درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: مقیاس ارزیابی کارکردی درمان سرطان- پستان (FACT-B)، به طور گسترده ای برای اندازه گیری کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در بیماران مبتلا به سرطان مورد استفاده قرارمی گیرد. هدف از مطالعه حاضر، اعتباریابی B FACT- در یک نمونه از زنان ایرانی مبتلا به سرطان پستان است. روش: نمونه متشکل از 300 زن مبتلا به سرطان پستان از بیمارستان ها و کلینیک های آنکولوژی در کرمانشاه و شیراز بود که به شیوه ی در دسترس انتخاب شدند. از افراد خواسته شد تا نسخه ی فارسی از مقیاس FACT-B، مقیاس اضطراب و افسردگی بیمارستانی و پرسشنامه ی کیفیت زندگی متعلق به سازمان اروپایی تحقیق و درمان سرطان EORTC QLQ30 را تکمیل کنند. برای روایی عاملی از روش های آماری تحلیل عاملی تأییدی، روایی همزمان و روایی تشخیصی و برای همسانی درونی از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ بین 63/0 تا 93/0 برای خرده مقیاس ها و کل پرسشنامه نیز 92/0 به دست آمد. همبستگی های معنادار بین B FACT- و سایر مقیاس ها نیز نشان می دهدکه این مقیاس از روایی همزمان و تشخیصی برخوردار است. مقادیر شاخص های برازش نیز در حد متوسط قرار داشتند. نتیجه گیری: نسخه ی فارسی مقیاس FACT-B ابزاری روا و معتبر است و بنابراین، این مقیاس را می توان در موقعیت های پژوهشی و بالینی برای ارزیابی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در بیماران ایرانی مبتلا به سرطان پستان مورد استفاده قرار داد .

اهداف:  هدف پژوهش حاضر اعتباریابی و رواسازی یک پرسشنامه جهت اندازگیری فراشناخت، مبتنی بر نظریات موجود است. روش ها:جامعه موردمطالعه دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بودند. تعداد نمونه که به صورت در دسترس انتخاب شده بودند شامل 344 نفر است. برای رواسازی پرسشنامه از روایی صوری محتوایی (نظرات متخصصین) و سازه (تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی) و پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد . یافته ها: در نتایج تحلیل عاملی سه عامل (آگاهی شناختی-هیجانی، عدم ابهام شناختی-هیجانی و راهبرد) شناسایی شد. همچنین با توجه به ضرایب آلفای کرونباخ می توان پرسشنامه ساخته شده را دارای پایایی مطلوبی قلمداد کرد. همبستگی بالا بین خرده مقیاس ها با نمرهٔ کل مقیاس نشان می دهد که همهٔ آن ها بر روی هم حوزه رفتاری واحدی به نام فراشناخت را اندازه می گیرند. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد می توان مبتنی بر نظریات مختلف درباره فراشناخت یک پرسشنامه حامع تر درباره فراشناخت اعتباریابی رو رواسازی کرد که هم بتواند بعد شناحتی و هم بعد هیجانی فراشناخت را ارزیابی نماید.

ارائه تعریفی جامع و کامل از کیفیت آموزش و یادگیری امکان پذیر نیست زیرا کیفیت از یک نظریه عمومی یا یک الگوی کلی به دست نمی آید، همین امر موجب شد که دستیابی به یک اتفاق و اجماع بر روی ابعاد کیفیت با مشکلاتی مواجه شود لذا شاید بهتر باشد که به جای تأکید بر یک تعریف خاص، به مؤلفه هایی پرداخته شود که هدف کیفیت است. این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت آموزش و یادگیری از نظر اعضای علمی دانشگاه های پیام نور فارس و علوم پزشکی شیراز انجام شد. روش پژوهش از نوع همبستگی است. جامعه آماری کلیه اعضای علمی دانشگاه های پیام نور فارس و علوم پزشکی شیراز می باشند. داده ها از طریق آزمون های تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی بررسی شد. عامل های هفتگانه روی هم رفته، 152/64 درصد از کل واریانس کیفیت آموزش و یادگیری را تبیین می کند و پرسش هایی که بار عاملی کمتر از 45/0 داشتند، حذف شدند. مقدار کای اسکوئر و درجه آزادی مدل به ترتیب برابر 859/306 و 226 و مقدار P بزرگتر از 05/0 است که این امر نشان دهنده برازش خوب مدل است. از بین عوامل دهگانه، سه عامل حذف شدند و هفت عامل استفاده از اطلاعات و نتایج تحقیقات، ارزشیابی، برنامه ریزی کیفیت، حمایت مسؤولان دانشگاه، آموزش، بهره گیری از تجهیزات و مشتری مداری جز مؤلفه های هفتگانه پرسش نامه کیفیت آموزش و یادگیری است.

زمینه: ازآنجایی کهدر قرن بیستم از اعتیاد به تلفن همراه به عنوان یک اختلال وسواسی و اعتیاد گونه یادشده است، استفاده مفرط از آن می تواند زمینه اعتیاد به آن را فراهم کند. هدف: هدف از تحقیق حاضر ساخت و تعیین ویژگی های روان سنجی پرسش نامه اعتیاد به تلفن همراه است. روش: دانش آموزان دختر و پسر سوم مقطع متوسطه آموزش وپرورش ناحیه یک اهواز جامعه آماری تحقیق را تشکیل داده اند که از بین آنان 200 نفر (100 پسر و 100 دختر) به شیوه تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که پرسش نامه اعتیاد به تلفن همراه تحلیل عاملی شده دارای 13 سؤال و سه خرده مقیاس خلاقیت زدایی، میل گرایی و احساس تنهایی بوده و ازلحاظ روان سنجی از پایایی، روایی و برازندگی خوبی برخورداراست. ساختار عاملی تأییدی نیز، مدل سه عاملی پیشنهادی پرسش نامه یادشده را تأیید کرد. بحث و نتیجه گیری: از پرسش نامه تحلیل عاملی شده فوق الذکر، می توان برای تشخیص و مطالعات مربوط به اعتیاد به تلفن همراه استفاده کرد.

هدف ازاین پژوهش بررسی پایایی و اعتبار پرسشنامه نگرش افراد نسبت به کمک طلبی پزشکی بود. روش پژوهش حاضر هنجاریابی از نوع آزمون سازی و بر این اساس روش مورد استفاده توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی دانشجویان رشته روانشناسی دانشگاه پیام نور تهران جنوب که در 1395 مشغول به تحصیل می باشند، تشکیل دادند که تعداد آنها 1100 نفر بود. جامعه مذکور نمونه ای به تعداد 220 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها روش های آماری آلفای کرونباخ، دو نیم سازی آزمون جهت بررسی پایایی و تحلیل عاملی اکتشافی و تایید و ضریب همبستگی جهت بررسی روایی پرسش نامه استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد مقدار آلفای کرونباخ 0/85 و باز آزمایی 0/85 و دونیمه کردن آزمون 75 /0 به دست آمده که می توان بیان کرد پرسش نامه از پایایی قابل قبولی برخوردار است. در بررسی روایی پرسش نامه از دو روش روایی سازه و روایی همزمان استفاده شد. با توجه به درصد تبیین بالای که مقیاس از واریانس می توان گفت پرسش نامه اعتبار مناسبی برخوردار است. در ادامه نتایج تحلیل عاملی تأییدی نیز نشان داد این عوامل به دست آمده با مؤلفه های خود مدل معناداری را می سازند و از بار های عاملی قابل قبولی برخوردارند. در پژوهش حاضر علاوه بر روایی سازه از روایی همزمان نیز استفاده شد که در آن همبستگی بین نگرش افراد نسبت به کمک طلبی پزشکی و رفتار کمک طلبی موردبررسی قرار گرفت که نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان دهند رابطه معنادار مثبت بین نگرش افراد نسبت به کمک طلبی پزشکی و رفتار کمک طلبی بود.

این تحقیق، ویژﮔﯽهای روان سنجی نسخه ایرانی مقیاس مقابله مذهبی را با در نظر گرفتن بافتار فرهنگی و اجتماعی ایران در دو پژوهش گزارش می کند. پژوهش 1: اطلاعات مقدماتی از طریق مصاحبه با یک گروه 50 نفری از دانشجویان درخصوص راهبردهای مقابله مورد استفاده هنگام رویارویی با یک موقعیت استرس زا گردآوری شد. بعد از این که تحلیل محتوایی صورت گرفت، از یک نمونه دیگر از دانشجویان (365N= ) خواسته شد نسخه بزرگسال مقیاس پاسخ های مقابله، گزاره های راهبردهای مقابله ایرانی به دست آمده از تحلیل کیفی و همچنین مقیاس مقبولیت اجتماعی را تکمیل کنند. مقابله مذهبی به عنوان یک بُعد مستقل استخراج شد و در کل هفت عامل خالص توسط تحلیل عاملی پاسخهای آزمودﻧﯽها به دست آمد. در پژوهش 2، با حضور 176 شرکت کننده، روایی تشخیصی و همگرای مقیاس مقابله مذهبی تأیید شد. احتمال همپوشی سازهﻫﺎی مقابله مذهبی با مقبولیت اجتماعی یک مسأله قابل بررسی در پژوهشﻫﺎی آتی است. بر اساس نتایج این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که مقیاس مقابله مذهبی از پایایی و روایی مناسب برای استفاده در مطالعات پژوهشی برخوردار است.

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، بررسی پایایی، روایی و هنجاریابی سیاهه گرایش به تفکر انتقادی (CTDI) بین یک نمونه بهنجار از دانشجویان ایرانی بود. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات همبستگی است. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های جامع شهر تهران (دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه تهران و دانشگاه شاهد) بود که از این بین 330 نفر (175 زن، 155 مرد) از دانشجویان با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. در ابتدا پرسشنامه به روش ترجمه مضاعف ترجمه شد و توسط متخصصان تأیید شد. برای بررسی روایی سازه ی پرسشنامه از روش تحلیل عاملی اکتشافی به روش تجزیه به مؤلفه های اصلی و نیز روش همسانی درونی (آلفای کرونباخ) استفاده گردید. برای بررسی روایی همگرا از ضرایب همبستگی آن با آزمون مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا (CCTDI) استفاده گردید. همچنین به منظور بررسی پایایی این پرسشنامه از روش های بازآزمایی پس از دو هفته (40 N=) و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد.

زمینه:در این مقاله روند عملکرد ریاضی دانش آموزان پایه هشتم (سوم راهنمایی) ایران در 5 مطالعه متوالی تیمز (TIMSS) با روند عملکرد دانش آموزان کشورهای منطقهو شرکت کننده در این مطالعه هامقایسه شده است.هدف:مقایسه با هدف تعیین جایگاه نظام آموزشی کشور در ریاضی دوره عمومی در میان کشورهای منطقه با توجه به هدفهای ذکر شده در سند چشم انداز 20 ساله کشور انجام شده است. روش:با استفاده از روند پژوهی، متوسط عملکرد ریاضی دانش آموزان به تفکیکجنسیت، حیطه های محتوایی و سطوح شناختیو همچنین میزان دسترسی به نقاط معیار بین المللیدر 5 مطالعه با هم مقایسه شده است.یافته ها:یافته ها بیانگر آن است که به غیر از مطالعه 1995 در 4 مطالعه دیگر، جایگاه دانش اموزان ایران تقریباً در وسط جدول رده بندی کشورهای شرکت کننده قرار دارد. این وضعیت به تفکیک جنسیت، حیطه های محتوایی، سطوح شناختی و درصد دانش آموزان در دستیابی به نمره های معیار نیز کم و بیش صادق است. متوسط عملکرد دانش آموزان ایران در مطالعه 2011 از مطالعه 1995 و1999 کمتر است و متوسط عملکرد دانش آموزان ارمنستان، ترکیه، تونس، گرجستان و لبنان در مطالعه های مختلف از متوسط عملکرد دانش آموزان ایران بیشتراست.بیشترین رشد مثبت در متوسط عملکرد دانش آموزان قطر، عربستان، فلسطین، گرجستان و ترکیه رخ داده است.بحث ونتیجه گیری:یافته ها نشان می دهند که تلاش های موجود برای رسیدن به صدر جدول رده بندی در بین کشورهای منطقه کافی نبوده و در صورت ادامه روند موجود این مهم دست یافتنی بنظر نمی رسد.

هوش موفق مجموعه یکپارچه ایی از توانایی های مورد نیاز برای موفقیت در زندگی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه هوش موفق در آموزش انجام گرفت. جامعه آماری همه معلمان دوره دوم متوسطه دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 94-93 بودند. حجم نمونه این پژوهش 404 دبیر (278 زن 126 مرد) بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایی از بین دبیرستان های دوره دوم متوسطه دولتی شهر تهران انتخاب شدند. همه آنها پرسشنامه هوش موفق در آموزش و پرسشنامه ویژگیهای شخصیتی نئو را تکمیل کردند. تحلیل اعتبار، همبستگی سوال- نمره کل، و تحلیل عاملی اکتشافی اجرا شد. تحلیل عامل اکتشافی با روش مؤلفه های اصلی، چهار عامل (توانایی حفظ کردن، توانایی تکرار و بازگویی، توانایی تحلیلی- خلاق و توانایی عملی) را برای پرسشنامه هوش موفق در آموزش تأیید کرد. نتایج نشان داد که پرسشنامه از همسانی درونی قابل قبولی برخوردار بود و ضرایب آلفای کرونباخ در زیر مقیاس های آن بین 67/. (تکرار و بازگویی) تا 89/. (تحلیلی- خلاق) بود. روایی بیرونی بین ابعاد پرسشنامه هوش موفق در آموزش و پرسشنامه شخصیت نئو مورد ارزیابی قرار گرفت. بین توانایی تحلیلی- خلاق با عامل روان آزرده گرایی رابطه منفی و معنادار، بین برونگرایی با توانایی تحلیلی- خلاق و عملی، توانایی تحلیلی- خلاق با گشودگی به تجربه و سازگاری و باوجدان بودن، توانایی عملی با سازگاری و توانایی حفظ کردن و توانایی تکرار و بازگویی با سازگاری و با وجدان بودن رابطه مثبت و معنادار مشاهده شد. با توجه به ویژگیهای روانسنجی مطلوب، این پرسشنامه ابزار مناسبی برای مطالعه آموزش مبتنی بر هوش موفق در دبیران می باشد.

زمینه و هدف: هدف از انجام مطالعه توسعه ای حاضر، بررسی اعتبار و روایی (Validity) پرسش نامه ادراک پیری (Aging Perception Questionnaire یا APQ) در سالمندان شهر تهران بود. مواد و روش ها: برای برآورد شاخص های روان سنجی پرسش نامه، 502 نفر (373 آزمودنی با طیف سنی 80-60 سال و 129 آزمودنی با طیف سنی 59-50 سال) که 4/49 درصد آنان را مردان و 6/50 درصد را زنان تشکیل می دادند، به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. سپس پرسش نامه چند بعدی APQ که شامل دو بخش می باشد، برای آن ها اجرا شد. بخش نخست پرسش نامه، دیدگاه نسبت به بالا رفتن سن (پیری) و بخش دوم تجربیات مربوط به تغییرات سلامتی را مورد سنجش قرار داد. یافته ها: همسانی درونی (Internal consistency) پرسش نامه APQ برای بخش نخست مشتمل بر 32 ماده، 82/0 و برای بخش دوم متشکل از 17 ماده دو بخشی، 88/0 به دست آمد. این ضریب برای مؤلفه های پرسش نامه بین 63/0 تا 81/0 برآورد شد. ضریب پایایی (Stability) آزمون از طریق بازآزمایی (Test-retest) در فاصله زمانی دو ماه برای دو بخش پرسش نامه و تمام مؤلفه ها، معنی دار بود (01/0 > P). برای بررسی روایی سازه (Construct validity)، از روش تحلیل مؤلفه های اصلی استفاده گردید. میزان کفایت نمونه برداری در دو بخش به ترتیب 871/0 و 728/0 و معنی دار بودن آزمون کرویت Bartlett نیز نشانگر شرایط مطلوب برای انجام تحلیل عاملی بود. بخش نخست پرسش نامه APQ از هفت عامل اشباع شد که در مجموع 24/50 درصد از واریانس کل را تبیین کرد. بخش دوم در ساختار تک عاملی، برای بررسی تجربیات مربوط به تغییرات سلامتی دارای روایی بود که در این شرایط حدود 36/21 درصد از واریانس کل را تبیین نمود. وجود همبستگی معنی دار بین نمره مؤلفه های پرسش نامه APQ و نمره مقیاس های پرسش نامه کیفیت زندگی (01/0 > P)، بیان کننده روایی ملاکی (Criterion-referenced validity) پرسش نامه بود. نتيجه گيري: پرسش نامه APQ اعتبار و روایی مناسبی را برای سنجش ادراک پیری سالمندان ایرانی داشت.

هدف: هدف این مطالعه رواسازی فهرست وارسی شریکان زندگی در اعضای خانواده سوء مصرف کنندگان مواد مخدر بود. روش: طرح پژوهش حاضراز نوع توصیفی است. شرکت کنندگان 397 نفر از خانواده های مراجعه کننده به کلینیک های ترک اعتیاد استان سمنان بودند که به صورت تصادفی انتخاب شدند. یافته ها: دامنه ضریب اعتبار در بعد فراوانی از0/57(سلامتی) تا 0/81 (مالی) و در بعد شدت، از 0/53 (اجتماعی/ عاطفی) تا 0/81 (درگیری با مراجع حقوقی/ دولتی) بود. شواهد روایی نشان داد که عملکرد خانواده ها با و بدون دریافت کمکهای مالی از سازمانهای حمایتی، و خانواده ها با و بدون داشتن پرونده در مراجع قضایی در خرده مقیاسهای ابزار به طور معنادار متفاوت بود. نمرات خرده مقیاسهای مالی، اجتماعی/عاطفی، ارتباط با خرده مقیاس های مالی و ابراز گری عاطفی و ارتباطات پرسشنامه عملکرد ازدواج مرتبط بود. خرده مقیاس سوء استفاده فیزیکی با پرسشنامه پرخاشگری رابطه معنادار داشت. الگوهای متفاوتی از فراوانی و شدت مشکلات تجربه شده به تبع نوع شریکان زندگی مشاهده شد. شایع ترین مشکل شریکان زندگی (والد/ همسر) در بعد فراوانی در خرده مقیاسهای سبک زندگی، ارتباط و اجتماعی/ عاطفی و در بعد شدت در زمینه اجتماعی/ عاطفی مشاهده شد. نتیجه گیری: چک لیست شریکان زندگی ابزاری معتبر و روا در تشخیص فراوانی و شدت مشکلات خانواده افراد سوء مصرف کننده است و در بعضی از خرده مقیاس ها نسبت به اثر مداخلات حساسیت دارد.