جامعه شناسی خانواده

نمایش ۷۲۱ تا ۷۴۰ مورد از کل ۱٬۹۶۱ مورد.

۷۲۱.

ارزیابی سریع وضعیت کودکان خیابانی در شهر تهران، 1392: علل و خطرهای کار کودکان در خیابان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن رفیعی مروئه وامقی پیام روشن فکر معصومه دژمان

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره چهارم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلید واژه ها: کار کودک کودکان خیابانی ارزیابی سریع و پاسخ خطرهای کار خیابانی شدن کودکان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۷۰ تعداد دانلود : ۱۲۳۴

کار کودکان، مشکلی جهانی است و کار در خیابان نیز بخشی از آن محسوب می شود. در ایران، پژوهش های متعددی دربارة علل خانوادگی کار کودکان انجام شده است. پژوهش حاضر، علل و پیامدهای کار کودکان خیابانی تهران را بررسی می کند که به روش ارزیابی سریع و پاسخ در سال های 1391 و 1392 در تهران انجام شده است. نمونه های مطالعه، کودکان خیابانی شهر تهران و صاحب نظران این حوزه اند. داده ها از طریق مرور منابع، روش های کیفی شامل 16 مصاحبة عمیق با کارشناسان، 13 بحث گروهی با کودکان خیابانی و تکمیل پرسشنامة کمی از 286 کودک خیابانی در 28 پاتوق (محل کار) کودکان انجام شده است. داده های کیفی، تحلیل محتوا شده اند و داده های کمی، آنالیز آماری (کای اسکوئر) شده اند. یافته ها نشان می دهد که کسب درآمد برای کمک به معاش خانواده، علت اصلی کار کودکان در خیابان است (3/75 درصد)، اما دسترسی نداشتن به آموزش در کودکان افغانی و شرایط نابسامان خانواده مانند خشونت و اعتیاد و نگرش های فرهنگی نیز به درجه های مختلف، در خیابانی شدن گروه های مختلف قومی کودکان نقش دارد. کودکان، در معرض آسیب های متعدد جسمی، جنسی و روانی، به ویژه خشونت در خانواده و خیابان قرار دارند. نتیجه اینکه مشکل های اقتصادی خانواده، نقش اصلی را در خیابانی شدن کودکان دارد، اما این تنها علت نیست. بدین جهت، در برنامه ریزی برای گروه های مختلف کودکان، باید به سایر علل زمینه ای نیز توجه کرد. لازم است پژوهش های آتی، بر کار کودکان در مکان هایی به جز خیابان متمرکز شوند.

۷۲۲.

مقایسه تعارض زناشویی در ساختار توزیع قدرت در خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رزیتا امانی

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده (فرهنگی - دفاعی زنان و خانواده سابق) سال دهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳۲

کلید واژه ها: تعارض زناشویی ساختار توزیع قدرت در خانواده زنان و تعارضات خانوادگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۶۲ تعداد دانلود : ۷۹۳

این پژوهش به منظور مقایسه میزان تعارض زناشویی در ساختار سه گانه توزیع قدرت در خانواده در زنان متأهل شهر همدان انجام شد. روش این پژوهش، علی مقایسه ای بود و جامعه آماری آن شامل تمام زنان متأهلی می شد که در شش ماه اول سال 1392 برای بررسی سلامت کامل خود به مرکز بهداشت شهرستان همدان مراجعه کرده بودند. نمونه مورد بررسی 200 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. شرکت کنندگان، پرسشنامه های 21 سؤالی ساختار توزیع قدرت در خانواده و 42 سؤالی تعارضات زناشویی را تکمیل کردند که داده های آن با استفاده از تحلیل رگرسیون لجستیک ترتیبی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که تعارضات زناشویی در خانواده های زن سالار به طور معناداری بیشتر از خانواده های مردسالار است و تعارض زناشویی در خانواده های مردسالار و مشارکتی تفاوت معناداری ندارد (01/0p<). این یافته در رابطه با زیرمقیاسهای تعارض زناشویی مثل کاهش همکاری، افزایش واکنشهای هیجانی، افزایش جلب حمایت فرزند و افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خودنیز صادق بود(05/0p<). در نتیجه می توان گفت در جامعه در حال گذاری همچون ایران، که از سویی در معرض ارزشهای سنتی خویش قرار دارد و از سویی تحت تأثیر روند جهانی شدن و حرکت به سمت جامعه توسعه یافته است، باید منتظر بروز تعارضاتی در خانواده بود.

