محمد رحیمی خویگانی

محمد رحیمی خویگانی

مدرک تحصیلی: استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۴ مورد.
۱.

بررسی ترجمه فارسی سخنان وزیر قطر و نماینده عربستان سعودی در افتتاحیه دوره 148 اتحادیه کشورهای عربی بر اساس مدل شفنر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۹ 355 - 390

کلید واژه ها: نقد ترجمه کریستینا شفنر نشست 148 اتحادیه کشورهای عربی ایدئولوژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۴۶
پرداختن به نقش ترجمه در شکل گرفتن گفتمان های سیاسی، مسئله مهمی است که کمتر مورد توجه پژوهشگران عرصه ترجمه بین زبان عربی و فارسی بوده است؛ گفتمان سیاسی ترجمه بر این مهم تمرکز دارد که هر متنی در خلال ترجمه، لاجرم دچار تغییراتی ایدئولوژیک می شود که شایسته و بایسته بررسی و نقد است. بر همین اساس، پژوهش حاضر تلاش دارد تا ترجمه های متفاوت از گفت وگوی وزیر قطر و نماینده عربستان در افتتاحیه دوره 148 اتحادیه کشورهای عربی را مورد بررسی قرار دهد. پژوهش حاضر با تکیه بر نظریه کریستینا شفنر و با رویکردی توصیفی- تحلیلی تلاش دارد تا مشخص کند رسانه های مختلف با توجه به رویکرد ایدئولوژیک و سیاسی خود، یک متن واحد را چگونه ترجمه و بازنمایی کرده اند. نتیجه این پژوهش مشخص می کند که تغییرات راه یافته به ترجمه، مبتنی بر ایدئولوژی خودی و غیرخودی است و رسانه های مختلف با توجه به همین مسئله از طریق انتخاب واژگانی، تغییرات نحوی و بازتولید متن، گفتمان متن مبدأ را تغییر داده اند.
۲.

جایگاه و تأثیرزبان فارسی و شاعران فارسی زبان بر نظریه پردازان ادبیات اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات تطبیقی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۴۰۱شماره ۲۶ 257 - 289

کلید واژه ها: ادبیات اسلامی ادبیات فارسی حافظ اقبال سعدی مولوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۲۲
ادبیات اسلامی با دعوت ابوالحسن ندوی درهند پا به عرصه ظهور گذاشت. به دنبال دعوت وی نظریه پردازان مختلفی به نظریه پردازی در ادبیات اسلامی روی آوردند. سید قطب وبرادرش محمد قطب وبه دنبال آنها نجیب الکیلانی وعماد الدین خلیل، اصلی ترین نظریه پردازان ادبیات اسلامی به شمار می آیند. در این پژوهش که با روش تحلیلی توصیفی انجام شد مشخص شد أبوالحسن ندوی با توجه به آشنایی اش با زبان فارسی وشاعران فارسی زبان، تاثیر زیادی از آنها گرفت. ندوی با معرفی برخی شاعران فارسی زبان جایگاه زبان فارسی در ادبیات اسلامی را مورد توجه قرار داد. در این میان شاعران فارسی زبان مخصوصا محمد اقبال ، مولانا جلال الدین، حافظ وسعدی بر نظریه پردازان ادبیات اسلامی تاثیر گذار بودند. این تأثیر را می توان در دیدگاه های آن ها نسبت به زبان فارسی وشاعران فارسی سرا پیگیری کرد. به عنوان مثال ندوی وکیلانی کتاب های جداگانه ای در باره شعر واندیشه اقبال لاهوری نگاشتند که منبعی برای طرفداران ادبیات اسلامی شد. میزان تاثیر شاعران ایرانی در نظریه پردازان ادبیات اسلامی متفاوت است وبیشترین تاثیر را در ابوالحسن ندوی می توان دید.
۳.

