فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۲۱ تا ۲۴۰ مورد از کل ۲٬۰۱۴ مورد.
حوزه های تخصصی:
شناخت اسباب نزول آیات قرآن تأثیر اساسی در فهم آن دارد. اما گاهی ذیل یک آیه چندین سبب ذکر می شود و محقق نمی داند به کدام یک باید اعتماد کرد. افزون بر آن، راه یافتن روایات ساختگی به روایات سبب نزول و ورود آن به ورطه نقل به معنا موجب شده است تا روایات، افزون بر آنکه استنباط فردی راوی باشد، نه گزارش یک شاهد بی طرف عینی، به دروغ و تحریف نیز مبتلا شود. از جمله آیاتی که مفسران برای آن اسباب متعدد ذکر کرده اند، آیات 113 و 114 سوره توبه می باشد. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش اصلی است که محقق در برخورد با این اسباب، به کدام یک باید اعتماد کند؟ چرا که بررسی تحلیلی این روایات، به یقین ما را در معرفت نسبت به مقصود آیات الهی کمک شایانی نموده تا بهتر مورد بهره برداری قرار گیرد. ازاین رو با بررسی متن روایات و منابع حدیثی و رجالی، نظر دانشمندان اهل سنت که سبب نزول را در رابطه با ابوطالب عموی پیامبر (ص)، یا آمنه مادر ایشان می دانند، رد می شود و تنها روایتی از حضرت علی (ع) راجع به استغفار یکی از مسلمانان برای والدینش که در حال شرک از دنیا رفته بودند، پذیرفته می گردد.
بررسی تاریخی «قرائة العامة» و ارتباط آن با روایت حفص از عاصم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
قرائت قرآن، یکی از مهم ترین مسائل تاریخ قرآن کریم است، درباره زمان پیدایش اختلاف قرائات، انتساب آن به پیامبر یا قراء، تواتر قرائات، قرائات سبع و... دیدگاه های متعددی از جانب قرآن پژوهان شیعه و اهل سنت ارائه شده است، به نظر می رسد، روشی که تا کنون برای این پژوهش ها، از جانب قرآن پژوهان مسلمان استفاده شده است، بیشتر مبتنی بر اعتماد به گزارش های روایی عصر اموی بوده است، با توجه به امکان وجود جعل و تحربف در گزارش های تاریخی به نظر می رسد، روش مطالعه اسناد و شواهد، در این زمینه روشی سودمند باشد.
این پژوهش در پی یافتن پاسخ این پرسش است که؛ آیا قرائتی عمومی و مورد اتفاق قبل از توحید مصاحف عثمان و یا بعد از آن، که با قرائت امروز مسلمانان همخوانی داشته باشد، وجود داشته است؟ آیا قرائت توده مسلمانان در عصر حاضر، بر اساس روایت حفص از عاصم است، یا همان قرائت العامة در صدر اسلام است؟ بررسی نمونه ها و شواهد در کتب تفاسیر قرن دوم هجری نشان می دهد، در آن زمان در بین دانشمندانی چون فراء، اخفش، ابوعبیده معمر بن مثنی، ... قرائتی وجود داشته که از آن تعبیر به «قراءة العامة» می شده است، و آن قرائت با قرائت امروز مسلمانان انطباق دارد، این مطالعه با روش مطالعه تاریخیِ شواهد و مدارک صورت گرفته است. شاهد دیگر، مقایسه نسخه خطی صنعاء از مصاحف عثمانی، با مواردی است که تنها حفص از عاصم، به آن قرائت خوانده است. مصحف صنعاء بر اساس سایر قرائات است لذا این احتمال وجود دارد که دوره پیدایش اختلاف قرائات، بعد از توحید مصاحف، توسط عثمان بوده است
بررسی فترت نزول قرآن
نگرشی عرفانی به کتاب مقدس و تحریف آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
درباره ی کتاب مقدس و تحریف آن، در میان علمای مسلمان، بحث های زیادی مطرح و نظرهای مختلفی اظهار شده است. موضوع اصلی بحث اولاً این است که آیا تورات و انجیل دو کتاب آسمانی مانند قرآن مجید هستند که نازل شده اند و بعدها علمای این دو دین در آن ها تحریف کرده اند؟ و ثانیاً، این که مراد از تحریف آن ها به اعتقاد مسلمانان چیست؛ آیا لفظی است یا معنوی؟ در این مقاله پس از ذکر این مقدمات، به شرح آرای برخی عارفان مسلمان در این باب پرداخته می شود و بیان می گردد که از منظر آنان مراد از تورات و انجیل چیست ضمن اینکه مقایسه ای با عقاید رسمی خود یهودیان و مسیحیان نیز می شود.
