درخت حوزه‌های تخصصی

در این مقاله، نقش ماهواره و برنامه های ماهواره ای در وضعیت و فرسایش هویت فردی، اجتماعی، ملی و دینی شهروندان مطالعه شده است. امروزه با رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات، برنامه های ماهواره ای با نفوذ پذیری و فروریزی فزاینده مرزها و گسترش برخوردهای فرهنگی موجبات تزلزل عرصه های اجتماعی و فرهنگی به عنوان منبع هویت یابی سنتی جوامع را فراهم ساخته اند. با توجه به اهمیت خاص هویت در ابعاد فردی، اجتماعی، ملی و دینی آن به عنوان مؤلفه ی کلیدی فرهنگ و نقش وسایل ارتباط جمعی به ویژه ماهواره بر آن، در دهه های اخیر، نظریه ها و دیدگاه های مختلفی از سوی صاحب نظران علوم انسانی، ارتباطات و مطالعات فرهنگی در این زمینه رشد یافته است. این دیدگاه ها با ارایه رویکردهای خوش بینانه و بدبینانه و افراطی، تفریطی و بینابین، به تحلیل نقش و ابعاد اثرگذاری ماهواره بر هویت پرداخته اند. با توجه به مباحث نظری فوق، این مقاله با هدف شناسایی اثرات ماهواره بر هویت در سطوح و ابعاد فردی، اجتماعی، ملی و دینی آن تدوین یافته و به مطالعه رابطه بین میزان استفاده از ماهواره و وضعیت هویت پاسخگویان پرداخته شده است. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و داده های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه توأم با مصاحبه جمع آوری گردیده است. اعتبار و روایی مقیاس های تحقیق با توجه به نتایج از آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان شهر کاشان در سال 1389 می باشند که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 456 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیده اند. یافته های تحقیق رابطه بین میزان استفاده از ماهواره و وضعیت هویت را مورد تأیید قرار داده است. فعالیت های آماری مربوطه که با توجه به رتبه ای بودن متغیرهای تحقیق از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است رابطه معنادار بین میزان استفاده از ماهواره و هویت را نشان می دهد. نتایج آزمون فوق بیانگر همبستگی میزان استفاده از ماهواره با هویت اجتماعی ( 39/0- =r s)، هویت ملی (69/0- =rs) و هویت  دینی (36/0- =rs) می باشد. نوع رابطه منفی بوده و رابطه معکوس بین متغیرهای تحقیق را نشان می دهد. بر این مبنا، با افزایش میزان استفاده از ماهواره شاهد کاهش میزان هویت اجتماعی، ملی و دینی خواهیم بود. همچنین، یافته های تحقیق رابطه معنی داری بین دو متغیر میزان استفاده از ماهواره و میزان هویت فردی را نشان    نمی دهد.

ارزیابی و تعیین اهمیت و جایگاه هر یک از راهبردهای سازمانی، تأثیر به سزایی در تصمیم گیری های راهبردی، تخصیص منابع و طرح های توسعه رسانه ملی دارد، در این میان، اگر چه روش ها و الگوهای متعددی برای سنجش و ارزیابی عملکرد سازمان وجود دارد، مسئله مهمی که در استفاده از آنها مطرح می شود، این است که کدام روش نزدیک ترین تخمین به واقعیت را در اختیار کاربران و مدیران رسانه قرار می دهد. روش سنجش متوازن (بی.اس.سی) را می توان از جمله روش های نوین ارزیابی یکپارچه عملکرد سازمان دانست که با رویکردی متوازن به ابعاد مختلف سازمان ، راهبردهای سازمانی را به راهکارهای اجرایی ترجمه می کند . بر همین اساس، در این پژوهش ضمن معرفی مدلی جامع برای سنجش متوازن عملکرد رسانه ملی، ترکیب بهینه ای از شاخص های کمی ارزیابی عملکرد به روش سنجش متوازن ارائه شده و در چارچوب نظرسنجی از خبرگان، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، شاخص های ارزیابی متوازن شبکه خبر سیما رتبه بندی شده اند. نتایج نشان داد که بین بخش های سه گانه مدل سنجش ارزش عمومی در ارزیابی عملکرد شبکه خبر تفاوت معنی داری وجود دارد ، در این میان، شاخص های مربوط به خلق ارزش عمومی بیشترین اهمیت را دارند ، شاخص های مربوط به ظرفیت عملیاتی در رتبه دوم و در نهایت، شاخص های مربوط به توسعه پشتیبانی در رتبه سوم قرار می گیرند.

اگر جامعه شناسى معاصر فرانسه را دقیق تر بررسى کنیم، نکته اى توجه ما را به خود جلب مى کند، و آن تردید درباره امکان دستیابى به درک نظام یافته از مفهوم جامعه است. شک درباره تصور از جامعه به منزله تمامیت و ساختمانى متشکل از ساختارها، نهادها و روابط اجتماعى با انتقادهاى اخیر افرادى مانند پیر بوردیو یا آلن تورن از جامعه شناسان نامدار در این کشور ارتباط نزدیک دارد. گرایش دیگرى که در کنار اختلاف نظر درباره فهم نظام یافته از جامعه در جامعه شناسى فرانسه موجود هست، سوژه اى و فردى کردن جنبه اجتماعى است که در جریان آن وجوه اجتماعى تا سطح ساختارهاى فردى، تجربه ذهنى و کنش هاى متقابل خُرد اجتماعى تقلیل داده مى شود. طیف گسترده اى از جامعه شناسان فرانسوى را مى توان در ردیف افرادى قرار داد که از این جریان حمایت مى کنند: از برنارد لاهیر و ژان ـ کلود کافمن ، که از هواداران ذهنى و فردى کردن جنبه اجتماعى هستند، تا نظریه پردازان پسامدرن جامعه شناسى در فرانسه که بر فرایندهاى اجتماعى فردى شدن و انعطاف پذیرى، فروریختگى اجتماعى و عدم ثبات تأکید دارند، به طورى که در چارچوب این رویکرد دیگر از جامعه نظام یافته، با ثبات و متمایز از دیدگاه کارکردى و نهادى نمى توان سخن گفت. این ها تردید دارند که جامعه کنونى را بتوان جامعه «مدرن» نامید. البته مفهوم «پسامدرن» با تعبیر این ها، به معناى «پایان مدرن»، شروع عصر جدید و حتى «پایان تاریخ» نیست، بلکه بیشتر تلاش دارند پسامدرن را «به شیوه اى خاص در مقابل و در قیاس با مدرن تعیین و تعریف کنند». هدف نظریه پردازان پسامدرن جامعه شناسى فرانسه یافتن گزینه اى در برابر جامعه شناسى امروزى و «پایان دادن به روایت هاى بزرگ» است، البته «پسامدرن» با این تعبیر مدل فکرى براى انحلال مدرن نیست، بلکه تلاش براى تعریف مدرن به شکلى است که «موضوع پروژه مدرن، ارکسترى محدود و قابل دسترسى از واقعیت» باشد. پسامدرن مفاهیمى مانند «دوگانگى» ، «از هم گسیختگى» ، «قوه تخیل» ، «دورگه اى» ، «فوق پیچیدگى» ، «هرج ومرج» ، «خلسه» و «برساخت» را جایگزین مقولات مدرن مانند «کار»، «توسعه»، «خرد»، «طبیعت» و «نظم» کرده است. منشأ تفکر پسامدرن به جنبش هاى آوانگارد در دوران میان دو جنگ اول و دوم جهانى (مکتب دادا، سوررئالیسم و کالج جامعه شناسى) برمى گردد. ادگار مورن، میشل مافزولى و برونو لاتور، همچنین ژان بودریار، از جمله نظریه پردازان پسامدرن جامعه شناسى کنونى در فرانسه هستند. کالج جامعه شناسى که در سال 1937 توسط ژرژ باتاى ، روژه کالوا و میشل لریس بنیان گذاشته شد، نخستین جلوه و نقطه ارجاع جامعه شناسى پسامدرن در فرانسه است، پس با بررسى کالج آغاز مى کنیم.

اکنون انسان در عصر ارتباطات و با وجود پدیده هایی از قبیل وبلاگ ها می تواند به دور از محدودیت های رسانه های پیشین آزادانه تصورات و نگاه خود را به درون و برون در فضای مجازی اینترنت بسط دهد. وبلاگ ها در دنیای امروز در حکم رسانه ای اند که نهادهای حکومتی بر آن ها نظارت کامل نمی کنند و به سبب ویژگی های خود توانسته اند محدودیت و موانع رسانه های پیشین را حذف کنند و از توان و آزادی بیشتری در تبادل اطلاعات و آرا برخوردار شوند. بنابراین، با این که وبلاگ نویسی توجه علم را به خود جلب کرده است، کار کمی در مورد اخلاق وبلاگ نویسی انجام شده است و در این زمینه گاهی با محدودیت هایی روبه رو بوده اند. در این مقاله، برای گردآوری داده ها و بررسی جایگاه اخلاق در وبلاگ از روش کتابخانه ای استفاده شده است. در نهایت، کدهای اخلاقی وبلاگ نویسی در چهار زمینه گفتن حقیقت (truth telling)، پاسخ گویی (accountability)، به حداقل رساندن آسیب (minimizing harm)، و نسبت دادن (تخصیص) (attribution) شناسایی شدند.

بازار آمل از پیشینه تاریخی، موقعیت جغرافیایی و تنوع کارکردی خاصی در منطقه شمالی کشور برخوردار است و در مقایسه با دیگر بازارهای شهری ایران کارکردهای گوناگونی را در خود متحقق کرده است. بازار آمل عملکرد های چندگانه همزمانی مانند بازارهای دائمی، بازارچه های محلی و نیز بازار هفتگی را دارا است که سبب استقرار فضاهایی با کاربری مسکونی در کنار مکان های تجاری در کالبد بازار شده و در نتیجه این پیوستگی فضایی، نیازهای ساکنان محله های مجاور و کل شهر را در دوره های مختلف تاریخی درون بازار تامین گشته است. در این مقاله نقش کارکردی بازار در مناسبات شهر آمل مورد بررسی قرار گرفته است، بنابراین موقعیت و کارکردهای بازار در روند ساخت و گسترش کالبدی شهر بررسی می شود تا نقش آن در شکل دهی ساخت فضایی شهر و تأسیس و تداوم حیات نهادها (مراکز اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) در گذشته و حال مشخص گردد. نتایج این بررسی نشان می دهد، کارکردهای اجزای ...

آیین های سوگواری ماه محرم در شهر اردبیل پدیده مذهبی ساده ای نیست، بلکه چنان کیفیتی را داراست که خصایص یک نمود زنده و فعال فرهنگی و اجتماعی را آشکار می سازد. هدف این مقاله درک و توصیف دقیق مراسم عاشورا در جامعه اردبیل به عنوان میراثی فرهنگی در زمان کنونی و تحلیل مردم شناختیکارکردهای اجتماعی این مراسم در جامعه مورد بررسی است. مقاله حاضر می کوشد با تکیه به روش مردم نگاری، توصیفی جامع، عینی و بدون استنتاج ارزشی از سنن و رسوم عزاداری حسینی در اردبیل ارائه دهد و بر مبنای نظریات امیل دورکیم و کلیفورد گیرتز کارکردهای این مراسم را در حیات اجتماعی و فرهنگی مردم بررسی کند. یافته های تحقیق در دو دسته کلیِ «ترتیب و کیفیت برگزاری مراسم عزاداری» و «علائم و نشانه ها در مراسم عزاداری» موضوع بندی شده اند. نتیجه کلی آن است که افراد با شرکت در مراسم عاشورا، هویت جمعی و تشخص اجتماعی می یابند و فردیت آن ها در خدمت «وجدان جمعی» قرار می گیرد. علائم و نمادهای به کاررفته در مراسم عزاداری که مأخوذ از نظام فرهنگی جامعه مورد بررسی است، تعلق عزاداران به یک جمع مشخص را نشان می دهد.