درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهش با هدف مقایسه، شناخت و تحلیل جامعه شناختی مداحی های سنتی و مدرن در یک دهه اخیر از نظر محتوا، ادبیات، سبک اجرا تدوین یافته است. چارچوب نظری، ترکیبی از نظریه های جامعه شناسی مناسک دینی دورکیم، گیرتز و برگر می باشد. روش تحقیق اسنادی، تکنیک تحلیل محتوا و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه معکوس است. براساس یافته ها، مداحی های مدرن دارای درون مایه احساسی و عاطفی، ادبیات عامیانه، عاشقانه، تحقیرآمیز و محتوایی با مضمون عشق زمینی و اظهار ارادت به مولا و مراد، سبک شور، هیجان آفرینی بسیار زیاد، سیستم نورپردازی و صوتی حرفه ای و مدیریت صحنه حرفه ای مداح می باشند. در حالی که، مداحان سنتی بیشتر بر توصیف مظلومیت اهل بیت(ع) تأکید دارند و اغلب از ادبیات رسمی، درون مایه احساسی و اخلاقی، سبک واحد و زمینه استفاده می کنند. در مجموع، هر دو نوع مداحی عاری از غنای محتوایی هستند و در مقابل صورت گرا، هیجان آفرین و نمایش محور هستند.

عرصه اداره فرهنگ، عرصه ای گسترده و عمیق است. در این میان عوامل متعددی می تواند فرهنگ را تحت تأثیر خود قرار داده و آن را دگرگون سازد. صیانت فرهنگی به هویتی اشاره دارد که در طول زمان فرهنگ را از انحطاط باز داشته و سعی در ایجاد تحولی مثبت در آن دارد. در میان تلاش های بسیاری که در طول زمان برای ایجاد ثبات و ارتقاء فرهنگ صورت پذیرفته، این تحقیق نیز تلاشی برای بازشناسی عوامل مؤثر برای صیانت فرهنگی است. بدین منظور، ابتدا به تعریف فرهنگ پرداخته و سپس با معرفی صیانت فرهنگی، عوامل مؤثر بر آن تبیین شده که عبارت اند از: عوامل ذاتی (ارتباط متناسب باورها، ارزش ها، مصنوعات و قدرت سطوح فرهنگی)؛ عوامل درونی(جامعه پذیری، نظارت و کنترل اجتماعی و نهادی سازی)؛ عوامل بیرونی (تبادل و هجوم فرهنگی). بر این اساس، با مراجعه به خبرگان عرصه فرهنگ، اثرگذاری هریک از عوامل و میزان آن مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. در پایان، مبتنی بر نتایج این پژوهش، راهکارهایی جهت اقدام مؤثرتر در اداره فرهنگ ارائه می گردد.

در عصر حاضر نظام خانواده دچار مشکلات و چالش های اساسی گردیده است .اختلافهای خانوادگی،طلاق،فرزندان بی سرپرست و بزهکاری نوجوانان و جوانان،نشان دهندة مشکلات اساسی در خانواده های ماست.بخشی از این مشکلات،نشانگر ضعف در برنامه ریزی،تصمیم گیری و سازمان دهی می باشد که در مدیریت خانواده تجلی می یابد.بنابراین به نظر می رسد خانواده ها برای غلبه بر این مشکلات نیازمند به بازنگری در نوع مدیریت خود برای رویارویی با پیچیدگی های زندگی کنونی،از جمله تربیت فرزندان و برقراری روابط مناسب با همسر می باشند. در بین صاحب نظران اسلامی مرحوم علامه طباطبایی با بهره گیری از اندیشه های اسلامی و تعقل و آزاد اندیشی صاحب نظراتی در خصوص مدیریت خانواده می باشد،که می تواند کمک شایانی به حل مشکلات مدیریت خانواده در وضعیت در حال گذار کشورمان بکند. لذا در این مقاله ابتدا گونه های مدیریت خانواده معرفی شده اند.سپس نظریه های مدیریت خانواده در نظریه های جامعه شناسی و دین اسلام مورد بررسی قرار گرفته اند.در ادامه نظر به اهمیت نظریه علامه طباطبایی خصوص مدیریت خانواده نظریه ایشان که بر تفکیک نقش ها و تعقل مبتنی است،مبسوط تر ارائه شده است.در پایان نیز ضمن نقد نظریه های مدیریت خانواده،الگوی مدیریت مشارکتی بر اساس آموزه های دینی و علمی برای خانواده اسلامی ـ ایرانی ارائه شده است.

