اخلاق اسلامی

نمایش ۱٬۰۸۱ تا ۱٬۱۰۰ مورد از کل ۲٬۹۳۶ مورد.

۱۰۸۱.

نهادینه سازی وجدان کاری با رویکرد اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: محمدرضا رحیمی

منبع: اسلام و پژوهش‌های مدیریتی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلید واژه ها: نهادینه سازی وجدان وجدان کاری راهکارهای شناختی گرایشی و رفتاری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۳۷ تعداد دانلود : ۱۱۰۰

باوجود تلاش های علمی و اجرایی فراوان، سازمان ها همچنان مجبورند که برای استفادة کارآمد و مؤثر از منابع مادی و معنوی، تحقق اهداف، و جلب رضایت ارباب رجوع و مشتریان خود، از انواع گوناگون کنترل و نظارت بیرونی بر کارکنان استفاده کنند. بنابراین، نهادینه شدن وجدان کاری، یکی از مسائل مهم سازمان هاست. در پژوهش حاضر، تلاش شده است تا با استفاده از روش اجتهادی، چگونگی نهادینه سازی این امر مهم در سازمان ها از منظر قرآن کریم و سنت علوی مطالعه شود. بر اساس این مطالعه، نهادینه شدن وجدان کاری به تحقق یک چرخه نیازمند است که از حاکم شدن ارزش های اساسی مربوط به انسان در سازمان آغاز می شود و به تغییر نگرش افراد بر اساس ارزش های اسلامی نسبت به کار و مسئولیت خود می انجامد. پس از طی این دو مرحله، انجام کارها بر اساس وجدان کاری اتفاق می افتد و از حضور مستمر این چرخه در سازمان، نهادینه شدن وجدان کاری به دست می آید.

۱۰۸۲.

سیر تفکرات پیرامون مدینة فاضله در جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن احمدی کاظم افرادی

منبع: آموزه های فلسفه اسلامی پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۱

کلید واژه ها: اسلام آرمان شهر مدینة فاضله آرمان شهرگرایان مسلمان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق زیستی

تعداد بازدید : ۱۷۴۷ تعداد دانلود : ۷۹۸

آرمان خواهی در زندگی انسان به گونه های مختلف تبلور یافته و اندیشمندان هر عصری آن را در قالب «اتوپیا» یا «مدینة فاضله» مطرح کرده اند. پژوهش حاضر با بررسی افکار آرمان شهرگرایان مسلمان نشان می دهد که عبودیت خداوند، توجه به معنویت و روحانیت حیات انسان، احترام به انسانیت انسان و سعی در رشد کرامت های انسانی، وحدت و عدالت از جمله ویژگی های مهم آرمان شهرهای اسلامی است. تعابیری مثل مدینة فاضله، اسلام شهر، دارالسلام، شهر صالحان، خوبستان و... جامعة مد نظر اندیشمندان مسلمان است، نه ناکجاآباد، هیچستان یا لامکان یا اتوپیا. شهر آرمانی اسلام، کالبد و شکلی ثابت ندارد و متفکران اسلامی بیشتر ابعاد ذهنی شهر آرمانی را ارائه می کنند. آنان اصول را مد نظر قرار می دهند و بعداً کالبد با توجه به آن اصول و منطبق با شرایط زمانی، تاریخی، اجتماعی و فرهنگی به وجود خواهدآمد. لذا در اسلام یک آرمان شهر و یک شیوة شهرسازی اسلامی داریم، اما به تعداد شهرها می توانیم شهر اسلامی داشته باشیم.

۱۰۸۳.

دفاعی از رویکرد تهذیب و تکمیل علوم موجود در تولید علم دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید محمدتقی موحد ابطحی

منبع: پژوهش های علم و دین سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلید واژه ها: علم دینی فاروقی ملکیان وظیفه گرایی معرفتی رویکرد تهذیب و تکمیل علوم موجود عطاس باقری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۲۳ تعداد دانلود : ۷۵۵

هدف تحقیق: ارائة تقریری مناسب از فرایند تهذیب و تکمیل علوم موجود، به گونه ای که نقدهای ملکیان و باقری بر آن وارد نباشد. روش تحقیق: در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و در ارزیابی آرا از روش تحلیل فلسفی استفاده شده است. یافته های تحقیق: 1. می توان قرائتی مناسب از رویکرد تهذیب و تکمیل علوم موجود ارائه و از آن در چارچوب وظیفه گرایی معرفتی دفاع کرد. 2. در شرایطی که رویکردهای تأسیسی علم دینی موفق به تولید نظریه علمی نشده، استفاده از رویکرد تهذیب و تکمیل علوم موجود بهترین گزینه است. 3. تأمل در نحوه استفاده از این رویکرد در تمدن اسلامی که به تولید فلسفه اسلامی انجامید، می تواند به ارائه الگویی مناسب برای مواجهه با علوم جدید منتهی شود.