۷۲۳.

مطالعه کیفی علتهای تعارض در خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نادر رازقی اصلی اسلامی

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده (فرهنگی - دفاعی زنان و خانواده سابق) سال دهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳۲

کلید واژه ها: روابط زناشویی طلاق عاطفی تعارض خانواده دخالت اطرافیان در خانواده

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۷۳ تعداد دانلود : ۸۰۳

سؤال اصلی پژوهش این است که چه دلایل، شرایط و زمینه هایی سبب ایجاد تعارض خانواده می شود و این تعارضات چه پیامدهایی برای نظام خانواده دارد. روش پژوهش مورد استفاده در این تحقیق، تئوری زمینه ای است. داده ها از طریق مصاحبه کیفی عمیق با 20 نفر از افراد 23 تا 45 ساله با تحصیلات دیپلم تا کارشناسی ارشد در شهر قائمشهر به شیوه نمونه گیری نظری و هدفمند جمع آوری شده است. بر اساس یافته ها می توان بیان کرد که تفاوتهای فردی و اجتماعی، دخالت اطرافیان، نبود مهارتهای ارتباطی و مسائل اقتصادی از جمله شرایط و علل اصلی در بروز تعارض خانوادگی مؤثر است. در کنار این علل، شرایط و زمینه های دیگری نظیر براورده نشدن نیازها و نارضایتی در روابط عاطفی و زناشویی در بروز تعارض خانوادگی مؤثر است. مطالعه هم چنین نشان می دهد پیامد چنین تعارض به درگیری لفظی و جسمی، کاهش سرمایه اجتماعی و نهایتا بی اعتنایی و طلاق عاطفی منجر خواهد شد.

۷۲۴.

پدیدارشناسی تجربه گناهان جنسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعیده میرابی علی یوسفی غلامرضا صدیق اورعی

منبع: مسائل اجتماعی ایران سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: پدیدارشناسی تجربی روابط جنسی پیش از ازدواج تجربه گناه گناه جنسی توجیه خود

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۲۴۲ تعداد دانلود : ۱۰۱۰

هدف اصلی نوشتار حاضر درک معانی نهفته در تجارب گناه جنسی و نحوه ساخته شدن اجتماعی این معانی است. نتایج تحلیل پدیدارشناختی تجربه گناه جنسی در بین هفت مشارکت کننده زن (ایرانی/ شیعه مذهب) که با جنس مخالف خود روابط جنسی خارج از پیمان ازدواج داشته اند نشان داد که اولاً تجربه گناه جنسی, که ابتدا از یک آشنایی و گفت وگوی ساده با جنس مخالف شروع می شود, در فاصله کوتاهی به معاشقه و همبستری می انجامد. ثانیاً قبل از انجام گناه و در اولین بار تجربه گناه جنسی، حس مقاومت در برابر گناه، ترس از گناه و سخت بودن انجام گناه تجربه می شود. ثالثاً درحین انجام گناه, خشنودی اولیه ای در فرد ایجاد می شود که احساس گناه این لذت ها را به احساس عذاب آوری تبدیل می کند. حس خجالت، ناراحتی و ترس (ترس از عقوبت خداوند و فاش شدن گناه) ازجمله احساسات حین گناه هستند. پس از انجام گناه نیز، بازاندیشی و تردید درباب عمل گناه و به دنبال آن فشارهای درونی و پشیمانی ظاهر می شود. این فشارها خود را به صورت احساسات غریب و ناخوشایند، ناراحتی، خیانت، تحقیرشدگی، پشیمانی و عذاب وجدان نشان می دهد که عذاب وجدان شایع ترین آنهاست و این عذاب وجدان پس از گناه سبب می شود که اغلب افراد برای کاهش این فشار به توبه، انابه و توجیه خود رو آورند. صیغه خواندن، ابراز قصد ازدواج و امید به بخشش خدا از جمله توجیهات مشترک افراد پس از انجام گناه جنسی است. درنهایت نیز تکرار گناهان جنسی موجب کاهش احساس گناه، عادی شدن گناه، لذت بخش ترشدن گناه و درنهایت تغییر باورها و ارزش های جنسی اولیه در فرد می شود.

