فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۳۰۱ تا ۱٬۳۲۰ مورد از کل ۱٬۶۹۶ مورد.
۱۳۰۱.

دراسه التغییرات الطارئه علی الهمزه فی اللهجه الخوزستانیّه المکتوبه (دیوان عطیّه بن علی الجمری نموذجاً)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: حذف الهمزه اللهجه الخوزستانیه إبدال استعاضه اجتلاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۶ تعداد دانلود : ۴۸۱
یشکّل رثاء أهل البیت للهجه الخوزستانیه، مصدراً ثرّاً فی المأثورات الشعبیه، فإنّه مستساغ ومفهوم إلی حدٍّ ما لدی المستمع العربی عامّه حینما یسمعه، لکن الأمر یبدو صعباً حینما یقرأه، أو قد یفهم معناه بشکل مغایر إلی حدّ بعید، وذلک یردّ إلی عدم الدّقه فی الکتابه وعدم الاتفاق علی منهج إملائی موحّد فی الکتابه، کما أنّ النسّاخ والمؤلّفین من الذین لایتقنون الکتابه الصحیحه لأبجدیه هذه اللهجه إتقاناً کاملاً، فهذا الأمر جعل اللهجه المکتوبه تحفل بالأخطاء الإملائیّه، ولا تسیر علی منهج موحّد. من الأصوات التی تعانی من رداءه الطباعه وکثره الأخطاء الإملائیّه فی اللهجه الخوزستانیّه المکتوبه، هو صوت الهمزه، خاصّه همزه الوصل التی ظهرت کتابتها بصوره مختلفه، حتّی لدی الکاتب الواحد نفسه. فهذا الصوت تعرّض لأنواع وسائل تحریف العامّیه للفصحی من زیاده، ونقص، وحذف، وإبدال، واستعاضه، ونحت وإخلال بترتیب الأحرف. وذلک لما وجده الناطقون بهذه اللهجه من صعوبه فی نطقه، فنهجوا فیه سبیل التسهیل، سهوله فی النطق وسرعه فی التعبیر. إلّا أن الأمر، صعُب علی من لا یتکلمّ اللهجه المکتوبه لأهالی خوزستان، عند قراءه الصوره المکتوبه لصوت الهمزه، حتّی علی الناطقین بهذه اللهجه. هذه الدراسه، درست کافّه التغییرات الطارئه علی صوت الهمزه فی اللهجه الخوزستانیه المکتوبه، لتتبیّن الکتابه الصحیحه لصوت الهمزه فی هذه اللهجه، مستهدفه تقریب الشعر الشعبی الخوزستانی إلی الفصحی، بحیث یسهل فهمه فینتشر أکثر وتتّسع شهره شعراءه، خاصّه شعراء أهل البیت، أبعد من حدود بلدنا إیران الإسلامیّه. قد اختیر لهذه الدراسه شعر رثاء أهل البیت، دیوان عطیّه بن علی الجمری نموذجاً.
۱۳۰۲.

المنهج الأسطوری فی قراءه الشعر الجاهلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: شعر أنتربولوجیا أسطوره صوره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹ تعداد دانلود : ۵۴۳
یسعى هذا البحث إلى تطبیق المنهج الأسطوری على نصوص من الشعر الجاهلی، تبرز عمق الصور الشعریه، وأبعادها الأسطوریه، وما صاغه خیال الشاعر الجاهلی من بنى لغویه جمالیه. ویسعى –أیضا- إلى إظهار مدى نجاعه المنهج الأسطوری فی تحلیل النصوص الشعریه، والکشف عما اختزنته من أبعاد ورموز رسمتها مخیله الشاعر، وفق مراحل زمنیه ثلاث، أوضحتها نصوص شعریه أمکننا ترتیبها فی القصیده الجاهلیه، على النحو الاتی: 1- الفراق. 2- الرحله والضیاع. 3- البحث عن الذات. وتکمن غایه البحث فی إبراز البعد الأسطوری للصور التی نقلت الحس الشاعری، وتبیان مدى فاعلیه تطبیق هذا المنهج على نصوص الشعر الجاهلی.
۱۳۰۴.

