درخت حوزه‌های تخصصی

زمینه و هدف: ذهن خوانی توانایی استنتاج حالات ذهنی است و به عنوان یک توانایی شناخت اجتماعی نقش مهمی در تعامل اجتماعی دارد. هدف از این مطالعه طراحی نسخه فارسی آزمون ذهن خوانی از طریق صدا و بررسی خصوصیات روان سنجی آن است. مواد و روشها: مطالعه مقطعی حاضر از نوع مطالعات همبستگی بوده و در 216 نفر از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی و تهران در سال 1391 انجام شد. آزمون های ذهن خوانی از طریق صدا (تهیه شده در مطالعه حاضر) و ذهن خوانی از طریق تصاویر چشم برای ارزیابی مورد استفاده قرار گرفت. دو نسخه متفاوت و یک نسخه کوتاه آزمون نیز تهیه شد. در بررسی خصوصیات روان سنجی؛ از تحلیل عاملی اکتشافی برای بررسی روایی، از همبستگی پیرسون برای بررسی روایی هم زمان و از تی زوجی برای بررسی روایی افتراقی بین دو جنس استفاده شد. برای بررسی پایایی از همسانی درونی گویه ها و محاسبه آلفای کرونباخ استفاده شد. برای بررسی قدرت پیشگویی آزمون طراحی شده از تحلیل رگرسیون خطی استفاده شد. یافته ها: تحلیل عاملی یک عامل اصلی از آزمون به دست داد، همبستگی بین آزمون ذهن خوانی از طریق چشم و نسخه های مختلف آزمون ذهن خوانی از طریق صدا معنی دار بود. در تمامی نسخه های آزمون دو جنس تفاوت معنی داری به نفع زنان داشتند (001/0P<). ذهن خوانی از طریق صدا پیشگوی مناسب تری برای تعیین جنسیت نسبت به ذهن خوانی از طریق چشم است (001/0P<). آلفای کرونباخ برای نسخه کلی، نسخه اول، نسخه دوم و نسخه کوتاه به ترتیب 816/0، 571/0، 764/0، 885/0 نشان داده شد. نتیجه گیری: نسخه فارسی آزمون ذهن خوانی از طریق صدا یک آزمون روا و پایا برای ارزیابی توانایی ذهن خوانی است. قدرت پیشگویی جنسیت آزمون ذهن خوانی از طریق صدا از آزمون ذهن خوانی از طریق چشم بیشتر است.

کنترل عمل یکی از فرایندهای خودتنظیمی است که به افرد اجازه می دهد مقاصدشان را شکل دهند، نگهداری کنند و آنها را اجرا کنند، و اهدافشان را به اعمال عینی تبدیل کنند. یک مکانیزم های روان شناختی ویژه است که موجب می شود افراد به مجموعه ای از اعمال در برابر اعمال دیگر متعهد شوند. کنترل عمل، یکی از فرایندهای خودتنظیمی است که در حوزه های تحصیلی، خانوادگی، مهارت های زندگی، و سلامت روان نقش بسزایی دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی شاخص های روان سنجی مقیاس تجدیدنظر شده کنترل عمل در جامعه ایرانی بود.ترجمة فارسی مقیاس کنترل عمل بر روی 422 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز اجرا شد. پایایی مقیاس به روش همسانی درونی، و روایی آن به شیوه تحلیل عاملی و روایی همگرا (از طریق همبستگی مقیاس با پرسشنامه خودتنظیمی) محاسبه شد. محاسبة ضریب آلفای کرونباخ، حاکی از پایایی مطلوب ابزار بود. بررسی ساختار عاملی مقیاس نیز حاکی از وجود 3 عامل کناره گیری/ اشتغال ذهنی، آغازگری/ دودلی، و پافشاری/ بی ثباتی بود که مجموعاً 93/35 درصد از واریانس کل را تبیین می کرد. مقیاس کنترل عمل از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است و ابزار سودمندی برای سنجش کنترل عمل در فرهنگ ایرانی می باشد.

