کلیات

توجه به سیره پیامبراعظم (ص)، یکی از اهداف عالی وزارت آموزش و پرورش در تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان ایران شمرده می شود. در نظام آموزش رسمی، کتابهای درسی بستری مناسب برای زمینهسازی و انتقال آموزه های دینی به شمار میآید. نوشته حاضر می کوشد با استفاده از روش های کمّی و فراوانیسنجی به بررسی میزان انعکاس داده های مربوط به سیره نبوی در کتابهای درسی دوره ی دبیرستان رشته های تجربی و ریاضی در سال تحصیلی 92 91 بپردازد. در این تحقیق میزان فراوانی داده ها، نوع روایت و نوع ارجاعات مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج تحقیق نشان می دهد، بیشترین مطالب مرتبط با سیره در کتاب های درسی نیز «بدون ذکر منبع» بوده اند. همچنین در نوع روایت سیره، غلبه با «حدیث» بوده است و «روایت داستانی» با وجود ظرفیت آموزشی زیاد، کمتر مورد استفاده قرار گرفته است.

۵۲۴.

اسلام و مسیحیت؛ پیشینه و افق آینده

نویسنده: محسن الویری

منبع: تاریخ سال پنجم ۱۳۸۳ شماره ۶ و ۷

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات

تعداد بازدید : ۱۰۳۷ تعداد دانلود : ۲۱۰۴

۵۲۵.

تحلیل انتقادی فضایل اختصاصی عبدالله بن عباس در روایات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: سید جعفر صادقی عبدالهادی فقهی زاده محمدهادی امین ناجی

منبع: تاریخ اسلام سال هفدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۶۸)

کلید واژه ها: روایات تفسیری خلافت عباسی مشروعیت بخشی فضایل نگاری عبدالله بن عباس

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات شخصیت ها

تعداد بازدید : ۱۰۳۴ تعداد دانلود : ۵۲۱

عبدالله بن عباس در منابع روایی و تاریخی، دارای فضایل خاص و برجسته ای شمرده شده که هیچ یک از یاران پیامبر اسلام(ص) را یارای رسیدن به آن ها نبوده است. ادعای رؤیت جبرئیل از سوی وی، دعای ویژه پیامبر اسلام(ص) در حق او که موجب می شود سخنان ابن عباس در تفسیر قرآن جایگاهی بلامنازع یابد و القاب و مقامات ممتاز، از جمله این فضایل است. اما توجه به زمینه های شکل گیری خلافت عباسیان و درگیری های آنان با علویان و تحلیل روایات حاوی فضایل ابن عباس نشان می دهد که بنی عباس برای مشروعیت بخشی به قیام و حکومت خویش، نیاز به تقدیس اجدادشان داشتند. چنین زمینه ای می توانست در نشر فضایل برجسته برای عبدالله بن عباس، به عنوان یکی از حلقه های اصلی سلسله خلافت عباسی، نقش داشته باشد. از این رو فضایل نقل شده برای ابن عباس با تردید و تأمل جدی روبه روست.

۵۲۶.

اندیشه های علوی در نامه های نهج البلاغه: نامه (13): شخصیت ممتاز مالک اشتر (2)

نویسنده: احمد بهشتی

منبع: ماهنامه مکتب اسلام ۱۳۸۵ شماره ۱۰

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۳۱ تعداد دانلود : ۵۴۵

۵۲۷.

ولایتعهدى امام از نگاه شهید مطهرى

نویسنده: سید سعید روحانی

منبع: فرهنگ کوثر ۱۳۸۵ شماره ۶۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۳۲

۵۲۸.

ترجمه و شرح قصیدة ایمان ابی طالب از دکتر عماد عبدالکریم سرور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فهیمه فهیمی نژاد

منبع: سفینه سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴۹ «ویژه حضرت ابوطالب (ع)»

کلید واژه ها: سرور صحوة الطالب فی ردّ الشبهات عن ابی طالب (کتاب) ابوطالب بن عبدالمطلب- ایمان عماد عبدالکریم- قصیده ابوطالب بن عبدالمطلب- ادبیات عرب

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۲۶ تعداد دانلود : ۶۰۰

این گفتار، ترجمه و شرح قصیده عماد عبدالکریم سرور دانشمند معاصر سوری در باب ایمان ابوطالب است. در این قصیده که در پایان کتاب او صحوة الطالب فی ردّ الشبهات عن ابی طالب آمده و نوعی تلخیص کلّ کتاب به شمار است، شاعر به شیوة نقضی و حلّی ایمان ابوطالب را ثابت و گزارش می کند. نگارنده مقاله، موارد نیازمند به شرح را توضیح داده است.

۵۲۹.

بایسته های پژوهشی ادبیات رضوی

نویسنده: رضا بیات

منبع: سفینه سال دهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳۹ «ویژه پژوهش های رضوی»

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۲۶ تعداد دانلود : ۴۳۷

۵۳۰.

تاریخ شکل گیری گفتمان تحدیث در شیعیان در نیمة نخست سدة دوم هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید عبدالحمید ابطحی

منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال ششم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲۲

کلید واژه ها: علم امام تحدیث اندیشة شیعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۲۴ تعداد دانلود : ۷۰۱

بر اساس آموزه های دینی، مقولة تحدیث به معنای گفت و گوی ملائک با پیامیر یا امام یا فرد دیگر است . این مقوله از زمان پیامبر(ص)مطرح بوده و می توانسته در مواردی، منبع علوم ایشان تلقی شود. این که بعد از پیامبر (ص) کسی به وحی نبوت دسترسی ندارد در جامعة اسلامی معادل امنناع دسترسی به منابع علم الهی تلقی شده بود و هر گونه دعوی علم الهی و غیر کسبی معادل دعوی نبوت معرفی می شد. ائمه با استفاده از آموزة تحدیث به شیعیان آموختند که مانعی ندارد کسی نبی نباشد؛ ولی از منابع علم الهی از طریق غیر عادی دسترسی پیدا کند. روشن است که ابعاد این موضوع به تدریج مورد توجه شیعیان قرار گرفت و گفتمانی شیعی پیرامون علم الهی ائمه را سامان داد. البته این آموزه در دوران صادقین- علیهم السلام - با مشکلات و مخاطراتی روبرو بود که با هدایت امامان مهار شد و متقابلاً ائمه، تلاش کردند که در میان شیعیان، این آموزه با برداشتی غلوآمیز تفسیر نشود.

۵۳۱.