ابوالقاسم شابی میان رومانتیسم و سمبولیسم

کلید واژه ها: سمبولیسم شابی رومانتیسم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب شعر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب کلیات ادباء
تعداد بازدید : ۱۱۲۹ تعداد دانلود : ۵۰۴
ابوالقاسم شابی یکی از شاعران برجسته معاصر است که از وی به عنوان شاعری رومانتیسم یاد شده است و عموم ناقدان بر گرایش وی به مکتب رومانتیسم تأکید کرده اند؛ حال آنکه در اشعار وی رّدپایی از مکتب سمبولیسم نیز یافت می شود. اکنون این سؤال مطرح می شود که آیا شابی صرفاً شاعری است با گرایش های رومانتیسمی یا اینکه می توان او را پیرو مکتب سمبولیسم نیز دانست؟ در این پژوهش شعر شابی از منظر رمزگرایی بررسی و به ابداعات او در تصویرسازی و نمادپردازی اشاره شده است. بررسی و پژوهش در این زمینه برمبنای روش تحلیلی- توصیفی است. دیوان شاعر به دقت مورد مطالعه قرار گرفته و برمبنای چارچوب نظری پژوهش، جنبه های رمزگرایانه شعر شابی مورد تحلیل قرار گرفته است. بنابراین، بعضی از شاخص های مکتب سمبولیسم مثل حس آمیزی، توجه به موسیقی شعر و تجدید در وزن و قافیه، در اشعار این شاعر مشاهده می شود.
۱۳۰۵.

مظاهر الإبداع فی مدائح أبی تمام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: المدح أبو تمام المعتصم البدیع

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب شعر
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی مدیحه
تعداد بازدید : ۱۰۴۵ تعداد دانلود : ۴۹۳
قد کان أبو تمام من أبرز الشعراء المادحین، حیث أبدی وأعاد فی المدح وسلک فیه طریقاً یختلف عمّا کان یسلکه الجاهلیون والإسلامیون. نشأ أبو تمام فی دمشق یعمل عند حائک ثم انتقل إلی حمص حیث نظم قصائده الأولی ووصل إلی المعتصم وصار شاعره الخاص، وقد کان قبل ذلک مطروداً محروماً من قبل الخلفاء الذین کانوا قبل المعتصم. یمتاز أبو تمّام بما فی مدحه من منطق و اتساع أفکار وحکم وأمثال سائره مبثوثه فی تضاعیف أبیاته، وبما فیه من عصبیه عربیه تحمله علی الإسراف فی ذکر مناقب العرب وتزیین الحیاه البدویه ومساکن الأعراب وقبائلهم. فقد استطاع أبو تمام أن یحوّل قصائده التی مدح بها المعتصم واصفاً شجاعته وشجاعه جنوده، استطاع أن یحوّلها إلى ملاحم نابضه بالحیاه والحرکه لما بثّ فی جماداتها من روح الحیاه فجعلها متحرّکه ناطقه. وکما کان یبالغ فی مدحه کان یبالغ فی وصفه کذلک، فقد کان وصّافاً ماهراً، بل رسّاماً مصوّراً یعتنی بلوحاته أیّما اعتناء وهو لا ینسى فی رسمه للطبیعه ممدوحه رابطاً بینه وبین الطبیعه لیمنّ فی نهایه المطاف على ممدوحه، بشکل غیر مباشر طبعاً، أنّه مدحه بأفضل ما یکون من الأشعار ولیتخذ من ذلک ذریعه لیمدح شعره ویُعلی من شأنه أکثر من إعلاء شأن الممدوح.
۱۳۰۷.