بررسی فقهی روایات تغنی در قرائت قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
یکی از مسائل مطرح در مورد قرائت قرآن، قرائت غنایی است. گرچه حکم قرائت غنایی فی الجمله روشن است، اما مفهوم آن وضوح لازم را ندارد، ازاین رو مورد بحث فقها قرار گرفته است. در این نوشتار با توجه به اینکه مفهوم و حکم قرائت غنایی متوقف بر شناخت مفهوم و حکم غناست، نخست به اختصار مفهوم و حکم غنا بررسی شده است. سپس با عنایت به نقش کلیدی روایات در تغنی به قرآن، تفکیک موضوعی آنها مورد توجه قرار گرفته و با تفکیک روایات جواز قرائت با صدای حزین، نیکو و دارای ترجیع، از روایات جواز تغنی به قرآن و بررسی دقیق سندی و دلالی آنها، محل تعارض اصلی روایات جواز تغنی به قرآن با روایات عدم جواز تغنی به قرآن و روایات عام نهی از غنا مشخص شده است. آن گاه دیدگاه جواز تغنی به قرآن و دلایل آن بررسی و مورد نقد قرار گرفته است.
بررسی معناشناختی کاربرد اسم «فاطر» در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
«اسماء الحسنی» از پرکاربردترین مفاهیم در قرآن کریم است و بررسی کاربرد این اسامی نقش به سزایی در فهم و تفسیر قرآن کریم دارد. در این میان اسم «فاطر» به دلیل پیوند وثیق معنایی با عبارت قرآنی «فِطْرَة الله» و کاربرد فراوان مفهوم «فطرت» در مباحث کلامی، از اهمیت به سزایی برخوردار است.
از آنجا که مفاهیم به کاررفته در قرآن کریم غالباً با رویکردهای سنتیِ حدیثی، فقهی یا کلامی مورد مطالعه قرار گرفته و رویکردهای لغوی و ادبی به قرآن کریم تناسب چندانی با زبان شناسی و معناشناسی جدید نداشته است، در این مقاله به اجمال روشی معناشناختی و نوین برای بررسی مفاهیم به کار رفته در قرآن کریم ارائه و به بررسی معناشناختی اسم «فاطر» در قرآن کریم پرداخته شده است.
در نتیجه این بررسی، پیوستگی اسم «فاطر» با مفاهیم متقابل «توحید/ شرک» و «هدایت/ ضلال» و همچنین پیوند آن با مفهوم «ربوبیت» آشکار شده و مشخص شده است که اسم «فاطر» در قرآن کریم تنها به آفرینش به معنای عام ارجاع نمی دهد، بلکه به نوع خاصّ آفرینش انسان اشاره دارد که در قرآن کریم با تعبیر «فِطْرَة الله» از آن یاد شده است.
کارکرد قرائت «ابیّ بن کعب» در ترجیح میان قرائت های هفتگانه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با نگاشته شدن و رسمیت یافتن مصحف عثمانی و لازم شمرده شدن قرائت قرآن بر وفق رسم الخطّ آن، به تدریج مصاحف دیگر از جمله مصحف «ابیّ بن کعب»، صلاحیت تلاوت شدن را از دست دادند. با این همه، مصحف عثمانی نیز قاریان و قرائت هایی مختلف یافت و ابوبکر بن مجاهد در قرن چهارم، قرائت هفت قاری منتخب خویش را در کتاب «السبعه» عرضه داشت. از دیگر سو، بزرگانی نظیر ابن خالویه، مکی بن ابی طالب، زمخشری، شیخ طوسی و... چون در مقام مقایسه و رجحان نهادن میان قرائت های قاریان هفت گانه برآمدند، قرائت ابیّ بن کعب را از یاد نبردند بلکه در مواضع متعدد، با استشهاد بدان، وجهی از وجوه قرائت های هفت گانه را موید داشتند و قرائت ابیّ را حجّت برخی از قاریان منتخب ابن مجاهد دانستند. تحقیق حاضر با عرضه بیست نمونه از استشهادهای اهل فن به قرائت ابیّ در مقام ترجیح میان قرائت های قاریان هفت گانه، مسجّل می سازد که قرائت ابیّ، در فرایند تشخیص متن قرآن، نقشی انکارناپذیر داشته است.
