درخت حوزه‌های تخصصی

" هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر مکانیسم های مقابله در فرسودگی شغلی، سلامت روانی و کنترل و پیشگیری آن است. همچنین یافتن تفاوت در بهره گیری از مکانیسم های مقابله ای (مساله مدار و هیجان مدار) و فرسودگی شغلی معلمان در سه بعد ""خستگی عاطفی""، ""مسخ شخصیت"" و ""فقدان موفقیت فردی"" در میان دبیران ایرانی و هندی و بررسی نقش فرسودگی شغلی در سلامت روانی دبیران است. روش مطالعه، توصیفی و از نوع همبستگی است و برای اندازه گیری متغیرها، از پرسشنامه فهرست فرسودگی شغلی مازلاک، جکسون (1981)، پرسشنامه راههای مقابله ای لازاروس و فولکمن (1984) و پرسشنامه فهرست تجدید نظر شده، علایم روانی (SCL90R) در آگوتیس (1974) بهره گیری شده است. نمونه آماری شامل 600 نفر از دبیران زن و مرد شاغل در دبیرستانهای تهران (ایران) و پونا (هند) است که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، متناسب با حجم جامعه انتخاب شده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها و تعیین نوع رابطه میان متغیرهای مورد پژوهش از آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون برای تعیین رابطه میان متغیرها و تحلیل واریانس یک طرفه و دوطرفه بهره گیری شده است. نتایج پژوهش نشان داده است که در بهره گیری از مکانیسم مقابله ای مساله مدار در میان دبیران زن و مرد تفاوت معنادار وجود دارد؛ اما در میان دبیران زن و مرد ایرانی تفاوت معنادار مشاهده نشد. 2) در بهره گیری از مکانیسم مقابله ای هیجان مدار در میان دبیران مرد و زن تفاوت معنادار وجود دارد و دبیران زن ایرانی در مقایسه با دبیران مرد ایرانی از مکانیسم مقابله ای هیجان مدار بیشتر بهره گیری می کنند، اما به عکس دبیران مرد هندی در مقایسه با دبیران زن هندی بیشتر از مکانیسم مقابله ای هیجان مدار بهره می گیرند 3) تفاوت معنادار در فرسودگی (خستگی عاطفی، مسخ شخصیت) در میان دبیران زن و مرد وجود دارد و دبیران مرد در مقایسه با دبیران زن از فرسودگی شغلی (خستگی عاطفی، مسخ شخصیت) بیشتر برخوردارند، ولی هیچ تفاوت معنادار در فرسودگی شغلی (فقدان موفقیت فردی) در میان دبیران زن و مرد مشاهده نشد. 4) ضریب همبستگی مثبت میان فرسودگی شغلی (خستگی عاطفی و مسخ شخصیت) و متغیرهای سلامت روان در میان دبیران زن و مرد وجود دارد و ضریب همبستگی منفی میان فرسودگی شغلی (فقدان موفقیت فردی) و بعضی از متغیرهای سلامت روان در میان دبیران زن و مرد ایرانی و هندی وجود دارد. "