ألفاظ الملابس لدى العامه فی القرن الرابع الهجری فی کتابی «نشوار المحاضره» و«الفرج بعد الشده»(دراسه معجمیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: التطور المقاطع الملابس الألفاظ المعربه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۴۲۴
تتناول هذه الدراسه جمله من ألفاظ الملابس لدى العامه فی القرن الرابع الهجری فی کتابی (نشوار المحاضره) و(الفرج بعد الشده) للقاضی التنوخی أنموذجاً من ذلک القرن؛ حیث سترصد التغییرات الصوتیه والدلالیه للألفاظ المتناوله، وذلک من خلال تحلیلها إلى مقاطعها الصوتیه وملاحظه موافقه تلک المقاطع للنسج الصوتیه العربیه أو مخالفتها لها لیتم رصد ذلک الاختلاف وبیان التغییرات المقطعیه للألفاظ المعربه عند دخولها فی الاستعمال اللغوی السیاقی العربی. وأما على المستوى الدلالی فسیتم رصد التغیّرات الدلالیه بعرض تلک الألفاظ على عدد من المعاجم اللغویه العربیه بحسب انتمائها إلى مراحل زمنیه متتالیه، وعلى عدد من معاجم المعربات لبیان مدى موافقه معانیها السیاقیه لمعانیها المعجمیه أو مخالفتها لها ورصد التطور الدلالی الذی طرأ على دلالات تلک الألفاظ عند استخدامها لدى العامه فی القرن الرابع الهجری.
۱۳۰۸.

دراسة کنایات الید فی القرآن الکریم والأدب العربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: القرآن الکریم البلاغة الأدب العربی الکنایة الید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۲ تعداد دانلود : ۴۱۹
إنّ الناظر ببصیرته فی الإنسان الذی یبتدئ خلقه بتلک النطفة الضعیفة لایملک إلا أن یسجد خاشعا فی محراب هذه الحیاة لله الخالق العظیم الذی أحسن کلّ شیء خلقه. لقد حث القرآن الکریم الباحثین عن الحقیقة بصدق و وجدان علی النظر والتدبّر فی کیفیة خلق الإنسان وأعضاء جسده وأطوار خلقه المتتالیة و معرفة ما فیه من إبداع. الید هی أحد أعضاء الجسد الإنسانی المذکور فی القرآن الکریم و قد جاءت الإشارة إلی الید فی القرآن الکریم بالإفراد و التثنیة و الجمع و مع عدد من الضمائر المختلفة 120 مرة فی 110 آیات من أصل 47 سورة قرآنیة. الید لفظ مشترک فی القرآن الکریم ویعرف معناها حسب سیاق ذکرها من الآیة. قد وردت لمعانٍ عدیدة: للنـعمة والتّفضّل والقوّة والقدرة واالملک والسلطان والطاعة والانقیاد والذُّلّ والاستسلام والحفظ والوقایة والغیاث والجماعة والغنی ومنع الظلم والقهر والکفالة والسبقة والجماعة. و قد اشترکت هذه اللّفظة بأشکالها و أوجهها العدیدة فی تکوین کثیر من الترکیبات الکنائیة القرآنیة من مثل الآیة الکریمة «فَوَیْلٌ لِلَّذینَ یَکْتـُبُونَ الْکِتَابَ بِأیْدیهِمْ ثُمَّ یَقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِ الله لِیَشْتَرَوْا بِهِ ثَمَناً قَلیلاً فَوَیْلٌ لَهُمْ مِمّاکَتَبَتْ أیْدیهِمْ وَ وَیْلٌ لَهُمْ مِمّا یَکْسِبُونَ» (البقرة/ 79). سأحاول فی هذا البحث المتواضع الإشارة لها و للمشاهد المرتبطة بها التی وردت فی کتاب الله الخالد والأدب العربی.
۱۳۰۹.

تحلیل خطبة الغدیر علی منهج تحلیل الخطاب الأدبی (تحلیل خطبه غدیر به شیوه تحلیل خطابه ادبی)

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان گفتمان ادبی مخاطب فرستنده گوینده خطبه غدیر دریافت کننده