التطور الدلالی فی المفردات القرآنیة؛ دراسة تطبیقیة فی «الخشوع» و«الرسول» و«التسبیح» أنموذجا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یدرس هذا البحث، بعض المفردات القرآنیة من منظار دراسة لغویة دلالیة تهدف إلی تبیینأثر الإسلام فی تغییر وتطور دلالات الألفاظ عما کانت علیه فی العصر الجاهلی. وقد بینّا أنّ الإسلام لم یأت بألفاظ جدیدة غیر معروفة لدی مخاطبیه وإنما حمل الألفاظ القدیمة بالمعانی الجدیدة واستعملها بصورة جدیدة. قد خضعت هذه المفردات فی انتقالها من معانیها الوضعیة إلی معانیها الأخری لمظاهر التطور الدلالی کالتخصیص والتعمیم وهما مظهران رئیسان فی موضوع التطور الدلالی. وقد تبین موضوع تطور هذه الکلمات الثلاث (الخشوع، الرسول، التسبیح) أن التطور بعض الأحیان یحدث فی مجال تضییق دلالة اللفظ کما فی لفظة الخشوع والتسبیح وبعض الأحیان نحو رقییه کما فی لفظة الرسول.
بلاغت ارتباط کلامی در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ارتباطات از مباحث مهمّی است که موضوع بحث اغلب رشته های علوم انسانی است و از این میان، بلاغت در ارتباط کلامی با تکیه بر قرآن از بحث های پرارزش بلاغی، ادبی و قرآنی است که در این مقاله مورد پژوهش قرار گرفته است. ارتباطات در زندگی انسان از اهمیّت بسیار بالایی برخوردار بوده، به طوری که از ابتدا پیامبران الهی در آموزه های دینی خود به آن پرداخته اند و چگونگی برقراری ارتباط با دیگران را شرح داده اند. همچنین ارتباطات در میان فلاسفه جایگاهی خاص دارد و در عصر حاضر نیز به دلیل افزایش راه های ارتباطی و شکل گیری دهکدة جهانی، اهمیّت آن نمایان تر شده است و بسیاری از محقّقان به مطالعة علمی آن پرداخته اند. از این میان، اهمیّت ارتباط کلامی از همه نمایان تر و آشکارتر است، به گونه ای که می تواند تأثیرهای مثبت یا منفی در زندگی انسان گذارد و مسیر او را دگرگون و یا واژگون سازد، چراکه انسان ناگزیر از ارتباط و در گرو ارتباط است. از این روی، قرآن کریم بدان اهتمام ویژه کرده است و حکیمانه و هنرمندانه به بلاغت ارتباط کلامی که کمال آن محسوب می گردد، پرداخته است که پژوهش های فراوان و گسترده ای را می طلبد. این مقاله دراین راستا و در ارائة بخش کوچکی از این حقیقت عظیم صورت گرفته است و در آن به بلاغت ارتباط کلامی، انواع آن و ویژگی هر یک پرداخته است تا بتواند فتح باب پژوهش های دیگر قرار گیرد.
آخرین نزول؛ مائده یا توبه؟ رهیافتی جدید به مسأله آخرین سوره نازل شده قرآن کریم(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
تعیین هر یک از سوره های نصر، مائده و توبه به عنوان آخرین سوره نازل شده، همواره یکی از مسائل اختلافی میان قرآن پژوهان بوده است؛ به ویژه آنکه بخش های مهمی از آیات این دو سوره که قراین قوی تری برای «آخَرُ ما نُزِل» واقع شدن دارند، در تعارض با یکدیگر قرار گرفته و مفسران را به خصوص با عنایت به نقل ها و فهرست نزول های متفاوت، دچار چالش و سردرگمی کرده است. در این نوشتار با توجه به قراین برون متنی همچون روایات ترتیب نزول، روایات خاص «آخَرُ ما نُزِل»، فهرست نگاری های مسلمانان و مستشرقان، و قراین درون متنی همچون بافت آیات هر سوره و آیات دارای شأن نزول با زمان مشخص، دیدگاه آخرین بودن سوره مائده تقویت گشته و به برخی از نتایج آن از جمله تعامل مسالمت آمیز با اهل کتاب و مشرکان غیرحربی اشاره شده است.