بررسی و نقد راهکارهای ترجمه ابهام در قرآن کریم به زبان فارسی و چینی (ابهام واژگانی و دستوری به عنوان نمونه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناختی قرآن سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 61 - 78

کلید واژه ها: ترجمه قرآن ابهام زبان فارسی زبان چینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۱۶۷
ترجمه ابهام ، به ویژه ابهام های قرآن به عنوان یک متن مقدس همیشه کار سختی است؛ زیرا سبک و شیوه ابهام قرآنی خالی از خلل و در عین سازواری و بلاغت است. در مقاله پیش رو با بررسی چگونگی ترجمه ابهام به دو زبان فارسی و چینی، تلاش شده است نخست، نحوه برخورد مترجمان با مقوله ابهام مشخص شود و دوم، تفاوت های این دو زبان در انتخاب های فرهنگی بررسی شوند. برای این منظور، از ترجمه های فارسی، یک ترجمه کهن ترجمه ابوالفتوح رازی و یک ترجمه معاصر ترجمه گرمارودی و از میان ترجمه های چینی، ترجمه «سلیمان بی جه سو» انتخاب شده اند. مهم ترین یافته های این پژوهش، نشان می دهد رازی در مواجهه با وجوه متعدد لفظ یا ساختار مبهم، معمولاً یک وجه را برگزیده و وجوه دیگر را وانهاده است. همچنین، گرمارودی بیشتر بر انتقال تعدد معنایی موجود در متن اصلی با استفاده از پاورقی و کمانک متمرکز است؛ در این بین، تمرکز سلیمان بر انتقال واژه یا ساختار مبهم به زبان چینی است.
۴.

نقدی بر ترجمه کتاب نقوش فارسیه علی لوحه عربیه با عنوان نگاره های فارسی بر سنگ نوشته ادب عربی براساس نظریه انتخاب های ترجمه ای فرزانه فرحزاد

نویسنده:
منبع: نقدنامه زبان و ادبیات عربی سال دوم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳) 23-45

کلید واژه ها: کتاب نقوش فارسیه علی لوحهعربیه نگاره های فارسی بر سنگ نوشته ادب عربی محمد سعد جمال الدین نقد ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۲۲۸
در سال های اخیر با شتاب گرفتن حرکت ترجمه انواع متون از عربی به فارسی، ضرورت نقد ترجمه معیارمند، بیش ازپیش خودنمایی می کند، بر همین اساس، پژوهش حاضر درنظر دارد ترجمه فارسی کتاب نقوش فارسیه علی لوحه عربیه، با عنوان نگاره های فارسی بر سنگ نوشته ادب عربیرااز منظر نظریه «انتخاب های ترجمه ای فرزانه فرحزاد» مورد نقد و بررسی قرار دهد. برای این منظور، انتخاب های ترجم ه ای کتاب مذکور که بنابر نظریه فرحزاد در سه سطح متن، پیرامتن و نشانه ای تقسیم بندی می شود، بررسی و مشخص شد که تغییرات ترجمه ای ایجادشده در سطح متن، غالباً با هدفی خاص بوده و قابل توجیه است؛ البته گاهی نیز این تغییرات از روی اشتباه مترجمان ایجاد شده است. همچنین در سطح پیرامتن نوع نگارش مقدمه مترجمان باعث شده تا مخاطب کتاب هیچ پیش انگاشتی از مطالب متن و روش ترجمه نداشته باشد. طرح جلد و نوع خط که در سطح نشانه ای موردبررسی قرار می گیرد از نقاط قوت ترجمه است.
۵.

بررسی ترجمه سیدجعفر شهیدی (1368) از نامه 28 نهج البلاغه از منظر الگوی نقد ترجمه کاترینا رایس (1971)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۴ 62-103