۱۰۸۴.

نظریه امر الهی اصلاح شده با تقریر رابرت آدامز(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: نجیب الله شفق

منبع: معرفت اخلاقی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۲

کلید واژه ها: این همانی الزام اخلاقی نظریة امر الهی سنتی نظریه امر الهی اصلاح شده

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۰۵ تعداد دانلود : ۲۳۴۶

نظریة امر الهی از نظریه های معروف فلسفة اخلاق است. این نظریه از دیرباز هجمة انتقادهای پرشماری بوده است. رابرت آدامز به دفاع از این نظریه پرداخته و تقریر جدیدی از آن عرضه کرده است. در حالی که روش مدافعان نظریة امر الهی سنتی روشی متافیزیکی است، روش آدامز در دفاع از آن روش سمانتیکی است. آدامز، برخلاف نظریة امر الهی سنتی، معتقد است که مفاهیم اخلاقی واقعیت عینی دارند. ازاین رو به امر الهی وابسته نیستند؛ اما الزامات اخلاقی وابسته به اوامر الهی اند. دلیل وی برای اثبات این مطلب، این همانی الزامات اخلاقی با اوامر الهی است. از دیدگاه این مقاله مهم ترین اشکال نظریة آدامز این است که با وجود پذیرفتن واقعیات عینی مفاهیم اخلاقی، الزامات اخلاقی را از آنها استنتاج شدنی نمی داند.

۱۰۸۵.

مبانی تشکیل جامعه از منظر علامه طباطبایی و دلالت های آن در تربیت اجتماعی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: رضاعلی نوروزی منیره عابدی

منبع: حکمت اسراء تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۲

کلید واژه ها: علامه طباطبایی روش های تربیت اجتماعی مبانی تربیت اجتماعی اصول تربیت اجتماعی تشکیل جامعه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۷۴ تعداد دانلود : ۵۸۱

هدف این مقاله، بررسی کیفیت تشکیل جامعه از منظر علامه طباطبایی و استخراج اصول و روش های تربیت اجتماعی بر پایهٔ آن است. نخست سه مبنای اساسی مورد توجه قرار گرفت که عبارتند از «غریزهٔ استخدام به عنوان مبنای تشکیل اجتماع»، «اجتناب ناپذیری اختلاف در جامعه» و «اهمیت خانواده به عنوان اولین گام در پیدایش جامعه». بر اساس این مبانی، اصول و روش های تربیت اجتماعی باید به گونه ای تدوین شده باشد که غریزهٔ استخدام را در جهت خدمت به فرد و جامعه به کار گیرد، به رفع اختلافات کمک کند و در حفظ و تقویت روابط خانوادگی توفیق یابد. با بررسی آرای علامه طباطبایی در این زمینه می توان به قابلیت آن برای تدوین چنین اصول و روش هایی پی برد. از این رو مقالهٔ حاضر با استفاده از روش اسنادی – تحلیلی و بر اساس مبانی تشکیل جامعه از منظر علامه، به استنتاج اصول و روش های تربیت اجتماعی پرداخته است. نتایج به دست آمده، بیان گر شدت تأثیرگذاری تربیت اجتماعی، در بهبود روابط اجتماعی و رفع مشکلات جامعه می باشد.

۱۰۸۶.

مبانی، اصول و روشهای تربیت اخلاقی در سیره پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: معصومه صمدی مهدی دوایی طاهره اقبالیان

منبع: پزوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۶

کلید واژه ها: آموزش و پرورش دینی مبانی و اصول در تربیت اسلامی روش و تربیت در آموزش و پرورش سنت و سیره معصومین دینی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۶۱۶ تعداد دانلود : ۷۳۷۱

