درخت حوزه‌های تخصصی

اجرای نقش مدیریت کیفیت فراگیر به عنوان یک پدیده مترقی در سازمان ها و مراکز آموزشی و فرهنگی امری مهم محسوب می شود. به کارگیری شاخص ها و مدل های مدیریت کیفیت فراگیر در کتابخانه های این مراکز همراه با ایجاد تسهیلات و امکانات، میزان توفیق آنها را بیشتر و عملکرد آنها را افزایش خواهد داد. از سوی دیگر، نظام حمایتی مطمئن برای هر نوع اقدام اعم از تغییر بنیادی و محدود سازی، باعث توسعه و اصلاح و تحول فکری خواهد شد. هدف اصلی این پژوهش، مقایسه وضعیت موجود و مطلوب کتابخانه های دانشگاه یزد در اجرای مدیریت کیفیت فراگیر از دیدگاه کارکنان و مدیران است. وضعیت موجود در این پژوهش به معنی چگونگی اجرای نقش های مدیریت کیفیت فراگیر در زمان حاضر است و منظور از وضعیت مطلوب، میزان انتظارات افراد از اجرای نقش های مدیریت کیفیت فراگیر است. نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که مدیران وضعیت موجود را 3.33M= برآورد کرده اند. همچنین، نتایج آزمون تی مستقل برای بررسی تفاوت نگرش مدیران و کارکنان در وضعیت مطلوب حدود 33/4 و برای مدیران 22/4 به دست آمد که به نظر می رسد انتظار کارمندان از وضعیت مطلوب سطح بالاتری نسبت به انتظار مدیران دارد. نتایج آزمون تی وابسته برای بررسی تفاوت نگرش مدیران در وضعیت موجود و مطلوب تفاوت معنی داری را در سطح (01/0 P <) نشان داد. نگرش کارمندان در مورد وضع مطلوب (39/0 S=، 15/4 = M) با نگرش آنها در وضع موجود (65/0 S=، 04/3 M=) تفاوت معنی داری داشت. با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندعاملی برای بررسی تفاوت نگرش کارکنان و مدیران زن و مرد در وضعیت کنونی، تفاوت نگرش زنان و مردان نسبت به وضع موجود کتابخانه ها معنی دار مشاهده نگردید و اثر تعاملی جنس با سمت در سطح 05/0 P< معنی دار به دست آمد. تفاوت نگرش افراد نسبت به وضعیت موجود و مطلوب در تمام اصول یازده گانه مدیریت کیفیت فراگیر از معنی داری بالا (01/0 P<) برخوردار بود. تحلیل واریانس چندمتغیری جهت بررسی اثر سمت و مدرک تحصیلی بر اصول یازده گانه وضعیت موجود در سطح (05/0 P<) تفاوت معنی دار مشاهده گردید. نتایج آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری جهت بررسی اثر سمت و مدرک بر اصول یازده گانه وضعیت مطلوب نشان داد که اثر سمت بر مؤلفه های وضعیت مطلوب معنی دار نیست، ولی نتایج مربوط به اثر مدرک نشان داد که افراد با مدارک تحصیلی متفاوت نگرش های متفاوتی در مورد اصول مربوط به وضعیت مطلوب دارند.

ضریب تاثیر یکی از مهمترین و در عین حال پرکاربردترین شاخص ارزیابی نشریات در مؤسسه اطلاعاتی علمی (ISI) به شمار می رود. در این مقاله، از طریق مطالعه متون و منابع سعی شده است عوامل مؤثر بر افزایش ضریب تاثیر نشریات استخراج گردد و سپس عواملی که می تواند در کاهش ضعف های آن مؤثر باشد، معرفی شود. تاثیر عواملی همچون بازه زمانی مورد بررسی و انگیزه های ملی و شخصی بر افزایش ضریب تاثیر نشریات و همچنین مسائلی که باید در هنگام محاسبه ضریب تاثیر مورد توجه قرار گیرد، برخی از مطالب این مقاله را تشکیل می دهد. در پایان نیز با توجه به مطالعات انجام شده در مورد به کارگیری بهینه ضریب تاثیر به منظور ارزیابی نشریات، توصیه های لازم ارائه شده است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان درستی استنادهای به کار رفته در فهرست منابع و مآخذ مقاله های تألیفی فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی آستان قدس رضوی است. جامعة مورد بررسی در این پژوهش شامل 585 ارجاع داده شده به کتابها و مجله های فارسی و لاتین تمامی مقاله های تألیفی سال 1387 فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی آستان قدس رضوی است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه­ای و جدول مورگان و رجسی حجم نمونه به تعداد 230 استناد تعیین شد. یافته­های پژوهش نشان داد در 8/51% از استنادهای مقاله های لاتین، 39% از استنادهای مقاله های مجله های فارسی، 5/28% از استنادها به کتابهای لاتین و 48% از استنادهای کتابهای فارسی، اشتباه وجود دارد. به طور میانگین، در 8/41% از استنادهای صورت گرفته توسط نویسندگان به منابع مختلف اشتباه وجود دارد که از این میزان 4/21% اشتباهات اساسی هستند. همچنین، از نظر آماری، اختلاف معناداری بین میزان اشتباهات صورت گرفته در استنادها بر حسب نوع مدارک مورد استناد وجود ندارد. از سوی دیگر، در سطح اطمینان 95% می­توان گفت نوع زبان مدارک مورد استناد بر میزان اشتباه تأثیری ندارد. از نتایج پژوهش استنباط میشود که اشتراک مساعی بین نویسندگان، ویراستاران و داوران و همچنین ارزیابی و بررسی برخی از استنادهای مقاله ها به عنوان بخشی از فرایند پذیرش مقاله ها میتواند به رفع این مشکل کمک زیادی کند

هدف از انجام این پژوهش تعیین و بررسی سهم نشریات ادواری در برون دادهای علمی اعضای هیات علمی دانشکده های علوم انسانی (دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی، علوم تربیتی، علوم اجتماعی، مدیریت و اقتصاد) دانشگاه شیراز نمایه شده در Web of Science طی سالهای 1998 تا 2007 است. جامعه ی آماری این پژوهش را تعداد 1067 استناد از مجموع 51 عنوان مقاله ی نمایه شده در نمایه های استنادیA&HCI و SSCI تشکیل می دهند. این پژوهش به روش تحلیل استنادی انجام شده است. در این پژوهش سهم نشریات ادواری نسبت به سایر منابع اطلاعاتی، زبان نشریات مورد استناد، میزان استناد به مجله های رتبه بندی شده در گزارش های استنادی مجله ها (JCR)، تعیین مجله های هسته بر اساس قانون برادفورد و مطابقت فهرست پراستنادترین مجله ها با فهرست موجودی دانشگاه شیراز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که نشریات ادواری، نقش مهمی در تولید اطلاعات علمی اعضای هیات علمی دانشکده های علوم انسانی این دانشگاه دارند به طوری که میزان استناد به این نوع منابع 68 درصد است.

هدف: بدیهی است آشنایی و درک صحیح مدل های مدیریتی، و از آن جمله مدل تعالی سازمانی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (European Foundation of Quality Management :EFQM) اهداف، نقش ها و کارکردهای آنها در کتابخانه ها می تواند راهگشای بسیاری از معضلات مدیریتی در کتابخانه های دانشگاهی باشد. این مدل مجموعه ای از روش ها و ابزارهایی است که به منظور ارزیابی سازمان و حرکت به سمت تعالی سازمانی مورد استفاده قرار می گیرد. روش/ رویکرد پژوهش: روش پزوهش حاضر پیمایشی از نوع تطبیقی است. جامعه پژوهش شامل کلیه مدیران و مسئولان شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های تبریز و علوم پزشکی تبریز (22 نفر) است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه مورد تأیید استاندارد بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت اروپا (EFQM) است. به منظور سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. مقدار آلفا عدد 97/0 به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آمار توصیفی (فراوانی، درصد و میانگین) برای توصیف وضیعت موجود، و آمار استنباطی (آزمون t مستقل) برای بررسی ( معنی داری) اختلاف بین معیارهای الگوی تعالی سازمانی در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های مورد بررسی استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد، کیفیت مدیریت در کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز با کسب 45/546 امتیاز از 1000 الگوی تعالی سازمانی، در وضیعت متوسطی قرار دارد و در آن حوزه توانمندسازها 03/285 امتیاز، حوزه نتایج 41/260 امتیاز را به خود اختصاص داده اند. بیشترین امتیاز در این دانشگاه به معیار «شراکت ها و منابع» و کمترین امتیاز به معیار «خط مشی و استراتژی» تعلق دارد. درمقابل، کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، 07/446 امتیاز را کسب کرده است و در آن حوزه توانمندسازها 36/240 امتیاز و حوزه نتایج 71/205 امتیاز را به خود اختصاص داده اند. بیشترین امتیاز در این دانشگاه به معیار «شراکت ها و منابع» و کمترین امتیاز به معیار «نتایج منابع انسانی» تعلق دارد. نتیجه گیری: استفاده از الگوی تعالی سازمانی EFQM موجب شناسایی نقاط قوت و ضعف در 9 حوزه در مدیریت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های تبریز و علوم پزشکی تبریز شد، که درنهایت نقاط ضعف به عنوان حوزه های بهبود مورد بررسی قرار گرفت.

در این پژوهش، ابتدا یک سیاهه وارسی جامع در دو دسته معیار کلی محتوا و کارایی شامل 42 شاخص در زیرگروههای صحت، اعتبار، جدید بودن، کیفیت نوشته، کاربرپسندی، قابلیت جستجو و قابلیت مرور، براساس سیاهه های وارسی در دسترس، تدوین گردیده و سپس کیفیت محتوا و کارایی سایتهای وب بازیابی شده در حوزه علوم کتابداری و اطلاع رسانی در چهار مقوله بازیابی اطلاعات، مدیریت دانش، راهنماها و مراکز تحقیقاتی در دو راهنمای YAHOO و ODP براساس این سیاهه وارسی مورد مقایسه قرار گرفته است.نمونه مورد پژوهش شامل 14 سایت از راهنمای YAHOO و 28 سایت از راهنمای ODP میباشد که به روش تصادفی نظام یافته انتخاب گردیده است. روش مورد استفاده برای انجام این پژوهش که توصیفی و از نوع کاربردی است، تحلیل محتوا بوده است.این تحقیق نشان داد که به جز در مورد شاخصهای «زمان ایجاد سایت»، «روزآمدبودن پیوندها»، «وجود HELP»، «امکان ایجاد تغییر در اندازه حروف متن»، «مشخص بودن جعبه جستجو» و «امکان جستجو در سایت»، در مورد سایر شاخصها در دو راهنمای مورد بررسی تفاوتی معنا دار وجود ندارد و در تمامی شش شاخص فوق ، راهنمای YAHOO دارای وضعیت بهتری نسبت به راهنمای ODPمیباشد. در خاتمه نیز سیاهه وارسی تدوین شده در این پژوهش که به عنوان ابزار گردآوری داده ها مورد استفاده قرار گرفته، برای طراحی و نیز ارزیابی محتوا و کارایی سایتها توصیه گردیده است.

یکی از وظایف مهم دانشگاه ها، انجام پژوهش و تولید دانش است. مخازن سازمانی، سیستم های مناسبی برای سازماندهی این دانش و دروازه اصلی برای نمایاندن سرمایه فکری دانشگاه و دسترس پذیر ساختن آن هستند. از سال 1385، دانشگاه فردوسی مشهد اقدام به طراحی مخزن سازمانی خود، یعنی «سیستم مدیریت منابع علمی دانشگاه فردوسی مشهد» (سیماد) برای گردآوری و سازماندهی اطلاعات علمی اعضای هیات علمی کرده است. هدف عمده این پژوهش، شناسایی ویژگی های یک مخزن سازمانی و بررسی میزان همخوانی وضعیت کنونی مخزن سازمانی موجود (سیماد) با آن ویژگی هاست. این پژوهش، از نوع کاربردی بود و با روش پیمایشی و مطالعه موردی انجام گرفت. برای اینکه بتوان از همه جنبه ها، اطلاعاتی در رابطه با موضوع مورد پژوهش به دست آورد، در گردآوری اطلاعات از چند دیدگاه، یعنی سازمان و سیستم و کاربران، وضعیت بررسی شد و در هر مورد شیوه و ابزار گردآوری مناسب به کار رفت. مشخصات یک مخزن سازمانی مطلوب به شش گروه و یا معیار دسته بندی شدند. این دسته بندی زیرساخت ابزارهای گردآوری اطلاعات و نیز ساختار تحلیل اطلاعات به دست آمده را تشکیل داد. یافته ها نشان داد که در مورد خط مشی ها و مستندات و استفاده از سیستم، ضروریست در مخزن سازمانی دانشگاه به بازنگری و تغییر پرداخته شود. از نظر مدیریت/ اداره، «سیماد» در وضعیت متوسط و در رابطه با چشم اندازها و سیاست ها و ویژگی های فنی، وضعیت مناسبی دارد. نتیجه آزمون فرضیه پژوهش نشان داد که در مقایسه با معیارهای یک مخزن سازمانی مطلوب، به طور تقریبی، ویژگی های مخزن سازمانی دانشگاه فردوسی مشهد در حد متوسط قرار دارد.