۷۲۵.

مطالعه تحولی حل مسئله اجتماعی و نشخوار فکری در زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جمیله غلامی نادره سهرابی

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۲۳)

کلید واژه ها: زنان نشخوار فکری حل مسئله اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۴۴ تعداد دانلود : ۷۵۲

هدف از این تحقیق، تبیین تفاوت حل مسئله اجتماعی، و نشخوار فکری در گروه های مختلف سنی در زنان شهر شیراز بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه زنان از نوجوانی تا سالمندی که در سال 1393 ساکن شهر شیراز بودند تشکیل می دادند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 470 نمونه از میان گروه های مختلف سنی (نوجوانی 21-14، جوانی 40-21، میانسالی 60-40، و کهنسالی60 به بالا) انتخاب شد. به منظور سنجش حل مسئله اجتماعی از پرسشنامه حل مسئله اجتماعی دی زوریلا و نزو و نشخوار فکری از سیاهه نشخوار فکری یوسفی (RQ) استفاده گردید. روایی و پایایی این ابزارها در پژوهش های مختلف احراز شده است. تحلیل آماری داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس یکطرفه (ANOVA) و تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) صورت گرفت. یافته های پژوهش حاکی از این است که بین گروه های مختلف سنی زنان از لحاظ حل مسئله اجتماعی در سه بعد جهت گیری مثبت به حل مسئله، جهت گیری منفی به حل مسئله و سبک اجتنابی حل مسئله و هم چنین از لحاظ نشخوار فکری در دو بعد سردرگریبانی و درون نگری تفاوت معناداری وجود دارد.

۷۲۶.

کیفیت رابطة زناشویی در پروفایلهای زوجی سبک حل تعارض(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرشاد محسن زاده حسین کشاورز افشار زهرا جهان بخشی منصوره حاج حسینی

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده (فرهنگی - دفاعی زنان و خانواده سابق) سال دهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳۲

کلید واژه ها: رابطة زناشویی سبک حل تعارض زوجی خانواده سالم

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۱۲ تعداد دانلود : ۶۶۲

هدف این پژوهش شناسایی انواع سبک حل تعارض زوجی در چارچوب نظریة گاتمن و مقایسة کیفیت رابطة زناشویی بین سبکهای زوجی مختلف بوده است. به این منظور 500 نفر (250 مرد و 250 زن) به شیوة نمونه گیری تصادفی نظام دار انتخاب شدند و با استقاده از پرسشنامه ارزیابی ارتباط مورد مطالعه قرار گرفتند. 9 سبک زوجی حل تعارض به این ترتیب شناسایی شد: اعتباربخش اعتباربخش، درگیرشونده اعتباربخش، اعتباربخش اجتنابی، درگیر شونده درگیر شونده، درگیر شونده اجتنابی، اجتنابی خصمانه، خصمانه اعتباربخش، خصمانه درگیرشونده، و خصمانه خصمانه. مقایسة میانگین گروه ها با استفاده از تحلیل واریانس یکطرفه نشان داد که پروفایلهای حاوی سبک اعتباربخش با بهترین میزان کیفیت رابطة زناشویی همراه است؛ جز زمانی که یکی از زوجین از سبک خصمانه استفاده کند. پروفایلهای حاوی سبک خصمانه با کمترین میزان کیفیت رابطة زناشویی همراه است و پروفایلهای حاوی سبک درگیرشونده و اجتنابی در مقایسه با پروفایلهای شامل سبک اعتباربخش با میزان کمتری از کیفیت رابطة زناشویی همراه است؛ اما در مقایسه با پروفایلهای دارای سبک خصمانه میزان بیشتری از کیفیت رابطة زناشویی را دارا است. از این رو آگاهی از این سبکهای حل تعارض می تواند به مشاوران و روانشناسان در مشاوره های قبل از ازدواج کمک کند.

۷۲۷.