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی تحلیل گفتمان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب نثر
تعداد بازدید : ۱۰۹۸ تعداد دانلود : ۵۹۲
خطابه از دیرباز از مهمترین وسایل ارتباط میان افراد جامعه بوده تا آنجا که یکی از فنون گفتاری به شمار آمده که می کوشد در مخاطبان اثر گذارد، آنها را [نسبت به موضوع مورد نظر] قانع سازد و به فهم آنچه مقصود خطیب است، تحریک نماید. بنابراین، نقش زیبایی های ادبی در موفقیت خطیب و ایجاد تأثیر شگرف در شنوندگان و متقاعد نمودن ایشان، غیر قابل انکار است. در خطبه غدیر که به واسطه فصیح ترین سخنگو به زبان عربی (پیامبر اکرم- ص-) ایراد شده و آخرین خطابه و بلندترین (طولانی ترین) خطابه آن حضرت هم است، زیبایی ها و ویژگی های ادبی خاصی انتظار می رود؛ و چون این خطبه علی رغم داشتن شایستگی های قابل توجه که آن را در زمره نثر فنی والای ادبی جای می دهد، در ادبیات عربی، گمنام مانده و مورد بررسی شایسته قرار نگرفته، این مقاله در پی آنست که پس از معرفی مختصر خطبه، آن را با استفاده از روش تحلیل گفتمان ادبی، تحلیل کند؛ دستاورد این پژوهش آنست که پیامبر اسلام(ص) جهت رسیدن به هدف مورد نظر که همان جذب مخاطب؛ تأثیر گذاری در او و متقاعد نمودن وی درباره موضوع خطابه است، ابزار مختلفی بکار می برد؛ بنابراین به الفاظ، آوا، سبک و محتوا اهتمام می ورزد؛ همین امر باعث شده خطبه غدیر با تمام شایستگی های ادبی موجود در آن و ویژگی های زیبای هنری (فنی) در بلندترین جایگاه نثر فنی جای گیرد.
۱۳۱۰.

جمالیات التغزّل بالرموز الأنثویة فی الشعر الجاهلی (زیبایی های تغزّل با سمبل های زنانه در شعر جاهلی)

کلید واژه ها: زن خرما خورشید رنگ ماه رمز شعر جاهلی شتر کبوتر آهو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۱ تعداد دانلود : ۶۲۴
متن بسیاری از چکامه های جاهلی سرشار از اشارات و رمزهایی است که پیرامون زن وسمبلهای زنانه، سخن به میان آورده است. این چنین رمزهای شعری، دیدگاه تاریخی خاصی برای زن به تصویر کشانده است. بن مایه های دینی واسطوره ای برگرفته از تشبیه زن به طبیعت و عناصر آن، ابعاد زبیایی به آن افزوده است. تشبیهات طبیعی که برای «زن نمونه» در شعر جاهلی انتزاع شده است. زن را سرشار از رمزها و نمادهایی کرده است که در درون خود دلالتهایی همچون؛ باروری، رستاخیزی، پاکی، زبیایی و غیره جای داده است. این مقاله در پی تجزیه و تحلیل رمزها و دلالتهای پنهانی غزل شاعر جاهلی از هستی وعناصر آن، به ویژه زن است.
۱۳۱۲.

القصائد العربیة في دواوین شعراء الفارسیة(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الصلات بین الأمتین العرب ایران القصائد العربیة ذولسانین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۷۴
الصلات بین الفرس و العرب قدیمة تمتد أصولها إلی أبعد من تاریخ المدن و الاختلاط. و التبادل و المشارکة فی الحیاة الاجتماعیة و الثقافیة بین الامتین فی کل العصور یکشف عن أوثق الروابط و الصلات بینهما. کان ظهور الدین الحنیف سبب انتشار اللغة العربیة حتی شملت البلاد الایرانیة و قد شرع معظم العلماء الایرانیین فی تدوین مؤلفاتهم و کتبهم و رسائلهم باللغة العربیة و ظهر شعراء کثیرون ینظمون بها و یعرفون بأصحاب اللسانین لأنهم عبروا بالفارسیة و العربیة و ظهور هؤلاء الشعراء أحد أبعاد تجلیات الصلات الثقافیة بینهما.
۱۳۱۳.

أشکال التناص الدینی فی شعر خلیل حاوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خلیل حاوی القرآن التناص الانزیاح التوراه الإنجیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۴ تعداد دانلود : ۱۰۴۰
الحق أن التراث الدینی ذو مکانه مرموقه فی شعر خلیل حاوی (1919-1982) الشاعر اللبنانی المعاصر ویشکّل مکوّناً أصلیاً وخفیّاً لقصائده. فقد أتاحت الاستفاده من إمکانیات هذا التراث للشاعر أن ینوّع فی أسالیبه بالابتعاد عن الغنائیّه والخطابیّه ومنح لغته الشعریه بعداً جمالیّاً. والمقاله هذه تعمد إلى دراسه استدعاء التراث الدینی (التوراه، الإنجیل والقرآن) و توظیفه فی شعرالشاعر تحت قوانین التناص، اعتقاداً بأن أشدّ الشعراء أصاله و تفرداً، یحور إلى الموروث، ویقع فی ما یسمیه رولان بارت "" التذکر ""، وأن الإنفراد المطلق أمر یعزّ على أیّ انسان، إلا إذا شاء ألّا یقیم أیّه علاقات بین الألفاظ. من المستنبط أن الشاعر من خلال تناصاته الدینیه یحرص على أن یتحدّى القضایا السیاسیه والاجتماعیه للوطن العربی، فضلاً عن أنه یرکّز على التناص العکسی فی الکثیر الأکثر ویعطی النص الدینی الخفی لسبب أو لآخر مضموناً مأساویّاً.
۱۳۱۴.

حروف جرّ از دیدگاه نحویان و علامه بهبهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حروف جر علامه بهبهانی نقد علم نحو وضع در کلمات متعلق حروف جر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹۲ تعداد دانلود : ۸۰۸
علامه بهبهانی از علمای بزرگ امامیه معاصر و از صاحب نظران در فقه و اصول و بلاغت است. وی در بسیاری از نظرات خویش غیر مستقیم تحت تأثیر علامه شیخ هادی تهرانی بوده که از شاگرد برجسته او آ یه الله سید محسن کوه کمره ای به او رسیده است. علامه بهبهانی نظرات نوین و آثار ارزشمندی در علوم ذکرشده دارد و نظریات حاکم بر محافل علمی در این سه دانش را به چالش کشیده و رد کرده است. توجه به نظریات وی سبب تغییرات اساسی در این دانش ها می شود. مقاله حاضر می کوشد دیدگاه وی درباره حروف جار و نظر عامه نحویان در این زمینه را بررسی کند. علامه معتقد است که وضع در حروف آلی است نه استقلالی و در اسم و فعل همانند آیینه است. حروف، معانیِ مابازائی ندارد تا بر آنها دلالت کنند، بلکه حروف در اسم و فعل، ویژگی های استعمال و انواع آن را ایجاد می کنند؛ چنان که این معنی را در هیئت های اشتقاقی و ترکیبی مشاهده می کنیم. حروف و هیئت های اشتقاقی و ترکیبیِ نازل منزله حروف نقشی مهم در جملات و کلام دارند؛ به گونه ای که کلام بدون اینها منعقد نمی شود. این نظریه خلاف دیدگاه عامه نحویان است که معتقدند وضع در اسم و فعل و حرف به یک شکل یعنی همان آیینه وار بودن است، اما معنی در اسم و فعل به طور استقلال و در حرف به طور غیر مستقل لحاظ می شود و حرف هیچ برتری بر آن دو ندارد. علامه بهبهانی معتقد است التزام به در نظر گرفتن فعل یا معنای فعلی برای حروف جرّ، التزامی بی دلیل است. نیز معتقد است که حروف جر اگر متعلق به فعل باشند، به معنای حرفیِ مستفاد از هیئت فعل متعلقند و نه به معنای اسمی. وی همچنین بر آن است که هیچ حرفی به معنای حرف دیگر نیست.
۱۳۱۵.

