درخت حوزه‌های تخصصی

"آموزش فرایندی است که طی آن برقراری ارتباطی تعریف شده بین یاددهنده و فراگیر منجر به ارتقای دانسته‌ها، افزایش اطلاعات، کسب مهارت و به طور کلی بروز تغییرات به نسبت ثابت در توانایی‌های ذهنی و عملی یادگیرنده می‌شود. از این دیدگاه آموزش را می‌توان نوعی ارتباط دانست، نوعی ارتباط خاص که هدف آن تنها انتقال و یا تبادل پیام نیست. در سیستم آموزش هدف وقوع یادگیری است در حالی که در یک سیستم ارتباطی هدف انتقال پیام است. به همین منظور در این نوشتار از میان اجزا و عناصر اصلی سیستم آموزشی بستر و شیوة ارائة آموزش بررسی می‌شود. "

این مقاله تعدادی چند از نظریه‌های جامعه شناختی معاصر در باب جهانی شدن را به این دلایل، که به لحاظ تاریخی اغلب سطحی هستند، انواع مقاومتهای فرهنگی درمقبل معیار گستری جهانی را کمتر مورد توجه قرار میدهند، و نیز اغلب نقش دولت را در ترتیب دادن به واکنشهای معطوف به دگرگونی‌های جهانی نادیده می‌گیرند، مورد انتقاد قرار می‌دهد. مقاله به منظور دستیابی به دیدگاهی نقادانه، برمطالعات جرج ریتزر در مورد مک دونالدزی شدن، به ویژه کتاب اخیرش با عنوان جهانی شدن هیچ، تکیه میکند. ریتز بر این عقیده است که حجم زیادی ار فرهنگ جهانی داری ماهیت معتبری نیست، به زمان و مکان بی توجه است، و فرهنگهای محلی را از محتوای منحصر به فرد شان بری میسازد. نوشته های ریتزر به طور فزانیدهای جهت بدبینانه به خود گرفته اند و وابستگی مولف را به آرا ماکس وبر در باب عقلانی شدن جامعه تقویت میکنند. درمقابل عقاید ریتزر، این مقاله استدلال می کند که دو بعد مهم مقاومت فرهنگی در مقابل جهانی گرایی پوچ انگارانه موجود است: حضور چهره زیبایی شناختی قوی در زمینه فرهنگ و بسیج قدرت سیاسی با هدف مقاومت در مقابل معیار گستری جهانی. مقاله، طی استدلال فوق، مواردی چند را که در آنها جوامع به واسطه زیبایی شناسی قوی و اراده سیاسی توانسته‌اند در مقابل فشارهای جهانی برونی که هدف معیار گستری دارند مقاومت کنند، بر می‌شمارد

"دسترسی به فرصتهای برابر آموزشی یکی از آرمانهای بسیاری از نظامها(و از جمله نظام جمهوری اسلامی ایران که مبتنی بر عدالت اجتماعی طراحی شده)است.برای تحقق این مهم از یک سو به سنجش موقعیت میزان دسترسی به فرصتهای آموزشی در مناطق مختلف کشور و بین اقشار زن و مرد در مقاطع تحصیلی نظیر دبستان، راهنمایی تحصیلی، دبیرستان و دانشگاه نیاز است و از سوی دیگر راهکارهایی برای کاهش نابرابری در دسترسی به فرصتهای آموزشی باید مدنظر قرار گیرد. در این مقاله که با استفاده از بخشی از نتایج پایان نامه دکتری در رشته مدیریت آموزشی در کشور تدوین شده است، ابتدا ضمن مرور ادبیات موضوع، برداشتهای مختلف از عدالت آموزشی و منظور از دسترسی برابر به فرصتهای آموزشی تشریح گردیده و راهکارهای ایجاد فرصت برابر در دسترسی به آموزش عالی با استفاده از تجارب جهانی مدنظر قرار گرفته است.سپس با انجام یک تحقیق توصیفی به سنجش موقعیت آموزش عالی در استانهای مختلف کشور با بهره‏گیری از آمار دانشجویان دختر و پسر پذیرفته شده هر استان در کنکور سراسری سال مورد نظر دانشگاه‏های دولتی کشور نسبت به جمعیت دختر و پسر دیپلمه همان استان(در رده‏های سنی 18-22 سال)در همان سال پرداخته شده است.سرانجام، استانهایی که دیپلمه‏های آنها در حد بالای متوسط جذبدانشگاه‏ها شده‏اند به تفکیک دختران و پسران و به کمک ضریب جینی و منحنی لورنز مشخص گردیده‏اند.همچنین استانهایی که با معیار ورود دیپلمه‏های آنها به آموزش عالی دولتی، محروم تشخیص داده شده‏اند، مشخص گردیده و نتایج آن با استفاده از نمودارها و جداول توصیف شده‏اند."