این مقاله با فراهم آوردن همه روایت هایى که تاکنون از نظام بهره بردارى ارضى در کردستان قبل از اصلاحات ارضى سال 1342 ارائه شده، قصد دارد این قرائت ها را نقد کرده و نظام بهره بردارى از زمین در کردستان را خوانش مجدد کند و روایتى جدید را براى فهم بهتر نظام ارضى کردستان عرضه کند. براى عرضه این روایت از روش تحلیل روایت براى تحلیل روایت هاى موجود استفاده مى شود و از روش هاى کیفى مصاحبه و تحلیل اسناد و مشاهده میدانى استفاده مى کند تا داده هاى روایت جدید را فراهم آورد و روایت جدید را ساخته و ارائه کند. از مطالعات اسنادى و مصاحبه هاى نیمه سازمان یافته به گردآورى داده ها پرداخته شد و روایت هایى از جنس تاریخ شفاهى جمع آورى شد تا داده هاى مورد نیاز روایت جدید ساخته شوند. روایت هاى جمع آورى شده سپس دسته بندى و مورد تحلیل واقع شدند. نتایج به دست آمده از روایت هاى جمع آورى شده در این پژوهش ضمن تأیید این نکته که بعضى از روایت هاى موجود و مکتوب در مورد نظام بهره بردارى ارضى در کردستان نادرست اند، نشان مى دهند که نظام بهره بردارى ارضى در کردستان در دوره قبل از اصلاحات ارضى سال 1342 خورشیدى متفاوت از نظام بهره بردارى گروهى تحت عناوین مختلف مانند بنه و گاوبندى بوده است.

هدف این مقاله بررسى فرآیند و پیامدهاى اجتماعى برچسب در مبتلایان به اچ اى وى/ایدز در شهر مشهد مى باشد. روش تحقیق، کیفى و تکنیک آن، مطالعه موردى (سرگذشت پژوهى) مى باشد. جامعه مورد بررسى کلیه بیماران اچ اى وى یک مرکز درمانى عفونى رفتارى واقع در شهر مشهد بود که گزینش آن ها به صورت هدفمند و بر اساس شیوه ابتلا صورت گرفت. داده ها با استفاده از مصاحبه هاى عمیق و نیمه متمرکز جمع آورى شد. نتایج نشان مى دهد که انگ (برچسب زنى) در نقض حقوق انسانى و عدم پایبندى به درمان تأثیر دارد. یافته هاى این تحقیق همسو با تحقیقات دیگرى در داخل و خارج از ایران، نشان مى دهد که انگ اچ اى وى هم ابعاد شخصى و هم ابعاد عمومى دارد. معمولا علاوه بر بیمار، کسان دیگرى که به نحوى با بیمار در تماس هستند، ممکن است در برابر بیمارى واکنش نشان دهند. این واکنش ها به شکل گرفتن تفسیرهاى شخصى درباره بیمار کمک مى کند و مى تواند چالش هایى براى درک از خویشتن و نیز روابط تثبیت شده او به وجود آورد. محقق نتیجه گرفت که در هر حال داغ ننگ از باورها و برداشت هاى کلیشه اى سرچشمه مى گیرد و بدین جهت بهداشت فرد و جامعه را تحت تأثیر قرار مى دهد.

این مقاله ضمن تبیین سیر تحول از رویکرد چند رشته­ای در مطالعات شرق شناسی قرن نوزده و نیمه نخست قرن بیستم به رویکرد میان رشته­ای در مطالعات پسااستعماری در نیمه دوم قرن بیستم، با نگاهی تاریخی و تحلیلی، به تشریح مراحل گذار از مطالعات چند فرهنگی به مطالعات میان فرهنگی می­پردازد و تحولات روش شناختی از چند رشتگی به سوی میان رشتگی و پیامدهای این تحول در تحلیل­های شرق شناسانة محققان و متخصصان دانشگاهی غربی و تعامل رشته­های مختلف علمی در دوران مطالعات پسا استعماری را مورد تجزیه و تحلیل قرار می­دهد. در پاسخ به این پرسش که چرا شرق شناسی اساساً بر رویکرد چند رشته­ای و مطالعات پسا استعماری بر رهیافت میان رشته­ای استوار بوده است، این مقاله به بررسی عوامل درونزا ناشی از ماهیت تلفیقی و چند گونة شرق شناسی علمی و عوامل برونزا ناشی از تأثیرگذاری قدرت­های استعماری بر مستشرقین غربی برای پژوهش دربارة کلیه جنبه­های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، تاریخی و ادبی جوامع مشرق زمین می­پردازد و با رویکردی تبیینی، دلایل اهتمام به رویکرد بینا فرهنگی در مطالعات پسا استعماری را با توجه به تأکید بر انجام تحقیقات میدانی و پیمایشی از رهگذر پیوند معرفتی و روشی بین علوم زیباشناختی و واژه شناختی، مردم شناسی و جامعه شناسی، جغرافیا و علوم سیاسی و همکاری میان رشته­ای بین شرق شناسان بومی مورد بررسی قرار می­دهد.

تلفن همراه یکی از پدیده های نو ظهور عصر الکترونیک و دنیای دیجیتال است که در دهه اخیر جای خود را بین افراد خانواده به ویژه جوانان در همه جهان، از جمله ایران باز کرده است. تعداد مشترکین تلفن همراه در سراسر جهان از 4/12 میلیون در سال 1990به 3/5 میلیارد تا پایان 2010 رسید و تخمین زده میشود نرخ نفوذ این فنآوری در سال 2013 به 95 درصد خواهد رسید. در ایران نیز تعداد کاربران با یک رشد سریع از 3/4 میلیون در سال 2004 به 41 میلیون در سال 2008 رسید و تخمین زده میشود تا سال2012 نرخ نفوذ تلفن همراه به بیش از 80 درصد برسد. تلفن همراه میتواند دارای آثار اخلاقی و اجتماعی مثبت و منفی باشد ولی اکنون بسیاری از خانواده ها بدون توجه به تبعات منفی این فنآوری برای فرزندان خود تلفن همراه تهیه میکنند. لذا بر آن شدیم با استفاده از نظریه استفاده و خشنودی، مطالعه ای درباره الگوی استفاده از تلفن همراه در بین دانشجویان دختر و پسر ساکن در خوابگاه های دانشگاه علوم پزشکی یزد انجام دهیم. این مطالعه توصیفی از نوع مقطعی است. جامعه مورد مطالعه دانشجویان دختر و پسر ساکن در خوابگاه های دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد هستند که 245 نفر از آنها به طور تصادفی انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته ای با روایی و پایایی مورد تایید بود. پس از تکمیل پرسشنامه ها، داده ها با استفاده از نرم افزار آماری اس پیاس اس و آزمون های آماری آنوا، کای اسکوآر و تیتست مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های این مطالعه نشان میدهند که 53 درصد از دختران و 39 درصد از پسران بعد از ورود به دانشگاه صاحب تلفن همراه شده اند (سطح معنیداری <0.05 ) . 14درصد از دختران و 24 درصد از پسران بعد از خرید تلفن همراه دچار اختلال خواب بیشتری شده اند (سطح معنیداری <0.05 ). با توجه به نتایج این مطالعه آشنا کردن دانشجویان با مزایا و معایب تلفن همراه از راه رسانه های ارتباط جمعی، کمپانیهای تلفن همراه، توزیع بسته های آموزشی به وسیله دفاتر مرکز خدمات ارتباطی و دفاتر فروش سیم کارت و تلفن همراه که باعث گسترش فرهنگ صحیح استفاده از این فنآوری و ارتقاء سلامت دانشجویان و در نهایت جامعه میشود، را پیشنهاد میکنیم.

رضایت شغلی موضوعی است که بسیاری از کارکنان با آن دست به گریبان اند؛ چه افراد جویای کار که می خواهند برای اولین مرتبه محیط کار را تجربه کنند، و چه کسانی که سال هاست که در حرفه خود مشغول اند و از مشکلات آن رنج می برند. هدف اصلی این تحقیق بررسی رضایت شغلی و عوامل تاثیرگذار بر آن در میان کارمندان شهر اصفهان است. در این پژوهش با یک نمونه 384 نفری که با فرمول کوکران محاسبه گردیده است، نتایجی به جامعه آماری پژوهش بر اساس روش پیمایشی و استخراج داده ها از طریق نرم افزار آماری SPSS تعمیم داده شده است. با آزمون پیرسون در سطح 95/0 درصد اطمینان، تفاوت معنی داری بین میزان سنوات خدمت افراد و تحصیلات با رضایت از کار وجود داشت. همچنین نتایج تحقیق گویای وجود عدم رابطه بین دو متغیر جنسیت افراد و میزان عقاید مذهبی آنان با رضایت شغلی است.

شواهد ایران صد سال اخیر نشان دهنده عدم توزیع برابر فرصت ها و امکانات اجتماعی است و این مساله سبب نگرانی و دلمشغولی مورد توجه ویژه محققان و صاحب نظران این حوزه قرار گرفته است. قوم کُرد با جمعیت قریب به 5 میلیون از یک طرف و قرار گرفتن در مرزهای غربی کشور از طرف دیگر، بارها تحت تاثیر عواملی همچون تحرکات کشورهای خارجی و سیاست های غلط دولت مرکزی سبب شکل گیری جنبش های اعتراض آمیز و استقلال طلبانه این قوم بوده است. اما واقعیت این است که دولتهای مرکزی به ندرت در پی شناخت عوامل موثر بر همگرایی یا واگرایی ملّی این قوم بوده اند و بیشتر به رفتارهای آنها توجه کرده اند نه عوامل موثر بر شکل گیری کنش ها و رفتارها و نیات آنها، در این بین کردها از یک طرف خود را محروم از منابعی می دانستند که حق طبیعی آنها بود. تحقیق حاضر با هدف شناخت میزان هویت ملّی در بین شهروندان کُرد و رابطه آن با احساس عدالت به صورت ترکیبی از روش مطالعه کتابخانه ای و مطالعه میدانی انجام شد. در بخش مطالعه کتابخانه ای مبانی نظری هویت و احساس عدالت مورد بررسی قرار گرفته و نظرات اندیشمندان مختلف در مورد آنها بررسی شده است و در بخش مطالعه میدانی که به روش پیمایشی انجام شده، نظرات 299 نفر از شهروندان کُرد سنی و شیعه مذهب ساکن در شهرستان قروه به عنوان نمونه موردی از ابتدای خرداد ماه 1390 تا پایان تیرماه گردآوری شد و با استفاده از نرم افزار SPSS نظرات شهروندان مورد تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش 151 نفر شهروندان کُرد شیعه مذهب و 148 نفر شهروندان کُرد سنی مذهب شرکت داشتند. بررسی رابطه میان احساس عدالت شهروندان کُرد با هویت ملّی با استفاده از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین احساس عدالت شهروندان و هویت ملّی آنان همبستگی معناداری به میزان 49/0 وجود دارد و هر چه احساس عدالت بیشتر باشد، هویت ملّی شهروندان بالاتر است. همچنین نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که هر چه قدر احساس عدالت اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و زبانی شهروندان بالاتر باشد، هویت ملّی آنان قو ی تر است. بطور مشابه، یافته های پژوهش، رابطه بین هویت ملّی و مشروعیت شهروندان را تأیید نمود.