پیامدهای فاصله در روابط زوجین و استراتژی های مواجهه با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سهیلا صادقی فسایی زینب ملکی پور

منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱

کلید واژه ها: استراتژی پیامد فاصله فاصله گذاری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۵۷ تعداد دانلود : ۶۷۴

هدف پژوهش حاضر، بررسی پیامدهای فاصله و استراتژی های مواجهه با آن است. به این منظور با به کارگیری روش کیفی با چهل و سه زن و مرد که مایل به مشارکت در تحقیق بودند، مصاحبه های عمیق انجام شد و تجربه زنان و مردان از فاصله، پیامدها و شیوه های برخورد با آن، بر اساس روایت آنها، بررسی و مطالعه شد. بعد از انجام مصاحبه ها، جهت شناسایی و بررسی موضوعات اصلی پژوهش (پیامدها و استراتژی های مواجهه با فاصله)، مراحل کدگذاری و تحلیل داده ها انجام شد. استراتژی ها در سه دسته حفظ و بهبود رابطه، بی تفاوتی نسبت به رابطه و پایان دادن به رابطه تقسیم بندی شدند. بررسی فاصله در روابط زوجین بیانگر دو دسته پیامد مثبت و منفی است. پیامدهای منفی شامل احساس تنهایی، فقدان شادکامی، محرومیت نسبی و غیره است. پیامدهای مثبت مقولاتی؛ مانند ارزیابی خویشتن، آزادی عمل، مهارت و خوداتکایی و غیره را در برمی گیرد. نتایج پژوهش دلالت بر پیچیدگی و تنوع تجربیات مشارکت کنندگان دارد. از این رو، در شناخت پیامدهای فاصله و استراتژی های مواجهه با آن، باید ویژگی های زمینه ای مشارکت کنندگان همچون جنس، تحصیلات، داشتن فرزند و غیره مدنظر قرار گیرد.

۷۲۸.

بررسی فردی شدن خانواده در ایران با تأکید بر روند تغییرات ساختاری و کارکردی خانواده ی ایرانی از سال 1335 تا سال 1393(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر ملکی علی ربیعی عالیه شکربیگی قادر بالاخانی

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال هجدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۶۹

کلید واژه ها: طلاق ازدواج باروری فردگرایی توسعه ی اجتماعی ارضای میل جنسی مراقبت از سالمندان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۶۱ تعداد دانلود : ۱۱۱۲

فردی شدن به این معناست که افراد در جریان افول نهادهای اجتماعی، جهان زندگی خود را بازتولید کنند. تحقیق حاضر با تمرکز بر نهاد خانواده، تغییرات جمعیت شناختی در ایران را بررسی می کند، تغییراتی نظیر افزایش آمار طلاق و کاهش شدید نرخ باروری که نشان می دهد خانواده ی ایرانی دستخوش دگرگونی شده است. در تحقیق حاضر، این دگرگونی با استفاده از شاخص های فردی شدن خانواده مفهوم سازی و بررسی شده است. با توجه به اهمیت و جایگاه خانواده در ایران، هدف، یافتن پاسخ این سؤال است که آیا می توان از فردی شدن خانواده در ایران سخن گفت یا خیر؟ به همین منظور روند تغییرات جمعیت شناختی خانواده با تأکید بر شاخص های طلاق، باروری و ازدواج در فاصله ی سالهای 1335 تا 1393 به شیوه ی روند پژوهی بررسی شده است؛ این بررسی بر اساس داده های مرکز آمار ایران و مجموعه ای از گزارش های معتبر ملی در دو سطح کشوری و استانی انجام شده و در جریان آن رابطه ی بین شاخص های جمعیت شناختی فردی شدن خانواده با مجموعه ای از شاخص های توسعه ی اجتماعی نیز به لحاظ آماری مقایسه شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که تغییرات جمعیت شناختی خانواده ی ایرانی در راستای فردی شدن هر چه بیشتر عرصه ی خانواده، روند مشخصی دارد؛ این تغییرات در تمامی 31 استان کشور مشاهده شده، اما شدت و اندازه ی تغییرات در استان ها بیش از آنکه به تفاوت های فرهنگی و جغرافیایی مربوط شود، تابع سطح توسعه ی اجتماعی و اقتصادی است.

۷۲۹.

بررسی نفوذ نسبی کودکان در تصمیمات خرید خانواده های ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: معصومه حسین زاده شهری نازنین پیراسته

منبع: تحقیقات بازاریابی نوین سال چهارم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۲)

کلید واژه ها: سبک ارتباطی خانواده مراحل تصمیم گیری زیرتصمیمات خرید رده محصول ادراک از نفوذ نسبی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۳۸ تعداد دانلود : ۸۸۴

تغییرات اخیر اجتماعی و تکنولوژیکی، باعث افزایش نفوذ کودکان هم در تصمیمات خرید والدین و هم به طور کلی در فرایند تصمیم گیری خانواده شده است. بنابراین هدف از این تحقیق بررسی نفوذ نسبی کودکان در تصمیم گیری های خرید خانواده های ایرانی می باشد. در این راستا ادراک کودکان از نفوذ نسبی خود و ادراک مادران از نفوذ نسبی فرزندانشان با در نظر گرفتن مرحله تصمیم، زیرتصمیم خرید، نوع محصول و سبک ارتباطی خانواده، مورد سنجش قرار گرفت. همچنین اثر ادراک کودک از نفوذ کلی خود و ادراک مادر از نفوذ کلی فرزندش بر نفوذ نسبی کودک در خرید خانواده مورد بررسی واقع شد. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر جمع آوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان مقطع پنجم دبستان در مدارس دولتی شهر تهران، و مادران آنها می باشند. در این پژوهش از نمونه گیری خوشه ای و تصادفی استفاده شد و حجم نمونه حدود 384 زوج مادر و کودک تخمین زده شد که در نهایت از مجموع 850 پرسشنامه توزیع شده، 652 پرسشنامه جمع آوری و برای استخراج داده ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد، هم از نظر کودک و هم از نظر مادر، نفوذ نسبی کودکان در تصمیمات خرید خانواده های ایرانی بالا است. همچنین ادراک کودک از نفوذ کلی خود در خانواده و ادراک مادر از نفوذ کلی فرزندش در خانواده، پایه و اساس ادراک از نفوذ نسبی کودک در تصمیمات خرید می باشد. از طرفی نفوذ کودک در مراحل اولیه فرایند تصمیم گیری، در محصولات مخصوص استفاده خودش و در سبک ارتباطی عقیده گرا، بیشتر از نفوذ نسبی او در سایر شرایط می باشد. بنابراین نتایج این تحقیق، لزوم توجه بیشتر بازاریان ایرانی به کودکان را در تدوین برنامه های پیشبردی و تبلیغاتی، آشکار می سازد.

۷۳۰.

تحلیل عوامل اجتماعی مؤثر بر نگرش و عملکرد زیست - محیطی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: صادق صالحی زهرا پازوکی نژاد

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و پنجم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۵۵)

کلید واژه ها: مازندران توسعه پایدار نگرش زیست - محیطی عملکرد زیست - محیطی دانشگاه های شمال

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده جوانان

تعداد بازدید : ۱۴۰۴ تعداد دانلود : ۶۵۰

توسعه پایدار، فرایندی از تغییر است که بهره برداری از منابع، مدیریت سرمایه گذاری ها، جهت گیری توسعه تکنولوژیک و تغییرات سازمانی را همزمان با نیازهای کنونی و آینده مطمح نظر قرار می دهد. در این راستا، شناسایی و تبیین نگرش دانشجویان نسبت به محیط زیست، به عنوان قشر آگاه و تأثیرگذار جامعه، گامی اساسی و مهم در سیاست گذاری های زیست - محیطی و تربیت نسلی آگاه به محیط زیست و مخاطرات آن و چگونگی مقابله با آن است. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی نگرش و عملکرد زیست محیطی دانشجویان دانشگاه های دولتی سطح استان مازندران است. با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای و براساس فرمول کوکران، تعداد 406 نفر از 10313 نفر دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه های مذکور به عنوان نمونه تعیین و اطلاعات مربوطه با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شد. نتایج پژوهش نشان داد نگرش دانشجویان نسبت به محیط زیست مثبت بوده، اما به رفتارهای زیست - محیطی چندان پایبند نبوده اند. 53 درصد از دانشجویان مورد بررسی از رسانه های دیداری به عنوان منبع اصلی اطلاعات زیست - محیطی استفاده می کنند. همچنین، دانشجویان ساکن شهر، در مقایسه با دانشجویان روستایی، رفتارهای زیست - محیطی مطلوبتری از خود نشان دادند. نگرش و عملکرد زیست - محیطی دانشجویان بر حسب جنسیت هیچ تفاوتی نداشت و بین نگرش و عملکرد زیست محیطی دانشجویان رابطه ضعیفی وجود داشته است. همچنین، نگرش و عملکرد زیست - محیطی دانشجویان برحسب منابع اطلاعاتی و تصور فرد از عملکرد زیست - محیطی خانواده متفاوت بود.