"هدف از مقاله حاضر، نخست، تشریح مفاهیم و تعاریف نظری مربوط به هویت جنسیتی، تاثیر فرهنگ در ساخته شدن این هویت و بازنمایی آن در فرهنگ است. در این حوزه بر آرای دو تن از برجسته ترین نظریه پردازان این موضوع، ساندرا بم و مایکل کیمل، مبنی بر لزوم فراتر رفتن از رویکرد زیست شناسی در تعریف و درک این هویت تاکید خواهد شد. هویت جنسیتی که در فرهنگ هر جامعه ای تبلور می یابد، سرچشمه بسیاری از نابرابری های جنسیتی اجتماعی نیز هست. از این رو، بررسی بازتاب این هویت در فرهنگ برای روشن کردن این سرچشمه ها و آفرینش زبان و فرهنگی مبتنی بر برابری جنسیتی اهمیت اساسی دارد. هدف از این بخش نشان دادن نگاه مردانه به زنان و جایگاه آنان با ریشه های بسیار ژرف آن در فرهنگ و ادبیات است. این نگاه، سازنده تصویری است که از بیرون از زنان ترسیم شده است. از آن جایی که هویت هر کس برآیندی از تصاویر بیرونی و درونی آن شخص از خودش است، می توان پنداشت که تا پیش از انعکاس صدای زنان در عرصه رمان و ادبیات و فرهنگ، که پدیده متاخری به شمار می آید، یگانه تصویر هویت سازی جنسیتی کمابیش در این فرایند خلاصه می شده است. برای ارایه نمونه ای گویا از این تصویر در فرهنگ ایران، مروری بر ادبیات ایرانی صورت گرفته که باید آن را مقدمه ای برای مطالعات بعدی به شمار آورد. در بررسی حاضر، بخشی از پژوهش هایی که در ایران در زمینه تصویر زن در ادبیات و متون گوناگون انجام گرفته، و از جمله تازه ترین آن ها گرد آمده و نقد یا تفسیر شده است. علاوه بر آن، پژوهش نگارنده با استفاده از روش اسنادی، با حرکت از تعریف زن در فرهنگ معین و نیز نگاهی بر مهم ترین چهره های رمان نویسی معاصر ایران به انجام رسیده است"

"هدف پژوهش حاضر تعیین وضعیت اسناد علّی و راهبردهای یادگیری در دانشجویان تبریز و نیز رابطه آنها با متغیرهای هوش، خلاقیت، جنسیت و رشته تحصیلی بوده است.برای این منظور، 500 دانشجوی دختر و پسر به صورت منظم از بین کلیه دانشجویان انتخاب و با استفاده از پرسشنامه خلاقیت، CDS، پرسشنامه MSLQ و آزمون هوش ریون اطلاعات مورد نیاز جمع‏آوری و تجزیه و تحلیل گردیدند.شیوه‏های اسناد علّی دارای سه بعد مرکز کنترل، کنترل‏پذیری و ثبات‏پذیری، و راهبردهای یادگیری نیز شامل راهبردهای یادگیری سطح بالا، سطح پایین و راهبرد خود نظم‏دهی بوده‏اند.مطابق نتایج به دست آمده، هر چه افراد از لحاظ بهره هوشی و میزان خلاقیت در سطح بالاتری قرار داشتند، دارای مرکز کنترل درونی و کنترل‏پذیری بیشتری نیز بوده‏اند.همچنین این افراد(افرادی با میزان خلاقیت زیاد)، در مقایسه با افرادی با سطح خلاقیت پایین، از راهبردهای یادگیری سطح بالا بیشتر استفاده می‏کردند.نتیجه دیگر آن است که دانشجویان گروه‏های مختلف تحصیلی در استفاده از اسنادهای علّی به گونه متفاوتی عمل می‏نمودند، به طوری که دانشجویان گروه فنی و مهندسی دارای اسناد علی درونی‏تر، ناپایدارتر و کنترل‏پذیرتری نسبت به سایر رشته‏های تحصیلی بوده‏اند؛در صورتی که در استفاده از انواع مختلف راهبردهای یادگیری تفاوت معنی‏داری نشان ندادند. مطابق نتایج به دست آمده، بین دانشجویان دختر و پسر در استفاده از شیوه‏های اسناد علّی تفاوت معنی‏داری وجود نداشته است؛اما این دو جنس در راهبردهای خود نظم‏دهی به طور متفاوتی عمل کردند و این تفاوت به نفع گروه مردان گزارش شد."

