درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهش با هدف بررسی وضعیت تولید اطلاعات علمی توسط اعضای هیئت علمی پژوهشگاه صنعت نفت طی سالهای 1382-1368 انجام گرفته است. در این مطالعه، روند تولید اطلاعات علـمی، میزان تولید این اطلاعات به تفکیک نوع مدارک (طرح های تحقیقاتی خاتمه یافته، مقاله های ارائه شده، کتابهای تالیف و ترجمه شده و پایان نامه های هدایت شده) و گرایش موضوعی تولیدات علمی پژوهشگاه صنعت نفت در سالهای فوق بررسی شده است. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه و جستجو در پایگاه های الکترونیکی صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد، در طول سالهای مورد مطالعه مجموعاً 3192 اثر علمی تولید شده است. از این بین، 1665عنوان (2/52%) مقالـه، 1412عنوان (2/44%) طرح تحقیقاتی خاتمه یافته، 103عنوان (2/3%) پایان نامه هدایت شـده و 12عنوان (4/0%) کتاب میباشد. به طور کلی، تولید اطلاعات علمی طی سالهای 1368 الی 1377، روندی افزایشی داشته است. از سال 1377 به بعد، روند تولید اطلاعات علمی نسبتاً ثابت مانده و نسبت به سال 1377 کاهش نیز نشان میدهد. برخی از دلایل این کاهش در متن ذکر شده اند. 22% از مقاله های ارائه شده در نشریه های معتبر داخلی و خارجی منعکس شده است. بیشترین تعداد مدارک علمی تولید شده در سه موضوع پتروشیمی، مهندسی شیمی و مخازن هیدروکربوری است. سه پژوهشکدة «اکتشاف و تولید»، «شیمی و پتروشیمی» و «پالایش نفت» بالاترین رقم تولیدات علمی را داشته اند

پژوهش حاضر تلاش می کند تا ضمن بررسی زیرساخت اطلاعاتی کتابخانه های عمومی تحت پوشش سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، طرح پیشنهادی ایجاد شبکه ی اطلاع رسانی در این کتابخانه ها را جهت ایجاد ارتباط منظم و همکاری متقابل بین آنها ارائه نماید. این پژوهش در دو مرحله انجام شده است. مرحله ی اول، به بررسی وضعیت کنونی کتابخانه های عمومی تحت پوشش سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران اختصاص دارد. نتایج پژوهش، بیان گر این مطلب است که 7/55 درصد از نیروهای شاغل در کتابخانه های مورد مطالعه دارای تحصیلات کتابداری و 3/44 درصد دارای تحصیلات غیرکتابداری هستند. همچنین بیش از دوسوم این کتابخانه ها با مجموعه سازی نادرست، کمبود منابع، کمبود فضا و نیروی انسانی، کمبود بودجه و کمبود امکانات و تجهیزات رایانه ای مواجه هستند، با این وجود 95 درصد از آنها با ایجاد شبکه و استفاده از مزایا و قابلیت های آن موافق هستند. در مرحله ی دوم، پس از بررسی وضعیت کتابخانه ها، شبکه ی اطلاع رسانی جهت بهبود وضعیت فعلی آنها و ایجاد ارتباط متقابل به صورت منظم و هماهنگ در قالب همکاری های شبکه ای میان کتابخانه های مذکور پیشنهاد می شود. شبکه پیشنهادی دارای ریخت شناسی ترکیبی است، به طوری که برخی از فعالیت ها از قبیل کنترل کتابشناختی، خدمات آگاهی رسانی جاری، تامین نیروی انسانی متخصص، تجهیزات و امکانات رایانه ای، ارتباط با شبکه های داخلی و خارجی، تهیه و تدوین و تصویب استانداردها و دستورالعمل ها از طریق هسته ی شبکه (اداره ی امور کتاب و کتابخانه ها) به صورت متمرکز انجام می شود.

هدف: این پژوهش به بررسی وضعیت کتابخانه های پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران و مقایسه آن با استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران می پردازد. روش: روش پیماشی و از نوع توصیفی است و از ابزار چک لیست استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشانگر این واقعیت است که 1) اهداف و وظایف کتابخانة دانشکده فنی به دلیل نداشتن آئین نامة مدون از سطح استاندارد پائین تر است. 2) از نظر سازمان و مدیریت با استانداردهای دانشگاهی فاصله معناداری وجود دارد. 3) از نظر تعداد نیروی انسانی متخصص نسبت به مجموعه موجود در کتابخانه با سطح استاندارد اختلافی وجود ندارد ولی نسبت به تعداد دانشجویان از سطح استاندارد پائین تر است. 4) از نظر مجموعه کتابخانه های پردیس دانشکده فنی با سطح استاندارد فاصله معناداری وجود دارد. 5) سازماندهی منابع کتابخانه های پردیس دانشکده های فنی مطلوب و نزدیک به سطح استاندارد است. 6) خدمات کتابخانه ای با سطح استاندارد اختلاف دارد. 7) از نظر فضا و تجهیزات با سطح استاندارد اختلاف وجود دارد و به نحو احسن از فضا استفاده نشده است و اصلاحات کلی در این بخش باید صورت گیرد

اخلاق علمی در پژوهش، همواره استناد به نوشته های مورد استفاده در تألیف و تحقیق را ضروری ساخته است. استناد به مآخذ مورد استفاده، ابزاری برای رعایت حقوق معنوی افراد است و این رعایت حقوق، به شکل پانویس و یا فهرست مآخذ انجام میشود. وجود بیش از 30 روش مختلف برای استنادها و فهرست مآخذ نیز گویای اهمیتی است که تاکنون به «روش» استناد داده شده است. اما یک پرسش همواره برای نویسندگان مقاله ها و گزارشهای پژوهشی، بویژه دانشجویان و نویسندگان تازه کار، مطرح بوده و آن این است که اصولاً «چه موقع» باید به آثار دیگران استناد کرد. بررسی نویسندگان این نوشته نشان میدهد تاکنون هیچ گونه تحقیقی درباره زمان مناسب برای استناد و دلایل آن، چه در ایران و چه در خارج از ایران، انجام نشده است. بنابراین، در این پژوهش تلاش شده دلایلی که از نظر اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید چمران برای استناد در پژوهشها و تألیفات، مهم هستند، شناسایی شوند. پژوهشگران امیدوارند یافته های این پژوهش بتواند برای تمامی پژوهشگران و مؤلفان در مورد زمان استناد در نوشته ها و تألیفاتشان، مفید واقع شود.

در این پژوهش پیدایش و تحول کتابخانه های عمومی ایران در مقایسه با جنبش کتابخانه های عمومی در کشورهای آمریکا و انگلیس (به لحاظ تاریخی) و همچنین رهنمودهای ایفلا و یونسکو مورد بررسی قرار گرفته است. مهم ترین یافته پژوهش حاضر این است که جنبش کتابخانه های عمومی ایران مانند کشورهای پیشگام در این راه یعنی آمریکا و انگلیس، توسط مردم و روشنفکران شکل گرفت. اما در ایران بر عکس کشورهای آمریکا و انگلیس قوانین روز به روز از مشارکت مردم و کتابداران در امور کتابخانه های عمومی کاسته و باعث برخی مشکلات و نارسایی ها شده است. یکی دیگر از یافته های این پژوهش این است که چارچوب قانونی و مالی کتابخانه های عمومی کشور ایران نیز هم اکنون با رهنمودهای ایفلا و یونسکو در سال 2001 هم خوانی چندانی ندارد. و به دلیل عدم توجه به نیازهای محلی، کودکان و گروه های خاص، کتابخانه های عمومی ایران از کارکردها و ماهیت و رسالت اصلی خود دور شده اند. بنابراین به نظر می رسد قوانین مربوط به کتابخانه های عمومی ایران نیاز به بازنویسی دارد، به گونه ای که مشارکت مردم از طریق شوراهای محلی و متخصصان علوم کتابداری و اطلاع رسانی پررنگ تر شود. مقاله ی حاضر علاوه بر ارائه یافته های پژوهش، می تواند مقدمه ای برای تحقیقات کیفی و تاریخی بیشتر در این زمینه باشد.

امروزه مدلهای متعددی برای سنجش عملکرد سازمانها مورد استفاده قرار می­گیرد. یکی از مدلهایی که با استقبال گسترده­ای مواجه شده، مدل کارت امتیازی متوازن است. این مدل در طی سالیان گذشته بسط و توسعه فراوانی یافته و در قالب مدلهای توسعه یافته­ای نظیر مدل Sears معرفی گردیده است. هدف این پژوهش معرفی، اجرا و پیاده­سازی مدل Sears در بافت کتابخانه های دانشگاهی است. بدین منظور پژوهش حاضر سعی دارد با استفاده از این مدل، عملکرد کتابخانه مرکزی دانشگاه یزد را ارزیابی کند. روش انجام این تحقیق، توصیفی- پیمایشی و روش جمع­آوری   داده­ها، کتابخانه­ای- میدانی است. جامعه آماری این تحقیق مشتمل بر کلیة کتابداران کتابخانه مرکزی دانشگاه یزد و نیز دانشجویان این دانشگاه می­باشد. همچنین، به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها، از آماری توصیفی و آمار استنباطی استفاده گردید. یافته­های حاصل از به کارگیری این مدل حاکی از آن است که توجه به مؤلفه­ها و شاخصهای مدل مذکور تأثیر بسزایی در بهبود عملکرد کتابخانه­های دانشگاهی دارد. همچنین، نتایج حاصل از پیاده­سازی این مدل در کتابخانه مرکزی دانشگاه یزد نشان می­دهد میانگین عملکردی نسبتاً پایین کارکنان (با میانگین 73/2) که نشأت گرفته از رضایت شغلی و تعهد سازمانی نسبتاً کم (به­ترتیب با میانگین 6/2 و 8/2) می­باشد، به کیفیت خدمات دریافتی نسبتاً پایین (با میانگین 5/2) منجر گردیده است. این به ­نوبة خود به رضایت نسبتاً پایین دانشجویان استفاده­کننده از خدمات کتابخانه (با میانگین 4/2) انجامیده و در نتیجه باعث شده است میزان استفاده از منابع اطلاعاتی کتابخانه مرکزی این دانشگاه در حد مطلوب نبوده و پایین­تر از میزان متوسط می­باشد. در پایان پیشنهادهایی به منظور بهبود عملکرد و اثربخشی کتابخانه­های دانشگاه بخصوص کتابخانه مرکزی به مسئولان ذی ربط ارائه می­گردد

بازاریابی، یعنی جستجو برای یافتن مناسب ترین بازار و بخش هایی که سازمان میتواند در آن جا خدماتی مفیدتر و مؤثرتر ارائه داده و نیاز کاربران و مراجعان خود را به بهترین شکل ممکن برطرف سازد. کتابخانه، سازمانی بازارمدار است که کلیه فعالیت های آن با توجه به نیازهای کاربر جهت میگیرد و علاوه بر مرتفع ساختن نیازهای موجود، درصدد ایجاد نیازها و تقاضاهای جدید نیز هست. بازاریابی، کتابخانه ها را هم در جهت شناخت نیازهای کاربران و هم در جهت برآورده ساختن این نیازها توان مند میکند. پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان استفاده از اصول بازاریابی در کتابخانه های عمومی شهر تهران اجرا شده است. روش پژوهش «پیمایشی توصیفی» و بر اساس مدل بازاریابی «4P» است. جامعه پژوهش کتابخانه های عمومی شهر تهران بوده اند که 30 کتابخانه زیر نظر هیات امنای کتابخانه های عمومی و 60 کتابخانه زیر نظر سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران به صورت تصادفی انتخاب شده و به پرسشنامه پاسخ داده اند. داده ها در تابستان 1387 گردآوری شده و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج پژوهش نشان داد که کتابخانه های عمومی تهران از نظر کاربرد آمیخته های بازاریابی در وضعیت مناسبی نیستند و لازم است در این زمینه برنامه ریزی جامع تری داشته باشند.

هدف پژوهش حاضر، آگاهی از میزان رضایت شغلی کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور است. روش پژوهش پیمایشی تحلیلی و ابزار مورد استفاده، پرسشنامه و جامعه آماری مورد مطالعه نمونه ای به تعداد 542 نفر از کتابداران کتابخانه های عمومی در مراکز استانهاست. برای اجرای این پژوهش، ابتدا مدلی برای سنجش رضایت شغلی کتابداران در قالب 6 بُعد و 27 متغیر طراحی شد و رضایت شغلی کتابدارانبر اساس مدل طراحی شده و با احتساب نمرات 27 متغیر محاسبه گردید. بر اساس یافته ها، رضایت شغلی کتابداران از حد متوسط پایین تر است. در رابطه با ابعاد رضایت شغلی، رضایت از ابعاد امکانات مادی و رفاهی، ثبات شغلی، خودشکوفایی و ماهیت شغل پایین تر از حد متوسط، و رفتار مدیر و روابط متقابل بالاتر از حد متوسط است. در این پژوهش، تفاوت معناداری بین میانگین رضایت شغلی کتابداران بر حسب رشته تحصیلی (کتابداری و غیرکتابداری) مشاهده نشد. یافته های پژوهش حاضر که نشانگر نارضایتی کتابداران از اکثر متغیرهای شغلی است، ضرورت توجه مسئولان به بهبود شرایط کاری کتابداران کتابخانه های عمومی کشور را مطرح می کند

هدف: مطالعه میزان رضایت مندی پژوهشگران از خدمات اداره های کتابخانه و شبکه پژوهشکده مهندسی جهاد کشاورزی. روش: در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شد و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. یافته ها : پژوهش نشان میدهد که 8/73 درصد پژوهشگران حداقل یک بار در ماه از خدمات کتابخانه استفاده میکنند. آنها از ساعت کار کتابخانه, پاسخگویی تلفنی و تجهیزات سالن مطالعه نسبتا"" راضی هستند, اما از عدم رعایت سکوت در سالن مطالعه کتابخانه ناراضیاند. به طورکلی, میزان رضایت از منابع اطلاعاتی در سطح نسبتا"" پایینی است. بیشترین نارضایتی به کمبود نشریات لاتین با 8/41 درصد, کتاب های فارسی با 3/39 درصد و نشریات فارسی با 32 درصد مربوط میشود. 1/54 درصد پاسخگویان از عدم برپایی نمایشگاه های داخلی در کتابخانه ناراضی هستند. میزان رضایت پاسخگویان از تاثیر نرم افزار کتابخانه در جستجوی اطلاعات بیش از رضایت از تاثیر برگه دان است. در بین خدمات ارائه شده توسط ادراهی شبکه , بیشترین میزان رضایت (6/33 درصد) به امکانات شبکه داخلی و کمترین رضایت (8/46 درصد) به تعمیر تجهیزات رایانه ای و پاسخگویی به مشکلات رایانه ای همکاران اختصاص دارد. تقریبا"" تمام پاسخگویان از شبکه اینترنت استفاده میکنند و فراوانی پاسخگویانی که چند بار در روز از اینترنت استفاده میکنند با 5/61 درصد بیش از سایر کاربران است.