِ ناشی از ساختارهای اجتماعیِ مبتنی بر طبیعت، توحش گرا است و رهایی در صورتی تحقق می یابد که ساختارهای اجتماعی ذیل تعادل فطرت و طبیعت مورد نقددرون ماندگار بر مبنای خواسته های فطری قرار گیرند.
۱۳۴۷۵.

تبیین آموزه های اخلاقی قرآن در خیالی نگاری های مذهبی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: هنر دینی خیالی نگاری مذهبی انسان شناسی اسلامی اخلاق قرآنی علامه طباطبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۳۵۹
نسبت میان هنر و اخلاق همواره از مهم ترین و بنیادی ترین مباحث نظری هنر بوده است. خیالی نگاری یکی از سبک های نقاشی عامیانه ایرانی است که قدمت (آثار اسلامی- شیعی) آن به دوران آل بویه می رسد و پیوندی مستقیم با دین و اعتقادات مردم ایران دارد. هریک از روایت هایی که در نقاشی های خیالی نگاری تصویر شده، منظور و هدفی داشته و درپی بیان مضمونی بوده است، که با مطالعاتی رویکردمحور می توان به خوانش نظام مند این آثار پرداخت. در تحقیقاتی که تاکنون انجام پذیرفته، از منظر اخلاق قرآنی به چیستی این مضامین از منظر اخلاق قرآنی پرداخته نشده است. در این مقاله، برای تعریف اخلاق، مبانی انسان شناختی اخلاق و ارتباط آن با هنر از نظریات علامه طباطبایی بهره مند گردیده، تا با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و مبانی پارادایمی تفسیری-فلسفی به این پرسش اصلی پاسخ  دهد که خیالی نگاری های مذهبی بر اساس کدام مبانی اخلاقی شکل گرفته اند؟ همچنین هدف دست یابی به اصول اخلاقی ذکر شده در این نقاشی ها است. در همین راستا پس از بیان دسته ای از مبانی نظری به بیان مفاهیم و مبانی انسان شناسی اخلاقی علامه طباطبایی به بررسی عوالم سه گانه و عوامل سعادت انسان و نمود آن در نمونه هایی از خیالی نگاری های مذهبی پرداخته که در قالب جداولی ارائه شده است. بر اساس بررسی های انجام شده می توان نتیجه گرفت، با اقتباس از نگاه قرآنی علامه، یکی از بایسته های خیالی نگاری های مذهبی، به نمایش درآوردن آموزه های اخلاقی اسلامی و قرآن است و خالقان این آثار با آگاهی از آموزه های اخلاقی و مبانی اسلام به خلق این آثار پرداخته اند و این نقاشی ها کاربردی رسانه ای جهت آموزش این اصول اخلاقی در میان عوام جامعه داشته است.
۱۳۴۷۶.

وهابیت و پارادوکس سلفی گری در عصر نوگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: وهابیت سلفی گری نوگرایی پارادوکس نقل گرایی انکار تأویل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۵۳۲
تحقیق حاضر درصدد است پارادوکس های وهابیت در خصوص چالش بزرگی که بین تحفظ به ظواهر و سیره سلف از یک سو، و پذیرش پیشرفت های بی وقفه و اجتناب ناپذیر بشری است، تبیین و شواهد این امر ارائه شود. پژوهش حاضر در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و در استنتاج از روش توصیفی تحلیلی بهره برده است. یافته ها حاکی از آن است که تناقض ها و ابهامات زیادی در بسیاری از جنبه های زندگی اجتماعی و فعالیت های اسلامی در عربستان وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از: تناقضات گذشته گرایی با گذشته زدایی، نگرش به جایگاه زن، نگرش به حجاب، برخورد با دستاوردهای تمدن جدید و مواجهه با انتخابات و دموکراسی. ماحصل پژوهش حاضر این است که منشأ همه این پارادوکس ها، واپس گرایی، انعطاف ناپذیری و عقل زدایی آیین وهابیت و تأکید بر نقل گرایی و مخالفت با مظاهر تمدن جدید و انکار تأویل، است که بر نگرش و اصول فکری جریان سلفی گری حاکم است.
۱۳۴۷۷.

جستاری در مسئولیت کیفری انتقال بیماری های مسری از طریق پیوند عضو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیوند عضو قصور مسئولیت کیفری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۵۱۸
مسئولیت کیفری انتقال بیماری های مسری در پیوند عضو، یکی از مباحث چالشی و نیازمند دقّت علمی در این زمینه است. از آنجا که در فرایند پیوند عضو و انتقال بیماری های مسری، با سه رکن اساسی کادر پزشکی، منتقل و منتقل ٌالیه یا همان مجنی ٌعلیه مواجهیم، به ناچار باید جداگانه به بررسی میزان مسئولیت کیفری هر کدام بپردازیم. نسبت به مسئولیت ارکان مذکور از منظر فقه و حقوق و رویّه محاکم، اختلاف نظر وجود دارد. فقها در هر شرایطی پزشک را مسئول می دانند، اما قانون و رویّه محاکم با شرایط مقرر در قانون (رعایت نظامات فنی یا گرفتن برائت) و رعایت آنها توسط پزشک، وی را مسئول نمی دانند. برایند دیدگاه های فقهی و حقوقی موجود آن است که با توجه به نوع بیماری منتقل شده و کشنده یا غیرکشنده بودن آن و نیز با توجه به وجود قصد مجرمانه سلب حیات یا ورود صدمه بدنی و نیز تقصیر جزایی (بی احتیاطی، بی مبالاتی و ...) مجازات، متفاوت خواهد بود. علاوه بر این با توجه به الزامات پزشکی قبل از پیوند، باید قصور کادر پزشکی به طور ویژه مورد نظر قرار گیرد.
۱۳۴۷۸.