کلید واژه ها: نهج البلاغه جعفر شهیدی ترجمه فارسی الگوی نقد کاترینا رایس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۲ تعداد دانلود : ۴۱۳
بدون شک نقد ترجمه یکی از مهم ترین زمینه های مطالعات ترجمه است که امروزه توانسته جایگاه خود را در میان پژوهش های علمی باز کند. با تکیه بر همین مسئله، پژوهش حاضر در نظر دارد تا به عنوان یکی از اولین پژوهش هایی که الگوی نقد ترجمه کاترینا رایس را مد نظر قرار می دهد، ترجمه جعفر شهیدی از نامه بیست و هشتم نهج البلاغه را مورد نقد و بررسی قرار دهد و به دنبال جوابی برای این پرسش باشد که این ترجمه چقدر در نقش و گونه متن و همچنین عناصر درون و برون زبانی دارای تعادل است؟ مهم ترین نتایج این پژوهش که با روش توصیفی - تحلیلی نوشته شده است، مشخص می کند که نقش غالب متن مبدأ و گونه آن در خلال ترجمه دچار تغییر جدی شده است، همچنین مواردی از عدم تعادل در سطوح واژگان، دستور، معانی و سبک وجود دارد که بیشتر تحت تأثیر عناصر برون زبانی رخ نمایی کرده است.
۶.

الإشکالیات اللغویه فی الترجمه الشفویه من الفارسیه إلى العربیه بالاعتماد على القواعد النحویه؛ دراسه میدانیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در زبان و ادبیات عربی بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۲ 113 - 130

کلید واژه ها: إشکالیات الترجمه الشفهیه البنى النحویه الترجمه الفارسیه العربیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۳ تعداد دانلود : ۴۰۰
تهدف هذه الدراسه إلى تحدید إشکالیات الترجمه الشفهیه اللغویه من اللغه الفارسیه إلى اللغه العربیه بالاعتماد على القواعد النحویه من وجهه نظر المترجمین. ولتحقیق أهداف الدراسه، تم استخدام المنهج االوصفی التحلیلی؛ حیث اختیرت عینه الدراسه بطریقه عشوائیه بلغ عددها 36 شخصا من الأساتذه ذوی الخبره فی حقل الترجمه الشفویه بقسم اللغه العربیه فی جامعتی أصفهان وطهران الحکومیتین، وکذلک المترجمین البارعین الذین یمارسون الترجمه الشفویه فی الأوساط الإعلامیه خاصه هیئه الإذاعه والتلفزیون الایرانیه والوزاره الخارجیه. و تتضمن الاستبانه 30 سؤالاً عن الإشکالیات اللغویه فی الترجمه الشفویه من الفارسیه إلى العربیه ترکیزاً على البنى النحویه. وقد تم التأکید من صدق الاستبانه ومن ثباتها بطریقه "آلفا کرونباخ" بمعامل الثبات الکلی (89/.)، مما یدل على ثبات الاستبیان. وکذلک تم تنفیذ جمیع التحلیلات الإحصایه باستخدام برنامج الرزم الإحصائیه (spss). وقد أسفرت الدراسه عن النتائج التالیه: إن إشکالیات الترجمه الشفویه اللغویه تنحصر فی الإشکالیات العامیه والنحویه والصرفیه والمعجمیه والصوتیه؛ وحسب المعالجات الإحصائیه للاستبانه ککل، تبین أن هذه الإشکالیات الخمس کلها ذات أهمیه لدى المترجمین الذین اتفقوا على أبعادها جمیعا (نسبه کل محور منها تکون أکثر من درجه (3))؛ حیث أحرزت الإشکالیات المعجمیه على الترتیب، أعلى درجه لدى المترجمین مع متوسطها العام (3.89)، والإشکالیات الصوتیه بمتوسطها العام ( 3.87)، ثم الإشکالیات العامیه التی بلغ متوسطها العام (3.73)، ثم الإشکالیات النحویه بمتوسطها العام (3.62)، والأخیره الإشکالیات الصرفیه بمتوسطها العام (3.33). فهذه کلها تدل على أن القواعد النحویه والصرفیه تکون أقل أهمیه عند المترجمین الشفهیین بالنسبه إلى الإشکالیات الثلاث الأخرى.
۷.