غفلت مطالعات اخیر غربی از فراگیری تواتر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مسلمانان بر این نظر هستند که قرآن کریم از زمان رسول خدا از طریق تواتر، نسلی به نسل دیگر سپرده و هم اکنون در دست ما قرار گرفته است. بنابراین، مهم ترین دلیل مسلمانان بر این که قرآنِ موجود همان قرآنی است که پیامبر گرامی اسلام آورده ، تواتر است. ب بر خلاف دیدگاه ونزبرو و همفکرانش که دو سده اول تاریخ اسلام را تاریک و مبهم قلمداد کرده اند، نگاه گذرا به تاریخ اسلام نشان می دهد که مسلمانان در همان دهه های نخست اسلام به مناطق مختلف از جمله برخی از مناطق اروپا رفته بودند و مسیحیان و یهودیان با چشمانی باز به دین رقیب خود می نگریسته اند، از این رو امکان ندارد که حادثه مهمی مانند پیدایش و تدوین رسمی قرآن در سده دوم یا سوم رخ داده باشد و هیچ یک از مورخان غیر مسلمان به آن اشاره نکرده باشد. علاوه بر این، پژوهشگران غربی نیز که در سده های اخیر به تاریخ اسلام پرداخته اند همگی بر گزارش مسلمانان اعتماد کرده اند و کسی جریان تاریخ اسلام را به گونه دیگری گزارش نکرده است.
میزان اختلاف مصاحف امصار و علل آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در سده دوم و سوم قمری از هشت کتاب و رساله با موضوع اختلاف مصاحف امصار (عراق و شام و حجاز) یاد شده است. گرچه این کتاب ها به دست ما نرسیده، مطالب آن ها در منابع بعدیِ علم رسم المصحف و قرائات بازتاب یافته است. اختلاف رسم الخط مصاحف امصار به دو دسته تقسیم پذیر است:
الف) تفاوت هایی که موجب اختلاف در قرائت نشده اند؛ مانند ثبت «ی» یا نبود آن در «ائتونی/ ائتون»؛ ب) اختلاف هایی که باعث تفاوت در قرائت اند؛ شامل حذف یا زیادت یک حرف یا تبدیل یک حرف به حرفی دیگر. مجموع اختلافات دسته دوم به 54 مورد می رسد. تا کنون درباره علت و زمان پیدایی و اثر آن در قرائات یا تأثیرپذیری آن از قرائات، دیدگاهی جامع بیان نشده است. اغلب علمای متقدم بر این باورند که عثمان خلیفه سوم (د 35 ق.) دستور ثبتِ آن ها را در مصاحف امام داده است ولی در روایات جمع قرآن در زمان عثمان چنین مطلبی وجود ندارد و از سویی، این کار با هدف او برای اتحاد امت اسلامی بر یک مصحف واحد در تضاد است.
نقدی بر نقد مقالة «تشابه ادیان توحیدی؛ تحریف کتاب مقدس و تحریف قرآن»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی عدم تحریف قرآن
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی ادیان دیگر
این مقاله نقدی است بر نقد مقالة «تشابه ادیان توحیدی؛ تحریف کتاب مقدس و تحریف قرآن»، که در شماره بیست و یکم نشریه «معرفت ادیان» به چاپ رسیده است. ناقد محترم، تلاش کرده است تا پاسخ ارائه شده به شبهة «تحریف لفظی قرآن با استناد به احادیث بیانگر تشابه امم» را به واسطه ناتمام بودن مفروضات و مطالب نویسنده مقاله «تشابه ادیان»، نارسا معرفی کند. وی معتقد است پاسخ این شبهه؛ یعنی تشابه، تام نیست، بلکه تشابه نوعی پاسخ درستی است. وی بر آن است که روایاتِ تشابه، آحاد هستند و با آحاد نمی توان مطالب اعتقادی را اثبات کرد. همچنین از نظر وی قابل قیاس نبودنِ قرآن و تورات، پاسخ شبهه محدث نوری نیست، بلکه باید دلالت روایاتِ تشابه را تام ندانیم و تحریف لفظی قرآن را از آن خارج کنیم. این مقاله با تقریرهای جدید، درصدد اثبات این ادعاست که اشتباه محدث نوری این بوده که قرآن را با تورات مقایسه کرده است؛ زیرا این قیاس مع الفارق است. افزون بر این، استدلال جدیدی با عنوان «روایات تشابه ادیان و اثبات عصمت لفظی قرآن» ارائه شد که عصمت لفظی قرآن اثبات شده است.
بررسی دوره دعوت پنهانی پیامبر (ص) با تکیه بر مفهوم شناسی عبارت «فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَر»(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
از دیدگاه بسیاری از مفسران، عبارت «فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ» در آیه نودوچهارم سوره حجر، حاکی از فرمان الهی به پیامبر (ص) در سومین سال بعثت بوده و بر علنی کردن دعوت به اسلام پس از مرحله مخفیانه آن دلالت دارد. مفسران غالباً با تکیه بر معنای واژه ها، استناد به سیاق آیات و بر اساس روایات نقل شده، بر این نظر تأکید می ورزند. این در حالی است که با تأمل در دیگر آیات قرآن، توجه به بحث تاریخ گذاری سوره ها و اشکال های وارد بر احادیث مورد استناد، می توان این دیدگاه را نقد کرد. برخی معتقدند که دعوت رسول خدا (ص) از آغاز نبوت، آشکار، اما با رعایت احتیاط در تشکیل اجتماعات اسلامی برای حفظ جان صحابه بوده است. اما با توجه به سیاق سوره، می توان گفت این آیات به جهت دلداری و تثبیت پیامبر (ص) در ادامه مسیر دعوت نازل شده اند؛ امری که در موارد متعدد دیگری در قرآن کریم مسبوق به سابقه است. علاوه بر این، می توان آیات را با توجه به روحیه مدارای رسول اکرم (ص) و موارد مشابهی که در قرآن آمده، تحلیل کرد.
برابریابی دستوری و ترجمه پژوهی فراز «فمافوقها» در قرآن برپایه بینامتنیت با احادیث(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از دیر باز مفهوم فراز قرآنی«بَعُوضَةً فمافوقها»،«پشه و فراتر از آن»، موضوع بحث و اختلاف مفسران و مترجمان قرآن بوده، ظاهراً واژه «فوق» در معنای متداول آن (بالاتر و بزرگ تر) به کار نرفته، که نظر به در مقام تمثیل بودن این عبارت، معنای متضاد آن یعنی «کمتر و پائین تر» مورد اعتنا است. این نوشتار ضمن بهره گیری از دانش های زبانی با استناد به کتب لغت، نحو و تفسیر، و باتوجه به تفاوت های واژه های «ف »، «ما» و «فوق»، با روش توصیفی– تحلیلی، و بر پایه روابط بینامتنی به بررسی مدلول این شیوه کاربرد در احادیث بزرگان صدر اسلام پیامبر(ص) و امام علی (ع) و امام موسی کاظم (ع)) پرداخته- که توجه به این بینامتنیت برای دریافت مفهوم آیه تاکنون از نظر دور مانده بوده است- و معنای این فراز را براساس تفسیر «بزرگ تر و بالاتر» روشن نموده است؛ نیز با عنایت به روابط بینامتنیت این عبارت قرآن و فرازی از خطبه 164 نهج البلاغه مشخص می شود «ف َ» در این فراز، به معنای «إلی» است و باید در فارسی به واژه «تا» برگردان شده، مراتب سیر صعودی به بزرگ تر را نشان دهد؛ ضمن آنکه با نقد و بررسی بسیاری از ترجمه های فارسی این عبارت و ارائهنمودارهای آن، نشان می دهد واژه «فوق» در زبان فارسی قطعا دو معنای متضاد را (در هر صورت) بر نمی تابد و بر این اساس فقط برخی ترجمه ها وفادار می نماید.
تراسل الحواسّ فی ضوء القرآن الکریم، وظائف، وجمالیّات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
منذ باکورة الدراسات الدائرة فی فلک الخطاب القرآنیّ، استقطبت الصورة الفنیّة اهتمامات الباحثین. وکلّما تقدّم البحث فی أرجاء هذا الخطاب، لاحت لهم إشراقات من جماله الأخّاذ، تارکةً جماهیر المتلقّین فی نشوة لا تکاد تنتهی، حتى تنتابهم نشوة أخرى، وتتراءى لهم سبحات من وجهه الوضّاء. تراسل الحواسّ أحد أبرز الفنون التصویریّة؛ إذ یتعاضد أکثر من حاسّة واحدة على إخراج الفکرة إلى صورة موحیة.
تناولت هذه المقالة بأسلوب وصفیّ - تحلیلیّ، أنماط تراسل الحواسّ المستخلصة من ""260"" آیة فیها أفعال الحواس، بعد تعریف هذا الفن التعبیریّ وتأصیله فی التراث. کما أنّ البحث عرّف سمات الحواسّ الخمس ودورها فی المعرفة. وانتهى البحث إلى إلقاء الضوء على جمالیّات التراسل فی الشواهد القرآنیّة. وتمخّض البحث عن أنّ القرآن اعتمد التراسل لیوفیّ المعنى حقّه، فثمّة تناغم تامّ بین الحواسّ المساهمة فی التصویر، فعلى سبیل المثال استدعى القرآن اللمس والذوق فی مَشاهد العذاب، لیجسّد حجم المعاناة. والصورة التراسلیّة تتمیّز بجمالیّات، أهمّ بواعثها: الغرابة، والطرافة، وتعدّد المستویات الدلالیّة، وتعمیق التأثیر.
تفسیر پیشگویی قرآن از پیروزی روم بر فارس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از ابعاد اعجاز قرآن، پیشگویی از آینده است. در این میان خبر غیبی غلبه روم بر فارس در سوره روم، از جهات گوناگون نظیر: زمان نزول، شأن نزول، مکان آن، علت شادی مسلمانان مورد اختلاف آراء اندیشمندان است. این تحقیق با طرح مواضع اختلافی و بررسی آنها با بیان ادله متقن و مستدل در صدد رفع اختلاف ها برآمده، تفسیری صحیح از این آیه ارائه داده است. سوره روم از نظر ترتیب هشتاد و پنجمین سوره و از سوره های مکی است. تطبیق تاریخی نیز بازه زمانی بین شکست و پیروزی را هفت سال، طرف درگیر را فارس، زمان شکست را سال هفتم بعثت و پیروزی را در سال های پنجم و ششم هجرت، می داند. علت شادی مسلمانان نیز به اثبات حقانیت سخن وحی با پیروزی روم و یقین به تحقق وعده، همزمان با آن برمی گردد. استناد به قرائت حفص از عاصم از دیگر دلایل اثبات ادعا است و مستنداتِ مدنی بودن سوره، به دلیل ضعف سندی و ... مورد نقد قرار گرفته است.
بررسی شبکه معنایی حرف «فی» و اهمیت آن در ترجمه قرآن از منظر معنی شناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر به بررسی معانی حرف اضافه «فی»، در قرآن، در چارچوب معنی شناسی شناختی می پردازد. معنی شناسی شناختی از رویکردهای نوظهور در علم زبان شناسی است که در آن، معمولاً معنای مکانی به عنوان معنای مرکزی و پیش نمونه برای حروف اضافه مکانی در نظر گرفته شده و سایر معانی زمانی، انتزاعی، استعاری و مجازی از آن منشعب می گردد. مجموعه این معانی به صورت یک شبکه به هم پیوسته نمایش داده شده و معنای پیش نمونه درمرکز آن قرار می گیرد. در این پژوهش، تمام کاربردهای این حرف، از قرآن استخراج گردیده و معانی آن ها با توجه به ترجمه های موجود و تفاسیر المیزان و مجمع البیان بررسی شده است. نگارندگان، به کمک دستاوردها و ابزارهای نظری مطروحه در معنی شناسی شناختی از قبیل طرح واره تصویری، مقولات شناختی، مفهوم پیش نمونه، شبکه شعاعی معنا، عنصر متحرک و زمینه، به ارائه معنای پیش نمونه این حرف پرداخته و سایر معانی آن را به کمک فرایندهایی مانند استعاره و مجاز به دست داده و در نهایت شبکه معنایی آن را ترسیم نموده اند. در نوشتگان کلاسیک، حدود ده معنی برای«فی» ذکر شده که شامل «ظرفیت، مصاحبت، تعلیل، استعلاء، الصاق، مترادف الی، مترادف من، مقایسه، تعویض و تاکید» است. در این پژوهش که با رویکردی شناختی به موضوع معانی حرف «فی» پرداخته است، 13 معنی مرتبط برای این حرف ارائه شده است .