الإعجاز البیانی للقرآن الکریم من خلال أسلوبیه الانزیاح دراسه وصفیه – تطبیقیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: النقد إعجاز القرآن أسلوبیه الانزیاح التطبیق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۶ تعداد دانلود : ۵۱۴
إعجاز القرآن واحتواؤه علی کل شارده ووارده کان موضوعا طالما اشتغل به الباحثون وراح یتدبر فیه الحازمون لکی ینفضوا غبار الشکوک الذی غطی وجه الحقیقه. فالدراسات التّی قام بها الباحثون غالبا ما تکون فی إطار البلاغه أوالمباحث التفسیریه ولم تکن ترنو إلی ترسیخ إعجاز القرآن الکریم فی القلوب علی حد ذاتها بل هی فی سیرها النقدی التحلیلی أکدت علی إعجازه بشکل غیر مباشر. فهنالک مدارس نقدیه حدیثه من السریالیه والشکلانیه الروسیه ومدرسه البراغ وغیرها من المدارس التی أسهمت إسهاما کبیرا فی ظهور البلاغه الحدیثه أی الأسلوبیه. ومن أبرز الأسلوبیات التی ظهرت، أسلوبیه الانزیاح الذی اتکأ علی عنصر المفاجاه وخرق درجه الصفر المعیاریه. هذا الازدهار فی المدارس النقدیه الحدیثه جعل البعض یحسب علی زعمه بأن العرب قد تخلفوا وابتعدوا عن مجاراه العلوم الحدیثه وجعله یظن بأن ما ورد من الآثار الأدبیه فی اللغه العربیه اندثر تحت قوقعه التحجر. استهدفت هذه المقاله بدراستها الموجزه بوضع أصبعها علی إعجاز القرآن معالجه مدی استیعابیته من خلال دراسه نماذج من النص الشریف دراسه وصفیه - تطبیقیه علی أسلوبیه الانزیاح بأنواعه الثلاثه: الاستبدالیه والترکیبیه والصوتیه. فأهمیه هذه الدراسه تظهر حینما یتبین الفاصل الزمکانی الشاسع بین نزول القرآن وظهور الدراسات اللسانیه الغربیه. واستنتجت أخیرا بأن کلام الله المجید یستوعب کل الجمالیات الانزیاحیه، وأسلوبیه الانزیاح تتماثل بشکل ناضج فیه. هذه خطوه صغیره فی سبیل ترقیه الأفکار وکسر قوقعه التحجر الذی ارتمی به العرب فی أنحاء العالم واستخراج کنوز اللغه العربیه التی اختفت فی مناجم الجهاله والتغریب.
۱۳۱۶.

قضایا المکان بین الذاکره والرؤیا فی شعر (بدیع صقّور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: الرؤیا المکان الذاکره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۲۹۹
یهدف هذا البحث إلى تسلیط الضّوء على أبرز قضایا المکان فی شعر بدیع صقور، هذا الشاعر الذی أطلّ على الحیاه فی إحدى قرى محافظه اللاذقیه، حیث الطّبیعه ترسم مشاهد للمکان تنبض بالثراء والحیویه، وحیث المکان یمارس سطوته على الشاعر فیسهم فی تشکیل عقله وسلوکه تشکیلاً یتداخل مع إلفه المکان وقیمه المختلفه، ممّا استدعى حرص الشّاعر على أن یحفظ للمکان حضوره فی ذاته، فاختزن تفاصیله، لیظلّ متصلاً به، یلجأ إلیه، ویطلّ علیه لیحکی خصائصه وتجلّیاته.
۱۳۱۸.

بیدل در دریای غزلیات صوفیانه (دیدگاهی انتقادی) (بیدل فی خضمّ الغزلیات العرفانیة؛ رؤیة نقدیة)

