فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶۱ تا ۱۸۰ مورد از کل ۱٬۸۱۵ مورد.
منبع:
حوزه دوره جدید زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱
64 - 81
حوزه های تخصصی:
اعتبارسنجی کتب مقاتل امام حسین علیه السلام
حوزه های تخصصی:
منابع نگارش یافته در باره مقتل امام حسین(ع) به جهت اعتبار و دقت در نقل و تحلیل یکسان نیستند و مى توان آن ها را به دو دسته کلى قابل استناد و ضعیف تقسیم کرد. دسته دیگرى به نام منابع مفقود نیز وجود دارد که تنها در کتب فهرست به آن ها اشاره شده است و هر چند برخى اخبارشان به کتاب هاى دیگر راه یافته است، اکنون به آن ها دسترسى مستقیم وجود ندارد. این نوشتار کوشیده است تا ضمن گونه شناسی منابع یاد شده، به معرفی و سنجش مهمترین آثار متقدم و متأخر در حوزه مقتل نگاریِ امام حسین (ع) بپردازد و با نقد آثار غیر معتبر و ضعیف، تلاش های صورت گرفته در تدوین مقتل نگاری های جامع را تبیین نماید.
نقد و بررسی برنامه درسی رشته علوم قرآن و حدیث در مقطع کارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال شانزدهم مرداد و شهریور ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۴۰)
حوزه های تخصصی:
از اولین مسائل در بهینه سازی و ارتقای سطح کیفی رشته های تحصیلی توجه به برنامه درسی و محتوای آموزشی است که در سرفصل های آن رشته نمود می یابد. رشته علوم قرآن و حدیث، به سبب ارتباط با دو منبع وحیانی، باید از جامعیت مقبولی برخوردار باشد تا بتواند در تمام عرصه های دینی حضور پویا داشته باشد. احراز این جایگاه به برنامه ریزی دقیق در حوزه آموزش و پژوهش منوط است. مقطع کارشناسی به مثابه زیرساخت یک رشته باید بتواند توانمندی های لازم را در دانشجو ایجاد کند. این مطالبه قطعاً منوط به آموزش استاندارد خواهد بود. مطالعه نقادانه و آسیب شناسانه در سرفصل و برنامه آموزشی می تواند بخشی از مطلوب ما را محقق کند. انطباق نداشتن و متناسب نبودن برنامه درسی و محتوای آن با عنوان رشته، ضعف در تعیین اهداف دروس و سرفصل آن ها، ضعف در تعیین منابع، تکراری بودن بعضی مباحث، فقدان ارتباط منطقی بین دروس، خلأ نگاه نظاممند در تدوین سرفصل کارشناسی در عنایت به مقاطع سه گانه، بی توجهی به مسئله ارزش یابی در سرفصل و نیز متوازن نبودن دو حوزه مطالعات قرآنی و مطالعات حدیثی از نظر درسی از جمله آسیب های جدی این برنامه درسی است.
نقد و بررسی کتاب ابن سینا و تمثیل عرفانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال شانزدهم مرداد و شهریور ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۴۰)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله کتاب ابن سینا و تمثیل عرفانی و گفتمان پدیدارشناسانه کربن به حکمت سینوی تحلیل و ارزیابی شده است. رویکرد پدیدارشناسانه کربن در این کتاب، برخلاف رویکردهای سوبژکتیو اکثر شرق شناسان غربی، می تواند باب گفت وگویی منصفانه را میان فرهنگ های گوناگون باز کند که این تعامل فکری فرهنگی به بارور شدن اندیشه و فرهنگ طرفین گفت وگو منجر خواهد شد. برای مثال، در این کتاب زمینة گفت وگو میان عقلانیت اشراقی شیعی و عقلانیت انتزاعی غربی فراهم و هم چنین مقایسة سنت شرقیِ سینوی با سنت غربیِ هرمسی امکان پذیر و در نتیجه تأثیر و تأثر اندیشمندان شرق و غرب بر یک دیگر از گذشته تا حال بررسی می شود. نکات دیگری که به عقیدة نویسندة این مقاله از کتاب کربن برداشت می شود توجه به زمینه های گفت وگو میان اسطوره های غربی و اسطوره های شرقی است که موجب مفاهمه بیش تری میان فرهنگ های غرب و شرق می شود. یکی از نکات برجستة کتاب نگاه برون دینی هانری کربن به مسئلة امامت در شیعه امامیه است که می تواند زمینه های مناسبی برای پژوهشگران شیعه فراهم کند تا در گفت وگوی میان فرهنگی دربارة اعتقاداتشان به فاهمة جهانی نیز توجهی درخور داشته باشند تا معرفی صحیح آموزه های معرفتی شان امکان برداشت های غالیانه و ناصحیح را منتفی کند.
پیشتازان جهان اسلام در تولیدات علمى در زمینه قرآن کریم تا سال 2014بر اساس داده هاى پایگاه بین المللى اسکوپوس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسى تولیدات علمى کشورهاى جهان اسلام در حوزه قرآن کریم انجام گرفته است. روش پژوهش پیمایشى با رویکرد علم سنجى است. جامعه پژوهش را تولیدات علمى 57 کشور اسلامى در زمینه قرآن کریم تشکیل مى دهد که تا سال 2014 منتشر و در پایگاه بین المللى اسکوپوس نمایه شده اند. نتایج پژوهش نشان مى دهد که از میان هفت کشور مالزى، ایران، عربستان سعودى، پاکستان، اردن، ترکیه و مصر، کشورهاى مالزى و جمهورى اسلامى ایران بیشترین میزان تولیدات علمى را در این حوزه به خود اختصاص داده و بالاترین میزان رشد را نیز داشته اند. دانشگاه ملى مالزى و دانشگاه آزاد اسلامى، مراکز علمى پیشتازند. پژوهشگرانى از کشور ایالات متحده بیشترین همکارى را با کشورهاى پیشتاز جهان اسلام در تولیدات علمى مرتبط با قرآن کریم داشته اند. رایانه، پزشکى و علوم اجتماعى حیطه هاى موضوعى مورد علاقه پژوهشگران کشورهاى پیشتاز است.
واکاوی جایگاه سیاسی- مذهبی کتاب روضه الشهدایِ میرزای کاشفی
حوزه های تخصصی:
بدون تردید قرن نهم هجری از دوره های مهم در تاریخ نگاری ایران اسلامی است. با تأملی در این دوره، می توان دریافت که نه تنها آثاری ارزشمند در حوزهء تاریخ به رشته تحریر درآمده بلکه در اواخر دوره تیموری و به علت جو سیاسی و مذهبی حاکم، این آثار، رنگ و بوی مذهبی (و به طور ویژه شیعی) نیز به خود گرفته اند. نویسندگان این عصر در آثار خود به طور ویژه به زندگانی ائمه اطهار(ع) پرداخته و ارادت خود به این بزرگواران را یادآور شده اند.
بی شک کتاب روضه الشهدای میرزای کاشفی یکی از بهترین نمونه های این آثار بوده و نویسندهءاثر، تحت تأثیر اوضاع سیاسی و مذهبی این دوره به نگارش آن پرداخته است. کتاب مذکور به علت پرداختن به حادثه عاشورا از اهمیت ویژه ای برخوردار است و همین مهم موجبات اقبال جامعهء ایران را در طی قرن های بعد برای این اثر فراهم ساخته است.
نوشتار حاضر با کاربرد روش توصیفی- تحلیلی بر آن است تا ضمن معرفی کتاب مذکور و نویسنده آن، علل رونق این اثر در دوره تیموریان و دوره های تاریخی بعد از آن را مورد تبیین و واکاوی قرار دهد. پرسش اصلی نوشتار حاضر عبارت است از این که چه علت یا عواملی موجبات رونق کتاب روضه الشهدای میرزای کاشفی را در میان مردم ایران فراهم ساخته است؟
نقد و بررسی کتاب بررسی تطبیقی اندیشه های افلاطون و مولوی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال شانزدهم مرداد و شهریور ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۴۰)
حوزه های تخصصی:
بی تردید افلاطون متفکر بزرگی است که تأثیر فراوانی بر فرهنگ و تمدن غرب و شرق داشته است. نفوذ او به حدی است که وایتهد کل تاریخ فلسفه را جز حاشیه ای بر او نمی داند. افکار وی در شکل گیری عرفان اسلامی نیز مؤثر افتاده و در این خصوص سخن فراوان رفته است، اما توجه به این نکته ضروری است که آشنایی ما معمولاً با خود افلاطون کم تر است و بیش تر افلاطونی را می شناسیم که افلوطین و جالینوس معرفی کرده اند. کتاب بررسی تطبیقی اندیشه های افلاطون و مولوی تلاشی است در جهت نشان دادن تأثیر افلاطون در اندیشه های عرفانی مولوی شاعر و عارف بزرگ قرن هفتم هجری. در این مقاله، ضمن معرفی این اثر به نکاتی انتقادی اشاره می شود که می تواند در چاپ بعدی آن مؤثر افتد.
روحانیان و مدارس جدید در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله بر نقش روحانیان در شکل دادن به مدارس جدید در ایران می پردازد. بیشتر تحلیل هایی که به مطالعه مدارس جدید در ایران پرداخته اند، نقش روحانیان را منفی بازنمایی کرده و یا تأثیر این نیروی اجتماعی را در برپایی مدارس جدید مسکوت یا نادیده انگاشته اند. ادعای این مقاله این است که روحانیان نقش فعالانه ای در شکل گیری مدارس جدید در ایران داشتند. این مقاله با یک رویکرد پدیدار شناسانه و با جمع آوری شواهد و اسناد تاریخی نشان می دهد که مواجهه روحانیان با مدارس جدید منفعلانه نبود. این نیروی اجتماعی، تربیت مدرسه ای را به عنوان یک شیوه جدید تربیتی پذیرفت و نقش فعالانه ای در برپایی و انتشار مدارس جدید داشت. شواهد تاریخی نشان می دهند که روحانیان در تشکیل مدارس جدید نقش تشویقی، حمایتی و مشارکتی داشته اند. این نیروی اجتماعی فعالانه در انتشار تربیت مدرسه ای شرکت داشته و از این دستگاه تربیتی برای گسترش علوم و فنون جدید در میان مسلمانان بهره برده است.
بررسی و تحلیل فلسفه عاشورا در میان برهمنان حسینی هندوستان
حوزه های تخصصی:
حماسه عاشورا الگوی کاملی برای مسلمانان در طول تاریخ بوده است .آن زمان که امام حسین(ع)صدای هل من ناصر ینصرنی را فریاد می زند، این سوال را از تاریخ فردای بشریت می پرسند. جواب این پرسش را پس از هزاران سال دوست داران اهل بیت در جای جای کره خاکی با معرفت تام با فرهنگ و زبان خاص خود پاسخ می دهند .روزی در جائی که خاندان ابوسفیان دستور جشن و سرور را در روز عاشورا صادر کردند تا با تحریف حقانیت این واقعه عظیم را متشبه سازند، در شمال و جنوب و شرق و غرب هندوستان عده ای خود را برهمنان حسینی خطاب می کنند و بنا بر روایات و مرثیه های تاریخی ، خود همچون ""کبت "" و"" چارن""را از دوست داران اهل بیت می دانند. آنان بر شر بودن حکومت یزید و خیر بودن حکومت حسین(ع) ایمان دارند. این گروه مراسم عاشورا را درست پس از رویت هلال ماه آغاز می کنند و تا 8 ربیع الاول با مراسم و مناسک خاصی ادامه می دهند.این پژوهش به بررسی و تحلیل علل ماندگاری فلسفه عاشورا در میان هندوان هندوستان و برهمنان حسینی می پردازد .
سیاست ها و شگردهاى تبلیغى وهابیت در جهان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
وهابیت را نه صرفا یک منظومه فکرى اعتقادى یا یک فرقه مذهبى تاریخى، بلکه بیشتر باید یک جریان سیاسى امنیتى و ابزارى ایدئولوژیک براى پیشبرد اهداف استعمار تلقى کرد. این نوشتار درصدد است تا بخشى از دخل و تصرف هاى فرقه مذکور در میراث مکتوب اسلامى و اقدامات تخریبى آن با بهره گیرى از فناورى هاى رسانه اى نوین را واکاوى و تحلیل کند. عموم مسلمانان وظیفه دارند تا علاوه بر حفظ سنت و تفسیر و تبلیغ درست و دقیق آن، در خصوص تحریف ها، سوءبرداشت ها و انحرافات فکرى نیز اعمال حساسیت کنند و واکنش هاى مناسب نشان دهند. نوع تحقیق، توصیفى و تحلیلى است و برخى اقدامات مکتب اموى وهابى را بررسى مى کند. سیاست هاى تبلیغى تخریبى وهابیت به عنوان بزرگ ترین تهدید براى جهان اسلام و بلکه کل جهان، تاکتیک ها و شگردهاى آنها در فضاى حقیقى و مجازى در جهت مخدوش ساختن منابع اصیل تاریخى حدیثى اسلام، اشاعه تلقى ها و تفسیرهاى جهت گیرانه و فرقه اى به عنوان اندیشه مورد وفاق علماى اسلام، تشدید و تعمیق منازعات فرقه اى، مشوّه نمایاندن تصویر مذهبى و تاریخى شیعه در افکار عمومى مسلمانان و جهان، مقابله با روند رو به رشد انقلاب اسلامى، و به انحراف کشاندن جریان بیدارى اسلامى محورهاى اساسى این مطالعه هستند. ارائه راهکارهاى عملى براى مقابله با اقدامات گوناگون این جریان انحرافى بخش دیگرى از دستاوردهاى این مطالعه است.
هم گرایی و وحدت جهان اسلام
حوزه های تخصصی:
هم گرایی و وحدت جهان اسلام به چه معناست و عوامل هم گرایی و واگرایی در این زمینه چه مقوله هایی هستند؟ جهان اسلام با داشتن بیش از یک و نیم میلیارد مسلمان و منابع مختلف مادی و معنوی دارای ظرفیت ها و استعدادهای فراوانی می باشد. جمعیت قابل توجهی از ساکنان زمین را مسلمانانی تشکیل می دهند که در کشورهای مختلف و نقاط متفاوتی در حال زندگی هستند. تفاوت نژادی، زبانی، فرهنگی و اقتصادی و سیاسی زیادی در میان آنان قابل مشاهده است. این ناهمگونی در کنار فرقه ها و مذاهب گوناگونی که زیر چتر اسلام قرار گرفته اند بستری برای واگرایی ها فراهم نموده است. در عین حال مجموعه جوامع اسلامی و کشورهای مسلمان، ظرفیت های انسانی و مادی و منابع خوبی را هم دارا می باشند. اکنون سوال این است که چگونه و با چه مبانی و اصولی می توان این ملت ها و دولت ها را علی رغم تفاوت ها به هم نزدیک نمود و هم گرایی بین آنها را به صورت پایدار برقرار کرد؟ آیا می توان فارغ از اوضاع و شرایط کشورهای مسلمان و تحولات غرب آسیا، اصل هم گرایی جهان اسلام را به عنوان یک اصل و قانون همیشگی و راهبردی مطرح نمود؟ راهبردها و راه کارهای تقویت هم گرایی در جهان اسلام چه مقوله هایی است. تحقیق حاضر درصدد واکاوی این پرسش ها و پاسخ به آن ها به روش توصیفی و تجویزی است.
نگین علم و معرفت در شرق (بررسى تاریخچه و شرایط کنونى حوزه علمیه احمدیه تربت جام)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله سعى شده است ضمن معرفى تربت جام و جایگاه جغرافیایى و تاریخى آن با شخصیت اثرگذار منطقه، شیخ احمد جامى به طور مختصر آشنایى حاصل شده و سپس به ذکر تاریخچه پیدایش حوزه علمیه احمدیه در تربت جام توسط شیخ احمد جامى پرداخته و سیر حوادث تاریخى حوزه را از قرن ششم تاکنون مورد بررسى قرار داده و در پایان سعى مى شود با بیان اطلاعاتى وضعیت حوزه و اساتید آن در دوران اخیر و شرایط فعلى بیان شده و اهمیت و جایگاه این حوزه به عنوان رکن و عامل وحدت در منطقه جام و شرق کشور ذکر گردد.
بایسته های ترسیم و تحلیل منطقی نظام فضایل و رذایل اخلاقی (نقد و تحلیل کتاب اخلاق اسلامی؛ مبانی و مفاهیم)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تبیین فضایل و رذایل اخلاقی در اسلام همواره یکی از دغدغه های مؤلفان کتاب های اخلاق اسلامی بوده اما باید بتوان این مهم را همراه با تحلیل و ترسیم"" نظام اخلاقی"" در اسلام پیش برد، تا نهایتاً به توضیح معقولی از آن دست یابیم؛ درغیر این صورت نمی توان ادعا کرد مکتب اسلام در ارائة مجموعة وسیعی از دستورات و احکام اخلاقی الهی از یک برنامه و چارچوب منظم و هماهنگ برای دستیابی به اهداف خاص خود پیروی کرده است. بدین ترتیب مسألة اصلی این مقاله نحوه تفاوت گذاردن بین رویکرد""تبیین"" فضایل و رذایل اخلاقی با رویکرد :"" تحلیل نظام مند"" آنهاست؛ امری که دغدغة اصلی نویسندة این مقاله در مسیر بررسی کتب دانشگاهی با عنوان اخلاق اسلامی بوده است.
با این حساب پس از معرفی کلّی کتاب ""اخلاق اسلامی؛ مبانی و مفاهیم""، در قالب ابعاد شکلی و محتوایی، با هدف نقد وبررسی اثر، به ارزیابی نقاط قوت و ضعف آن می پردازیم و در پایان مقاله پس از طرح نتیجه گیری ، پیشنهادهای خود را در جهت تکمیل آن ارائه خواهیم داد.
معرفی شبکه دانشگاههای کاتولیکی فعال در تبشیر با تاکید بر دو دانشگاه سنت ژوزف و روح القدس کَسلیک لبنان
حوزه های تخصصی:
از زمان ظهو اسلام، مسیحیت، فعالیت تبشیری خود را نسبت به مسلمانان در اشکال متفاوقی انجام داده است. در این زمینه می توان به رویکردهای مختلف تبشیر مسیحی اشاره کرد. کلیسای جهانی کاتولیک که واتیکان نام گرفته است در زمینه تبشیر، سردمدار دیگر فرق مسیحی است و پیشتر و بیشتر از دیگر مسیحیان به این امر دست زده است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی بر آنست تا به یکی از این روش های مهم تبشیری مسیحیت که همانا تبشیر فرهنگی-علمی از طریق دانشگاه ها و کالج ها و مراکز عالی علمی است تمرکز داشته و به بررسی و تبیین آن در کلیسای کاتولیک بپردازد. در این میان منطقه غرب آسیا که مسیحیان هنوز بازگشت مقتدرانه خود به این منطقه را در سر می پرورانند از اهمیت خاصی برخوردار است. در این منطقه دو دانشگاه معتبر و مهم کاتولیکی سنت ژوزف و روح القدس کسلیک در کشور لبنان واقعند و از نفوذ و گسترش ویژه ای برخوردارند. به همین دلیل تمرکز اصلی این مقاله بر روی این دو دانشگاه است و به تبیین نفوذ، قدرت نرم و روش های تبشیری این دو دانشگاه در لبنان می پردازد.
نقد و بررسی کتاب «تعلیم و تربیت در نهج البلاغه»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اهمیت این نقد به لحاظ خود موضوع تعلیم وتربیت درنهج البلاغه و ضرورت آن واحد درسی بودن این موضوع در دوره کارشناسی ارشد و دکتری فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی است. هدف نقد پژوهشی شناسایی نقاط قوت و ضعف اثر به عنوان یک کتاب دانشگاهی؛ و اصلاح موارد پیشنهادی و کامل تر شدن آن، جهت استفاده در دوره های آموزشی و پژوهشی تحصیلات تکمیلی است. روش نقد، استنادی - تحلیلی بر اساس الگوی پیشنهادی نقدِ شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی پژوهشگاه - در چارچوب "" معرفی کلی""، ""تحلیل ابعاد شکلی (امتیازات و کاستی ها)"" و ""تحلیل محتوایی (امتیازات و کاستی ها) انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد که اثر از لحاظ موضوع ها و بیان و شرح مستندات مورد تأیید است، ولی از نظر جامعیت محتوا و تطبیق با سرفصل وزارت علوم تحقیقات و فن آوری و ژرف اندیشی در تمامی مباحث مربوط به دیدگاه تربیتی امام علی (ع) در نهج االبلاغه، نیاز به تجدید نظر اساسی دارد. همچنین محتوای کتاب، همه دیدگاه های امام علی (ع) را در ابعاد مختلف تعلیم و تربیت پوشش نداده، به همین علت عنوان کتاب نسبت به محتوا بسیار کلی و وسیع است.
دانشگاه گفتگو محور (معرفى دانشگاه ادیان و مذاهب قم)
حوزه های تخصصی:
اندیشه تشکیل دانشگاه نخستین بار با تأسیس دارالفنون در سال 1230 عملى گردید. تأسیس این نهاد به عنوان اولین مرکز آموزش عالى فرصت خوبى را براى افرادى که طالب آشنایى با علوم جدید بودند، ایجاد کرد. با گذشت زمان این نهال نوپاى علمى به رشد و شکوفایى قابل توجهى دست یافت و امروزه دانشگاه به عنوان مهم ترین مرکز علمى کشور مورد توجه قرار دارد و به یقین مى توان ادعا کرد، اصلى ترین نهادى که در شکوفایى تمدن اسلامى و پیشرفت آینده کشور نقش بسزایى را ایفا مى کند، همین دانشگاه ها و مراکز علمى است.
بررسی و تحلیل سیر معتزله پژوهی در قرن بیستم میلادی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کشف و انتشار نسخه های خطی معتزله و در رأس آن ها دو کتاب «الانتصار» و «المغنی» در اوایل قرن بیستم میلادی، باعث شد مذهب معتزله که از قرن ها پیش مورد بی توجهی قرارگرفته بود، بار دیگر کانون توجه محققان قرار گیرد و در این راستا تحقیقات بی شماری در جهت معرفی اندیشه های معتزله انجام شود. در این مقاله، سیر معتزله پژوهی در قرن بیستم در سه مرحله ی زمانی بررسی می شود؛ مرحله اول، نیمه ی نخست قرن بیستم یعنی زمان انتشار کتاب «الانتصار» و سایر تحقیقاتی است که در پی آن صورت گرفت. مرحله دوم، آغاز دهه ی 60 تا اواخر دهه ی 80 میلادی است که سرآغاز و نقطه ی عطف آن، کشف «المغنی» قاضی عبدالجبار در یمن است که به دنبال آن نسخه های خطی دیگری از عبدالجبار و سایر متقدمان معتزله منتشر شد و تحقیقات متعددی نیز ناظر بر آراء عبدالجبار نگاشته شد. مرحله ی سوم نیز دو دهه ی پایانی قرن بیستم با ویژگی افزایش گستره ی موضوعی تحقیقات است.