پذیرش آثار جبران خلیل جبران در ایران براساس نظریّه نظام چندگانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 1-23

کلید واژه ها: ادبیات تطبیقی فرهنگ ترجمه فارسی نظریه نظام چندگانه جبران خلیل جبران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۷ تعداد دانلود : ۳۳۹
ترجمه، مهم ترین راه ارتباطی بین فرهنگ ها است و هر متن ادبی برای آنکه به زندگی خود ادامه بدهد باید توان گذر از این گذرگاه و گرفتن پذیرش در زبان مقصد را داشته باشد. اینکه چگون یک یا چند اثر ترجمه ای در زبان و فرهنگ مقصد، مورد پذیرش واقع می شود، دغدغه مهم و مشترک ادبیّات تطبیقی و ترجمه پژوهی است. پژوهش حاضر با تکیه بر نظریّه نظام چندگانه که ادبیّات ترجمه شده را بخشی از نظام فرهنگی، ادبی و تاریخی زبان مقصد می داند، می کوشد چرایی و روند پذیرش آثار جبران خلیل جبران در فرهنگ و ادب ایران را بررسی کند. مهم ترین یافته های پژوهش حاضر که با روشی تحلیلی - توصیفی نگاشته شده، بیان کننده این است که براساس نظریّه نظام چندگانه، پذیرش آثار جبران هم به مسائل پیش از ترجمه، مانند انتخاب اثر و موضوع، دیدگاه و شناخت و هنجارها و هم به مسائل پس از ترجمه مانند بازار پویا، اعتبار ناشر و تأیید عناصر فرهنگی بستگی داشته است.
۸.

بررسی معناشناختی واژه «دنیا» در قرآن کریم با رویکرد شناختی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: ذهن زمستان ۱۳۹۸ شماره ۸۰ 203 - 225

کلید واژه ها: قرآن کریم دنیا دنو دناءت معناشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۲۱ تعداد دانلود : ۴۹۵
واژه دنیا با یکصد و پانزده بار تکرار، یکی از پرکاربردترین و کلیدی ترین واژگان قرآن مجید است که مداقه در معنای کاربردی آن- مانند تمام الفاظ مصحف شریف- امری ضروری است؛ ازاین رو در این پژوهش تلاش می شود به تصویری درست از معنای واژه دنیا در قرآن دست یازیم. یافته های این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی کتابخانه ای نوشته شده است، بیانگر این مطلب است که اگر واژه دنیا از ریشه دنو باشد، مؤنث «أدنی» به معنای نزدیک تر است و اگر از دنائت باشد، مونث «أدنی» به معنای پست تر است. البته عرب ها این واژه را در معنای خسّت، رذیلت و پستی مهموز نمی کنند؛ لذا «أدنأ» نمی گویند. همچنین قرآن کریم از واژه دنیا به دو صورت اسمی و صفتی بهره برده است، در مقام اسم، معنای لغت نامه ای دنیا مدّ نظر نیست، اما در مقام صفت به جز در یک آیه، همیشه دو معنای پستی و نزدیکی مورد نظر است.
۹.

بررسی ترجمه کهنِ خطبه شقشقیه تصحیح عزیزالله جوینی از منظر الگوی نقد ترجمه نیومارک (1988)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۲ 61-98

کلید واژه ها: امام علی (ع) شقشقیه ترجمه فارسی نقد ترجمه الگوی نیومارک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۲ تعداد دانلود : ۵۳۲
نهج البلاغه با ترجمه فارسی قرن پنجم و ششم، کهن ترین ترجمه ای است که از کتاب گران سنگ نهج البلاغه در دست ماست. این ترجمه بر خلاف اهمیت زبانی و ادبی اش، کم تر مورد توجه زبان شناسان و ترجمه پژوهان بوده است. به همین خاطر، پژوهش حاضر در صدد است تا به عنوان یکی از اولین پژوهش ها در این زمینه، به بررسی و نقد ترجمه خطبه مشهور «شقشقیه» با تکیه بر الگوی نقد پیتر نیومارک (1988) بپردازد. یافته های این پژوهش که با روش توصیفی - تحلیلی، نگاشته شده، نشان می دهد که مترجم در ترجمه واژگان بیش تر از راهکار انتخاب معادل فرهنگی و در ترجمه استعارات، بیشتر از راهکار بازسازی تصویر استعاری استفاده کرده است. وی هر چند روش تحت اللفظی را برگزیده است اما از حیث ساختارهای دستوری، تابع بی قید و شرط متن مبدأ نبوده و مواردی از تغییر در ترجمه اش وجود دارد؛ این تغییرات گاهی به خاطر مسائل ایدئولوژیک و گاهی نیز به دلایل زبانی اتفاق افتاده است.
۱۰.