"روند گسترش‌ رشته‌های‌ مرتبط‌ با رسانه (broadcasting) کُند‌ بوده‌ است‌. رشته‌های‌ رسانه‌ در مقطع‌ کارشناسی‌ در دهه‌ 1930 در ده‌ دانشگاه‌ برتر و سایر مؤسسات‌ آموزشی‌ آغاز شد (استرلینگ‌ 1994، ص‌ 8). بر اساس‌ بررسی‌ ادارة‌ آموزش‌ ایالت‌ متحدة‌ امریکا، حدود 300 دانشگاه‌ و کالج‌ حداقل‌ یک‌ درس‌ را در سال‌ 1930 در زمینة‌ رادیو ارائه‌ کرده‌اند، که‌ اساساً در گروه‌های‌ آموزشی‌ کلام‌ و انگلیسی‌ بوده‌ است‌ (هد و بارتین‌ 1956). اواخر دهة‌ 1940 وقتی‌ تلویزیون‌ رسانه‌ای‌ فراگیر شد، کالج‌ها و دانشگاه‌‌ها درس‌های مربوط‌ به‌ تلویزیون‌ را به‌ برنامه‌های‌ آموزشی‌ رشتة‌ رسانه‌ افزودند (نیون‌ 1961). از آن‌ زمان‌ شمار دانشجویانی‌ که‌ مشغول‌ تحصیل‌ در رشتة رسانه‌ بوده‌اند، پیوسته‌ افزایش‌ یافته‌ است‌. در حالی‌ که‌ در سال‌ 1956 تعداد دوره‌های‌ مربوط‌ به‌ رشتة‌ رسانه‌ در سطح‌ لیسانس‌ و فوق‌دیپلم‌ 86 مورد بود. سه‌ دهه‌ بعد این‌ رقم‌ به‌ 265 افزایش‌ یافت‌ (استرلینگ‌، ص‌ 9-8). به‌ همین‌ ترتیب‌ در حالی‌ که‌ در سال‌ 1956 تعداد دانشجویان‌ کارشناسی‌ و کاردانی‌ رشته‌های‌ آموزشی 3149 نفر بود، این‌ تعداد در سال‌ 1985 به‌ 34600 و در سال‌ 1996 به‌ 42055 نفر افزایش‌ یافته‌ بود (استرلینگ‌، 1994، کوزیگی‌ و بکر 1996). چنین‌ رشدی‌ تا اندازه‌ای‌ می‌تواند به‌ دلیل‌ به‌ رسمیت‌ شناخته‌ شدن‌ رسانه‌ و پخش‌ رادیو و تلویزیونی به‌ عنوان‌ یک‌ موضوع‌ مناسب‌ و پذیرفته‌ شده‌ برای‌ برنامه‌های‌ درسی‌ دانشگاهی‌ باشد (هد و مارتین‌ 1956). از آن‌ جا که‌ آموزش‌ در زمینه‌ رسانه‌ مورد پذیرش‌ قرار گرفته‌ است‌، سؤالی‌ که‌ باقی‌ می‌ماند این‌ است‌ که‌ چطور آموزش‌دهندگان‌ و مؤسسات‌ آموزشی‌ به‌ این‌ تقاضای‌ رو به‌ افزایش‌ پاسخ‌ می‌دهند. این‌ مطالعه‌ در پی‌ آن‌ است‌ تا برنامه‌های‌ آموزش‌ رسانه‌ای‌ را در کالج‌ها و دانشگاه‌های‌ ایالت‌ متحده‌ مقایسه‌ کند و بر مبنای‌ یافته‌های‌ آن‌ توصیه‌هایی‌ ارائه‌ می‌دهد که‌ یک‌ برنامة‌ درسی‌ نمونه‌ برای‌ آموزش‌ رسانه‌ای‌ چگونه‌ باید باشد. "

"در کشورهای پیشرفته، استفاده از رادیو و تلویزیون برای مقاصد آموزشی، سال‎هاست که به عنوان یک راهبرد آموزشی مورد توجه مسئولان آموزش و پرورش رسمی و بنگاه‎های رادیویی و تلویزیونی قرار گرفته است. این رسانه‎ها که به دلیل برخورداری از حوزة نفوذ و پوشش وسیع و گسترده می‎توانند بخشی از نقایص نظام آموزشی را برطرف سازند، هم به عنوان وسایل کمک آموزشی در کارآمدتر کردن و اثربخشی بیشتر آموزش‎های مدارس نقش مؤثر دارند و هم به عنوان ابزارهای آموزش از دور امکان بهره‎مندی همگان از آموزش را فراهم کرده و فرایند عدالت آموزشی را تسهیل می‎کنند. بنگاه رادیو و تلویزیونی BBC یکی از مطرح‎ترین و بارزترین بنگاه‎های رسانه‎ای از دهه‎های گذشته با اهتمام جدی به کارکردهای آموزشی رسانه برنامه‎هایی را برای استفاده دانش‎آموزان در مدارس و خانه تهیه و پخش می‎کند. BBC برای احراز کارکردهای خود و تهیه برنامه‎های با کیفیت بالا و متناسب با نیازهای دانش‎آموزان از همکاری اولیا و مربیان مدارس و مشاورة کارشناسان بهره می‎جوید. این مقاله نظام تهیه و پخش برنامه‎های آموزشی BBC را مورد بررسی قرار می‎دهد و از این رو می‎تواند مورد استفاده برنامه‎سازان و سیاستگذاران صدا و سیما، به خصوص شبکه آموزش سیما قرار گیرد. "