در این پژوهش از طرح تجربی اندازه گیری های مکرر با گروه مقایسه، با انتخاب تصادفی و جایگزینی تصادفی استفاده شد. هدف از اجرای آن بررسی اثربخشی زوج درمانی سیستمی ـ رفتاری بر کارکرد خانواده و افزایش اعتماد به نفس زنان متاهل مبتلا به اختلال افسرده خویی بود. نمونه مورد پژوهش از بین 78 زن متاهل مبتلا به اختلال افسرده خویی که به بعضی از مراکز روان پزشکی و مشاوره ای شهر تهران مراجعه کرده بودند، 39 زوج واجد شرایط ورود به طرح بودند که از بین آنها 20 زوج به صورت تصادفی انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه زوج درمانی و دارو درمانی قرار گرفتند. زوج های گروه زوج درمانی در 10 جلسه هفتگی زوج درمانی سیستمی ـ رفتاری شرکت کردند. زن های گروه دارودرمانی از داروهای ضد افسردگی تجویز شده توسط روان پزشکان استفاده کردند. ابزار پژوهش شامل ابزار سنجش خانواده مک مستر و مقیاس اعتماد به نفس روزنبرگ بود که زن های دو گروه آنها را قبل از شروع درمان و در مقاطع موردنظر (قبل از جلسه ششم، بعد از جلسه دهم و دو ماه پس از درمان) تکمیل کردند. هم چنین از پرسشنامه های افسردگی بک و وضعیت زناشویی گلومبوک راست جهت گزینش نهایی آزمودنی ها استفاده شد. کاربرد تحلیل واریانس با اندازه های تکرار شده نشان داد که زوج درمانی در مقایسه با دارو درمانی به طور معناداری باعث کارآمدتر شدن کارکرد خانواده و افزایش اعتماد به نفس زنان مبتلا به اختلال افسرده خویی است. در نتیجه به-نظر می رسد زوج درمانی سیستمی ـ رفتاری روش مداخله مؤثری جهت کارآمدتر کردن کارکرد خانواده و افزایش اعتماد به نفس زنان افسرده باشد.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر زوج درمانی ارتباط شیء کوتاه مدت بر الگوهای ارتباطی زوجین شهرستان خمینی شهر است. این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری، کلیه زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره و راهنمایی آموزش و پرورش شهرستان خمینی شهر می باشند. نمونه شامل 40 زن و شوهر است که از نمونه های در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. زوجین گروه آزمایش به مدت 6 جلسه تحت زوج درمانی ارتباط شیء کوتاه مدت قرار گرفتند و در پایان از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. ابزار این پژوهش شامل دو آزمون الگوهای ارتباطی کریستنسن ـ سالاوی و محقق ساخته است و هر دو از روایی و پایایی خوبی برخوردارند. یافته های این تحقیق با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس نشان داد که، تاثیر زوج درمانی ارتباط شیء کوتاه مدت بر الگوهای ارتباطی سازنده متقابل (018/0=p)، توقع/کناره گیری (002/0=p)، توقع مرد/کناره گیری زن (012/0=p)، توقع زن/کناره گیری مرد (004/0=p) از پرسشنامه الگوهای ارتباطی کریستنسن و سالاوی معنادار و بر الگوی اجتنابی متقابل (21/0=p) معنادار نیست. به علاوه تاثیر شیوه درمان فوق بر الگوهای ارتباطی مطیع ـ سلطه گر (024/0=p)، بی ارزش سازی همسر (001/0=p) و بالغ ـ بالغ (05/0=p) از پرسشنامه الگوهای ارتباطی محقق ساخته معنادار و در بقیه الگوها والد ـ کودک (14/0=p)، تعقیب ـ گریز (07/0=p)، رومانتیک ـ منطقی (39/0=p)، ایده آل سازی همسر (96/0=p) معنادار نبود. نتیجه گیری نهایی این است که شیوه فوق تاثیر به سزایی در بهبود الگوهای ارتباطی زوجین دارد و می توان از آن در موارد مشابه استفاده کرد.

" کارایی خانواده درمانگری شناختی ـ رفتاری در درمان اختلالهای روان‌تنی از نوع عضلانی، با استفاده از یک طرح تک آزمودنی از نوع A-B مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 3 نفر (2 مرد و 1 زن) مبتلا به اختلال روان ـ تنی عضلانی استخوانی (کمردرد و گردن درد) که به یک کلینیک خصوصی روان درمانگری ارجاع شده بودند، به عنوان گروه نمونة این پژوهش انتخاب شدند. پس از مصاحبة بالینی روان درمانگر، آزمودنیها به آزمونهای MMPI و SCL-90-R پاسخ دادند و سپس روش خانواده‌درمانگری شناختی ـ رفتاری در مورد آنها اجرا شد. نتایج آزمودنیها در پس آزمون کارایی بالای این روش درمانگری در حل تعارضها و مشکلات بین فردی از طریق آموزش مهارتهایی مانند حل مسأله، برقراری ارتباط مؤثر، مقابلة کارآمد و جرأت‌ورزی را نشان داد. پیشنهاد می‌شود در پژوهشهای بعدی کارآیی سایر روشهای درمانگری از جمله دارودرمانگری، رفتاردرمانگری و شناخت‌درمانگری فردی و گروهی بررسی و با یکدیگر مقایسه شود. "

هدف اصلی پژوهش حاضر آموزش مهارت های اجتماعی در کاهش میزان کمرویی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه 17-14 ساله بود. جهت نمونه گیری از بین مناطق آموزش و پرورش شهر تهران یک منطقه به صورت تصادفی ساده انتخاب شد. از میان آن دو دبیرستان دخترانه در مقطع متوسطه انتخاب، به 400 نفر دانش آموزان دختر پرسشنامه کمرویی داده شد. از بین آنها 30 نفر که بیشترین میزان کمرویی را دارا بودند انتخاب گردیدند و به طور تصادفی به دو گروه 15 نفری تقسیم شدند. به 15 نفر آنها به عنوان گروه آزمایش آموزش مهارت های اجتماعی در طی 10 جلسه داده شد. به 15 نفر دیگر به عنوان گروه کنترل هیچ نوع آموزشی داده نشد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه کمرویی بود. در این پژوهش به منظور مقایسه بین دو میانگین از آزمون T برای گروه های مستقل استفاده شد که تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS صورت پذیرفت. نتایج نشان داد تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش و کنترل وجود دارد که بیانگر اثر بخش بودن آموزش مهارت های اجتماعی بر کاهش کمرویی می باشد. کلید واژه:

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی و کارآیی خدمات روانشناسی و مشاوره ای مراکز مشاوره و خدمات روان شناختی دانش آموزان وزارت آموزش و پرورش انجام شده است. روش پژوهش حاضر در محدوده روش های توصیفی و کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی دانش آموزی وزارت آموزش و پرورش مناطق نوزده گانه شهر تهران است. یافته ها، که با گروه نمونه این پژوهش، 219 نفر از مراجعه کنندگان به این مراکز نظریات مراجعان در خصوص حل مشکلات شخصی- عاطفی، مشکلات تحصیلی - شغلی و مشکلات خانوادگی و کارآیی مشاورین این مراکز مورد ارزیابی قرار گرفت. در این پژوهش از دو پرسشنامه استفاده شد: پرسشنامه محقق ساخته به منظور ارزیابی کارآیی مرکز مشاوره و پرسشنامه کارآیی مشاوره که توسط گیبسون و دمبو در سال 1984 تدوین شده است. استفاده از روش توصیفی به دست آمده، نشان می دهد، مراجعان در خصوص حل مشکلات شخصی - عاطفی، مشکلات تحصیلی - شغلی و مشکلات خانوادگی از این مراکز رضایت دارند، همچنین در خصوص کارآیی مشاوران این مراکز، مراجعان ابراز رضایت نموده اند، این امر نشان می دهد، این مراکز توانسته اند نیازهای مراجعان را تا حد مطلوب بر طرف سازند. در پایان پیشنهادهایی ارایه شده که برای رفع نقایص لازم است به آنها توجه شود.

زنان حدود نیمی از جمعیت کشور را به خود اختصاص داده اند و نسبت آنان در جامعه تحصیل کرده، هم چنان رو به تزاید است، اما هنوز سهم شایسته ای در اقتصاد ملی به دست نیاورده اند. جوان بودن ترکیب سنی، افزایش سهم حضور زنان در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و از طرفی پایین بودن نسبت نرخ فعالیت زنان، کمبود شغل و افزایش بیکاری، تصاویری را پیش رو قرار میدهد که دیگر نمیتوان در سطح شعار و اندرز محدود شد. شرط توسعه در دنیای پرشتاب کنونی استفاده از همه منابع موجود و توان افزایی کلیه ظرفیت های در اختیار است، انتخاب این مسیر مستلزم فراهم ساختن بستری است که امکان بروز و ظهور ابتکارات و تدابیر خلاقانه و فعالیتهای کارآفرینانه را فراهم سازد. در این تحقیق ضمن بررسی اشتغال زنان ایران، موانع اشتغال زنان بررسی شده در میان موانع مطرح شده که اغلب جنبه بیرونی دارند، عدم وجود خودباوری و اعتماد به نفس در میان زنان مورد بررسی دقیق تری قرار گرفته و به عنوان یک راهکار فوری جهت تخفیف این مساله مشارکت زنان در قالب شرکتهای تعاونی پیشنهاد گردیده است.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر مشاوره به شیوه شناختی ـ رفتاری، براساس رویکرد زیر سیستم های شناختی متعامل(ICS)، بر تغییر نگرش زوج های نابارور نسبت به ناباروری است. این تحقیق نیمه تجربی و از نوع پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه گواه است. نمونه تحقیق شامل 30 زوج نابارور است که از بین زوج های نابارور مراجعه کننده به مرکز باروری و ناباروری شهر اصفهان انتخاب شده، به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. هر دو گروه با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته نگرش نسبت به ناباروری در دو مرحله ارزیابی شدند. میزان پایایی این پرسشنامه 96/0 محاسبه شد. به گروه آزمایش شش جلسه مشاوره براساس رویکرد ICS ارائه شد. این بررسی نشان داد که مشاوره براساس رویکرد زیر سیستم های شناختی متعامل، نگرش زوج های نابارور گروه آزمایش را نسبت به ناباروری در جهت مثبت تغییر داده (001/0p<)، تاثیر آن بر زنان و مردان یکسان بوده است (74/0=p).

" روابط بین متغیرهای فرسودگی شغلی و سلامت روانشناختی در دبیران دبیرستانهای تهران در این پژوهش، بررسی شد. فهرست فرسودگی مازلاچ (MBI : مازلاچ و جکسون، 1981) و فهرست تجدیدنظر شده نشانه‌های روانی (SCL-90-R، دروگاتیس، 1975) در 137 زن و 163 مرد از دبیران شاغل در دبیرستانهای تهران که با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند، اجرا شد. برای تحلیل داده‌ها، ضریب همبستگی پیرسون به کار رفت. نتایج همبستگیهای مثبت معنادار بین متغیرهای فرسودگی شغلی شامل خستگی هیجانی و شخصیت زدایی، با متغیرهای سلامت روانشناختی شامل شکایتهای جسمانی، وسواس بی‌‌اختیاری، حساسیت در روابط بین فردی، افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، هراس، افکار پارانویید و روان گسستگی را در زنان و مردان نشان دادند. افزون بر این، بین فقدان تحقق شخصی (به منزله یک متغیر فرسودگی) و همه متغیرهای سلامت روانشناختی در دبیران مرد، همبستگی منفی و معنادار مشاهده شد. استلزامهای این یافته‌ها و پیشنهادهایی برای پژوهشهای آینده مورد بحث قرار گرفت. "

این تحقیق به دو نگرش اصلی نیروی انسانی یعنی رضایت شغلی و تعهد سازمانی پرداخته است. هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطهی بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی میباشد. روش مورد استفاده در این تحقیق، روش زمینهیابی-همبستگی میباشد، جامعه آماری آن، معلمان مدارس راهنمایی بخش گالیکش و روش نمونه گیری آن، تصادفی منظم طبقه ای میباشد. برای گرد آوری اطلاعات از پرسشنامهی شاخص توصیفی شغل (JDI)، پرسشنامه تعهد سازمانی (OCQ) و همینطورپنج سؤال راجع به مشخصات فردی استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین، جداول توزیع فراوانی، ....) و آمار استنباطی (محاسبات همبستگی پیرسون، آمار تحلیل واریانس یکطرفه، محاسبات رگرسیون و ...) استفاده گردیده است. در پایان تحقیق نشان میدهد که: 1- میانگین رضایت شغلی در کل نمونه تحت بررسی 62/3 (رضایت شغلی بالا) میباشد. 2- بین رضایت شغلی معلمان با تعهد سازمانی آنان رابطه وجود دارد. 3- بین جنبه های مختلف رضایت شغلی معلمان با تعهد سازمانی آنها رابطه وجود دارد. 4- بین میزان رضایت شغلی و جنسیت رابطه معناداری وجود دارد. 5- بین میزان تعهد سازمانی و جنسیت رابطه معناداری وجود ندارد. 6- بین میزان رضایت شغلی و تعهد سازمانی با وضعیت تأهل، وضعیت استخدامی و سابقهی خدمت رابطه معناداری وجود ندارد.

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی گروه درمانی به شیوه تحلیل تبادلی بر رضایت زناشویی زوج ها بود. جامعه آماری این پژوهش متشکل از کلیه زوج های مراجعه کننده به کلینیک ها و مراکز خدمات روان شناختی و مشاوره سطح شهر اصفهان جهت دریافت کمک های تخصصی در زمینه مسائل زناشویی بود. با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، ابتدا 4 مرکز خدمات روان شناختی انتخاب گردید، سپس تعداد 16 زوج به طور تصادفی از میان مراجعه کنندگان به این مراکز انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. در نهایت پس از ریزش اولیه، هر یک از گروه ها متشکل از 6 زوج بود. گروه آزمایشی تحت 8 جلسه 2 ساعته درمان به شیوه تحلیل تبادلی قرار گرفت؛ گروه گواه هیچ گونه درمانی دریافت نکرد. ابزار اندازه گیری در این پژوهش دو پرسشنامه «شاخص رضایت زناشویی» و «مقیاس سازگاری دونفری» بود. بر اساس نتایج بدست آمده، رضایت زناشویی مردان، زنان و به طور کلی زوج های گروه آزمایشی به طور معنی داری نسبت به گروه گواه در مرحله پس آزمون و پی گیری افزایش نشان داد (05/0P<).

با وجود این که رایج ترین شیوه ازدواج تک همسری است اما بعضی مواقع مسئله تعدد زوجات اتفاق می افتد. هدف این تحقیق بررسی دیدگاه دانشجویان بلوچ راجع به نقش ثروتمند بودن مردان، مرگ و میر مردان، عادی بودن چند همسری، مشکلات جسمانی و رفتاری زن، الگو قرار دان پیامبر(ص) و کاهش فساد اخلاقی در مسئله تعدد زوجات و ارائه راهکارهای مناسب در این زمینه می باشد. تحقیق حاضر از نوع زمینه ای بوده و جامعه آماری آن دانشجویان بلوچ مشغول به تحصیل در نیمسال دوم سال تحصیلی86-1385 دانشگاه سیستان و بلوچستان بوده اند. به شیوه نمونه گیری طبقه ای تصادفی تعداد 254 نفر به پرسشنامه محقق ساخته پاسخ دادند و برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از آمار توصیفی و آمار استنباطی (مجذور خی 2 تک متغیره) استفاده شده است. یافته ها نشان داد با وجود این که دانشجویان معتقد بودند که عوامل ثروتمند بودن مردان، مرگ مردان، عادی بودن چند همسری، مشکلات جسمانی و رفتاری زن، الگو قرار دان پیامبر و کاهش فساد اخلاقی در تعدد زوجات موثر است؛ اما آزمودنی ها مخالف با تعدد زوجات هستند. در توجیه این یافته با توجه به اینکه آزمودنیها دانشجو بوده اند می توان گفت احتمالاً میزان تحصیلات مردان و زنان با افزایش مسئله تعدد زوجات رابطه معکوسی دارد.