بررسی و نقد ترجمه لایه بلاغی و ایدئولوژیک نامه 28 نهج البلاغه از منظر سبک شناسی لایه ای (مطالعه موردی: ترجمه سیدجعفر شهیدی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۹)

کلید واژه ها: سبک شناسی لایه ای لایه بلاغی و ایدئولوژیک نامه 28 نهج البلاغه ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۳۴۹
بدون شک نقد و بررسی ترجمه های نهج البلاغه، با رویکردها و روش های نوین علمی، امری ضروری و انکارناپذیر است؛ پژوهش حاضر قصد دارد تا با هدف تبیین انتخاب های ترجمه ای و با تکیه بر نظریه سبک شناسی لایه ای، دو لایه بلاغی و ایدئولوژیک در ترجمه نامه 28 نهج البلاغه از شهیدی را بررسی کند و نحوه برخورد مترجم با ویژگی های بلاغی و ایدئولوژیک متن را مشخص گرداند. آنچه که این پژوهش بدان دست یافته است، نشان می دهد که مترجم، تغییرات متعددی در بلاغت ساختاری، زبانی، موسیقایی و بینافردی، ایجاد کرده است. این تغییرات بیش از هر چیز به خاطر تعمّد مترجم بر تصویرسازی و سجع پردازی است. همچنین، ترجمه شهیدی نسبت به متن مبدأ، دارای موارد بیشتری از موضع گیری های ایدئولوژیک، به ویژه در تغییر صورت های مجهول به معلوم فعل است.
۱۱.

تحلیل انتقادی کتاب فلسفة البلاغة بین التقنیّة و التطوّر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال هجدهم تیر ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۵۶) 59-73
تعداد بازدید : ۴۲۴ تعداد دانلود : ۲۳۴
تحلیل انتقادی کتاب های مختلفی که در زمینه های گوناگون علمی نگاشته می شود یکی از بایدها و ضرورت ها و زمینه های مهم فعالیت نقادان است. علم بلاغت هم به هیچ روی از این قاعده برکنار نیست و ازآن جاکه امروزه در زمرة علوم روزآمد و مهمی است که نویسندگان و پژوهش گران زیادی در آن وارد می شوند و نظرات مختلفی ارائه می دهند بایسته است تا این آثار متنوع با نگاهی دانشگاهی و ضابطه مند نقد و بررسی شود. بر این اساس، بررسی انتقادی کتاب فلسفة البلاغة بین التقنیة و التطور اثر رجاء عید استاد دانشگاه بنها مصر، به منزلة مسئلة اصلی این پژوهش انتخاب شده است. مهم ترین یافته های این پژوهش، که با روشی تحلیلی انتقادی نگاشته شده، بیان گر این مطلب است که در این کتاب نویسنده سعی دارد با نگاهی نو به مباحث بلاغت منطق محوری و فلسفه مآبی و کلام اندودیِ بلاغت را به نقد بکشد و در این کار تاحد زیادی موفق است، اما هنگام ارائة طرحی نو و جای گزینی برای تقسیم بندی های منطقی و مباحث فلسفی و کلامی راه به جایی نبرده است.
۱۲.

نقدی بر انتخاب های واژگانی محمد دشتی در ترجمه نهج البلاغه از منظر سطح معنایی لغوی گارسس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۹ 32 - 9

کلید واژه ها: نهج البلاغه محمد دشتی ترجمه الگوی گارسس واژگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۹ تعداد دانلود : ۴۶۳
این پژوهش در نظر دارد تا انتخاب های واژگانی ترجمه محمد دشتی از نهج البلاغه امام علی (ع) را بر اساس سطح معنایی لغوی الگوی ارزیابی ترجمه گارسس بررسی و نقد نماید. برای این منظور، ابتدا سطح معنایی لغوی گارسس در حیطه ارزیابی ترجمه توضیح داده می شود و آنگاه با کمک نمونه گیری تصادفی، نمونه های قابل کاربست این نظریه به عنوان داده های مقاله ارائه می شود. این پژوهش روشن می کند که دشتی در انتخاب های واژگانی خود، بیش از هر چیز به بسط واژگانی در قالب های مختلف و از همه مهم تر، به بسط تفسیری و ایدئولوژیک روی آورده است. او ابهام های واژگانی کلام امام علی (ع) را به کلّی از میان برده، یا تفسیر به رأی کرده است و تلاش داشته هیچ واژه مبهمی در ترجمه اش وجود نداشته باشد.
۱۳.

دراسة نقدیة تحلیلیة لکتاب بررسی جنبه های هنری معناییِ شعر معاصر عرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال هجدهم بهمن ۱۳۹۷ شماره ۱۱ (پیاپی ۶۳) 61-78
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۲۴۲
لاشک أن لنقد الترجمة مکانته فی الأوساط العلمیة، إذ أن النقد الصائب یصحح وینقح الترجمة ویجعل مرآة واضحة أمام المترجم لیشاهد محاسن عمله ومعایبه. نظرا لهذه المکانة تسعی هذه الأوراق البحثیة من وراء تقدیم تحلیل نقدی لترجمة سید حسین سیدی بعنوان بررسی جنبه های هنری معناییِ شعر معاصر عرب لکتاب عزالدین إسماعیل المعنون ب الشعر العربی المعاصر، قضایاه وظواهره الفنیه والمعنویة . ینقسم هذا التحلیل النقدی بالاعتماد علی المنهج التحلیلی الوصفی إلی قسمین، قسم یعالج المحتوی وقد تمسکنا فی هذا القسم بالنص الأصلی لأن الترجمة لم تکن تفیدنا فی هذا المضمار، وقسم آخر یتعلق بکیفیة الترجمة من حیث المعنی والبنیة. تبین نتائج هذا البحث أن الکتاب مع أنه قد مرت سنوات عدة من طبعه یتمتع بالجامعیة والشمول والجدة ولکنه من حیث منهج العرض والتقدیم لایخلو من بعض العیوب المنهجیة. هذا وفی قسم الترجمة نشاهد أنواعا مختلفة من الضعف واللبس وعدم الرصانة وتحریف المعنی والدلالة، لاسیما فی ترجمة الشواهد الأدبیة والشعریة
۱۴.

گرایش های ریخت شکنانه در ترجمه داریوش شاهین (1361) از نامه سی و یکم نهج البلاغه با تکیه بر نظریه آنتوان برمن (2010)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۰ 47-85

کلید واژه ها: نهج البلاغه امام علی (ع) ترجمه فارسی داریوش شاهین گرایش های ریخت شکنانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۶ تعداد دانلود : ۵۴۵
با این که ترجمه داریوش شاهین از نهج البلاغه، جزء اولین ترجمه های معاصر است؛ اما کم تر توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. پژوهش حاضر در صدد است تا با روشی تحلیلی- توصیفی و با استناد به نظریه گرایش های ریخت شکنانه آنتوان برمن (2010) و با رویکرد مقابله متن مب دأ و مقصد، بخشی از این ترجمه- یعنی نامه حضرت علی (ع) به امام حسن (ع)- را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد و میزان چرایی ریخت شکنی های موجود در آن را نشان دهد. در این پژوهش مشخص شد که در ترجمه شاهین، مواردی چون عقلایی سازی، واضح سازی، اطناب، تضعیف کیفی و کمّی، آراسته سازی، تخریب ضرب آهنگ متن و تخریب سیستم بندی های متن، به شکل معناداری دلالت های متن اصلی را دچار تغییر کرده است .
۱۵.