هدف این پژوهش بررسی مبانی، اصول و روشهای تربیت اخلاقی در سیره پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) است. نوع این پژوهش کیفی است. برای رسیدن به هدف پژوهش از روش تحلیلی ـ اسنادی استفاده شده است. به منظور جمع آوری اطلاعات در مورد عوامل پژوهش یعنی اخلاق، تربیت اخلاقی، سیره پیامبر و اهل بیت، اصول، مبانی و روشهای تربیت اخلاقی از تمام کتابهای روایی، تاریخی و پژوهشها در این زمینه بهره گرفته شده است؛ بدین معنی که ابتدا به شناسایی و گردآوری منابع مورد نیاز همراه با فیش برداری و ثبت موضوعات مورد نظر پرداخته شد؛ .سپس داده ها طبقه بندی و در نهایت مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها حاکی است که در سیره پیامبر(ص) و اهل بیت (ع) سه مبنا استنباط، و از هر مبنا یک اصل و از هر اصل دو روش استخراج شده است که جداگانه به آنها پرداخته شد. مبنای اول هماهنگی عقل و وحی است. اصل ناظر بر این مبنا تعامل تفکر اخلاقی و تعبد اخلاقی است و روشهای ناظر بر این اصل نیز تبیین ارزشهای اخلاقی و مبارزه با هوای نفس است. مبنای دوم هماهنگی دین و اخلاق است. اصل ناظر بر این مبنا درهم تنیدگی تربیت اخلاقی و تربیت دینی است و روشهای ناظر بر این اصل پاک کردن محیط مظاهر فساد و امر به معروف و نهی از منکر (ایجاد فضای اخلاقی) است. سومین مبنا هماهنگی حسن فعلی و حسن فاعلی است. اصل ناظر بر این مبنا تعامل انگیزه و عمل است و روشهای ناظر بر این اصل تحریک ایمان و اعتقادات دینی متربیان و پرورش میل و اشتیاق در به دست آوردن فضیلتها و توانایی مخالفت با رذیلتهاست.

۱۰۸۷.

تبیین و آسیب شناسی تربیت دینی و رابطه آن با روان شناسی رشد

نویسنده: کبری پورنیکبختی

منبع: پژوهشنامه تربیت تبلیغی سال اول پاییز ۱۳۹۱ پیش شماره ۱

کلید واژه ها: تربیت دینی پیاژه مراحل رشد رشد هوش هارمز گلدمن

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۲۱۵ تعداد دانلود : ۴۵۲۵

بی توجهی مربیان به مراحل رشد، ریشه اغلب آسیب ها در تربیت دینی است؛ زیرا مربیان بدون توجه به مراحل رشد، با شتاب زدگی هر مطلبی را به هرکس و در هر شرایط و سنی منتقل می کنند. در این مقاله نگارنده ابتدا به منابع اسلامی همچون مکارم الاخلاق، نهج البلاغه و احادیث معصومین(ع) به ویژه حدیث پیامبر اکرم(ص) درخصوص مراحل تربیت دینی پرداخته است. رشد هوش و مراحل آن از نگاه پیاژه(1- مرحله حسی- حرکتی از تولد تا 2 سالگی 2- مرحله پیش عملیاتی شامل پیش تصویری از 2 تا 4 سالگی و تفکر شهودی از 4 تا 7 سالگی و...)، نظریه رشد دینی پیاژه و مراحل مختلف آن(1- ساخته پنداری اساطیری از 4 تا 7 سالگی 2- ساخته پنداری فنی از 7 تا 10 سالگی و...)، مراحل رشد دینی هارمز(1- دوره دینی داستان پریان از3 تا 6 سالگی 2- دوره واقعی 7 تا 12 سالگی و...) و گلدمن(مراحل رشد دینی به دوره های ماقبل تفکر مذهبی از 7 تا 8 سالگی و دوره تفکر مذهبی ناقص اول از 7 تا 9 سالگی و...) از جمله مباحث مطرح شده در این مقاله است. در ادامه نیز محورهای آسیب شناختی تربیت دینی و راهکارهایی مؤثر در تربیت دینی از جمله مرحله آماده سازی مخاطب، مرحله عرضه کردن یا ارائه پیام و.... مورد بررسی قرار گرفته است.

۱۰۸۸.

اخلاق آکادمیک

نویسنده: افشین وکیلی

منبع: موج سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۵ (دانشجو و دانشگاه)

کلید واژه ها: اخلاق حرفه ای فرمالیسم اخلاق دانشگاهی اخلاق آکادمیک

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۱۳ تعداد دانلود : ۲۹۲۸

امروزه یکی از مسائل مهمی که برای پویندگی دانشگاه ها مطرح است، اخلاق آکادمیک است و با توجه به بداخلاقی های آکادمیکی که در اکثر دانشگاهها دیده می شود، سعی کرده ایم که در این مقاله به آنها اشاره و حتی الامکان به چاره اندیشی آنها بپردازیم. اخلاق آکادمیک از ضروریاتی است که باید در دانشگاه ها مورد توجه قرار گیرد. ملاحظات اخلاقی، می توانند به عنوان یک عامل بازدارنده بسیار مؤثر از کجروی و آسیب رسانی شاخه هایی از علوم که برخی از آنها شاید هنوز پا به عرصه نگذاشته اند، بکاهد. در ملاحظات اخلاق آکادمیک چارچوب هایی تعریف شده اند ولی هیچ کدام از این دستورالعمل ها کاربرد مطلق ندارند، بلکه آمیخته ای از آنها از سوی اهل علم پذیرفته شده اند.

۱۰۸۹.

توسعه کوثری در چهارچوب اخلاق الاهی از دیدگاه آیت الله جوادی آملی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: سید رضا حسینی

منبع: حکمت اسراء پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۳

کلید واژه ها: اخلاق اقتصادی جوادی آملی پیشرفت اقتصادی اخلاق الاهی توسعه کوثری و تکاثری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۵ تعداد دانلود : ۶۴۷

«توسعهٴ اقتصادی» یکی از جنبه های توسعه به مفهوم وسیع آن است که در دورهٴ جدید، به ویژه پس از جنگ جهانی دوم، عالی ترین هدف و آرمان اجتماعی بسیاری از کشورهای جهان بوده است. توسعهٴ اقتصادی از کشورهای غربی آغاز گردید و بر مبانی اعتقادی، انسان شناختی و اخلاقی خاصی استوار است، از این رو، برای بسیاری از اندیشمندان مسلمان، این سؤال مطرح گردید که آیا اصولاً توسعهٴ اقتصادی امری ممدوح است؟ اگر چنین باشد، آیا چنین چیزی با عقاید و اخلاق اسلامی، سازگاری دارد؟ هدف این مقاله، بررسی این مسأله از دیدگاه حکیم متأله آیت الله جوادی آملی است. یافته های مقاله، نشان می دهد که از دیدگاه ایشان، دو نوع توسعهٴ اقتصادی وجود دارد که یکی ممدوح است (توسعهٴ کوثری) و دیگری، مذموم (توسعهٴ تکاثری). توسعهٴ کوثری توسعه ای است که در درون خود، متضمن رشد مستمر تولید، پیشرفت فنی، شکوفایی علمی و فراوانی امکانات رفاهی است؛ اما در عین حال، بر اخلاق و ارزش های الاهی نیز مبتنی است. از این رو، نه تنها امری مجاز، که واجب است. ایشان برخی مختصات نظری چنین توسعه ای را در حوزه های مختلف، از جمله در تولید، توزیع و مصرف، بیان نموده ، معتقدند با تلاش علمی بیش تر در گزاره های ارزشی و دانشی اسلام، می توان الگوی کاملی از چنین توسعه ای را طراحی و اجرا کرد.

۱۰۹۰.

مطالعه انتقادی تقسیمات سعادت در فلسفه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید عبدالرحیم حسینی

منبع: قبسات سال هفدهم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۶۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق

تعداد بازدید : ۱۰۲۸ تعداد دانلود : ۶۲۷

۱۰۹۱.

راهکارهای نهادینه کردن اخلاق حرفه ای در سازمانها از دیدگاه آموزه های دینی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: نجمه حسینی عفت عباسی

منبع: اسلام و پژوهش‌های مدیریتی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلید واژه ها: سازمان اخلاق حرفه ای نهادینه کردن آموزه های دینی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۰۹۳ تعداد دانلود : ۱۷۲۸

این پژوهش با هدف ارائة راهکارهایی جهت نهادینه کردن اخلاق حرفه ای در سازمان ها از دیدگاه آموزه های دینی انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. جامعة آماری پژوهش را قرآن، نهج البلاغه و کتب معتبر روایی تشکیل داده اند. همچنین، نمونة آماری را مجموعه ای از آیات و روایات که به طور مستقیم و غیرمستقیم با هدف پژوهش ارتباط داشتند، تشکیل داده اند. شیوة نمونه گیری بدین صورت بود که به آیات و روایات ممکن مراجعه و مورد خاص انتخاب شده است. روش گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه ای بوده برای این کار، از ابزار فیش برداری استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که به کارگیری نیروی انسانی مقید به رعایت اخلاقیات و قانون در سازمان ها، آموزش عملی اخلاق توسط کارکنان مقید و پایبند به رعایت اخلاقیات و قانون، و در نهایت، تدوین منشور اخلاقی برای سازمان ها، از جمله راهکارهای نهادینه کردن اخلاق حرفه ای در سازمان ها می باشند.