کلید واژه ها: بیدل دهلوی العرفان وحدة الوجود الغزلیات العرفانیة الأسلوب الهندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۲ تعداد دانلود : ۷۰۹
استطاع بیدل دهلوی بوصفه أکبر شعراء العرفان فی شبه القارة الهندیة، أن یرتقی بالأسلوب الهندی من قیود الشکل إلی آفاق المعرفة الرحبة.فالغزل عند میرزا عبدالقادر بیدل یُعتبر استمرارا لتفکر مولانا محمد جلال الدین بلخی فی شمسیاته.فهذا المقال یهدف إلی التعریف ببیدل من خلال غزلیاته العرفانیة، حیث یری الشاعر أن جمیع مظاهر الکثرة، فی سیر الإنسان الرجوعی والعروجی، تعود إلی الوحدة، وتلک المظاهر فی سیره النزولی أو سفره من الحقّ إلی الخلق، تعتبر أمورا اعتباریة تُظهر صفات خالق الکون. تمثّل غزلیات بیدل العرفانیة، ملحمة معنویة تحکی عن عشق الإنسان للمعشوق الأزلی.هذه الغزلیات یرافقها تفکر سریالی غالبا، وهذا یؤدّی إلی صعوبة فهم مصطلحات غزلیاته العرفانیة التی اعتمد الشاعر فی إنشادها علی الأسلوب الهندی، ویصعب للباحثین أن یجدوا لتلک المصطلحات مرادفات واضحة، ولکن بالرغم من هذا کلّه فإنّ غزلیات بیدل، تتضمن أشواقا تهیّج حدّتها، القوالب العروضیة والقوافی ذات الردیف الفعلی.
۱۳۱۹.

سلطان العاشقین ابن فارض و ویژگی های شعری او(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خمریات شعر عرفانی ابن فارض مضامین عاشقانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۶ تعداد دانلود : ۱۰۹۵
ابوحفص عمر بن علی معروف به ابن فارض، از جمله شعرایی است که در قرن ششم می زیست. او در زمینه شعر به شهرت فراوانی رسید. بسیاری از ناقدان بزرگ مانند ابن خلکان صاحب کتاب وفَیات الأعیان او را ستوده و حتی برتر از شعرای هم عصرش دانسته اند. در این پژوهش برخی از ویژگی های شعری ابن فارض مورد بررسی قرار می گیرد. غزل و خَمریّات دو درون مایه اصلی اشعار ابن فارض است، ولی دیدگاه وی در خمریّه هایش، با آنچه ابونواس و دیگران در قالب خمریّه سروده اند متفاوت است؛ چرا که خمریّات ابن فارض سرشار از مضامین صوفیانه است و تنها از طریق تفسیر باطنی قابل شرح است. همچنین در شعر او صناعات لفظی بدیعی به ویژه جناس فراوان به کار رفته است.
۱۳۲۰.

إبراهیم نصرالله و تجربته الرّوائیّة (ابراهیم نصرالله و تجربه ی رمان نویسی)

کلید واژه ها: ابراهیم نصرالله ادبیات معاصر عرب الملهاة الفلسطینیة شرفات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱۳ تعداد دانلود : ۵۱۲
ابراهیم نصرا... ادیب مشهور فلسطینی- اردنی است که زندگی ادبی خود را ابتدا با انتشار چند مجموعه شعر آغاز نمود. وی با انتشار اولین رمان خود «براری الحمی/1985» در جرگه ی رمان نویسان عرب قرار گرفت. رمان های نصرا... را می توان به سه مجموعه ی اصلی: رمان های مستقل، الملهاة الفلسطینیة، و الشرفات تقسیم نمود که هر مجموعه خود مشتمل بر تعدادی رمان مستقل می باشد. موضوع اصلی رمان های نصرا... قضیه فلسطین با همه جوانب سیاسی ، اجتماعی و ملی – عربی است به همین جهت حوادث و وقایع رمان های وی را می توان در دایره زمانی قرن بیستم خلاصه نمود. هر یک از رمان ها با دیدی نافذ و ناقدانه و با استفاده از تکنیک های نوین ادبی و کارکردهای مختلف متون موروثی و با تکیه بر پیش زمینه ای از حوادث و وقایع تاریخی معاصر ملت فلسطین و اعراب، به بررسی مشکلات انسان فلسطینی در جنبه های مختلف انسانی، هویتی، ملی، فرهنگی و تاریخی می پردازد. نصرا... تحت تأثیر عوامل مختلفی به دنیای رمان نویسی روی آورد، این عوامل همگام با اولین سفر وی به عربستان، آغاز می شود. این مقاله با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی به بررسی زندگی ادبی نصرا... در زمینه رمان نویسی و عوامل مؤثر و اساسی در روی آوردن وی به این گونه ی ادبی می پردازد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان