روح انسانی از دیدگاه قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قرآنی سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۶
123 - 149
حوزه های تخصصی:
چیستی حقیقت انسان مورد توجه مکاتب مختلف به ویژه اسلام بوده است. عده ای حقیقت انسان را جسم و بدن مادی و برخی روح را حقیقت او، و عده ای دیگر آن را مجرد از ماده انگاشته اند. مسأله مادیت و تجرد روح است که پیوند مستقیمی با مسأله بقاء روح پس از مرگ دارد. اما بیش تر قائلین به مادیت نفس اعتقادی به بقاء روح پس از مرگ ندارند و بر آن اند که وقتی بدن از بین رود روح نیز از بین می رود؛ اما قائلین به تجرد روح به فناء روح پس از بدن اعتقادی ندارند و حیات روح را پس از مرگ مستمر می دانند. در این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی سامان یافته، تلاش شده با مراجعه به قرآن، به ساحت مجرد روح توجه شود. مسأله اصالت روح، تجرد و بقای آن بخشی از معارف الهی از جمله رسالت انبیاء، وحی، حیات برزخی و ... نیز اصل معاد را تشکیل می دهد و انکار یا اثبات آن تأثیر مستقیم بر حیات فردی و اجتماعی دارد. مکاتب مادی روح را انسجام اجزای مادی بدن می دانند؛ اما در مکاتب الهی، روح با ماده در ارتباط است و با متلاشی شدن جسم از بین نمی رود. در این پژوهش با بررسی و جمع بندی شش آیه قرآن می توان به وجود روح و تجرد آن، به عنوان حقیقتی غیر مادی و جاودان پس از مرگ دست یافت.