۱۰۹۲.

پی جویی خانواده و کارکردهای تربیتی آن در آموزه های امام سجاد (ع) با تأکید بر شیوه های انحراف زدایی و فضیلت افزایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی ایزدی حسین مهدوی منش

منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)

کلید واژه ها: خانواده امام سجاد (ع) آموزه های تربیتی انحراف زدایی فضیلت افزایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۰۸ تعداد دانلود : ۶۷۷

با نظر به اهمیت جایگاه خانواده در تعلیم و تربیت، پذیرش این مسئله که هنوز این نهاد مقدس به کارکردهای واقعی و تأثیرات شگرف خود در تحول و تعالی جامعه انسانی و اسلامی دست نیافته، حقیقتی انکارناپذیر است. از این رو ناگزیر از جایابی خانواده در منابع اسلامی و بررسی تأثیرات و روش های تربیتی آن هستیم که در این مسیر، آموزه های برجای مانده از ائمه اطهار (ع) در ارتقاء اخلاق خانواده، روشنگر این راه برای جامعه خواهد بود. در این مقاله تلاش شده تا با مطالعه و تأمل در احادیث و روایات برجای مانده از امام سجاد (ع)، جایگاه و کارکردهای این نهاد مورد بررسی قرار گیرد. تأمل در کلام این امام بزرگوار بیانگر آن است که خانواده نسبت به اجتماع، از اولویت بیشتری برخوردار بوده و دارای جایگاهی بس عظیم است. همچنین از جمله آموزه هایی که می توان ریشه آن را در معارف روایی و سیره امام سجاد(ع) پی گیری کرد، نقش خانواده در الهام گیری و الگوبرداری رفتاری در ارتباطات اجتماعی اعم از خدمت رسانی و گذشت است. در مکتب تربیتی آن حضرت؛ مهرورزی، عینیت بخشی به آموزه ها، ایجاد ارتباط مستمر با خدا و... به عنوان روش هایی کاربردی در انحراف زدایی و فضیلت افزایی مطرح است که کانون گرم خانواده، ظرفیت به ظهور رساندن آن ها را داراست

۱۰۹۳.

ماهیت عقل عملی از دیدگاه فلاسفه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رحمان احترامی

منبع: پژوهش های اخلاقی سال دوم بهار ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۷)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۵۸ تعداد دانلود : ۵۳۰

۱۰۹۴.

ارتباط رسانه و تربیت ( مصاحبه با حجت الاسلام میرخندان)

منبع: پژوهشنامه تربیت تبلیغی سال اول زمستان ۱۳۹۱ پیش شماره ۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۹۵ تعداد دانلود : ۸۱۸

۱۰۹۵.

آداب مهمانی از منظر روایات اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: حسین اترک

منبع: معرفت اخلاقی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۲

کلید واژه ها: روایات آداب مهمانی وظایف میزبان مهمان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۶۵ تعداد دانلود : ۲۳۸۴

گنجینة روایات معصومان(ع) سرشار از روایاتی است که به مسائل مهم اجتماعی همچون آداب مهمانی می پردازد. مهمانی دادن و به مهمانی رفتن، سبب انس و الفت میان امت اسلامی شده، اتحاد و برادری را ایجاد می کند؛ ازاین رو، در دین اسلام توصیه های فراوانی به مهمانی دادن و دعوت از مهمان شده است. میزبان و مهمان دو طرف این رفتار اجتماعی اند و هریک وظایفی در قبال دیگری دارد. برخی وظایف میزبان، در روایات اسلامی چنین بیان شده است: اکرام و استقبال از مهمان، پذیرایی کافی و مناسب از وی، غذا خوردن با مهمان، پرهیز از به کار گرفتن مهمان و بدرقه کردن وی. اما وظایف مهمان در برابر میزبان عبارت است از همراه نبردن غیرمدعو، نشستن در جایگاه تعیین شده از سوی میزبان، کوتاه کردن زمان مهمانی، نگاه داشتن چشم، تجسس نکردن و رازداری مسائل خانوادگی میزبان.

۱۰۹۶.

ساخت و اعتباریابی مقیاس انتخاب همسر از دیدگاه اسلام(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: هادی حسینخانی نایینی مسعود جان بزرگی مسعود آذربایجانی

منبع: اسلام و پژوهش‌های تربیتی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۷)

کلید واژه ها: خانواده ازدواج همسر معیارهای انتخاب همسر آزمون پیش از ازدواج مقیاس همسرگزینی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۳۵ تعداد دانلود : ۲۷۰۲

این پژوهش در پی طرّاحی، ساخت و اعتباریابی پرسش نامة «انتخاب همسر از دیدگاه» اسلام به منظور سنجش میزان معیارهای همسرگزینی در میان داوطلبان ازدواج است. بدین منظور، ابتدا با استفاده از منابع معتبر اسلام، معیارهای انتخاب همسر به صورت توصیفی جمع آوری و سپس آزمون انتخاب همسر براساس آن ساخته شده است. ابتدا با بررسی آیات قرآن کریم و منابع حدیثی در زمینة خانواده، معیارهای همسرگزینی استخراج و پس از داوری تخصصی، اجرای آزمایشی آزمون و تحلیل نتایج اولیه، و حذف سؤالات دارای بار عاملی کمتر 30 درصد، پرسش نامه ای با 61 سؤال برای پسران و 83 سؤال برای دختران آماده شد. پرسش نامة اصلاح شده در نمونة 337 نفری از پسران و424 نفری از دختران طلبه و دانشجوی حوزه های علمیه و دانشگاه های اصفهان و قم، که بر اساس نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شده بودند، اجرا گردید. نتایج تحلیل عاملی تجویزی حاکی از آن است که هر دو پرسش نامه دارای هشت عامل است. عوامل پرسش نامة دختران شامل پای بندی مذهبی، تقوا گرایی، تجمّل گرایی، آرامشگری، ناتوانی در مهار خود، خودمحوری، خانواده گرایی و ابراز محبت؛ و عوامل پرسش نامة پسران شامل پایبندی مذهبی، توجه به ظواهر، خودگرایی، انعطاف ناپذیری، ادب، توجه به ظواهر مذهبی، آرامش بخشی و استقلال طلبی است. ارزیابی پرسش نامة انتخاب همسر نشان داد که این پرسش نامه دارای عوامل زیربنایی همبسته برای سنجش شاخص ها و ویژگی های انتخاب همسر بوده و از روایی و اعتبار مطلوب برخوردار است. بنابراین، می توان آن را در مشاورة ازدواج مورد استفاده قرار داد.

۱۰۹۷.

پیامدهای نهادینه کردن رفتارهای اخلاقی در کار (با مطالعه تحلیلی تحقیقات تجربی)

نویسنده: داوود کیا کجورى شهربانو اسحق نیموری

منبع: مهندسی فرهنگی سال هفتم آذر و دی ۱۳۹۱ شماره ۷۱ و ۷۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۸۲ تعداد دانلود : ۱۴۳۴

۱۰۹۸.

رویکرد اسلامی در بهره گیری از رسانه های پست مدرن در تربیت دینی

نویسنده: سیاوش پورطهماسبی سعید پورطهماسبی

منبع: پژوهشنامه تربیت تبلیغی سال اول زمستان ۱۳۹۱ پیش شماره ۲

کلید واژه ها: جهانی شدن رسانه تربیت دینی رویکرد اسلامی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۳۸ تعداد دانلود : ۷۴۳

در پژوهش حاضر، تبیین رسالت فناوری و رسانه ها بر تربیت دینی در فرایند جهانی شدن مورد بررسی قرارگرفته است. روش انجام این پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل اسنادی بوده، همچنین گردآوری داده های لازم، جهت بررسی مسئله و کلیه منابع و مراجع مرتبط و در دسترس، با استفاده از فرم گردآوری داده ها و یافته ها، به شیوه کیفی تحلیل شده است. در این بررسی نشان داده شد که رسانه ها بیش از پیش مقام و اهمیت خاصی در جامعه پیدا می کنند و در نتیجه به نحوی روز افزون، اثرات مهمی بر تعلیم و تربیت بر جای می گذارند. در شرایط جهانی شدن، رفته رفته دیوار مدارس و کلاس ها فرو می ریزد؛ فناوری اطلاعات بر مرزهای ساختاری آموزش پیش مدرن و مدرن غلبه می کند و زمینه های اجتماعی، فرهنگی و دینی تازه ای شکل می گیرد. پیامدهای تأثیر رسانه ها بر جهانی شدن عبارت است از: کارکرد انسجام بخشی و گسترش روابط دینی و اجتماعی، افزایش مهارت های ارتباط دینی، سرعت بخشی به مطالعات دینی و .... است. کارکرد رسانه ها از نگاه درون دینی اسلامی تأیید شده و تأثیرات رسانه ها بر تربیت دینی عبارتند از: بسط نفوذ دین، گفتمان دینی، تبلیغ دین، ایجاد تجربه دینی، خلق نمادهای مقدس، ایجاد تحول روحی، اطلاع رسانی از ادیان دیگر، الگو آفرینی دینی، مدرسه مجازی و ....

۱۰۹۹.

جنسیت و هنجار اخلاقی در قرآن و روایات

نویسنده: احمد دیلمی

منبع: اخلاق وحیانی سال اول پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱

کلید واژه ها: جنسیت قرآن روایات هنجار اخلاقی مراحل هنجار اخلاقی انسان شناسی جنسیتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۷۵ تعداد دانلود : ۶۳۶

مناسبات جنسیت و ارزش اخلاقی، یکی از مسائل بنیادین در پژوهش های اخلاقی است. در دوران معاصر، جنبش های به اصطلاح طرفدار برابری زنان با مردان، یکسره به انکار ابتنای هنجار اخلاقی بر جنسیت پرداخته اند؛ هرچند برخی از آنها در ادعایی تناقض آمیز، خواهان برتری ارزشی زنان شده اند. رویکرد رایج تر در این باره آن است که اگرچه ممکن است جنسیت در هنجار حقوقی تأثیر بگذارد، نمی تواند منشأ تفاوت در هنجار اخلاقی گردد. در این نوشتار با توجه به لایه های مختلف هنجار اخلاقی و پیش فرض های کلامی و فلسفی اخلاق و مطالعهٔ آنچه در این باب در قرآن و روایات آمده، نشان داده می شود که جنسیت می تواند در برخی از لایه های هنجار اخلاقی تأثیرگذار باشد؛ در حالی که ابتنای برخی دیگر از لایه های آن بر جنسیت غیر ممکن است.

۱۱۰۰.

سنجش مفاهیم اخلاقی

نویسنده: مسعود آذربایجانی

منبع: اخلاق وحیانی سال اول زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲

کلید واژه ها: اخلاق اخلاق اسلامی روان شناسی اخلاق سنجش ارزش های اخلاق مقیاس و آزمون روان شناختی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۴۲ تعداد دانلود : ۵۲۳

موضوع این مقاله سنجش مفاهیم اخلاقی است. هدف آن بررسی روش علمی و عملی برای اندازه گیری مفاهیم و ارزش های اخلاقی است و با روش تحلیل مقایسه ای و اقتباس از رویکرد روان شناسی روان پزشکی، پژوهش خود را پی می گیرد. محورهای تاریخچه، امکان و ضرورت سنجش مفاهیم اخلاقی، جدول نشانگان، طبقه بندی، مقیاس سازی و عرضهٔ نمونه های عملی در این جستار مطرح شده است. برخی از یافته های آن بدین قرارند: اندازه گیری و سنجش مفاهیم اخلاقی با استفاده از الگوهای تجربی روان شناسی و روان پزشکی، امری ممکن و قابل دسترس است؛ بر اساس روش سبب شناسی و نشانه شناسی در آسیب روانی می توانیم طبقه بندی جدیدی از رذایل و فضایل اخلاقی تأسیس کنیم؛ بالاترین مرحلهٔ سنجش مفاهیم اخلاقی ساخت مقیاس و آزمون است که در نمونه های خارجی آن، تست های عفو و گذشت، ارزش های اخلاقی مسیحیت و مقیاس عدالت توزیعی، و در نمونه های داخلی، مقیاس های حیا، صبر، شادکامی، حسادت و عقل را مشاهده می کنیم. براساس اصول و روش های مطرح شده و نمونه های فعلی می توانیم سنجش مفاهیم اخلاقی را برای دیگر ارزش ها و مفاهیم نیز دنبال کنیم.

درخت حوزه‌های تخصصی