نقد واژگانیِ ترجمه موسوی گرمارودی از قرآن کریم (با تکیه بر سطح معنایی لغوی گارسس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۷

کلید واژه ها: ترجمه قرآن کریم واژگان موسوی گرمارودی الگوی گارسس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳۲ تعداد دانلود : ۱۵۳۴
یکی از نقدهایی که بر ترجمه های متون مختلف از جمله قرآن کریم، قابل اعمال است، نقد واژگانی می باشد. از جمله الگوهای ارائه شده در این نوع نقد، مبتنی برآرای گارسس است. پژوهش حاضر در نظر دارد تا انتخاب های واژگانی ترجمه موسوی گرمارودی از قرآن کریم را براساس سطح معنایی لغوی الگوی گارسس، مورد نقد و ارزیابی قرار دهد. برای این منظور ابتدا و به طور مختصر نظریه گارسس معرفی و سپس موارد قابل کاربستِ این نظریه بر مثال های مستخرج از ترجمه مذکور، تحت عناوین جداگانه و به طور مفصل، ذکر می شود. مهم ترین یافته های این پژوهش که با روشی تحلیلی – توصیفی نگاشته شده، بیانگر آن است که واژگان ترجمه گرمارودی از منظر مؤلفه های نظریه گارسس، قابل نقد و ارزیابی است. این ترجمه هم توضیحی توضیح تفسیری و واژگانی است و هم موارد بی شماری از همانندی و معادلسازی معادل مرسوم و غیر مرسوم ، قبض و بسط واژگانی و همچنین انتقالِ ابهام را در خود دارد.
۱۶.

بازتاب ترجمه شعر معاصر فارسی در جهان عرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبیات تطبیقی دوره پنجم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)

کلید واژه ها: ترجمه شعر معاصر فارسی زبان عربی جهان عرب

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ترجمه
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات تطبیقی تطبیق ادبیات فارسی و ادبیات عرب
تعداد بازدید : ۱۳۴۶ تعداد دانلود : ۱۶۷۲
در نیمه اول قرن بیستم با ترجمه ادب قدیم فارسی، نخستین گام های معرفی شعر و ادب فارسی به جهان عرب برداشته شد و در اندک زمانی شعرهای شاعران بزرگی چون فردوسی، مولوی، حافظ، سعدی، عطار، نظامی و خیام به زبان عربی نیز ترجمه و منتشر شد، زان پس، مترجمان عربی روی به سوی ترجمه ادبیات معاصر فارسی نهادند. با توجه به این که شناسایی روند ترجمه ادبیات فارسی در دوره معاصر، بیانگر چگونگی عملکرد مترجمان و نمایانگر چالش ها و راهکارهای ترجمه ادبیات معاصر فارسی برای حضور در عرصه جهانی است، پژوهش حاضر بر آن است که با تکیه بر روش توصیفی، جریان ترجمه شعر معاصر فارسی به زبان عربی را مورد کاوش و بررسی قرار دهد تا بدین وسیله بستر ارتباطات ادبی و فرهنگی بین دو زبان همچون سابق فراهم شود. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که شعر معاصر فارسی در سال 1329ه .ش با ترجمه دیوان «پیام مشرق» توسط عبد الوهاب عزام به جهان عرب راه یافت. از سال 1379ه .ش روند ترجمه شعر سرعت گرفت و در سال های 1384ه .ش تا 1388ه .ش آثار بسیاری ترجمه و به جهان عرب ارائه شد؛ البته وضعیت ترجمه شعر در سال های اخیر با ضعف و رکود همراه شده است که توجه و تلاش دانشگاه ها، مراکز فرهنگی و مؤسسات نشر آثار را می طلبد تا به حمایت مترجمان همت گمارند و به ترجمه ادبیات فارسی، بیشتر توجه کنند.
۱۷.

ترجمة عربی مقوله های فرهنگی داستان فارسی شکر است از محمدعلی جمال زاده بر اساس نظریة نیومارک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۷

کلید واژه ها: فارسی شکر است ترجمة عربی مقوله های فرهنگی پیتر نیومارک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۲ تعداد دانلود : ۵۷۹
بررسی و نقد چگونگی انتقال عناصر فرهنگی داستان فارسی شکر استاثر محمدعلی جمال زاده از فارسی به عربی با استفاده از الگوی پیتر نیومارک در تقسیم بندی مقوله های فرهنگی و راهکارهای ترجمة آن، هدف این پژوهش است. مهم ترین یافته های پژوهش حاضر که با روشی توصیفی تحلیلی نوشته شده، بیانگر این مطلب است که داستان فارسی شکر استتمام پنج دستة مقولة فرهنگی مورد نظر نیومارک را دارد و مترجم برای ترجمة این داستان، بیشتر از راهکار «معادل فرهنگی» سود جسته است و بدین صورت، ترجمه ای مخاطب محور ارائه کرده است.
۱۸.