نسبت دهر و زمان در نظرگاه افضل الدّین کاشانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زمان دهر طریقت زروان حکمت اشراق افضل الدین کاشانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۵ تعداد دانلود : ۴۱۰
افضل الدّین کاشانی، فیلسوف و حکیم متألّه قرن ششم و هفتم، از جمله حکمایی است که آثار متعدّدی به ویژه در مبحث معرفت نفس از خود به جای گذاشته است. یکی از مفاهیم فلسفی مهمّی که تقریباً اغلب فلاسفه و حکما به آن پرداخته اند و افضل الدّین نیز درباره آن رأی مستقلی ارائه کرده، مفهوم «زمان» و نسبت آن با دهر و سرمد است. وی همچون سایر حکمای متأله اصل برینی برای زمان در نظر دارد که متعلّق به عالم مبدعات یا معقولات است. او زمان را تصویر متحرّک سرمدیّت می داند، ولیکن به جای واژه سرمد از واژه «دهر» استفاده می کند. دهر از نظر افضل، مقدار وجود است. نکته مهمّ آن است که فلسفه افضل مبتنی بر آگاهی (یا به تعبیر افضل آگهی)، شهود و ادراک ذات به ذات است. از این جهت، او به مسلک اشراقیون تعلّق می یابد. همچنین تأکید او بر دهر، به عنوان حقیقیت لم یزل و لایزال، ما را به ریشه های باستانی دیدگاه افضل، به ویژه پیوند آن با طریقت زروانی (از طرائق معنوی مزدیسنایی) سوق می دهد. در این مقاله، پس از ذکر پیشینه ای درباره مفهوم فلسفی و عرفانی زمان، به بررسی نظرگاه باباافضل در این باره خواهیم پرداخت و رویکرد حکمی/ عرفانی او را تبیین خواهیم نمود.
۱۳۴۷۹.

تحلیل شخصیت پردازی «ضدقهرمان» در داستانهای قرآنی (مورد پژوهشی داستان حضرت موسی(ع))

کلید واژه ها: قرآن داستان حضرت موسی شخصیت پردازی ضد قهرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۳۴۱
قرآن کریم در تاثیرگذاری بر مخاطبان خود از اصول فنی وهنری مختلفی از جمله داستان بهره جسته است. از عناصر مهم داستانی شخصیتها هستند؛ شخصیتها گاه دارای نقشی مثبت هستند که از آنان بعنوان قهرمان یاد می شود و گاه دارای بعدی منفی هستند که به ضد قهرمان شناخته می شود. کارکرد ضدقهرمانها در داستان گاه نقش محوری و گاه نقش مکمل دارند تا جنبه های مثبت شخصیت قهرمان بهتر ترسیم گردد. از جمله در داستانهای قرآنی داستان زندگی حضرت موسی است که در تصویری از تقابل جبهه خیر و شر در آن با شخصیت پردازی قهرمان و ضد قهرمان مواجهیم. در داستان حضرت موسی، ضدقهرمانان، اشخاصی همچون فرعون، قارون و ساحران و سامری هستند که در تعامل وتکامل هم و در قالب شخصیتهای متفاوت به شکل گیری جبهه شر کمک می کنند. کبر، قدرت طلبی، دنیاپرستی و جهل در قالب این شخصیتها نمود دارد. در این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی به تحلیل شخصیت پردازی ضدقهرمانان در شیوه روایی قرآن کریم پرداخته شده و مشخص می گردد نقش ضدقهرمان بیشتر از منظر کنش گری و تقابل وی با عملکرد اصلاح گرایانه قهرمان ظهور می یابد و انواع ضدقهرمانهای اصلی، نامی و فرعی را در مسیر رسالت این پیامبر ایجاد می سازد که به نوبه خود جنبه ای از رسالت قهرمان را برجسته می نمایند
۱۳۴۸۰.

نقش آموزش و پرورش در توسعه اجتماعی و فرهنگی

کلید واژه ها: آموزش و پرورش توسعه فرهنگی توسعه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۱۱۸
هر امروزه بشر هر تعریفی که از توسعه داشته باشد، برای رسیدن به آن تمامی تلاش ها بر دوش انسان هایی است که باید بار این قافله را به سر منزل مقصود برسانند. از آن جایی که در جهان معاصر، نهاد آموزش و پرورش مسئولیت تربیت نیروی انسانی در جامعه را بر عهده دارد، پس بنیان توسعه در گرو تربیت نیروی انسانی توسعه مند است. در گذشته پیشگامان و اندیشمندان بر این باور بودند که توسعه یعنی ایجاد و گسترش منابع مادی و کالبدی و بر بسترسازی فراگیر و گسترش همه جانبه منابع مادی تاکید داشتند. در حالی که امروزه از آموزش و پرورش به عنوان سرمایه گذاری بنیادی یاد می کنند. شواهد نشان داده است در جوامعی که تغییرات و اصلاحات آموزشی با تغییرات اجتماعی و اقتصادی همراه بوده است، آموزش و پرورش برنامه ریزی شده به موفقیت بیش تری نایل شده است. در این نوشتار سعی شده است نقش آموزش و پرورش در توسعه اجتماعی و فرهنگی را مورد بررسی قرار داده و بازگو کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان