درخت حوزه‌های تخصصی

حوزه کتاب­ سنجی و شاخه های مرتبط آن به طور مستقیم با بررسی میزان تولید اطلاعات علمی در حوزه های تخصصی مختلف در ارتباط است و شاخصهایی را برای ارزیابی و سنجش میزان اطلاعات تولید شده در زمینه های گوناگون و در کشورهای مختلف، در اختیار دانشمندان قرار میدهد. در این مقاله، با استفاده از شیوه های علم سنجی، میزان انتشارات علمی تولید شده در حوزه های کتاب­سنجی، علم سنجی، اطلاع سنجی و وب ­سنجی در پایگاه Web of Science طی سالهای 1990-2005 مطالعه و تحلیل و تمامی پیشینه ها در حیطه های موضوع، زبان، کشور، نویسنده، سال انتشار، نوع مدرک، مجله و مؤسسه و دانشگاه ها تجزیه و تحلیل گردید. آنگاه کلیة پیشینه ها برای ترسیم ساختار علم به نرم افزار HistCite وارد شد و از طریق آزمون و خطا، 80 مقاله اول، حوزه مورد بررسی در WOS انتخاب و به وسیله نرم افزار فوق، تجزیه و تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد در مجموع 53 کشور در نگارش مدارک حوزه موضوعی مورد بررسی نقش داشته اند که از این میان کشورهای ایالات متحده آمریکا، انگلستان، آلمان و هلند، به ترتیب در رتبه های اول تا چهارم قرار دارند. همچنین، مشخص شد 26/91% از مدارک به زبان انگلیسی میباشند. تعداد کمی از مؤسسه ها یعنی 1/16% (74 مؤسسه از 446 مورد) تولیدکننده بخش عمده ای از متون علمی هستند. بیش از 50% مدارک، در 6 عنوان مجله یعنی 68/3% از کل مجله های حاضر در فهرست منتشر شده است. یافته ها مشخص نمود 14/73%  عنوان از انتشارات در قالب مقاله بوده است وپس از آن به ترتیب، نقد مقاله ها (96/6%) و نقد کتاب( 99/5% ) قرار داشته اند. از دیگر نتایج پژوهش می­توان به 5 مقاله اول در این بررسی اشاره کرد که 111-47 استناد را به خود اختصاص داده و به ترتیب در سالهای 1989، 1992، 1997، 2001 و 2002 نوشته شده اند. در سالهای 2004 و 2005 بیشترین تعداد مدارک منتشر شده است و این امر استقبال بیشتر جامعه علمی از مقوله های مورد پژوهش را نوید میدهد

در این مقاله، روشهای نمایه سازی تصاویر که تا کنون مطرح بوده به اختصار بیان گردیده و نظری کلی از چالشهای مربوط به نمایه سازی تصویر مبتنی بر مفهوم، فراهم آمده است. از روشی نوین با عنوان «فولکسونومی» یا «رده بندی مردمی» که به میزان قابل ملاحظه ای در دنیای کتابخانه دیجیتالی مورد توجه قرار گرفته است یاد میشود که در آن، برچسب زنی اجتماعی ابزاری برای افزایش توصیف اشیای دیجیتالی، فراهم کردن محملی برای درونداد کاربر و درگیری بیشتر کاربر، تلقی میگردد. این مقاله، به ارزیابی مزایا و معایب فراداده های ساخته شده توسط کاربر در محتوای مجموعه تصاویر رقومی میپردازد و آن را با قالب فراداده ای ساخته شده به طور حرفه ای و ابزار کنترل واژگان، مقایسه میکند. همچنین، ضمن تحلیل ویژگیهای رده بندی مردمی، درمییابد که برچسب زنی مردمی میتواند به عنوان مکملی برای پیشینه های فراداده ای ساخته شده به طور حرفه ای به مرحله عمل درآید تا فرصتی برای کاربر به منظور اظهار نظر دربارة تصویر فراهم آید

نقش فناوری ارتباطات و اطلاعات به عنوان محور بسیاری از تحولات جهانی و همچنین یکی از ابزارها و بسترهای مهم توسعه همه جانبه، انکارناپذیر است. از این رو، متصدیان امور مملکتی که خواهان افزایش قدرت و ثروت ملی و بهبود بخشیدن به شاخصهای زندگی شهروندان خود هستند، در هزاره سوم به این امر توجه و اهتمام ویژه ای دارند. اما مسئله مهم این است که یک فناوری زمانی میتواند به هدفهای فوق نایل شود و سودمند واقع گردد که در مقطع زمانی مورد نیاز ایجاد و محقق شده و زیرساختها و بسترهای جامعه نیز آماده باشد. حصول چنین مطلوبیتی، نیازمند آمادگی و برنامه ریزی از قبل است که در ادبیات امروز «آینده نگاری»[2] نامیده میشود. مقاله حاضر با هدف بررسی و تحلیل آینده نگاری در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) تجربه کشور چین (در افق 2020) و ژاپن (در افق 2035) را مورد کنکاش قرار داده است. لذا پس از معرفی فرایند آینده نگاری، به نتایج حاصل از این فرایند در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات پرداخته شده است. نتایج نشان میدهد در ژاپن فناوریهای «امنیت اطلاعات» از نظر شاخص اثرهای اجتماعی، شاخص اثرهای اقتصادی و شاخص اهمیت، فناوریهای برتر آینده شناخته شده اند و سال تحقق آنها تقریباً در فاصله 2012 تا 2017 خواهد بود. همچنین، به طور متوسط فاصلة زمانی میان تحقق فناوری و پذیرش و بهکارگیری آن در جامعه، 3/5 سال خواهد بود. نتایج کشور چین نیز نشان میدهد از نظر شاخص اثرهای اقتصادی «فناوری شبکه»؛ از نظر شاخص اثرهای اجتماعی «فناوری شبکه» و «آیسیهای جدید» از نظر شاخص اهمیت «امنیت اطلاعات» و «امنیت شبکه»؛ از نظر اثرگذاری بر صنایع مدرن «فناوری شبکه» و «آیسیهای جدید»؛ و از نظر اثرگذاری بر صنایع سنتی «فناوری یکپارچه سیستم SoC و آیسی» و «فناوریهای شبکه های نسل آینده»؛ و از نظر تأثیر در افزایش کیفیت زندگی مردم «فناوری چینی پردازش اطلاعات» و «فناوری دستیابی به باند پهن» مهم شناخته شده اند