الترجمه والتناصّ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در زبان و ادبیات عربی بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۲

کلید واژه ها: التناص العربیه الترجمه الفارسیه النص المصدر النص الهدف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۹ تعداد دانلود : ۶۶۲
یقوم هذا البحث الذی ینتهج المنهج التحلیلی الوثائقی بعرض عابر لنظریات الترجمه مبیّنا أنّ هذه النظریات تعتمد فی الکلّ علی مبدأ التّکافؤ الترجمی بأنواعه المختلفه؛ ویهدف إلی تقدیم نظریّه جدیده فی مجال دراسات الترجمه معتمداً علی نماذج من الترجمه المنظومه من العربیه إلی الفارسیه التی لم یهتمّ بها الدارسون ولم یعالجها رغم أهمیتها وقیمتها. تتأسّس هذه النظریّه علی دور التناصّ فی عملیّه الترجمه الذی أشیر إلیه عابره فی بعض الکتب التراثیه البلاغیه. یتمظهر هذا التناص فیما بین النصین المصدر والهدف کما ینصع فیما بین النص الهدف والنصوص المماثله فی اللغه المنقول إلیها.
۱۹.

التلطف والمحظور فی تفسیر الکشاف للألفاظ الجنسیه فی لغه القرآن الکریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در زبان و ادبیات عربی پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۳

کلید واژه ها: القرآن اللغه الزمخشری التلطف المحظور الجنس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۶ تعداد دانلود : ۵۸۱
قصدت هذه الورقات الکشف عن التلطف والمحظور فی تفسیر الکشاف للألفاظ الجنسیه فی لغه القرآن الکریم، والدراسه، إذ قصدت ذلک، فإنها اتکأت علی مرجعیتین: أ- کشاف الزمخشری، ب- اللسانیات الاجتماعیه. فأما اللسانیات الاجتماعیه فاستعانت بها الدراسه لتبیان المقصود ببابی التلطف والمحظور، مصطلحاً ومفهوماً وقواعد اجتماعیه، وکذلک فی تبیان موقع الألفاظ الجنسیه من المحظور ومما یتلطف فیه؛ وأما الکشاف للزمخشری فجاء لتبیان الأبعاد التفسیریه الدینیه والاجتماعیه والثقافیه لما هو محظور ولما هو متلطف فیه من تلک الألفاظ. هذا، وانطوت الدراسه علی نتائج أخری ظاهره.
۲۰.

انواع «ی» در زبان فارسی امروز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۱)

کلید واژه ها: دسته بندی انواع دستور زبان زبان فارسی امروز «ی»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۰۹ تعداد دانلود : ۱۷۹۱
یکی از مباحث مهمی که در دستور زبان فارسی کمتر مورد توجه قرار گرفته است، مبحث چندگونگی «ی» در این زبان است، «یائی» که هم در مقام واژه، هم در مقام تکواژ تأثیر فراوانی بر غنای زبان فارسی دارد اما دستور نویسان فارسی هیچ گاه این مقوله را به طور مشخص و مستقل مطرح نکرده اند و غالبا در خلال مباحث دیگر مثل «معرفه و نکره»، یادی هم از «ی» کرده اند. پژوهش حاضر که با روش تحلیلی-توصیفی نگاشته شده است، در صدد است تا خلأ مذکور را پر کند و با نگاهی دوباره به مسأله «ی» یک دسته بندی جامع و نو از آن ارائه دهد؛ مهمترین یافته های این پژوهش بیانگر آن است که انواع مختلفی از «ی» از دید دستور نویسان دور مانده است که از قضا کاربرد فراوانی در زبان فارسی دارد، انواعی مانند «ی» تأکید قید و «ی» زمینه ساز وصف.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان