درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مؤلفه های مدیریت دانش بر ابعاد توانمندسازی روان شناختی در سازمان های دانش محور و ارائه الگوی مناسب و یکپارچه انجام شد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی تأثیر مؤلفه های مدیریت دانش بر ابعاد توانمندسازی روان شناختی در سازمان های دانش محور و ارائه الگوی مفهومی مناسب و یکپارچه است. برای این منظور مدیریت دانش در پنج مؤلفه (اکتساب دانش، ایجاد دانش، ذخیره دانش، توزیع دانش، و نگهداری دانش) و توانمندسازی در پنج بعد (معنادار بودن، احساس شایستگی، احساس مؤثر بودن، حق انتخاب، و احساس اعتماد) تعریف و در این راستا یک هدف اصلی و شش هدف جزئی تنظیم شده است.روش پژوهش: روش مطالعه از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن پیمایشی با رویکرد کمی است. همچنین این پژوهش از نوع مطالعات همبستگی است که تحلیل کمی داده ها با استفاده از روش معادلات ساختاری انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، کارشناسان و مدیرانِ شرکت های مشاوره مدیریتی فعال در حوزه مدیریت دانش و انتخاب نمونه به صورت تصادفی در مقطع 1399 انجام شد که بین 325 نفر  توزیع خواهد شد. ابزار جمع آوری داده ها در پژوهش حاضر پرسشنامه استاندارد توانمندسازی روان شناختی اسپریتزر و میشرا (1995) و مدیریت دانش پاتریک و دیگران (2009) استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که ضرایب مسیر فرضیه های پژوهش بالاتر از 4/0 است. بنابراین، فرضیه ها تأیید شدند. همین طور تجزیه و تحلیل داده ها نمایانگر وجود تأثیر اقدامات مدیریت دانش بر توانمندسازی روان شناختی کارکنان با شدت تأثیر 941/0 است. میان توانمندسازی روان شناختی و مدیریت دانش سازمانی رابطه با شدت 941/0وجود دارد. از سوی دیگر، بین احساس معنا دار بودن و مدیریت دانش رابطه با شدت 826/0 وجود دارد. قابل ذکر است که بین احساس شایستگی و مدیریت دانش رابطه با شدت 811/0 وجود دارد. بین احساس ﺗﺄﺛیﺮﮔﺬاری و مدیریت دانش رابطه 786/0 وجود دارد. بین خودمختار بودن و مدیریت دانش رابطه با شدت 822/0 وجود دارد. بین احساس اعتماد و مدیریت دانش رابطه با شدت729/0 وجود دارد.نتیجه گیری: نتایح پژوهش نشان داد با اجراء و بهبود اقدامات مدیریت دانش که بی شک منجر به تمایل کارکنان سازمان مبنی بر دانش محور شدن خواهد شد، می توان تمایل آنها نسبت به افزایش روحیه توانمندسازی را ارتقاء داد. البته متغیرهای بسیاری را می توان در توانمندسازی کارکنان از بعد روان شناختی دخیل دانست؛ اما شدت تأثیرگذاری مدیریت دانش در این پژوهش، نشان دهنده سهم بسیار بالای این متغیر در افزایش بیش از پیش توانمندسازی روان شناختی است. این مطالعه با تمرکز بر توانمندسازی روان شناختی که کارکنان در محیط کار دارند، نشان داد که مهمترین و حیاتی ترین دارایی هر سازمان، نیروی انسانی آن سازمان است. کیفیت و توانمندی نیروی انسانی، مهمترین عامل بقاء و حیات سازمان است. بنابراین، نیروی انسانی توانمند، سازمان توانمند را به وجود می آورد.

هدف: هدف پژوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ  بررسی تأثیر سطح سواد اطلاعاتی بر رفتار اطلاع یابی و بازنشر اطلاعات در شبکه های اجتماعی در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی کرمانشاه بود.روش: روش پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی – پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های مشغول به تحصیل در دانشکده های تابعه دانشگاه رازی بود که حجم نمونه 217 نفر و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعیین شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تلفیقی در دو بخش سواد اطلاعاتی و صحت اطلاعات در بازنشر اطلاعات در فضای مجازی بود که آلفای کرونباخ آن ۰/۷۸ برآورد شد. برای آزمون فرضیه ها با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنف نرمال بودن متغیرهای پژوهش بررسی شده و در ادامه با استفاده از آزمون های لازم فرضیه های پژوهش تجزیه وتحلیل شد. برای تحلیل داده ها نرم افزار SPSS v26 مورداستفاده قرار گرفت. یافته ها: یافته های حاصل از پژوهش بیانگر آن است که میانگین سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی در سطح متوسط قرار دارد، البته مقطع تحصیلی پاسخگویان به طور معناداری با این سطح سواد اطلاعاتی ارتباط دارد و دانشجویان مقطع دکتری همگی دارای میانگین سواد اطلاعاتی بالا هستند؛ اما جنسیت تأثیر معناداری در سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان ندارد. همچنین بین سطح سواد اطلاعاتی با مؤلفه های مستند بودن داده ها و سلامت داده ها در صحت اطلاعات بازنشر شده در فضای مجازی ارتباط معنی داری مشاهده شد اما در مؤلفه بررسی تخصص نقل کننده پیام، ارتباط معنا دار نبود.نتیجه گیری: در تبیین نتایج به دست آمده و سطح بالای مؤلفه تشخیص نیاز اطلاعاتی می توان گفت توانایی تشخیص نیاز اطلاعاتی و تعیین وسعت و مکان یابی اطلاعات، نقش اساسی در تقویت قابلیت های دانشجویان ایفا می کند. در مورد مؤلفه ارزیابی نقادانه اطلاعات که با میانگین پایین تری نسبت به سایر مؤلفه های سواد اطلاعاتی به دست آمده می توان گفت که با افزایش توانایی ارزیابی نقادانه اطلاعات، قابلیت های تشخیصی در بازنشر اطلاعات افراد نیز افزایش می یابد. توانایی ارزیابی نقادانه اطلاعات با مهارت هایی مانند توانایی بررسی و مقایسه اطلاعات اخذشده از منابع مختلف برای تعیین اعتبار و صحت وسقم اطلاعات، تشخیص وجود تقلب و دست کاری در اطلاعات، توانایی تحلیل و بررسی دیدگاه های مختلف و متناقض است. مجموعه این مهارت ها به دانشجویان این امکان را می دهد که از صحت و قابلیت کاربرد صحیح اطلاعات اطمینان حاصل کنند. همچنین ارتقای سطح سواد اطلاعاتی در بین دانشجویان می تواند به افزایش دقت و صحت اطلاعات بازنشر شده در فضای مجازی کمک شایانی نماید. به طورکلی وضعیت موجود ﺳﻮاد اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی کرمانشاه در سطح ﻣﻄﻠﻮﺑﯽ ﻗﺮار دارد. ولیکن چون رابطه معناداری بین سطح سواد اطلاعاتی و صحت اطلاعات در بازنشر اطلاعات در فضای مجازی گزارش شد، به منظور افزایش سطح سواد اطلاعاتی در دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و یا حتی سطوح تحصیلی پایین تر می توان اقدامات لازم را به عمل آورد که سبب بهبود عملکرد دانشجویان برای توسعه دانش و ارتقای صحت پیام های بازنشر شده در فضای مجازی در بین دانشجویان شود. پیشنهاد می شود تصمیم گیری های لازم توسط سیاست گذاران عالی اتخاذ شود تا طراحی، اجرا و ارزیابی سواد اطلاعاتی برای اساتید دانشگاه انجام شود تا اساتید به همراه ارائه دروس تخصصی خود، مهارت های لازم در ارتباط با سواد اطلاعاتی را نیز به دانشجویان انتقال دهند. 

هدف این پژوهش نیازسنجی اطلاعات و مطالعه رفتار اطلاع یابی کاربران مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری (رایسست) است.روش پژوهش: این پژوهش کاربردی بوده و با استفاده از روش ترکیبی انجام شد. در روش کمی جامعه آماری پژوهش متشکل از 234 نفر از کاربران مرکز منطقه ای بود که به روش نمونه گیری تصادفی و با ابزار پرسش نامه انجام شد. در رویکرد کیفی، داده ها از طریق مصاحبه با کتابداران جمع آوری شد.یافته ها: بر اساس یافته ها، کاربران این مرکز اکثراً پژوهشگران و دانشجویان بوده و نیاز اطلاعاتی آنان به ترتیب در خصوص فعالیت های علمی، نگارش مقاله و پایان نامه و انجام وظایف شغلی است. با وجود فراهم آوری انواع منابع اطلاعاتی در این مرکز و ایجاد دسترسی، بیش از نیمی از کاربران در رفع نیازهای اطلاعاتی خود با موانعی مواجه هستند. موتورهای جستجو، پایگاه های اطلاعاتی خارجی و پایگاه رایسست به ترتیب مهمترین مجراهای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز توسط کاربران است. بعضی از مشخصات جمعیت شناختی شامل مقطع تحصیلی، جنسیت و سن کاربران رابطه مستقیم و معناداری بر میزان استفاده از منابع و یا مواجه با مانع در دستیابی به اطلاعات دارد. نظر به تناسب منابع اطلاعاتی با نیازهای کاربران، مقالات، چکیده پایان نامه ها، مقالات انگلیسی و نشریات فارسی در سطح متوسط از دیدگاه کاربران ارزیابی شدند.نتیجه گیری: رفتار اطلاع یابی کاربران متأثر از نوع نیازهای اطلاعاتی و میزان بهره گیری آنان از منابع تا اندازه ای تحت تأثیر مشخصات جمعیت شناختی آنان است. با توجه به اینکه اثربخشی نتایج تحقیقات پژوهشگران منوط به رفع مطلوب نیازهای اطلاعاتی شان است، تهیه برنامه ای مدون جهت انجام دوره ای مطالعات نیازسنجی کاربران ضروری است. 

هدف: با توجه به ضرورت آموزش کارآفرینی در توسعه و ترویج کارآفرینی و نیز مناسب بودن دوران کودکی برای دریافت این آموزش ها، آموزش کارآفرینی به کودکان ضروری است و باید در جست وجوی روش هایی بود که این توانایی را در آنان رشد و پرورش دهد. از آنجاکه ادبیات کودک و به ویژه داستان ها نقشی مهم در آموزش کارآفرینی دارد، توجه به مؤلفه های کارآفرینی در داستان ها جایگاه خاصی دارد. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف کشف میزان به کارگیری مؤلفه های کارآفرینی در کتاب های داستانی کودکان گروه سنی «ج» انجام شده است. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف پژوهشی کاربردی است که به روشِ تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه پژوهش 80 عنوان کتاب داستان تألیفی منتخب توسط شورای کتاب کودک برای گروه سنی «ج» در طی سال های 1397-1399 بود که از این میان، 30 عنوان کتاب به روشِ نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. ابزار تحلیل داستان ها سیاهه وارسی محقق ساخته بود. برای بررسی روایی محتوای سیاهه، سیاهه وارسی در اختیار 10 نفر از اعضای هیئت علمی گروه روان شناسی قرار گرفت و پس از کسب نظرات آنان، شاخص نسبت روایی محتوا و شاخص روایی محتوا محاسبه شد و براین اساس اصلاحاتی در سیاهه اولیه صورت گرفت. برای تعیین پایایی سیاهه، 10 درصد از کل کتاب های داستان به صورت تصادفی انتخاب و توسط دو ارزیاب تحلیل شد و سیاهه وارسی برای این کتاب ها تکمیل شد. سپس درصد توافق بین نظرات ارزیابان با محاسبه ضریب پایایی اسکات بررسی شد. این ضریب 94/0 به دست آمد که نشان دهنده پایایی قابل قبول ابزار بود. سیاهه وارسی نهایی شامل شش مؤلفه کارآفرینی و 40 زیرمؤلفه به دست آمد. در نهایت، داده های گردآوری شده ازطریق سیاهه وارسی با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: درمجموع، میزان به کارگیری مؤلفه های کارآفرینی در کتاب های داستانی 9/38 درصد بود. طبق نتایج آزمون فریدمن، بین اولویت مؤلفه های کارآفرینی اختلافی معنادار وجود داشت، به طوری که مؤلفه های خلاقیت و نوآوری، و نیاز به موفقیت پرکاربردترین مؤلفه ها و سپس به ترتیب مؤلفه های نیاز به استقلال، خطرپذیری، تحمل ابهام و مرکز کنترل درونی قرار داشتند. در سطح جامعه، به طور متوسط میزان توجه به هریک از مؤلفه های کارآفرینی به این شرح بود: مؤلفه خلاقیت و نوآوری 5/36 تا 5/57 درصد؛ مؤلفه نیاز به موفقیت 8/33 تا 5/53 درصد؛ مؤلفه نیاز به استقلال 6/28 تا 6/52 درصد؛ مؤلفه خطرپذیری 5/26 تا 5/48 درصد؛ مؤلفه تحمل ابهام 22 تا 4/44 درصد؛ و مؤلفه مرکز کنترل درونی 22 تا 37 درصد. همچنین، پس از بررسی 30 عنوان کتاب داستان، تنها 7 عنوان کتاب داستان با دارا بودن بیش از نیمی از مؤلفه های کارآفرینی در زمره آثار غنی و مناسب برای آموزش کارآفرینی قرار گرفتند. در این میان، داستان «پوشکا» غنی ترین اثر ازنظر به کارگیری مؤلفه های کارآفرینی شناخته شد. اصالت/ارزش: در این پژوهش برای اولین بار، کتاب های داستانی کودکان ازنظر به کارگیری مؤلفه های کارآفرینی تحلیل شدند. یافته های این پژوهش می تواند راهنمای نویسندگان در تألیف کتاب های مناسب برای پرورش کارآفرینی در کودکان باشد. همچنین، آثار ارزشمندی که ازنظر مؤلفه های کارآفرینی در این پژوهش شناسایی شد می تواند به مربیان، والدین و کتابداران به عنوان کتاب های مناسب برای آموزش کارآفرینی به کودکان معرفی شوند.

هدف: انتخاب صحیح منابع اطلاعاتی در خوانده شدن منبع یافت شده در کتابخانه تأثیری بسزا دارد. ازطرف دیگر، مجموعه سازی، سازمان دهی منابع و چیدمان آن ها در کتابخانه ها و همچنین طراحی رابط کاربری های کارا و کاربرپسند که به اندازه کافی از انتخاب منابع پشتیبانی کنند، نیازمند شناخت کافی از رفتارهای انتخاب منابع توسط کاربران است؛ آنچه در ایران شناخت کافی از آن وجود ندارد. براین اساس، هدف پژوهش حاضر شناخت مؤلفه های رفتار انتخاب کتاب توسط اعضای نوجوان کتابخانه های عمومی ایران است. روش: پژوهش حاضر با رویکرد روش شناختی کیفی انجام شده و روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی مرسوم است. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شده اند. مشارکت کنندگان شامل اعضای نوجوان کتابخانه های عمومی زیر پوشش اداره کل کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه در زمستان سال 1399 بودند. نمونه گیری به روشِ هدفمند یا قضاوتی انجام شد و تا اشباع اطلاعات ادامه یافت. برای تجزیه وتحلیل یافته ها، از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. یافته ها: تجزیه وتحلیل داده های مصاحبه منجر به شکل گیری 12 کد اصلی و 285 کد فرعی شد که در 5 مقوله و 30 مفهوم طبقه بندی شدند. مقوله های اصلی عبارت بودند از: عوامل مرتبط با کاربر (شامل ویژگی های جمعیت شناختی؛ ویژگی های شخصیتی و فکری؛ علاقه؛ مسائل و وقایع زندگی؛ دانش قبلی؛ تجارب و مهارت ها؛ اهداف انتخاب کتاب در کتابخانه های عمومی؛ زمان و هزینه صرف شده برای انتخاب؛ راهبردهای انتخاب؛ فرایند انتخاب کتاب؛ سنجش اعتبار و کیفیت منابع؛ علل برقراری ارتباط با کتاب و خواندن آن تا انتها؛ و علل نخواندن یا نیمه خواندن کتاب)؛ عوامل مرتبط با کتاب (شامل عناصر ظاهری و فیزیکی؛ عناصر کتاب شناختی؛ عناصر محتوایی؛ و قالب، زبان، بیان و سبک)؛ عوامل مرتبط با کتابخانه (شامل برنامه های کتاب خوانی؛ عوامل محیطی؛ تسهیلات و امکانات؛ و عوامل انسانی)؛ افراد، رسانه ها، تولیدات، مناسبت ها، برنامه ها و فهرست های اثرگذار بر انتخاب کتاب (شامل افراد؛ رسانه ها؛ تولیدات از آثار چاپی؛ مناسبت ها و برنامه ها؛ و فهرست ها)؛ و موانع انتخاب کتاب در کتابخانه های عمومی (شامل کتابخانه ؛ کتاب؛ فرد؛ و جامعه). اصالت/ارزش: رفتار انتخاب منابع اطلاعاتی کاربران نوجوان کتابخانه های عمومی گویای پیچیدگی و تأثیرپذیری این رفتار از عوامل گسترده و متعددی شامل تفاوت های فردی، ویژگی های ظاهری و محتوایی کتاب و عوامل محیطی و کتابخانه ای است. مؤلفه های شناسایی شده در رفتار مذکور می تواند به عنوان مبنایی برای پیمایش گسترده رفتار انتخاب منابع اطلاعاتی کاربران در محیط های فیزیکی و مجازی مورد استفاده قرار گرفته و راهنمای مجموعه سازی، فضاسازی و طراحی خدمات در کتابخانه ها، تدوین منابع و طراحی ظاهری و ساختاری کتاب توسط نویسندگان و ناشران شود.

کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی از نهادهای خدماتی محسوب می شوند که بسته به وظایف محوله و جامعه خدمت گیرنده، طیف وسیعی از خدمات اطلاعاتی، آموزشی، فرهنگی و سرگرمی را به اقشار مختلف اجتماع ارائه می دهند. در این میان، کتابخانه های عمومی به دلیل قرارگیری در بافت جامعه و ارتباط با همه اقشار جامعه، نقش برجسته تری ازنظر خدمت رسانی به شهروندان ایفا می کنند و به همین دلیل، از آن ها با عنوان مکان سوم یا محل دیدار و اجرای برنامه های مرتبط با گروه های محلی نیز یاد می شود. به عبارت دیگر، اگرچه که در سال های گذشته و با توسعه فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی، خدمات غیرحضوری متنوعی ازسوی کتابخانه ها در بستر فضای دیجیتال ایجاد شده است، اما هنوز هم انواع کتابخانه ها به ویژه کتابخانه های عمومی به عنوان مکان هایی برای اجتماع مردم به منظور کتاب خوانی و استفاده از خدمات و برنامه های فرهنگی و آموزشی محسوب می شوند. در اواخر سال 2019، اخبار مرتبط با شیوع بیماری ناشی از ویروس کووید-19 در رسانه ها منتشر شد و با ورود به سال 2020، کرونا به یک پاندمی یا بیماری جهانی تبدیل شد. اخبار و اطلاعات منتشرشده نشان داد که کشورهای مختلف به منظور جلوگیری از انتقال ویروس مذکور به سرعت به تعطیلی یا محدودسازی فعالیت مراکز اجتماعی و ازجمله کتابخانه های عمومی اقدام کردند. در ماه های بعد و با طولانی شدن دوره شیوع کرونا، پروتکل های بهداشتی و زیرساخت های فنی و انسانی برای ازسرگیری فعالیت این مراکز ایجاد شد و طی دو سالی که این بیماری در سطح جهانی پراکنده بود، فعالیت محیط های آموزشی، تفریحی و فرهنگی به شکل مجازی و حضوری با محدودیت ادامه یافت. آمارهای مربوط به فعالیت های کتابخانه های عمومی در ایالات متحده نشان می دهد که در سال 2020 مجموع ساعت کاری کتابخانه ها در هفته نسبت به سال قبل کاهش یافته و مراجعه حضوری به این مراکز به نصف کاهش یافته است. همچنین، درحالی که درمجموع از میزان امانت منابع کتابخانه ای نسبت به قبل از کرونا در حدود 25 درصد کاسته شد، اما اقبال بیشتری به خواندن کتاب های الکترونیکی به وجود آمد، به گونه ای که در سال 2020 درمجموع حدود 23 درصد افزایش در این زمینه اتفاق افتاد و درمجموع نزدیک به 428 میلیون منبع الکترونیکی در کتابخانه های عمومی این کشور به امانت داده شد (کورسیک، 2023). روی هم رفته، این آمار و موارد مشابه حاکی از کاهش شدید مراجعه حضوری، کم شدن تعداد برنامه ها و مخاطبان و حتی کاسته شدن از میزان مجموعه سازی در کتابخانه های عمومی بوده است، در حالی که برنامه ها و خدمات مجازی و نیز مجموعه سازی منابع الکترونیکی در این کتابخانه ها روندی افزایشی داشته است. فعالیت کتابخانه های عمومی در ایران نیز در سال های اخیر تحت تأثیر اوج گیری، ماندگاری و توقف رشد کووید-19 بوده است. شیوع بیماری کرونا در نیمه دوم سال 1398 به ویژه در هفته های آخر این سال، وضعیت ارائه خدمات در مراکز آموزشی، فرهنگی و خدماتی ایران را به شدت تحت تأثیر قرار داد و به مرور برنامه هایی برای کاهش ساعت کار، توقف خدمات حضوری و ارائه راهکارهای جایگزین طراحی و اجرا شد. هدف این اقدامات، ادامه فعالیت این مؤسسه ها، بدون ملزم شدن مخاطبان به مراجعه حضوری بود. در ابتدا در مواردی که مصادف با موج همه گیری ویروس در کشور بود، با توجه به تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا، فعالیت برخی از مراکز ارائه دهنده خدمات عمومی برای مدتی متوقف شد اما پس از مدتی کوتاه، بسیاری از آن ها با رعایت پروتکل های بهداشتی و نیز با بهره گیری از زیرساخت های فناورانه، اقدام به شروع مجدد خدمات خود به صورت حضوری یا غیرحضوری کردند. این وضعیت کم وبیش تا پایان سال 1400 ادامه داشت و درمجموع، مراکز فرهنگی، هنری، مذهبی، خدماتی و اجتماعی کشور در یک دوره دوساله، تحت تأثیر بیماری کرونا، شیوه های نوینی از کسب وکار و خدمت رسانی به مخاطبان را تجربه کردند. کتابخانه های عمومی در شهرها و روستاهای ایران هم در طی حدود دو سال شیوع کرونا، از جنبه های مختلف تحت الشعاع این همه گیری قرار گرفتند. تا مدت زمان قابل توجه، درب کتابخانه ها به روی مراجعان بسته بود و امکان مراجعه و امکان استفاده از خدمات حضوری آن ها فراهم نبود. بعدها، امکان مراجعه برای دریافت و بازپس دادن منابع فراهم شد و پس از مدتی در بیشتر کتابخانه ها، امکان حضور مراجعان با رعایت پروتکل های بهداشتی فراهم شد و برنامه ها و خدمات حضوری کتابخانه ها، هرچند به صورت محدودتر، از سر گرفته شد. بااین حال، مشخصه اصلی این دو سال،

مقدمه: بی اعتمادی میان اعضای هیئت علمی مانع توسعه روابط و همکاری های علمی، آموزشی و پژوهشی میان آنها می شود. شناسایی عوامل ایجاد بی اعتمادی اولین قدم برای تقویت اعتماد و همکاری است. ازاین رو، هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر بی اعتمادی در میان اعضای هیئت علمی گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های دولتی ایران بود.روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با استفاده از روش گرندد تئوری انجام شد. جامعه این پژوهش اعضای هیئت علمی گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های دولتی ایران بودند که اعضای نمونه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیم ساختاریافته استفاده شد که فرآیند انجام مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری بعد از مصاحبه با تعداد 38 نفر از اعضای نمونه ادامه پیدا کرد. برای تحلیل، تفسیر و کدگذاری داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده شد.یافته ها: با تحلیل داده های کیفی 123 کد اولیه به عنوان عوامل مؤثر بر بی اعتمادی در میان اعضای هیئت علمی گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های دولتی ایران شناسایی شدند که این کدها در قالب 16 مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی دسته بندی شدند. عوامل فرهنگی و اجتماعی، نارسایی در روابط میان فردی، عوامل فردی و عوامل سازمانی 4 مقوله اصلی بودند که در شکل گیری بی اعتمادی میان اعضای هیئت علمی اثر دارند.نتیجه گیری: پژوهش حاضر با مطالعه دقیق دیدگاه اعضای هیئت علمی، عوامل مؤثر بر ایجاد بی اعتمادی میان اعضای هیئت علمی گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های دولتی ایران را شناسایی و پیش روی مدیران و مسئولان دانشگاه ها قرار داده است. توجه به یافته های این پژوهش می تواند به برنامه ریزی بهتر برای افزایش اعتماد و رفع کاستی های این حوزه میان اعضای هیئت علمی کمک نماید.

هدف: این پژوهش قصد دارد تا بر اساس الگوی سه وجهی نشانه پرس، مؤلفه های مؤثر در تبدیل مفهوم ذهنی به مفهوم قابل انتقال را از دیدگاه صاحب نظران استخراج و جهت کاربرد در هستی شناسی ها معرفی نماید.روش پژوهش: رویکرد پژوهش بر اساس هدف و پرسش مطرح شده، کیفی و روش انجام پژوهش پدیدارشناسی بوده است. جامعه پژوهش 18 نفر از صاحب نظران حوزه عاشورا و ابزار گردآوری داده، مصاحبه، مشاهده و تحلیل متن مصاحبه ها و خاطرات چاپ شده ایشان بوده است.یافته ها: از تحلیل متن مصاحبه ها و خاطرات چاپ شده صاحبنظران حوزه عاشورا 8 مقوله اصلی و 47 مقوله فرعی شناسایی و استخراج گردید. نتیجه تجزیه و تحلیل نشان داد که در تبدیل مفهوم ذهنی به مفهوم قابل انتقال یا معنی، مراحل مختلفی وجود داشته و هر مرحله دارای مؤلفه های متعددی است.نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که از زمان دریافت و شناخت پدیده توسط فرد، تشکیل مفهومی از آن در ذهن وی تا انتقال مفهوم ذهنی به دیگران و خلق معنی، مراحل و مؤلفه های مختلفی تأثیرگذار بوده اند. شناخت یک پدیده، ساخت الگوهای ذهنی از آن، هدف و انگیزه فرد برای انتقال مفاهیم ذهنی به دیگران، انتخاب زبان مناسب برای انتقال مفاهیم ذهنی و همچنین شناخت شرایط اجتماعی، فرهنگی و نیازهای زمانی مخاطب از مراحل مهم تبدیل مفهوم ذهنی به مفهوم قابل انتقال بوده اند. یکی از مهمترین مراحل و مؤلفه های خلق معنی ویژگی های فرد بوده است. بنابراین، تمرکز بر چگونگی بازنمون مدارک در هستی شناسی ها و نظام های اطلاعاتی و حتی نحوه تعامل فرد با نظام نمی تواند به تنهایی منجر خلق معنی شود بلکه باید به ویژگی های فردی که ارتباط مستقیمی با الگوهای ذهنی وی دارد، توجه داشت.

هدف: این مطالعه به دنبال شناسایی پرکاربردترین شاخص هایی که تاکنون برای سنجش عوامل مؤثر بر همکاری علمی بین کشورها مطرح شده و تعیین مهم ترین شاخص ها از حیث تأثیرگذاری بر همکاری علمی بین المللی است.روش پژوهش: به دلیل انباشت پژوهش های تجربی در زمینه عوامل تعیین کننده همکاری علمی بین المللی که مشتمل بر انبوهی از متغیرهای پیش بین و گاه توأم با نتایج متناقض هستند از روش مرور نظام مند مبتنی بر شواهد تجربی استفاده شد. مطابق با پروتکل پریزما، 20 مطالعه جهت مرور یافته ها انتخاب شد. برای دستیابی به هدف اول، فراوانی کاربرد شاخص ها در مطالعات گوناگون بررسی شد و برای دستیابی به هدف دوم، شاخص ها دارای اثر غالب بر مبنای تکنیک شمارش آراء شناسایی شدند.   یافته ها: مرور شواهد تجربی حاکی از آن است که فاصله جغرافیایی (در بعد فیزیکی)، عضویت در سازمان های بین دولتی (در بعد سیاسی)، اندازه اقتصادی، توسعه اقتصادی و حجم روابط تجاری (در بعد اقتصادی)، مشابهت اجتماعی (در بعد اجتماعی)، زبان رسمی مشترک و روابط استعماری (در بعد فرهنگی)، تعداد مقالات، فاصله تخصصی و تبادل دانشجوی بین الملل (در بعد علمی و فناورانه) مهم ترین تعیین کننده های همکاری علمی بین المللی محسوب می شوند. شاخص های فوق (به استثنای حجم روابط تجاری، روابط استعماری، فاصله تخصصی و تبادل دانشجوی بین الملل) پرکاربردترین شاخص ها در ابعاد مذکور نیز هستند.نتیجه گیری: بنابر مطالعات مرور شده، عوامل شناسایی شده تأثیر انکارناپذیری بر همکاری علمی کشورها دارند. در نتیجه، نباید در طراحی سیستم های پژوهشی ملّی مورد غفلت قرار گیرند. علاوه بر این، پژوهش حاضر با برشمردن خلاءهای پژوهشی موجود در این زمینه اظهار می دارد که دستیابی به درک جامع تری از این عوامل، مستلزم مطالعات میان رشته ای توسط محققان حوزه های علم اطلاعات و دانش شناسی، جامعه شناسی و علوم سیاسی است.     

هدف: داوطلبان خدمت در کتابخانه از جمله ظرفیت هایی هستند که استفاده از آن می تواند موجب ارتقای سازمانی کتابخانه ها باشد. این پژوهش به دنبال تعیین عوامل و چالش های به کارگیری داوطلبان در کتابخانه ها از دیدگاه کتابداران آستان قدس رضوی است.روش شناسی: پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات، کیفی است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه کتابداران سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی هستند که سابقه حداقل 5 سال خدمت در پست کتابداری را دارند. نمونه گیری به روش غیراحتمالی و هدفمند انجام شد. تعداد اعضای جامعه نمونه بر اساس معیار نمونه گیری نظری و در نظر گرفتن اشباع نظری 36 نفر تعیین شد. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه ساختاریافته بود. اطلاعات گردآوری شده به شیوه تحلیل محتوا، با روش کدگذاری سه مرحله ای اشتراوس و کوربین و با استفاده از نرم افزار مکس کیودا تحلیل شد.یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل مصاحبه ها نشان می دهد که کتابداران آستان قدس رضوی حضور داوطلبان را در سازمان ضروری می دانند. داوطلبان برای حضور در فعالیت های داوطلبانه با چالش هایی مواجهند که این چالش ها، منشاء فردی یا سازمانی دارد. مدیران سازمان برای به کارگیری داوطلبان با چالش های حقوقی و اداری، کمبود تجهیزات و کمبود منابع مالی روبه رو هستند. همچنین کارکنان سازمان، با چالش حرف ه ای و سازمانی کارکنان در سه بخش «چالش های حرفه ای»، «چالش های سازمانی» و «چالش های مرتبط با ماهیت فعالیت داوطلبانه» برای همکاری و حمایت از داوطلبان مواجه هستند.نتیجه گیری: داوطلبان کتابخانه ها، با موانع و چالش های متعددی روبه رو هستند و مدیران کتابخانه ها برای غلبه بر چالش های پیش روی داوطلبان، مدیران و کارکنان نیازمند شناسایی موانع موجود و برنامه ریزی مدون برای از بین بردن این موانع و چالش ها هستند.   

هدف: کتابخانه دیجیتال مجموعه ای از اشیای دیجیتالی مانند کتاب ، مجله ، فایل شنیداری، ویدئو و سایر اسنادی است که به صورت الکترونیکی در دسترس هستند. کتابخانه های عمومی نیز برای بهبود کیفیت خدمات خود از کتابخانه های دیجیتال استفاده می کنند. هدف این پژوهش، امکان سنجی ایجاد کتابخانه دیجیتال در کتابخانه های عمومیِ زیرنظر نهاد کتابخانه های عمومی کشور، مستقر در سطح شهر کرمان است.روش : پژوهش حاضر با روش پیمایشی از نوع توصیفی- تحلیلی انجام شد. جامعه آماری شامل 62 نفر از مسئولان و کارمندان شاغل در 9 کتابخانه عمومی شهر کرمان بود. به علت محدود بودن حجم جامعه، نمونه گیری انجام نشد و تمام افراد به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از سیاهه وارسیِ محقق ساخته، که اعتبار ساختاری و محتوایی آن به تأیید رسیده، انجام شد. سؤالات سیاهه وارسی، باتوجه به اهداف پژوهش و منطبق با پرسش های اساسی تهیه و تنظیم شد. اعتبار این سیاهه وارسی ازطریق کسب نظر متخصصان موضوعی و بررسی ابعاد مؤلفه های پژوهش و انطباق با متون و پژوهش های مشابه تأیید شد. برای بررسی فرضیه های پژوهش از روش تاپسیس استفاده شده است. امکان سنجیِ ایجاد کتابخانه دیجیتال با استفاده از شاخص اولویت بندی و بر اساس شباهت به راه حل ایدئال (تاپسیس) در کتابخانه های عمومی شهر کرمان انجام شد. برای این منظور مشخصه های مختلفی ازجمله مهارت های کتابدار دیجیتال، امکانات و تجهیزات سخت افزاری، زیرساخت های مخابراتی، وضعیت منابع و وضعیت بودجه بررسی و پس از وزن دهی به معیارهای رتبه بندی کتابخانه ها، مؤلفه ها در پنج گام تبیین شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که کتابخانه ملی مرکزی با ضریب نزدیکی 0/590 به ضریب ایدئال، در مقایسه با سایر کتابخانه ها، در اولویت اول؛ و کتابخانه یزدانی فر با ضریب 0/248 در رتبه نهم قرار دارد. تقویت فناوری دیجیتالی، تبیین ماهیت، کارکرد، مزایا و معایب کتابخانه دیجیتال، حفاظت دیجیتال و امنیت اطلاعات، حفاظت از حریم خصوصی کاربران، روش های اشتراک منابع و برنامه های آموزشی از مسائل مهم در ایجاد کتابخانه های دیجیتال هستند.نتیجه گیری: باتوجه به نتایج پژوهش، مشخص شد که کتابخانه های عمومی شهر کرمان ازلحاظ زیرساخت های مخابراتی در وضع مطلوبی نیستند. آموزش استفاده از فناوری های مرتبط، بالا بردن سرعت اینترنت، مهیا ساختن زیرساخت های ضروری و تهیه تجهیزات لازم از پیشنهادهای پژوهش است.اصالت/ارزش: ایجاد کتابخانه دیجیتال در استفاده مؤثر از منابع اطلاعاتی سودمندی بالایی دارد. توجه به زیرساخت های ضروری و مؤلفه های اساسی در دیجیتال سازیِ کتابخانه های عمومی شهر کرمان برای استفاده از فناوری اطلاعات یکی از سودمندی های این پژوهش است.

هدف: امروزه بهبود بهره وری عملکرد کتابخانه ها جهت بقا، توسعه و پیشرفت آن ها دارای اهمیت زیادی است. توجه به تأثیر رفتار شهروندی سازمانی کتابداران که مربوط به وظایف فرانقش تعریف نشده آن هاست و باعث بهبود عملکرد کتابخانه ها می شود، از ارزش ویژه ای برخوردار است. هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت رفتار شهروندی سازمانی کتابداران کتابخانه آستان قدس رضوی در شهر مشهد و عوامل مؤثر بر آن است. روش: این پژوهش ترکیبی از نوع تبیینی متوالی است. نمونه آماری این تحقیق، 127 نفر از کتابداران کتابخانه آستان قدس رضوی شهر مشهد هستند که به روش نمونه گیری چندمرحله ای از جامعه 200 نفری انتخاب شدند. گردآوری داده های کمی، با استفاده از پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی انجام شد. داده ها به دو شیوه کمی و کیفی تحلیل شد. نمونه گیری جامعه آماری در بخش کیفی 10 درصد از کتابدارانی که در مرحله کمی نمره میانگین بالاتری کسب نموده بودند، به صورت هدفمند تعیین شد. برای گردآوری داده های کیفی از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. همچنین داده های مورد نظر به شیوه کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت.  نتایج: یافته ها در بخش کمی نشان داد که رفتار شهروندی سازمانی در بین کتابداران کتابخانه آستان قدس رضوی شهر مشهد بیش از حد متوسط بود. اطاعت سازمانی و وفاداری سازمانی و ابتکارات فردی به صورت معنی داری، رفتار شهروندی سازمانی را پیش بینی نمود. مشارکت سازمانی، رفتارهای کمک کننده و جوانمردی نقش مؤثری در پیش بینی رفتار شهروندی سازمانی نداشتند. همچنین یافته های مصاحبه در بخش کیفی نشان داد عدالت سازمانی، وفاداری سازمانی و حمایت سازمانی، ویژگی های شخصیتی، تعهد و رضایت شغلی عوامل دخیل در بروز رفتار شهروندی سازمانی بوده اند. ارزش: تاکنون پژوهشی که به صورت ترکیبی (کمی و کیفی) رفتار شهروندی سازمانی کتابداران را بررسی نماید یافت نشد. یافته ها نشان داد که عوامل اثرگذار و دخیل در بروز رفتار شهروندی سازمانی قابل استحصال، متنوع و البته تبیین پذیر هستند.

این مطالعه نقاط توقف جستجو و قواعد توقف به کاررفته در فراگرد جستجوی برخط اطلاعات را با تکیه بر مفاهیم نظریه جستجوگری اطلاعات تحلیل می کند. روش پژوهش مطالعه توصیفی-تحلیلی بود. منابع بدون محدودیت زمانی از پایگاه های اطلاعاتی مختلف گردآوری شدند (قبل از آگوست 2022). پس از مطالعه منابع، رفتار توقف جستجو به روش تحلیلی بررسی شد. یافته ها نشان می دهد از منظر نظریه جستجوگری اطلاعات، جستجوگر در فراگرد جستجوی برخط اطلاعات با هر بار ارسال پرس وجو وارد یک عرصه اطلاعاتی می شود و با ارزیابی ربط و عدم ربط اطلاعات (قاعده توقف رایحه محور) و زمان گذارنده شده در درون و بین عرصه ها (قاعده توقف عرصه محور) تصمیم به ماندن و یا ترک عرصه اطلاعاتی می کند. جستجوگر با هر بار ترک عرصه اطلاعات، در نقطه ای متوقف می شود و دوباره با ارسال پرس وجو وارد عرصه اطلاعات دیگری خواهد شد. نقاط خروج از یک عرصه با هدف ورود به عرصه دیگر، نقاط توقف مقطعی هستند زیرا پس از آن همچنان فراگرد جستجو ادامه دارد و به اتمام نرسیده است. در نهایت جستجوگر با ارزیابی رژیم اطلاعات (قواعد رژیم محور) در صورت کسب اطلاعات کافی جلسه جستجوی خود را خاتمه می دهد و در نقطه مانا متوقف می شود. این پژوهش با مطالعه رفتار توقف جستجو به درک پژوهشگران از قواعد توقف مختلف در نقاط توقف مقطعی و مانا یاری می رساند. پیامد انجام چنین پژوهش هایی در طراحی مدل های رفتار جستجوی اطلاعات کاربرد دارد.

هدف: هدف این پژوهش، کشف دلایل سلب اعتبار مقالات ایرانی ها در مجلات علمی بر اساس مرور نظام مند متون است. روش پژوهش: پژوهش حاضر، به روش مرور نظام مند متون انجام شده است و در زمره پژوهش های توصیفی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مقالاتی است که به دلایل سلب اعتبار آثار پژوهشگران ایرانی در مجلات و انتشارات بین المللی پرداخته اند. مهمترین پایگاه های علمی جهان و ایران برای این موضوع مورد جستجو قرار گرفتند. یافته ها: در نهایت از 559 مقاله بازیابی شده با مطالعه عنوان و چکیده، حذف تکراری ها و سرآخر مطالعه دقیق متون، 19 مقاله مرتبط انتخاب شد. به علاوه، دلایلی که پایگاه ریترکشن واچ درباره دلیل سلب اعتبار آثار ایرانیان درج کرده پردازش و جهت مقایسه با نتایج مرور نظام مند ثبت و ضبط شد. یافته های پژوهش نشان داد که مهمترین دلایل سلب اعتبار مقالات بین المللی پژوهشگران ایرانی (بدون در نظر گرفتن ترتیب) عبارتند از: 1. سرقت علمی، 2. انتشار دوباره، 3. مشکلات داوری، 4. مشکلات نویسندگی و 5. مشکلات داده ای و خطاها. نتیجه گیری: با توجه به حساسیت امر پژوهش و مقوله تخلفات پژوهشی، سیاستگذاران حوزه پژوهش و مسئولان وزراتخانه ها، سازمان ها و دانشگاه ها می توانند از یافته های این پژوهش جهت تقویت اخلاق پژوهش و به منظور پیشگیری از وقوع انواع تخلفات پژوهشی در میحط دانشگاه ها استفاده کنند. با توجه به دلایل ذکر شده، به نظر می رسد که آموزش، توجه به موضوع و نظارت دقیق و البته استفاده از فناوری های مشابهت یابی، ایجاد محیط اخلاق مدار و جو سازمانی اخلاقی و مدیریت متون پژوهشی در این زمینه مهمترین راهکارها باشند.

هدف: این پژوهش با رویکرد علم سنجی، پژوهش های صورت گرفته در حوزه امنیت اطلاعات در ایران را بررسی کرده است تا تصویری کاملی از وضعیت این پژوهش ها و این حوزه ارائه کند. روش پژوهش: روش مطالعه، پیمایشی- مقطعی و از نوع کاربردی است که با رویکرد علم سنجی انجام شد. بدین منظور از تحلیل هم واژگانی که از جمله روش های علم سنجی است، استفاده شد تا به مطالعه کمی، تولیدات علمی نمایه شده در حوزه امنیت اطلاعات مشتمل بر 1114 مقاله بین سال های 1380-1401 در پایگاه استنادی آی.اس.سی. پرداخته شود. یافته ها: دانشگاه علوم انتظامی امین، با چاپ 92 مقاله در صدر تولید علم در حوزه امنیت اطلاعات در ایران است. مجله مطالعات امنیت اجتماعی، با انتشار 35 مقاله بیشترین چاپ آثار حوزه امنیت اطلاعات را به خود اختصاص داده است. در میان نویسندگان، به ترتیب باقری با 9 مقاله، ابراهیمی آتانی با 8 مقاله و ترک لادانی با 7 مقاله بیشترین سهم را در تولیدات علمی حوزه امنیت اطلاعات در ایران دارند. کلیدواژه «امنیت» با بیشترین فراوانی تکرار، پُربسامدترین مفهوم شناخته شد. از نظر هم رخدادی دو کلیدواژه «امنیت»، و «مرز» بیشترین فراوانی را داشتند. نقشه هم رخدادی واژگان وجود چهار خوشه در حوزه مباحث امنیت، امنیت اطلاعات، احساس امنیت، امنیت پایدار را نشان داد. کلیدواژه «تروریسم» با داشتن دورترین فاصله از دیگر کلیدواژه ها ارتباط کمتری با بقیه مفاهیم داشت. نتیجه گیری: بعد از سال 1396 روند نزولی تولیدات علمی در حوزه امنیت اطلاعات در کشور مشاهده شد. تشکیل مجمعی از سوی انجمن های تخصصی به منظور تبادل آراء و نظرات نویسندگان صاحب اثر در نشریات پژوهشی با کیفیت بالا می تواند در توسعه این حوزه حیاتی باشد. خوشه های امنیت ملی، امنیت پایدار و جرم جزء خوشه های نابالغ نقشه ترسیم علمی امنیت اطلاعات در پژوهش های ایرانی شناخته شدند. انجام تحقیقات جهت توسعه دانش در حوزه این مفاهیم توصیه می گردد.

منشور اخلاق پژوهش، مجموعه کدها و رهنمودهای اخلاقی است که حدود اخلاقی اجزای پژوهش را ترسیم می کند. کارکرد اصلی این منشورها و رهنمودهای اخلاقی، کمک به دانشجویان، استادان و پژوهشگران و هیئت های اخلاق پژوهش برای تحقق اخلاقی طرح ها و فعالیت های پژوهشی و همچنین کمک به فرآیند ارزیابی و انتخاب های اخلاقی مقتضی با چالش های اخلاقی بالفعل و بالقوه در تمامی مراحل پژوهش است. مسئله اصلی این طرح پژوهشی چگونگی تدوین و توسعه منشورهای اخلاق در پژوهش است. از این رو، ابتدا به بررسی ماهیت و کارکرد منشورهای اخلاق در پژوهش پرداخته شد و در ادامه با گردآوری 36 معیار، چارچوب هنجارینی برای تدوین و توسعه منشورهای اخلاق پژوهش پیشنهاد و ارائه گردید. این معیارها از سه منظر طراحی و تدوین (با 20 معیار)، اجرا و نظارت (با 9 معیار)، و آموزش و ترویج (با 7 معیار) به چگونگی توسعه و اجرای منشورهای اخلاق در پژوهش می پردازند. در پایان، مطابق با این چارچوب هنجارین و معیارهای 36 گانه، از سه منظر مذکور، «منشور و موازین اخلاق پژوهش وزارت عتف (1390)» بررسی و نقد شد. این پژوهش در دو گام تحقق یافته است: در گام اول، از طریق روش کتابخانه ای به بررسی ماهیت و کارکرد منشورها و کدهای اخلاق پژوهش و هم چنین مطالعه متون و منابع متعدد برای شناسایی معیارهای مؤثر در تدوین و توسعه منشورهای اخلاق در پژوهش پرداخته شد. سپس، چارچوب هنجارینی برای تدوین و توسعه منشورهای اخلاق در پژوهش پیشنهاد گردید. این چارچوب توسط گروهی کانونی از متخصصان این حوزه، نظرسنجی، اعتباریابی و نهایی شد. در گام دوم، منشور و موازین اخلاق پژوهش وزارت عتف به عنوان تنها منشور رسمی اخلاق در پژوهش که اجرای آن به دانشگاه ها و مؤسسه های پژوهشی آن وزارتخانه ابلاغ شده است، مطابق با معیارها و چارچوب هنجارین به دست آمده در گام اول نقد و بررسی شد. بر این اساس، دستاوردهای نهایی این طرح پژوهشی عبارت است از: 1) معرفی و پیشنهاد چارچوبی هنجارین برای تدوین کدهای اخلاق در پژوهش، و 2) ارزیابی و بررسی نقادانه منشور و موازین اخلاق پژوهش وزارت عتف و پیشنهادهایی برای بازنگری صوری و محتوایی در تهیه و تدوین آن.

راه اندازی زیست بوم شبکه ملی اطلاعات برای پاسخ گویی به چالش های فضای مجازی، به عنوان راه کار اصلی مطرح شده است. امروزه کشورها برای حاکمیت در فضای مجازی و رفع چالش های آن به ویژه در زمینه های امنیتی و حقوقی اقدام به راه اندازی شبکه ملی اطلاعات و ارائه خدمات بر روی این بستر کرده اند. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ گستردگی تعریف و ماموریتهای شبکه ملی اطلاعات، ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ نهاد یا نهادهای رگولاتور، ایجاد تعادل و توازن در زیست بوم آن، می باشد. تعیین اقدامات کلان تنظیم گری شبکه ملی اطلاعات، موضوعی است که برای محقق شدن اهداف شبکه ملی اطلاعات، اهمیت بسیاری داشته و نیازمند بررسی اسناد بالادستی است. بررسی اسناد بالادستی در این پژوهش، با استفاده از روش اسنادی صورت گرفته و سپس از طریق مصاحبه گروهی با خبرگان، اطلاعات لازم گردآوری شده و با به کارگیری تکنیک دلفی، تحلیل داده ها، صورت پذیرفته است. درنهایت 25 اقدام کلان تنظیم گری احصا شده و 11 اقدام کلان، با اولویت اول، 10 اقدام کلان با اولویت دوم و 4 اقدام کلان با اولویت سوم تشخیص داده شد. با توجه به ابعاد گسترده شبکه ملی اطلاعات و عدم تعیین جایگاه و اقدامات کلان تنظیم گری در معماری شبکه ملی اطلاعات، در این پژوهش، اقدامات کلان تنظیم گری شبکه ملی اطلاعات براساس اسناد بالادستی، نگاشت اقدامات کلان با معماری شبکه ملی اطلاعات و اولویت بندی اقدامات کلان تنظیم گری جهت تحقق اهداف کلان شبکه ملی اطلاعات، شناسایی، تحلیل و تبیین، گردیده است. 

هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش وابستگی و عدم وابستگی مدارک در شبکه استنادی با مرکزیت ایگو در راستای ارزیابی کیفیت بروندادهای علمی در دو حوزه موضوعی مهندسی هوافضا و فناوری هسته ای انجام شد.روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است و برای اجرا از روش های علم سنجی استفاده شده است. داده ها از مجموعه هسته وبگاه علم با استفاده از وب اسکریپینگ و کدنویسی با زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت استخراج و ذخیره گردید. به منظور تحلیل داده ها از الگوریتم در نرم افزار میمفا راور دیتالب و زبان برنامه نویسی سی شارپ پیاده سازی شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد مقاله آلیسون (2016) با 1535 استناد دومین مدرک پراستناد در فناوری هسته ای و دارای رتبه نخست شاخص وابستگی مطلق است. مقاله شین (2016) در مقایسه با سایر مقالات پراستناد فناوری هسته ای بیشترین میزان شاخص عدم وابستگی مطلق (2015 مدرک) را کسب کرده است. رتبه نخست شاخص عدم وابستگی نسبی با امتیاز 98 درصد نسبت به سایر منابع پراستناد قلمرو فناوری هسته ای لپانن (2015) از نظر شاخص عدم وابستگی نسبی با کسب امتیاز 98 درصد نسبت به سایر منابع پراستناد قلمرو فناوری هسته ای در مقام نخست قرار دارد. ریکر (2015) پراستنادترین مقاله مهندسی هوافضا (1542 استناد) بیشترین امتیاز شاخص وابستگی مطلق را کسب کرده است. وانگ (2020) با 52 استناد اولین مقاله در رتبه بندی شاخص عدم وابستگی نسبی در حیطه مهندسی هوافضاست.نتیجه گیری: میزان وابستگی نسبی در هر دو قلمرو موضوعی نسبت به عدم وابستگی بیشتر بوده است. با افزایش استناد وابستگی و عدم وابستگی مطلق افزایش؛ اما وابستگی نسبی کاهش می یابد. شاخص وابستگی نسبی با سال انتشار و شاخص عدم وابستگی نسبی با تعداد استناد رابطه همبستگی مثبت دارند.

هدف: پرداختن به مسائل محلی و منطقه ای و انجام تحقیقات متناسب با این مسائل از مهمترین اصول برای پیشرفت و توسعه در یک کشور محسوب می شود. بنابراین هدف پژوهش حاضر، تحلیل مسائل و چالش های محلی و منطقه ای در بروندادهای پژوهشی نهاد علم در ایران است.روش پژوهش: پژوهش حاضر پژوهشی کاربردی با رویکرد کمی – کیفی است که با استفاده از تکنیک های علم سنجی و تحلیل مضمون انجام شده است. جامعه پژوهش شامل رساله های دکتری و طرح های پژوهشی دانشگاه های شیراز، یزد و ایلام است. داده ها از طریق مرور رساله های دکتری و طرح های پژوهشی سه دانشگاه مذکور در بازه سال های 1390-1400 و گردآوری اطلاعات مرتبط در نرم افزار اکسل و روارماتریس و تجزیه و تحلیل آنها با کمک آمار توصیفی انجام شد. همچنین جهت ترسیم نقشه های علمی از نرم افزار یو.سی.آی.نت، پاژک و وی. اُ .اس ویور استفاده شد.یافته ها: از نظر نگارش پایان نامه دانشگاه شیراز با 38، دانشگاه یزد با 28 و دانشگاه ایلام با 6 پایان نامه در زمینه مسئولیت پذیری اجتماعی فعالیت داشتند. اما از نظر انجام طرح تحقیقاتی دانشگاه ایلام در جایگاه بالاتری بود. گره خشکسالی در نقشه موضوعی سه استان بیشترین فراوانی را داشت. تحلیل خوشه های موضوعی نیز نشان داد ساختار فکری دانش در زمینه مورد بررسی در دانشگاه شیراز در چهار خوشه، دانشگاه یزد 6 خوشه و دانشگاه ایلام به دلیل تعداد کم رساله واژه های تشکیل دهنده بازتاب اصلی از هم رخدادی واژگان حوزه مورد پژوهش نیست.نتیجه گیری میزان طرح های تحقیقاتی و رساله های دکتری اجرا شده در مورد مسائل محلی و منطقه ای در سه دانشگاه مورد مطالعه کم است؛ اما روند رو به رشدی را در طی سال های بررسی نشان می دهد. اما براساس چالش های ذکر شده در اسناد بالادستی مشخص شد که دانشگاه ها به دلایل مختلف در پژوهش های خود به مسائل محلی و منطقه ای توجه کمتری داشته اند. بی شک توسعه کشور در ابعاد مختلف در گرو توجه به رفع مسائل و چالش های محلی و منطقه ای است. در واقع توجه به مسائل محلی و منطقه ای یکی از عوامل پویایی اقتصادی، دستیابی به توسعه درون زا و از عوامل شتاب دهنده پیشرفت کشور است، که نیازمند برنامه ریزی صحیح و توجه بیش از پیش در اسناد بالادستی و سیاستگذاری های حوزه آموزش عالی است.