هدف این پژوهش، طراحی، ساخت و اعتباریابی مقیاس حرص- قناعت بر اساس آموزه های اسلامی، برای سنجش رذیله اخلاقی حرص و فضیلت اخلاقی قناعت بود. پس از طی مراحل ساخت و اعتبار و روایی سنجی اولیه، پرسش نامه ای 29 گویه ای، بین 475 دانشجو و طلبه، که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شده بودند، اجرا شد. در بررسی روایی مقیاس، میزان 14/91 درصدی موافقت کارشناسان و معناداری ضریب تطابق کندال، گویای قوت روایی محتوای مقیاس بود. تحلیل یافته ها بیانگر آن بود که مقیاس اسلامی حرص- قناعت دارای چهار عامل (دل مشغولی مادی/ احساس امنیت مادی، مهارگسیختگی مادی/ خودمهارگری مادی، ضعف معرفت و هیجان دینی/ قوت معرفت و هیجان دینی و احساس محرومیت و نیاز مادی/ رضامندی مادی) بوده است. ضریب بازآزمایی 887/0، آلفای کرونباخ 863/0 و ضریب دونیمه سازی 823/0 نشانگر اعتبار قوی این مقیاس است. براساس یافته های پژوهش می توان گفت: این پرسش نامه دارای اعتبار و روایی بالا بوده و عوامل منسجمی از آن به دست می آید که می توان با کاربرد آن، ویژگی های اخلاقی حرص و قناعت افراد را مورد مطالعه قرار داد.

هدف از این پژوهش، ساخت و اعتباریابی پرسشنامه ی اراده بر مبنای فرهنگ ایرانی- اسلامی است که به روش پژوهش توصیفی و به شیوه ی تحلیل محتوا تهیه شده است. اعتبار محتوا و سازه های این پرسشنامه، توسط جمعی از اساتید علوم اسلامی و روانشناسی تایید شده است. روایی و پایایی سوالات پرسشنامه توسط 400 نفر از دانشجویان دانشگاه های تهران، علوم پزشکی تهران و دانشجویان دانشگاه پیام نور تهران تایید گردیده که با روش نمونه گیری تصادفی با شیوه ی خوشه ای انتخاب شده اند. ساختار پرسشنامه به روش تحلیل عاملی، با روش مولفه های اصلی و چرخش واریمکس مورد بررسی قرار گرفت که نتایج حاکی از به دست آمدن 6 عامل انگیزشی، عبادی، شناختی، فراشناختی، هیجانی و رفتاری می باشد. روایی مقیاس کل با دو شاخص بارتلت و KMOبررسی و مقدار شاخص برابر 910/0 با ضریب معناداری 0001/0 به دست آمده است که نشان از مناسب بودن روایی تحلیل عاملی می باشد. جهت ارزیابی مجدد روایی، ضریب همبستگی پارامتریک پیرسون بین این پرسشنامه با پرسشنامه ی خودکارآمدی شرر بررسی و مقدار 321/0 با ضریب معناداری 044/0 و ضریب همبستگی غیرپارامتریک بین آن دو، مقدار 437/0 با ضریب معناداری 005/0 محاسبه گردید که نشان از معناداری روایی بین این دو پرسشنامه می باشد. پایایی مقیاس کل پرسشنامه با آلفای کرانباخ 933/0 به دست آمد. جهت ارزیابی مجدد پایایی از روش بازآزمایی در دو مرحله با فاصله ی زمانی دو هفته، ضریب همبستگی پارامتریک پیرسون، 572/0 با ضریب معناداری 0001/0 و ضریب همبستگی غیرپارامتریک اسپیرمن، 443/0 با ضریب معناداری 004/0 به دست آمد که نشان از همبستگی مثبت و معنادار و پایایی این پرسشنامه می باشد. بر این اساس پرسشنامه ی ارزیابی اراده با 37 سوال تایید شده، از روایی و پایایی مناسبی برخوردار بوده و واجد شرایط لازم جهت پژوهش های روانشناختی و فعالیت های تشخیصی و کلینیکی می باشد.

این پژوهش باهدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه مقدماتی برای ملاک های شوهر گزینی در دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران انجام شده است. 100 دانشجو از بین کلیه دانشجویان دختر ساکن در خوابگاه دانشجویی دانشگاه شهید چمران به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه ملاک های شوهر گزینی را تکمیل نمودند. نتایج به دست آمده از روش آماری تحلیل عاملی (تحلیل مؤلفه های اصلی) و چرخش واریماکس هشت عامل (ویژگی های رفتاری، مهارت های اجتماعی، ویژگی های ظاهری، سازگاری با شرایط، موقعیت اقتصادی اجتماعی، مهارت های خانه داری، خواستار بچه و هوش و خلاقیت) که روی هم 32/67 درصد واریانس را تبین نمود، نشان داد. ضرایب پایایی (همسانی درونی) برای کل پرسشنامه و عامل های استخراج شده رضایت بخش بودند. نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی با تحقیقات پیشین هماهنگ است و با توجه به پایایی مناسب پرسشنامه می توان از آن به عنوان یک ابزار پایا و معتبر در محیط های آموزشی و پژوهشی به ویژه در زمینه بررسی ملاک های شوهر گزینی به کاربرد.

پژوهش حاضر به منظور اعتبار و رواسازی پرسشنامه قاطعیت (گمبریل و ریکی) و رابطه آن با رضایت از زندگی در بین دانش آموزان پسر شهر تبریز که در سال تحصیلی 91-90 مشغول به تحصیل بودند صورت گرفت. به همین منظور تعداد 416 نفر دانش آموز پسر به روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شد .و با استفاده از پرسشنامه 40 سوالی قاطعیت و 5 سوالی رضایت از زندگی در مورد آنها اجرا و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از اجرای تحلیل عاملی ضریب اعتبار 84/0 به دست آمده است که یک اعتبار مورد قبولی است. برای بررسی روایی سازه و پاسخ به این سؤال که مقیاس قاطعیت از چند عامل اشباع شده است از روش تحلیل مؤلفه های اصلی (pc) استفاده شده است. با استفاده از شیوه چرخش متمایل و با توجه به مفروضه های تحلیل عاملی، درصد تبیین واریانس و شیب نمودار در نهایت 7 عامل (بیان احساسات، قدرت نه گفتن، انعطاف پذیری، محترم شمردن حقوق خود، جرأت ورزی، احساس راحتی در ارتباط با دیگران، انتقادپذیری) استخراج گردید .که روی هم 036/40 درصد واریانس را تبین می کند. ماتریس عاملی نشان داد که عامل یکم دارای بیشترین بار عاملی و سهم آن نیز از سایر عامل ها بیشتر بود. همینطور برای اطمینان از روایی ابزار پژوهش از روایی همزمان استفاده شد و نشان داد که رضایت از زندگی با هیچ یک از خرده مقیاس ها و خود پرسشنامه قاطعیت همبستگی معناداری نداشت بجز خرده مقیاس احساس راحتی در ارتباط با دیگران (عامل6). و در آخر هنجار درصدی برای پرسشنامه تهیه شد.

اهداف: ایجاد و توسعه آموزش الکترونیکی مستلزم به کارگیری فرآیندها و رسانه های فنی جدید همراه با روش های آموزش نوین است. هدف این پژوهش طراحی و اعتبارسنجی الگوی مطلوب برنامه درسی مساله محور برای دانشگاه های الکترونیکی بود. روش ها: این پژوهش ترکیبی اکتشافی-کمّی در میان کلیه 117 عضو هیات علمی مراکز آموزشی دارای دوره های الکترونیکی شهر تهران انجام شد. برای طراحی الگو به منظور دستیابی به واقعیت ها و اطلاعات مورد نظر از روش کیفی پدیدارشناسی و تحلیل نظری استفاده شد. از میان جامعه آماری، 8 اطلاع رسان، به روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند انتخاب شدند و مورد مصاحبه نیمه ساختارمند قرار گرفتن د. مصاحبه با اعضای هیات علمی ، تا حد اشباع پیش برده شد. برای اعتباریابی الگو، 18 آزمودنی با استفاده از تابع درجه رضایت انتخاب شدند و به پرسش نامه به روش دلفی پاسخ دادند. برای تحلیل داده های کیفی از رهیافت پدیدارشناسی ون منن و تحلیل محتوی و برای تحلیل داده های بخش کمّی از تحلیل عاملی فازی براساس نظریه مجموعه های فازی استفاده شد. یافته ها: تعداد عناصر در برنامه درسی الکترونیکی مساله محور را می توان در 114 زیرمقوله و 12 مقوله محوری طبقه بندی کرد. به غیر از 4 شاخص که از نظر متخصصان دارای اهمیت متوسط به پایین تشخیص داده شد، بقیه شاخص ها به میزان زیاد و خیلی زیاد در الگوی مطلوب برنامه درسی مساله محور اهمیت داشتند. نتیجه گیری: الگوی مطلوب برنامه درسی مساله محور برای مراکز یادگیری الکترونیکی دانشگاه های دولتی شهر تهران از عناصر دوازده گانه شامل اهداف، محیط، ابزار و زیرساخت، یاددهنده، یادگیرنده، روش های یادگیری، فضا (محیط)، زمان، مبانی، ساختار، ارزشیابی و راهبرد تشکیل می شود.

