درخت حوزه‌های تخصصی

طى چند سال اخیر، در کشور ما، مطالعات بسیارى در موضوع «سبک زندگى» صورت پذیرفته که اغلب با رویکرد فردى بوده است. هدف این پژوهش، بررسى نقش جامعه و ساختارهاى اجتماعى در شکل گیرى سبک زندگى و پاسخ به این سؤال است که آیا ساختارها و نهادهاى اجتماعى نقشى در تعیین و تغییر و اصلاح سبک زندگى دارند؟ این پژوهش با رویکرد روان شناختى، اجتماعى، اسلامى و با استفاده از روش تحلیلى و بهره گیرى از شیوه بررسى استنادى انجام شده است. یافته هاى این پژوهش نشان داد: 1. در مطالعات سبک زندگى ایرانى اسلامى، به نقش جامعه و ساختارهاى اجتماعى، کمتر توجه شده است. 2. این ساختارها و نهادها، در فرایند تربیت و رشد، افراد را به انتخاب سبک زندگى متناسب با خود رهنمون مى کنند. 3. تعیین و تغییر و اصلاح سبک زندگى از طریق ساختارهاى اجتماعى، امرى تدریجى است، نه دفعى؛ بنابراین، براى اصلاح «سبک زندگى» در جامعه، باید به ساختارها و نهادها و نهادینه سازى مفاهیم و رفتارهاى موردنظر توجه ویژه داشته باشیم و آنچه را که نیاز است، اصلاح یا ایجاد کنیم.

هدف پژوهش حاضر بررسى آثار و پیامدهاى گناهان در آینه دین و روان شناسى است. این تحقیق با استفاده از روش توصیفى تحلیلى، سراغ متون دینى و روان شناسى رفته است؛ نقش گناه در نزول بلا را بررسى کرده و به تبیین رابطه بین گناه و نزول بلا پرداخته است تا با آگاهى دادن به مخاطب در زمینه بلاخیز بودن گناه، زمینه دورى از گناه را فراهم آورد. نتایج حاصل از پژوهش نشان مى دهد که گناه در قالب عناوینى همچون تغییر نعمت، اجابت نکردن دعا، احباط عمل، نقمت، آسیب هاى روانى شخصیتى، کاهش عزت نفس، و کاهش شادکامى، بلا را محقق مى سازد.

هدف این پژوهش، بررسی هرزه نگاری به عنوان یکی از چالش های تربیت جنسی در عصر فناوری اطلاعات و راهکارهای اسلام برای مقابله با آن است. برای دستیابی به هدف پژوهش، سه پرسش ذکر شده است: 1 هرزه نگاری چیست و چه تأثیری روی افراد می گذارد؟            2 تربیت جنسی از دیدگاه اسلام چیست؟ 3 دین براساس مضامین اسلامی برای پیشگیری از پدیده هرزه نگاری چه راهکارهایی را پیشنهاد می کند؟ برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد هرزه نگاری به عنوان نمایش تصویری و یا کلامی رفتارهای جنسی با هدف ارضای خواسته های جنسی دیگران معرفی شده است. این پدیده، معمولاً به شکل های مختلف، ازجمله: عکس، داستان، فایل تصویری و انیمیشن های کوتاه در اینترنت وجود دارد و به ارضای غیرطبیعی جنسی جویندگان منجر می شود. پورنوگرافی، چارچوبی را آماده می سازد که فرد ازطریق تصاویر، فیلم ها و داستان های جنسی به تحریک و ارضای جنسی برسد. وب گاه های اینترنتی، قدیمی ترین و رایج ترین شکل دسترسی به هرزه نگاری در اینترنت محسوب می شوند. سه عامل سهولت دسترسی، قیمت و گمنام ماندن، اینترنت را به یک نیروی قدرتمند در عرصه تمایلات جنسی تبدیل کرده است. هرزه نگاری دارای تأثیرات جسمی و روحی بسیاری است ازجمله: رفتار پرخاشگرانه، تکانش گری، خصومت به زنان، بی بندوباری، تجاوز جنسی، خشونت جنسی، تنوع طلبی، خیانت به همسر، ازبین رفتن حرمت جنسی محارم، احساس گناه همیشگی و ارتکاب جرائم جنسی علیه کودکان. در اسلام تربیت جنسی عبارت است از مجموعه اقدام های تربیتی مربوط به غریزه جنسی، شامل هدایت، کنترل، تعدیل و ضابطه مند کردن غریزه جنسی که برای حفظ سلامت جسمی و روانی، عفت و پاکدامنی، شرافت و کرامت انسان به کار گرفته است. براساس یافته های این پژوهش، روش های پیشگیری از هرزه نگاری مطابق با مضامین اسلامی را می توان در دو حوزه قرار داد: روش هایی که در حوزه مفهوم تقوای حضور قرار می گیرند و همچنین روش هایی که در حوزه مفهوم تقوای پرهیز واقع می شوند. راهکارهای مربوط به تقوا، عبارتند از: 1 کنترل حواس، 2 آگاه سازی،  3 عبرت آموزی، 4 حیا و افزایش ایمان،                   5 اعمال عبادی. راهکارهای مربوط به تقوای پرهیز، عبارتند از: 1 غنی سازی اوقات فراغت، 2 فراهم آوردن زمینه ازدواج، 3 کنترل در دوستی ها و معاشرت. 

در این مقاله واگذاری وظیفه امر به معروف و نظارت اجتماعی به عهده دولت و اجرای حکومتی آن، با استفاده از تجربه های تاریخی، مورد بررسی قرار می گیرد و ثابت می شود که دخالت دولت در اجرای امر به معروف، اجتناب ناپذیر است و بدون استفاده از امکانات و اطلاعات نظام حکومتی کاری از پیش نخواهد رفت؛ با این وجود نگرش حکومتی به این مسئله و انحصار آن در روش دولتی و حکومتی، پیامد های نامطلوبی را به بار می آورد و می تواند این اصل مهم دینی و عقلی و ارزشی را در مسیری مخالف با اهداف آن قرار دهد یا به انزوا و بن بست بکشاند. بعضی از این پیامدهای نامطلوب عبارتند از: ظاهر گرایی، کم رنگ شدن بُعد مردمی، افراط و تفریط در امور، ایجاد زمینه خودکامگی و ایجاد مصونیت کاذب.

هنرهای سنتی، کارکرد تربیتی در حیطه دین و اخلاق داشته اند. این کارکرد ناشی از هماهنگی صورت با معنا بوده است. مناسبت صورت با معنا منجر به سیر از ظاهر به باطن شده و فرایند تعلیمی آن در این مرحله شکل می گیرد. یگانگی صورت و معنا در هنرهای سنتی دوره معاصر نادیده گرفته شده و به تبع، فرایند تعلیمی آن از دست رفته است. سؤال این است که جدایی صورت از معنا در هنرهای سنتی چگونه به وجود آمده و چه آسیب هایی را به دنبال داشته است؟ فرض آن است که نحوه آموزش و تأثیرپذیری هنرهای سنتی از نظام آموزشی و ملاک های ارزش گذاری تفکر غرب، این آسیب را به وجود آورده است. به جهت رسیدن به جواب، منابع به روش کتابخانه ای شناسایی و ویژگی های هنری دو بازه زمانی قدیم و معاصر مطابقت داده شده است. با تحلیل محتوایی، یافته های پیش رو به دست آمده است: اختلال در وحدت صورت و معنا ناشی از 1. جدا افتادن هنرمندان هنرهای سنتی از علوم دیگر؛ 2. نادیده گرفتن مراحل منطقی آموزش؛ 3. اهمیت شیوه شخصی به دلیل اصالت یافتن فردیت و نوآوری است. با توجه به دستاوردها، نتیجه مهم قابل ذکر، از دست رفتن وجه تعلیمی به واسطه اختلال در سیر از ظاهر آثار به باطن آنهاست.