درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مولفه های طرح های فراداده ای برای مدیریت منابع دیجیتالی تصویری، صوتی و ویدئویی و انتخاب طرحی مناسب انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل 10 طرح فراداده ای است که با انتخاب سه گروه منابع دیجیتالی و اجتماع بین طرح های مرتبط با آن ها استخراج شده اند. روش: روش پژوهش پیمایشی توصیفی است و طرح های فراداده ای با استفاده از سه سیاهه وارسی «عناصر داده ای براساس مولفه های انواع فراداده»، «عناصر داده ای هسته برای منابع دیجیتالی» و همچنین «مولفه های ذخیره سازی منابع دیجیتالی» مورد ارزیابی قرار گرفته اند. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، استاندارد انتقال و رمزگذاری فراداده (METS) و فراداده برای نگهداری اشیاء دیجیتالی (PREMIS) بیشترین میزان تطابق را با مولفه های تعیین شده برای منابع دیجیتالی تصویری، صوتی و ویدئویی را دارند اما به منظور پوشش کامل استاندارد، نمی توانند به تنهایی و مستقل از سایر طرح های فراداده ای مرتبط با فراداده توصیفی و فنی مورد استفاده قرار گیرند. همچنین یافته ها نشان داد که طرح فراداده ای واحدی برای سه گروه منابع دیجیتالی درنظر گرفته شده جهت برآورده نمودن کلیه ویژگی های تخصصی آن ها وجود ندارد. اما می توان از طرح فراداده ای مارک (MARC)، طرح فراداده ای هسته دوبلین (Dublin Core) و طرح فراداده ای توصیف شیء (MODS) بصورت عمومی و از فراداده رادیویی عمومی برای رسانه (PB Core) و از انجمن منبع دیداری هسته (VRA Core) برای آثار هنری تصویری استفاده نمود. همچنین جهت ذخیره سازی فراداده فنی برای منابع تصویری می توان از فراداده برای تصاویر در بستر XML(MIX)، برای منابع صوتی از طرح فراداده فنی برای منابع صوتی (Audio-MD) و برای منابع ویدئویی از طرح فراداده فنی برای منابع ویدئویی(Video-MD) استفاده کرد.

مقدمه: مدیریت منابع، یکی از موضوعات مهم در حوزه کتابخانه هاست. ارزیابی عملکرد کتابخانه ها با استفاده از تحلیل شاخصهای عملکرد نظیر کارایی، نقش بسزایی در این زمینه خواهد داشت. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی عملکرد کتابخانه ها در قالب مفهوم کارایی با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده ها (DEA) می باشد که زمینه را برای مدیریت بهتر منابع فراهم می آورد. مواد و روشها: در این تحقیق، کارایی 53 کتابخانه عمومی در شهر مشهد (سال 1390) با استفاده از تحلیل پوششی داده ها (DEA) در قالب مدل بازگشت به مقیاس متغیر (VRS) با رویکرد داده محور با دو نهاده (تعداد کتاب و مساحت فضا) و سه ستاده (نسبت تعداد کاربران به جمعیت، نسبت تعداد اعضا به جمعیت و نسبت تعداد اعضا به تعداد کاربران) در قالب 4 گروه (مقیاس شهری، منطقه ای، ناحیه ای و محله ای) بررسی شده است. برای تجزیه و تحلیل نتایج نیز از تلفیقی از نرم افزارهای DEAP2.1 وArcGIS10 بهره گرفته شده است. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد در بین کتابخانه های با موقعیت شهری، منطقه ای، ناحیه ای و محله ای، به ترتیب 56، 39، 45 و 75% کتابخانه ها در مقایسه با سایر کتابخانه ها در گروه خود، ناکارا می باشند و ظرفیت ارتقای کارایی فنی به میزان 16، 3، 14 و 42% در این کتابخانه ها وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به ظرفیت بالای ارتقای کارایی در برخی کتابخانه ها (بویژه در موقعیت محله ای) و همچنین ظرفیت قابل توجه مازاد کتاب در برخی کتابخانه های ناکارا، مسئولان و مدیران مربوط باید با برنامه ریزی جامع و در نظر گرفتن تمامی جوانب، در راستای استفاده از حداکثر ظرفیت کتابخانه ها و همچنین انتقال ظرفیت مازاد مربوط به برخی نهاده ها به کتابخانه های با کارایی بالاتر، زمینه را برای مدیریت بهتر منابع کتابخانه ها فراهم کنند.  

با توجه به سیاست های دولت در گسترش آموزش عالی به ویژه دوره های کارشناسی ارشد و دکتری، اکنون با تعداد فزاینده ای از دانشجویان در این مقاطع روبرو هستیم. این رشد فوق العاده زیاد، چالش های گوناگونی از نظر کیفیت آموزش و پژوهش برای نظام آموزش عالی، استادان، و دانشجویان ایجاد کرده است. یکی از این چالش ها، الزام دانشجویان به چاپ مقاله در مجله های علمی پژوهشی است که باید تا پیش از جلسه دفاع از پایان نامه رخ داده باشد. برابر آیین نامه های موجود، دانشجویان کارشناسی ارشد باید دست کم یک مقاله و دانشجویان دکتری باید دست کم دو مقاله به چاپ رسانیده باشند و یا نامه پذیرش مقاله را ارائه دهند. این چالش به دلایل زیر می تواند پراهمیت و برای بسیاری از دانشجویان مخاطره آمیز باشد: 1) با افزایش تعداد دانشجویان، سهم هر استاد راهنما برای هدایت پایان نامه های ارشد و دکتری به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است، زیرا طی سال های اخیر تعداد اعضای هیئت علمی به نسبت تعداد دانشجویان افزایش نیافته است. این امر باعث می شود میزان وقتی که استادان برای راهنمایی پایان نامه ها و ویراستاری مقاله های برگرفته از پایان نامه ها صرف می کنند کمتر شود و در نتیجه، از کیفیت این مقاله ها کاسته شود. چنین چیزی در تضاد با هدف آموزش عالی است. 2) نکته مهمتر آن است که با توجه به تعداد کم مجله های علمی پژوهشی در مقایسه با تعداد فزاینده مقاله های برگرفته از پایان نامه ها، درصد قابل توجهی از این مقاله ها از شانس انتشار در مجله های علمی-پژوهشی برخوردار نخواهند شد. نتیجه این مسأله آن است که بخش قابل توجهی از یافته های علمی و دانش نو، مجال انتشار و در دسترس قرار گرفتن نمییابند. این امر نیز در تضاد با هدف آموزش عالی است، به ویژه در سال های اخیر که تولید علم مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. همچنین، بسیاری از دانشجویان از امکان فارغ التحصیل شدن به موقع برخوردار نخواهند شد و یا بخشی از نمره پایان نامه آنان کسر خواهد شد.

هدف از این پژوهش بررسی اسناد تاریخی و نقش دولت شیعی قطب شاهیان هند در تاریخ اسلامی هند است. روش/رویکرد پژوهش: در این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی بر پایه منابع کتابخانه ای و بررسی اسناد تاریخی در موضوع تاریخ اسلام و هند و نسخه های خطی دو مرکز مهم در هند سعی در پاسخ به سوالات پژوهش گردیده است. یافته ها و نتایج: یافته ها نشان می دهد که با ظهور و گسترش اسلام در هند، مسیر تایخ هند، دستخوش تحولات بنیادی شد. فتوحات سپاهیان مسلمان به هند و به دنبال آن مسافرت و مهاجرت عالمان و دانشمندان اسلامی به هند زمینه آشنایی هندیان با مبانی اسلامی را فراهم نمود و دین اسلام هم به عنوان یک قدرت نظامی و هم یک مذهب مترقی به هند راه یافت. از زمان سلطان قطب الدین ایبک در سال 602 ه / 1181م تا پایان کار بهادر شاه ظفر در سال 1274ه / 1853م حضور شیعیان و شخصیت های تاثیر گذار و برجسته شیعی بسیار چشمگیر است. امروز آثار به جا مانده از موقوفات شیعی دولت قطب شاهیان از اهمیت بالایی برخوردار است و جهانگردان و تاریخ نگاران که به هند عزیمت می کنند به شوق دیدار این اماکن موقوفه روی آوردند. برخی از این آثار موقوفه جزو آثار ملی از سوی دولت هند به حساب آمده است.

هدف: تحلیل و بررسی میزان مشارکت متولیان در ترویج علم و رضایت مندی از عملکرد آنها از دید صاحبنظران حقیقی و حقوقی حوزه ترویج علم. روش/ رویکرد پژوهش: داده ها توسط تلفیقی از روش های اسنادی- کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته و روش نمونه گیری، هدفمند و گلوله برفی بوده است. جامعه پژوهش، شامل 30 نفر از صاحبنظران حقیقی و30 نفر از صاحبنظران حقوقیِ شاغل در نهادهای متولی ترویج علم در کشور است. یافته ها: از نظر «میزان مشارکت»، تنها «وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (دانشگاه ها)» و «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» توانسته اند شاخص «متوسط به بالا» را از آنِ خود کنند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که میزان مشارکت متولیان در فرآیند ترویج علم در حد کمی است و همچنین نحوه عملکرد آنها نیز رضایت بخش نیست. به منظور تقویت فرآیند ترویج علم در کشور و موفقیت سازوکار ملی آن، میزان مشارکت متولیان ترویج علم باید افزایش یابد.

مقدمه: رابط کاربر در حقیقت بخشی از نرم افزار و یا به عبارتی محیطی در نظام های رایانه ای اعم از پایگاه ها ، نرم افزارها، سایت ها و ... است که میان ماشین و کاربر تعامل ایجاد می کند. سنجش میزان رضایت کاربران از محیط رابط نرم افزار می تواند تا حد زیادی میزان موفقیت آن نرم افزار را مشخص کند. این پژوهش با هدف، مقایسه ی میزان رضایت کتابداران از محیط رابط نرم افزار های کتابخانه ای شهر اصفهان در سال 1389 انجام گرفت. روش بررسی: مطالعه ی حاضر از نوع تحلیلی و جامعه ی مورد مطالعه، کتابداران کتابخانه های شهر اصفهان (شامل کتابخانه های دانشگاه های دولتی ، آزاد، پیام نور، نهاد کتابخانه های عمومی، شهرداری، علمی-کاربردی و غیر انتفاعی) بود که طبق آمارهای به دست آمده حدود 650 نفر بودند. در این تحقیق از روش نمونه گیری طبقه ای سهمیه ای استفاده شد که تعداد نمونه 242 نفر تعیین گردید. نرم افزارهایی که در این پژوهش مقایسه شدند شامل: نرم افزار پیام مشرق، پارس آذرخش، نمایه، نوسا و کاوش بود. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه ی استاندارد (QUIS یا Questionnaire for user interaction satisfaction) بود که پیش تر در پژوهش دیگری روایی و پایایی آن نیز به تأیید رسیده بود و ضریب Cronbach¢s alpha محاسبه شده برای آن و میزان پایایی پرسش نامه 76/0 بود. جهت تحلیل داده ها ازآمار توصیفی (درصد و میانگین) و نیز آمار تحلیلی از جمله آزمون های ANOVA و همگونی واریانس و از آزمون های تعقیبی Dante و Tukey برای تحلیل واریانس های ناهمگون در نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: کتابداران کاربر نرم افزار نوسا از لحاظ وضعیت کلی نرم افزار (با میانگین 4)، صفحه نمایش اطلاعات (با میانگین 79/3)، واژگان و پیام های رابط کاربر (با میانگین 61/3)، راهنمای رابط کاربر نرم افزار (با میانگین 64/3)، قابلیت ها و امکانات رابط کاربر (با میانگین 76/3) نسبت به کتابداران کاربر سایر نرم افزارهای مورد بررسی رضایت بیشتری داشتند. رشته ی تحصیلی کتابداران (رشته ی کتابداری، رشته ی غیر کتابداری) تأثیری بر میزان رضایت کتابداران از نرم افزار کتابخانه ای نداشت. مقطع تحصیلی بر میزان رضایت کتابداران از نرم افزار کتابخانه ای مؤثر بود. با افزایش سابقه ی کار، میزان رضایت کتابداران از نرم افزار افزایش یافت. نتیجه گیری: رضایت کاربران نرم افزار نوسا از شش ویژگی مورد مقایسه ی نرم افزارهای کتابخانه ای در این پژوهش یعنی وضعیت کلی نرم افزار، صفحه نمایش اطلاعات، واژگان و پیام های رابط کاربر، یادگیری رابط کاربر و راهنمای رابط کاربر در سطح بالاتری نسبت به سایر نرم افزارهای کتابخانه ای قرار داشت. پارس آذرخش و کاوش در رتبه ی دوم و پیام و نمایه در رتبه ی سوم قرار گرفتند. از آن جایی که کتابداران بیشترین ساعات کاری خود را با نرم افزار کتابخانه ای کار می کنند، رضایت آن ها از سهولت و راحتی یا به عبارت بهتر ارتباط با محیط رابط کار در نرم افزار تأثیر زیادی بر موفقیت شرکت های طراح نرم افزارهای کتابخانه ای دارد. بنابراین بخش پشتیبانی و آموزش این شرکت ها باید در جلسات منظم به بررسی عوامل مؤثر بر رضایت کتابداران از نرم افزارهای کتابخانه ای خود بپردازند و از نظرات کتابداران در طراحی های خود استفاده نمایند.

هدف: هدف اصلی این پژوهش تعیین میزان کاربست مؤلفه های سازمان یادگیرنده در کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهرهای اصفهان و کرمان است. روش شناسی : در این پژوهش از روش توصیفی-پیمایشی استفاده شده است . جامعه آماری پژوهش، شامل 225 نفر از کتابداران کتابخانه های دانشگاه های شهرهای اصفهان و کرمان است، که 134 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند . داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، که میزان به کارگیری مولفه های سازمان یادگیرنده در کتابخانه های دانشگاه های شهرهای اصفهان و کرمان در حد متوسط می باشد، همچنین وضعیت به کارگیری مولفه های سازمان یادگیرنده در کتابخانه های دانشگاهی شهر کرمان نسبت به کتابخانه های دانشگاهی شهر اصفهان تفاوت معنی داری ندارند، ولی وضعیت به کارگیری مولفه های سازمان یادگیرنده در کتابخانه های دانشگاهی شهر کرمان نسبت به کتابخانه های دانشگاهی شهر اصفهان بهتر است.

مقدمه: چندی است که مبحث حقوق بیمار به عرصه ی پزشکی و حقوقی وارد شده و توجه دانش پژوهان را به خود جلب کرده است. نوپایی این حوزه، بررسی الگوها و ویژگی های تولید علم و انطباق آن با هنجارهای شناخته شده ی دنیای علم را ایجاب می کند. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی الگوهای تولید علم و اثرگذاری آن در حوزهی حقوق بیماران در سال های 2010-1990 بود. بدین منظور، روند رشد، تأثیر محلی و فراگیر، الگوی تولید علمی، الگوی نویسندگی کشورها، پرتولیدترین نویسندگان و مجلات، نوع مدارک، زبان های رایج، نویسندگان پراستناد و در پایان وضعیت ایران مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی می تواند وضعیت پیشرفت دانش در این حوزه و الگوهای پیشرفت مذکور را منعکس سازد و ضمن آشکار ساختن نقاط ضعف و قوت، به مدیریت و برنامه ریزی در امر تحقیق و توسعه کمک کند. روش بررسی: روش پژوهش حاضر، پیمایشی با رویکرد علم سنجی بود. جامعه ی مورد مطالعه را کلیه ی تولیدات علمی نمایه شده با موضوع حقوق بیماران در پایگاه های استنادی Thomson reuters، طی سال های 2010-1990 تشکیل می داد. در مجموع تعداد 1236 مدرک استخراج شد که داده های آن ها با استفاده از برنامه ی Excel و نرم افزار علم سنجی Hist cite تجزیه و تحلیل شد. تحلیل ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی شامل (فراوانی و درصد) و نیز آمار استنباطی (همبستگی Spearman، Linear regression analysis، توانی و نمایی) صورت گرفت. یافته ها: بیشینه ی تولیدات علمی در این حوزه مربوط به سال های 2006 تا 2010 می باشد. شمار مقالات بر پایه ی الگویی نمایی رو به افزایش دارد که نشانگر پایداری تولید علم در این حوزه است. با این حال، شمار استنادات از رشد معنی داری برخوردار نیست که این امر می تواند ناشی از کوچکی اندازه ی حوزه و در عین حال پیوند آن با حوزه های کوچک باشد. بالاتر بودن ضریب تأثیر فراگیر نسبت به ضریب تأثیر محلی نشانگر آن است که پیوند مقالات این حوزه بیش از آن که درون حوزه ای باشد، الهام بخش دیگر حوزه های مرتبط است. الگوی نویسندگی در این حوزه از قانون Lotka پیروی می کند؛ به طوری که شمار نویسندگان با افزایش شمار تولیدات بر پایه ی الگوی توانی کاهش می یابد. با این حال، ثابت معادله بیش از دو است. گستردگی جغرافیایی و زبانی تولیدات مطلوب بود و نشان از توجه جهانی به اهمیت حقوق بیماران دارد. نتیجه گیری: حوزه ی حقوق بیماران از بسیاری از ویژگی های یک رشته ی علمی برخوردار می باشد و بنیان های انتشاراتی آن در حال استقرار و تثبیت است. رشد معنی دار و نمایی مقالات، تنوع زبانی، تنوع جغرافیایی، تنوع مدرک و به ویژه غلبه ی محتوای پژوهشی بر سایر انواع مدرک دلیلی بر توسعه ی این حوزه به عنوان یک حوزه ی پژوهشی است.

هدف: تحقیق حاضر با هدف بررسی وضعیت نیروی انسانی واحد ستادی نهاد کتابخانه های عمومی کشور و نحوه عملکرد نهاد در فرایندهای تبدیل دانش در بین کارکنان و در سطح سازمان انجام شده است. روش: روش پژوهش حاضر پیمایشی است . جامعه پژوهش را تمامی کارکنان شاغل در واحد ستادی (اعم از مدیران و کارمندان) نهاد کتابخانههای عمومی کشور تشکیل می دهند و نمونه گیری انجام نشد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته، مشتمل بر 8 شاخص و 46 پرسش بسته بود. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهند که شاخص دانش نهان فردی کارکنان، دارای بیشترین میانگین بوده است. شاخص های «دانش آشکار سازمانی» و «تبدیل دانش آشکار به دانش نهان (درونی سازی)» نیز از کمترین میانگین برخوردارند. اصالت/ ارزش: مطالعه متون حوزه مدیریت دانش نشان می دهد که پژوهش های اندکی در ارتباط با مدیریت دانش در کتابخانه های عمومی انجام شده است. در این پژوهش ضمن تهیه پرسشنامه ای برای انواع دانش و فرایندهای تولید و تبدیل دانش براساس مدل نوناکا، وضعیت نیروی انسانی نهاد کتابخانه-های عمومی کشور در واحد ستادی مورد بررسی قرار گرفت و در پایان براساس یافته های پژوهش، راهکارهای مناسبی برای توسعه دانش و عملکرد نیروی انسانی در ارتباط با فرایندهای تبدیل دانش، ارائه شد.

هدف: هدف مقاله حاضر، ارزیابی محیطی کتابخانه های عمومی استان کرمان وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور از دیدگاه کتابداران بر اساس معیارهای نظام آراستگی 5S است. روش: روش پژوهش، پیمایشی ارزیابانه و جامعه پژوهش، کتابداران کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در استان کرمان است که شامل 154 زن و 53 نفر مرد می شود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. بدین منظور پرسشنامه ای حاوی 77 مؤلفه برای کتابداران طراحی گردید. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمان، محیط کتابخانه ها را از لحاظ سازماندهی مواد و وسایل خوب و مثبت ارزیابی کردند. متأسفانه در رابطه با معیار نظم و ترتیب در کتابخانه های عمومی مورد مطالعه، کتابداران عدم رضایت خود را از این معیار ابراز داشتند. 80 درصد کتابداران پاسخگو، رعایت معیار پاکیزگی را در کتابخانه های خود مثبت و قابل قبول دانستند. همچنین60 درصد اظهار کرده اند که معیار استانداردسازی در کتابخانه های استان رعایت شده و نظر مثبتی در این زمینه داشتند. در خصوص معیار پنجم یعنی مشارکت و انضباط کاری، 42 درصد کتابداران نظر قابل قبولی در این زمینه ابراز داشته و نحوه عمل و همکاری خود و سایر همکاران و کتابداران در محیط کتابخانه ها را قابل قبول ارزیابی کردند. اصالت/ارزش: تاکنون در ایران از معیارهای نظام آراستگی 5S برای ارزیابی محیطی کتابخانه های عمومی استفاده نشده است. کاربرد این معیارها در ارزیابی محیطی همه کتابخانه های عمومی، و تلاش برای نزدیک شدن به سطح بالایی از این معیارها، محیط های ارزشمندی چون کتابخانه های عمومی که محل مراجعه عموم مردم است را بهبود خواهد بخشید.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت جمعیت شناختی فرهنگ سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با استفاده از مدل رابینز انجام شده است. روش: روش پژوهش پیمایشی و جامعه پژوهش شامل 609 نفر از کارکنان سازمان است که حداقل دارای مدرک کاردانی هستند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی با 8 سؤال و پرسشنامه استاندارد فرهنگ سازمانی رابینز با 30 سؤال است که با استفاده از آنها نظرات 416 نفر از کارکنان سازمان گردآوری شد. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، فرهنگ سازمانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی با میانگین 85/2 در مقیاس لیکرت از دیدگاه کارکنان در سطح متوسطی قرار دارد و متغیرهای جنسیت، وضعی تأهل و سن کارکنان با هیچ یک از مؤلفه های فرهنگ سازمانی دارای رابطه معنی دار نبود. از میان مؤلفه های فرهنگ سازمانی بین «هویت»، «سیستم پاداش» و «سازش با پدیده تعارض»، و سابقه کار کارکنان کتابخانه ملی رابطه معنی دار و مثبت وجود داشت و رابطه فرهنگ سازمانی با سابقه کار آنها در حالت کلی، معنی دار و مثبت بود. از میان مؤلفه های فرهنگ سازمانی بین مؤلفه های «رهبری»، «یکپارچگی» و «حمایت مدیریت»، و داشتن تحصیلات در رشته کتابداری رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت. اصالت/ارزش: فرهنگ سازمانی، عاملی نامحسوس اما تاثیر گذار در هدایت و کنترل رفتار اعضای سازمان هاست. از آن جا که کتابخانه ملی رسالت ویژه ای در امر حفظ و گسترش فرهنگ و اشاعه اطلاعات در سطح جامعه به عهده دارد، مطالعه فرهنگ سازمانی این مرکز و رابطه آن با ویژگی های جمعیت شناختی کارکنان می تواند با شناسایی کاستی ها، زمینه ساز برنامه ریزی در جهت بهسازی فرهنگ سازمانی و در نتیجه افزایش رضایت کارکنان و بهره وری و توانمندسازی هر چه بیشتر سازمان باشد.

هدف: هدف مقاله حاضر شناسایی و اولویتبندی موانع و مشکلات پیش روی جوانان شهرستان سمنان در گرایش به استفاده از خدمات کتابخانههای عمومی است. روش: پژوهش از حیث هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات پیمایشی توصیفی است. جامعه آماری تحقیق حاضر جوانان شهرستان سمنان بودند. روش نمونهگیری مورد استفاده در این پژوهش نمونهگیری تصادفی ساده است. به منظور جمعآوری دادهها، حدود 450 پرسشنامه میان جوانان توزیع گردید که از این تعداد 38 پرسشنامه عودت داده شد و در تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل آماری، علاوه بر شاخصهای آمار توصیفی و جداول و نمودارهای فراوانی، جهت اولویتبندی موانع از تکنیکAHP استفاده گردید. یافته ها: با توجه به رتبهبندی صورت گرفته «کمبود کتابهای مورد نیاز جوانان» مهمترین مانع حضور آنها در کتابخانهها دانسته شد. همچنین «به روز نبودن منابع کتابخانه»، «نبود انگیزه و زمان کافی برای مطالعه» و «مناسب نبودن شرایط فیزیکی کتابخانهها» در رتبههای بعدی قرار گرفتند. اصالت/ارزش: نتایج حاصل از این پژوهش میتواند سازمان ذیربط را در رفع موانع و ایجاد شرایط مساعد بهمنظور جذب بیشتر جوانان به کتابخانه ها و استفاده از امکانات آنها یاری نماید.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی نیازهای آموزشی کتابداران کتابخانه های عمومی استان خوزستان انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی است و به روش پیمایشی انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده است. در تحلیل دادههای حاصل از پرسشنامهها، از آمار توصیفی استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که 43/71 درصد از کتابداران در دوره های آموزشی ضمن خدمت شرکت کرده اند. کتابداران تحولات فن آوری اطلاعات را مهم ترین دلیل احساس نیاز به ارتقاء و افزایش دانش و کسب مهارت های جدید میدانند. آنها مشکل عمده در برگزاری این دوره ها را «کمبود بودجه» دانسته و لزوم آموزش را در بخش های اینترنت، خدمات مرجع، سازماندهی مواد، خدمات بزرگسالان، خدمات کودکان، و کتاب-های کمک درسی ضروری تلقی کردند. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر با توجه به ضرورت توجه به نیازهای آموزش مستمر کتابداران انجام گرفته و یافته های این پژوهش که حاوی یافتههایی درباره زمینههای متنوع نیازهای آموزشی کتابداران است، می تواند در ایجاد بهبود مهارتی آنها مؤثر باشد.

هدف: هدف پژوهش حاضر، سنجش سطح کیفیت خدمات در کتابخانه های عمومی با استفاده از تلفیق تکنیک های سروکوال و شش سیگما است. روش: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش، مراجعه کنندگان کتابخانه عمومی سنایی کیش می باشد که حجم نمونه ای به تعداد 217 نفر و به روش تصادفی انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه مورد استفاده در روش سروکوال است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که بیشترین رضایت از کیفیت خدمات ارائه شده در کتابخانه عمومی سنایی کیش در بعد «قابلیت اطمینان» است و ابعاد «ملموسات»، «همدلی»، «پاسخگویی» و «قابلیت اعتماد»، به ترتیب در رتبه های بعدی قرار دارند. اصالت/ارزش: سنجش و اندازه گیری سطح کیفیت، ضمن اینکه نقش بسیار مهمی در درک درست از میزان کیفیت خدمات ارائه شده دارد، به اندازه گیری میزان پیشرفت و بهبود و نیز الگوگیری از بهترین نمونه های موجود کمک قابل توجهی می نماید. معمولاً اندازه گیری کمی سطح کیفیت برای خدمات، از جمله کتابخانه های عمومی، به سادگی امکان پذیر نیست. پژوهش حاضر با تلفیق تکنیک سروکوال و روش شش سیگما، روشی را برای سنجش کمی سطح کیفیت خدمات ارائه می دهد که امکان پایش روند تغییرات سطح کیفیت خدمات و مقایسه با سایر کتابخانه ها و نیز استانداردها و الگوهای جهانی را فراهم می نماید.

هدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر سبکهای شناختی بر قضاوت ربط در فرایند گزینش و ارزیابی منابع اطلاعاتی است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی اجرا شده است. جامعه پژوهش را دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد در دو حوزه علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/ فنّی- مهندسی تشکیل دادند که بر اساس آزمون تحلیل سبک شناختی رایدینگ در یکی از گروه های کل گرا یا تحلیلی جای گرفتند. داده های این پژوهش از طریق وظایف کاری شبیه سازی و برگزاری جلسات قضاوت ربط به صورت انفرادی گردآوری شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد هر چند بین گروه های تحلیلی و کل گرا در قضاوت ربط منابع اطلاعاتی تفاوتهایی مشاهده شد، این تفاوتها از نظری آماری معنادار نبود. سبکهای کل گرا در ارزیابی منابع «تا حدودی مرتبط» ناموفق بوده و نیازمند کمک بیشتری از جانب نظام بازیابی بودند. نکته دیگر اینکه منابع «مرتبط» مورد توافق هر دو گروه کل گرا و تحلیلی بود. از سوی دیگر، کمترین توافق نظر در مورد منابع، تا حدودی مرتبط بود. کاربردها: انتظار می رود نتایج این پژوهش بتواند به طراحان وب و موتورهای جستجو برای ایجاد رابط کاربرهای شخصی سازی شده با هدف حمایت از نظامهای بازیابی اطلاعات تعاملی، کمک کند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی پایگاه اطلاعاتی نمایه نشریات درراستای غنا بخشیدن به خدمات اطلاعاتی کتابخانه های عمومی و ارزیابی میزان رضایت و استفاده کاربران از تعامل با آن انجام گرفته است. جامعه پژوهش: جامعه اول پژوهش تمامی کتابداران کتابخانه های عمومی مشهد بود. جامعه دوم، اولین 10 کاربرآشنا با پایگاه نمایه بودند که به 21کتابخانه عمومی شهر مشهد مراجعه کردند. جامعه سوم، تمامی جستجوهای انجام شده طی بازه زمانی دو ماهه در پایگاه نمایه نشریات بود که در 9 کتابخانه عمومی شاخص از نظر استفاده در 3 منطقه متفاوت جمعیتیِ شهر مشهد، انتخاب گردید. نوع پژوهش: نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش به 2 بخش تقسیم گردید: 1) استفاده از روش مشاهده غیرمداخله گرایانه که با کمک نرم افزار snagit نسبت به ضبط رکوردهای جستجو شده و تجزیه و تحلیل آنها اقدام شد.2) بخش دوم پیمایشی از نوع توصیفی است که از دو پرسش نامه کاربران وکتابداران برای گردآوری داده ها استفاده گردید. پاسخهای کاربران، کتابداران و پاسخهای ضبط شده با نرم افزارsnagit در قالب هفت فرضیه پژوهش، تحلیل شد. یافته های پژوهش: کاربران با هدایت کتابداران یا همکاران، از وجود پایگاه نمایه نشریات آگاه شده اند؛ هدف از مر اجعه به پایگاه، بازیابی مطالب برای پژوهش در دست اجراست؛ بیشترین جستجوها، جستجوی موضوعی هستند؛ مجله های علمی - پژوهشی بیشتر از مجله های عامه پسند مورد مراجعه قرار می گیرند؛ کاربران از دستیابی آسان به محتوای پایگاه نمایه رضایت دارند؛ نقاط قوّت پایگاه از نقاط ضعف آن بیشتر است؛ تنها 1% از مقاله هایی که بازیابی می شوند، عملاً مورد استفاده قرار می گیرند. آشنایی کتابداران با پایگاه نمایه نشریات بسیار کمتر از آشنایی آنها با اینترنت و رایانه است. 70% کتابداران برای رفع نیازهای اطلاعاتی خود و کاربران، اینترنت را به پایگاه نمایه ترجیح می دهند. کتابداران خود را ملزم به استفاده از پایگاه نمایه می دانند. کتابداران برای استفاده از پایگاه نمایه، به آموزش نیاز دارند؛ 71% کتابداران اعلام کردند استفاده از پایگاه نمایه در آینده بیشترخواهد بود. همه کتابداران انجام تغییرات در پایگاه نمایه را ضروری دانستند و آن را جایگزینی کامل برای همه مجله های چاپی کتابخانه های عمومی نشناختند. عمده ترین نقاط ضعف پایگاه از دید کتابداران به ترتیب در شاخصهای 1) امکانات نمایش 2) محتوا 3) امکانات جستجو. و در بیان نقاط قوّت پایگاه به ترتیب شاخصهای 1) دسترسی آسان به منابع و 2) پوشش موضوعی، ذکرشده است.

امروزه، معماری خدمت گرا (سرویس گرا) 1، فرصت هایی را در جهت بهبود چابکی و تسریع در تطبیق نیازمندی های کسب و کار با زیرساخت فنّاوری اطلاعات به وجود آورده است. از آنجا که سازمان ها در فرایند استفاده از این فنّاوری با چالش های زیادی مواجه می شوند و ممکن است باوجود صرف انرژی زیاد و سرمایه گذاری های کلان دچار شکست شوند ، نیازمند پیاده سازی یک مدل حاکمیت مبتنی بر معماری خدمت گرا هستند که براساس رویکرد تدریجی و بلوغ خدمت گرایی سازمان مشخص نماید که چه اقداماتی را در گذار به سمت معماری خدمت گرا انجام دهند. بنابراین، پژوهش حاضر به دنبال ارائه یک مدل برای بلوغ حاکمیت بر معماری خدمت گرا بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود. جامعه آماری شامل کل خبرگان و متخصصان حوزه معماری خدمت گرا در سراسر دانشگاه های ایران و نمونه آماری شامل 16 نفر از خبرگ ان دانشگاهی بود. به منظور تأیید یا ردّ شاخص ها از آزمون دوجمله ای استفاده شد که نتایج پژوهش دال بر تأیید مدل پیشنهادی پژوهش حاضر بود.