از زمان تأسیس آموزش رسمی در ایران، کاربردی بودن برنامهدرسی ریاضی، یکی از اهداف مورد تأکید نظام آموزشی بوده است. برای تعیین میزان تحقق چنین هدفی، داشتن آزمونی به منظور سنجش صلاحیت های دانش آموزان در به کارگیری ریاضی در زندگی واقعی، ضروری است. در دهه اخیر، مطالعه بین المللی پیزا در شماری از کشورهای جهان، باهدف سنجش میزان توانایی دانش آموزان 15 ساله در به کارگیری ریاضی برای حل مسائل دنیای واقعی و رویارویی با چالش های آن، صورت گرفته است. با توجه به چارچوب نظام مند پیزا و تعریف موردتوافق متخصصان آموزش ریاضی از کاربرد ریاضی در زندگی واقعی در قالب سازه سواد ریاضی»، این مطالعه می تواند معیار مناسبی برای سنجش سواد ریاضی دانش آموزان باشد. پژوهش حاضر، مراحل طراحی آزمون صلاحیت های شناختی سواد ریاضی دانش آموزان ایرانی را در پایان دوره آموزش عمومی و شروع پایه دهم، با رویکرد شناختی تشخیصی و با توجه به چارچوب مطالعات پیزا و دیدگاه دبیران ریاضی، تبیین می کند. سؤالات این آزمون، مبتنی بر سه مؤلفه سواد ریاضی شامل صورت بندی، به کارگیری و تفسیر است. همچنین شش صلاحیت شناختی شامل ارتباطات، ریاضی وار کردن، بازنمایی، استدلال، طراحی راهبرد برای حل مسئله و استفاده از زبان و عملیات نماد ین، رسمی و فنی از موارد مورد توجه در آزمون است. چهار زمینه شخصی، شغلی، اجتماعی و علمی و چهار حیطه محتواییِ تغییر و روابط، فضا و شکل، کمیت و عدم قطعیت، زمینه و فضای چژوهش را تعیین می کند.

این پژوهش با هدف بررسی خصوصیات روانسنجی پرسشنامه پنج عامل شخصیتی نوجوانان (BFQ-C) در دانش آموزان متوسطه ماکو انجام شد و از نوع توصیفی- تحلیلی بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان شاغل به تحصیل مقطع متوسطه شهر ماکو در سال تحصیلی 1390-1391 بودند. از میان آن ها 427 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد. از پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت کودکان و نوجوانان (BFQ-C) و نسخه اصلاح شده پرسشنامه شخصیتی آیزنک (EPQ)برای جمع آوری داده ها استفاده شد. تحلیل داده ها با روش های آماری آزمون t تست مستقل، ضریب آلفای کرونباخ، ضریب همبستگی پیرسون انجام شد. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین روان رنجورخویی آیزنک با بی ثباتی هیجانی همبستگی مثبت وجود دارد. برون گرایی آیزنک با انرژی/برون گرایی و هوش/ گشودگی همبستگی مثبت دارد. بین روان پریشی آیزنک با با وجدان بودن و توافق پذیری همبستگی مثبت وجود دارد. ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب برای بی ثباتی هیجانی 74/0 ، با وجدان بودن 78/0 ، انرژی/برون گرایی 65/0 ، توافق پذیری 72/0 ، هوش/ گشودگی 72/0 بود. نتایج حاصل از پایایی بازآزمایی در نمونه 30 نفری در فاصله دو هفته ای نشان داد که پایایی بازآزمایی بی ثباتی هیجانی 82/0 ، با وجدان بودن 61/0 ، انرژی/برون گرایی 67/0 ، توافق پذیری 68/0 ، هوش/گشودگی 58/0 بود (01/0P<). همچنین هنجار ایرانی BFQ-C با استفاده از نمرات استاندارد T و Z محاسبه شد.

هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی پرسش نامه یادگیری به کمک همسالان بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان هنرستان های شهر تهران در سال تحصیلی 92-1391 بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تعداد 979 نفر (519 دختر و 460 پسر)؛ در 19 هنرستان و 39 کلاس به پرسش نامه یادگیری به کمک همسالان پاسخ دادند. ضریب پایایی و همسانی درونی پرسش نامه با استفاده از آلفای کرونباخ 87/0 به دست آمد. برای بررسی روایی پرسش نامه از روایی محتوایی، روایی سازه و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد و 3 عامل استخراج شد که در دخترها مجموعاً 81/44% و در پسرها 40/46% و در نمونه کل مجموعاً 56/45% از واریانس کل پرسش نامه را تبیین کردند. یافته ها نشان داد که این پرسش نامه قادر است 3 عامل آموزش به کمک همسالان، ارتباط با همسالان و احساس تعلق به گروه همسال را اندازه گیری کند؛ بنابراین این پرسش نامه می تواند برای سنجش یادگیری به کمک همسالان برای دانش آموزان دختر و پسر به طور جداگانه و نیز در نمونه کل به کار رود.

هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی ساختار عاملی، روایی و پایایی پرسشنامه هوش موفق انجام گرفت. روش: حجم نمونه این پژوهش 500 دانش آموز (175 دختر و 325 پسر) بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از بین مدارس دولتی شهر کرج انتخاب شدند و به پرسشنامه هوش موفق پاسخ دادند. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با روش مؤلفه های اصلی، علاوه بر عامل کلی هوش موفق، سه عامل (هوش تحلیلی، خلاق و عملی) را برای پرسشنامه هوش موفق تأیید کرد. برای بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و برای تعیین روایی عاملی آن از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج نشان داد که پرسشنامه از همسانی درونی قابل قبولی برخوردار است و ضرایب آلفای کرونباخ در زیر مقیاس های آن بین 74/0 تا 81/0 است. همچنین برای تعیین روایی عاملی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد که نتایج تحلیل عاملی تأییدی مؤید این است که ساختار پرسشنامه برازش قابل قبولی با داده ها دارد و کلیه شاخص های نیکویی برازش، مدل را تأیید می کنند. بحث و نتیجه گیری: یافته های تحلیل عاملی، تقریباً مشابه تحقیقات انجام گرفته در فرهنگ اصلی و ضرایب پایایی و روایی نیز به نتایج تحقیقات پیشین نزدیک بود. بنابراین با توجه به خصوصیات روان سنجی مطلوب، این پرسشنامه ابزار مناسبی برای تعیین هوش موفق دانش آموزان می باشد.

زمینه: روایی و پایایی از مسائل مهم در حوزه آزمون سازی محسوب می شوند.رویکرد سیستمی مفهومی است با کارکردهای بسیار که تعامل افراد شاغل در بخش های گوناگون یک نظام را موردتوجه قرار می دهد. هدف: پژوهش حاضر باهدف ساخت، هنجاریابی و اعتباریابی مقیاس رویکرد سیستمی در برنامه ریزی آموزشی و به روش توصیفی-پیمایشی به انجام رسیده است. روش: جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مدیران و معلمان دبیرستان ها و مدارس راهنمایی غرب استان مازندران بود که از بین آنها 483 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه محقق ساخته رویکرد سیستمی روی آنها اجرا شد. یافته ها: پس از گردآوری داده ها، ضریب پایایی آزمون با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، 981/0 محاسبه شد. تحلیل عاملی سؤالات رویکرد سیستمی بیانگر آن بود که بیش از 328/61 درصد واریانس موردنظر توسط عامل های این پرسشنامه تبیین می شود. پس از یک بار چرخش عوامل از نوع واریماکس، همبستگی میان هر سؤال با هر عامل در بهترین حالت مشخص شد و بر اساس آن پنج عامل (نگرش راهبردی؛ مدیریت راهبردی؛ توجه به واقعیات، اهداف و محیط کار؛ توجه به مقتضیات، پیچیدگی و تکالیف؛ مدیریت دانش و اطلاعات) به عنوان مؤلفه های رویکرد سیستمی در برنامه ریزی آموزشی، استخراج و نام گذاری گردید. بحث و نتیجه گیری: با توجه به خصوصیات روان سنجی مطلوب، می توان از این پرسشنامه برای سنجش میزان رویکرد سیستمی کارکنان شاغل در مراکز آموزشی همچون آموزش وپرورش و دانشگاه ها استفاده کرد و زمینه اصلاح و بهبود برنامه های آموزشی را فراهم آورد و به طورکلی، بهره وری نظام های آموزشی را افزایش داد.

هدف از پژوهش حاضر تدوین و اعتباریابی نظام جامع یاددهی- یادگیری در مراکز آموزش عالی بود. این پژوهش، ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی است که در مرحله کیفی با استفاده از روش همسوسازی داده های چندگانه (مشتمل بر سه ضلع الف) جمع آوری اطلاعات مبانی نظری و اصول زیربنایی مربوط به متغیر پژوهش ب) تحقیقات انجام شده در حوزه یاددهی- یادگیری و ج) نظرات آگاهی دهندگان کلیدی) چارچوب نظری اولیه، تدوین و اعتباریابی شد. سپس در مرحله کمی، روایی و پایایی چارچوب تدوین شده، با استفاده از روش های آماری تحلیل گویه، تحلیل عامل تاییدی و آلفای کرونباخ بررسی و تایید شد. در نتیجه این پژوهش نظام جامع یاددهی- یادگیری در مراکز آموزش عالی مشتمل بر سه مضمون مفهومی، ساختاری و عملکردی با مضامین سازمان دهنده و مضامین پایه مربوط به هر مضمون فراگیر تدوین شد. مضمون مفهومی مشتمل بر مضامین موضوع و محتوا، چیستی، چگونگی و اصول یاددهی- یادگیری؛ مضمون ساختاری شامل مضامین جهت گیری راهبردی، طرح سیستم و فرهنگ یاددهی- یادگیری؛ و مضمون عملکردی نیز متشکل از مضامین اجرای فرایند، رهبری و مدیریت فرایند و ارزیابی اثربخشی یاددهی- یادگیری می باشد.

زمینه: بی حوصلگی به عنوان یک حالت تنفر یا ناسازگاری با هر نوع تجربه تکراری مثل کار روزانه یا برخورد با افراد کسل کننده و ملال آور و بی قراری زیاد در شرایطی که رهایی از یکنواختی امکان پذیر نیست، تعریف می شود. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین ساختار عاملی مقیاس آمادگی برای بی حوصلگی در دانشجویان ایرانی انجام شد. روش: جامعه پژوهش حاضر کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 92-1391 بودند که تعداد 400 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه آمادگی برای بی حوصلگی فارمر و ساندبرگ پاسخ دادند. همه آزمودنی ها بصورت داوطلبانه پرسشنامه ها را تکمیل کردند و برگرداندند. داده ها با استفاده از نرم افزار 19 SPSS و LISREL تحلیل شد. یافته ها: نتایج ساختار عاملی پژوهش حاضر حاکی از وجود دو عامل تحریک درونی و تحریک بیرونی بود، به گونه ای که تحریک درونی 11 سؤال و تحریک بیرونی 10 سؤال را به خود اختصاص داد. بحث و نتیجه گیری: صاحب نظران عوامل متفاوتی را برای سبب شناسی بی حوصلگی معرفی کرده اند که می توان آنها را متأثر از عوامل شخصیتی یا ذهنی دانست. به دلیل ارتباط بی حوصلگی با عملکرد تحصیلی، استفاده از یافته های پژوهش حاضر به آموزش و پرورش و دانشگاه ها، روان شناسان، مشاوران و روان پزشکان و پژوهشگران توصیه می شود.

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی، پایایی و روایی واگرایی و همگرایی نسخه فارسی پرسش نامه جهت گیری زندگی مبسوط (ELOT-P یا Extended Life Orientation Test- Persian Version) بود. مواد و روش ها: در ابتدا ELOT به زبان فارسی برگردانده شد. سپس با استفاده از روش ترجمه معکوس شکاف های موجود در ترجمه شناسایی و اصلاح شدند. در نهایت پس از اجرای مقدماتی و رفع اشکالات سؤالات، پرسش نامه نهایی به همراه مقیاس رضایت از زندگی (SWLS یا Satisfaction with Life Scale) و پرسش نامه افسردگی بک (BDI یا Beck Depression Inventory) بر دانشجویان گروه نمونه شامل 332 نفر (213 زن و 119 مرد) از دانشجویان علوم انسانی دانشگاه پیام نور مرکز تبریز اجرا شدند. یافته ها: در این پژوهش برای بررسی ساختار عاملی، ابتدا تحلیل عاملی اکتشافی (EFA یا Exploratory Factor Analysis) با استفاده از روش مؤلفه های اصلی و چرخش varimax روی 15 سؤال ELOT انجام شد. بررسی نمودار Scree و هم چنین تحلیل موازی Horn، راه حل دو عاملی را نشان داد. بررسی بارهای عاملی حاکی از آن بود که دو سؤال بار پایین و مساوی روی دو عامل دارند. این سؤال ها حذف شدند و تحلیل عاملی مؤلفه های اصلی برای بار دوم روی 13 سؤال باقی مانده اجرا شد. نتایج به وضوح دو عامل را نشان دادند. عامل اول 68/25 درصد و عامل دوم 87/11 درصد واریانس مجموعه سؤال ها را تبیین می کردند. همانند مقیاس های پرسش نامه اصلی این عوامل بر اساس محتوای سؤال ها بدبینی و خوش بینی نامگذاری شدند. پایایی مقیاس های ELOT-P با استفاده از روش همسانی درونی (alpha) محاسبه شد. ضریب alpha برای مقیاس های بدبینی و خوش بینی به ترتیب برابر 83/0 و 71/0 به دست آمد. به منظور سنجش روایی واگرایی و همگرایی همبستگی بین نمرات مقیاس های خوش بینی و بدبینی با اندازه های مختلف بهزیستی روان شناختی (رضایت از زندگی و نشانگان افسردگی) محاسبه شد. نتایج نشان داد که بدبینی با افسردگی و خوش بینی با رضایت از زندگی همبستگی مثبت و معنی داری دارند. هم چنین رابطه بین خوش بینی با بدبینی و افسردگی با رضایت از زندگی منفی و معنی دار بود. نتایج ضرایب alpha و هم چنین ضرایب همبستگی نشان می دهد که پایایی و روایی مقیاس ها در سطح قابل قبول می باشد. نتیجه گیری: نسخه فارسی پرسش نامه جهت گیری زندگی مبسوط (ELOT-P) دارای ویژگی های روان سنجی مناسب برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی و موقعیت های مشاوره ای می باشد.

زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس خود کارامدی مالتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis Self-Efficacy Scale- MSSS) در نمونه بیماران ایرانی بود. مواد و روش ها: طرح پژوهش حاضر از نوع توصیفی (همبستگی) بود و جامعه آماری آن را بیماران مبتلا به ام اسدر دو استان خراسان شمالی و همدان تشکیل می داد. تعداد 120 نفر از این بیماران که در فاصله دو ماه به انجمن های ام اس خراسان شمالی و همدان مراجعه کرده بودند به عنوان گروه نمونه مورد بررسی قرار گرفته و مقیاس خود کارامدی مالتیپل اسکلروزیس (MSSS یا Multiple Sclerosis Self Scale) و مقیاس 21 سؤالی افسردگی، اضطراب و استرس (Depression, Anxiety, Stress -DASS-21) را تکمیل کردند. تحلیل داده هابا تحلیل عاملی اکتشافی، محاسبه آلفای کرونباخ، ضریب تصنیف گاتمن و همبستگی پیرسون و با استفاده از نرم افزار SPSS 17 صورت گرفت. یافته ها: تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش پروماکس (Promax) ضمن تبیین 11/71 درصد واریانس، 3 عامل از چهار عامل نسخه اصلی را مورد حمایت قرار داد. وجود همبستگی منفی میان ابعاد خود کارامدی مالتیپل اسکلروزیس با زیر مقیاس های افسردگی و اضطراب در مقیاس DASS نیزنشان دهنده روایی واگرای مقیاس بود. سرانجام نتایج Cronbach’s Alpha با دامنه 78/0 تا 90/0 برای ابعاد خود کارامدی مالتیپل اسکلروزیس و ضریب 86/0 برای کل مقیاس نشان از اعتبار مناسب مقیاس داشت. نتیجه گیری: مقیاس خود کارامدی مالتیپل اسکلروزیس (MSSS) در نمونه بیماران ایرانی اعتبار و روایی مناسبی داشت.

زمینه:پژوهش بر مبنای نظریه هوش چندگانه گاردنر استواراست که براساس آن می توان روش ها و محتوای مواد آموزشی رادر فرایندیاددهی-یادگیری با نوع وسطح هوشی دانشجویان هماهنگ کرد.هدف:پژوهش حاضر به منظور ساخت و هنجاریابی آزمون هوش چندگانه گاردنر انجام گرفته است.روش: نمونه آماری شامل 811 دانشجو در مقطع کارشناسی رشته های مختلف دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن در نیم سال دوم سال تحصیلی 90- 1389 است که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای چند مرحله ای انتخاب شده است. ابزار پژوهش براساس نظریه گاردنر و پیشینه پژوهش و در مواردی نیز با استفاده از برخی پرسشنامه های موجود ساخته شد. ضریب اعتبار پرسشنامه با استفاده روش آلفای کرونباخ برای هر یک از انواع هوش بین 663/0 تا 824/0 به دست آمد. روایی سازه پرسشنامه براساس تحلیل مولفه های اصلی با چرخش واریماکس انجام گرفت.یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که 1- پرسشنامه مذکور از روایی و اعتبار قابل قبول برخوردار است.2- آزمون t گروه های مستقل نشان داد که جز در مورد هوش بدنی- جنبشی بین دختران و پسران تفاوت معنی دار وجود ندارد. 3- برای هر یک از انواع هوش گاردنر جدول نرم براساس نمره های هوشبهر انحرافی (100=M ، 15=sd) برای هر دو جنس محاسبه و تنظیم شد.بحث و نتیجه گیری: با استفاده از این ابزار می توان انواع هوش دانشجویان را شناسایی کرد و این امر می تواند آغازی برای برنامه ریزی و تصمیم گیری های آینده در امر تعلیم و تربیت باشد.

مقدمه: در مطالعات آسیب شناسی روانی تحولی در دوره نوجوانی، تمرکز بر کنش وری روزانه نوجوان از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به عدم دسترسی به ابزاری غیرسودار، روا و پایا و همچنین آسان برای اجرا به منظور اندازه گیری کنش وری روزانه نوجوان، مطالعه حاضر با هدف آزمون ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس چندبُعدی کنش وری نوجوان انجام شد. روش: 479 نوجوان (234 پسر و 245 دختر) که با روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند به نسخه فارسی مقیاس چندبُعدی کنش-وری نوجوان پاسخ دادند. به منظور آزمون ساختار عاملی مقیاس چندبُعدی کنش وری نوجوان از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که در نمونه نوجوانان ایرانی، ساختار سه عاملی مفروضِ مقیاس چند بُعدی کنش وری نوجوان، شامل کنش وری عمومی، کنش وری مربوط به خانواده و کنش وری مربوط به همسالان با داده ها برازش خوبی داشت. همچنین، همسانی درونی سه زیرمقیاس پرسشنامه چندبُعدی کنش وری نوجوان خوب بود. نتیجه گیری: در مجموع، یافته های مطالعه حاضر درباره ویژگی های روان سنجی مقیاس چند بُعدی کنش وری نوجوان نشان می دهد که نسخه فارسی مقیاس چندبُعدی کنش وری نوجوان، برای گستره وسیعی از کاربردهای تحقیقاتی آتی بویژه وقتی یک شاخص چندبُعدی و غیرسودار درباره کنش وری بهنجار نوجوان ایرانی نیاز است، مناسب می باشد.

مقدمه: طبق نظر ساندرا بم کودکان در تشکیل نقش های جنسیتی خود فعال هستند و حتی ممکن است کلیشه های جنسیتی قوی تری نسبت به والدین خود داشته باشند. همچنین، مطابق با نظر طرحواره جنسیتی رشد و تحول جنسیتی در کودکان نه تنها تحت تأثیر رشد شناختی آن ها می باشد، بلکه جامعه نقش بسیار مؤثری در شکل گیری آن دارد. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی خصوصیات روان سنجی مقیاس نقش جنسی کودکان بولدیزار (1991) در کودکان ایرانی بوده است. روش: نمونه آماری این پژوهش عبارت بود از 483 دختر و پسر پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی شهر تهران که به روش خوشه ای چند مرحله ای از جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بود از مقیاس نقش جنسی کودکان بولدیزار (1991) جهت بررسی پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ و جهت بررسی روایی مقیاس از روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها: ضرایب آلفای کرونباخ به دست آمده حاکی از پایایی بالای مقیاس در هر سه عامل مردانگی، زنانگی و خنثی و نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده برازش خوب مدل در تعیین عامل ها به شکل اولیه بیان شده توسط بولدیزار (1991) بود. همچنین، یافته های مربوط به هنجارسازی نشان داد که میانه نمرات مردانگی و زنانگی در کل نمونه ایرانی به ترتیب 8/2 و 7/2 می باشد. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش، مقیاس نقش جنسی بولدیزار در بررسی نقش جنسی دانش آموزان دبستانی شهر تهران با توجه به تغییرات اجتماعی- شناختی جامعه ایرانی ابزاری پایا و رواست.