۷۳۱.

پایش آسیب ها؛ تلویزیون، هویت زنان و خانواده

نویسنده: محمد شکیبادل

منبع: پایش سبک زندگی دی ۱۳۹۳ شماره ۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۴۰ تعداد دانلود : ۴۴۴

۷۳۲.

اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر نظریه نقش در بهبود عملکرد خانواده های دارای کودک دیرآموز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرناز حوله کیان مسعود غلامعلی لواسانی

منبع: خانواده پژوهی سال دهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۳۸ 197-215

کلید واژه ها: مشاوره گروهی نظریه نقش عملکرد خانواده کودکان دیرآموز

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۴۰۲

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی مشاوره گروهی مادران مبتنی بر نظریه نقش بر عملکرد خانواده های کودکان دیرآموز می باشد. پژوهش حاضر، مطالعه ای نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون و همراه ب ا گ روه کنترل و آزم ای ش می باشد. جامعه آماری پژوهش، شامل همه مادران کودکان دیرآموز در شهرستان همدان بودند که با روش نمونه گیری در دسترس 30 مادر از مدارس پسرانه و دخترانه به صورت مساوی انتخاب شدند و پس از همتاسازی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش 10 جلسه مشاوره گروهی دریافت و گروه گواه در لیست انتظار قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسش نامه عملکرد خانواده بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، علاوه بر آمار توصیفی، از تحلیل کوواریانس و آزمون t هم بسته استفاده شد. در تحلیل یافته ها مشخص شد که بین نمره های پس آزمون گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود دارد (0/001>p). آزمون t هم بسته نیز تفاوت معناداری را در اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر نظریه نقش بر گروه مادران دارای فرزند دیرآموز پسر و دختر نشان داد (0/01<p). بنابراین می توان نتیجه گرفت مشاوره گروهی مبتنی بر نظریه نقش در بهبود عملکرد خانواده های دارای کودک دیرآموز مؤثر می باشد و اثربخشی این جلسات در خانواده های دارای فرزند دیرآموز پسر و دختر نیز متفاوت است.

۷۳۳.

رابطة حمایت اجتماعی عملکردی با چگونگی کیفیت زندگی زنان متأهل شهر کرمان پس از زایمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعیده گروسی زهرا خداپرست

منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال هشتم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) «ویژه نامه کرمان»

کلید واژه ها: زنان کیفیت زندگی کرمان حمایت اجتماعی مدل تأثیر مستقیم

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۷۲ تعداد دانلود : ۵۷۷

دوران پس از زایمان یکی از مراحل اساسی زندگی زنان است که مسائل روانی، جسمانی و اجتماعی متعددی را برای ایشان پدید می آورد؛ ازاین رو مطالعة مسائل مربوط به این دوره از زندگی زنان مهم است. کیفیت زندگی زنان، که به معنای درک فرد از وضعیت زندگی اش با توجه به فرهنگ و نظام های ارزشی و ارتباط آن با اهداف، انتظارات، علایق، استانداردها و تجربه های زندگی است، ممکن است در این مرحله دست خوش تغییر شود. این پژوهش سعی دارد علاوه بر بررسی کیفیت زندگی زنان در این دوران، عوامل اجتماعی مؤثر بر آن را تحلیل کند. با استفاده از نظریة حمایت اجتماعی عملکردی یا حمایت اجتماعی ادراک شده، تأثیر انواع حمایت های اجتماعی دریافتی زنان بر کیفیت زندگی ایشان سنجیده شد. جامعة آماری شامل کلیة زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهر کرمان است (که شش ماه قبل از تکمیل پرسشنامه ها، زایمان کرده اند). تعداد نمونه 373 زن بود. اطلاعات با استفاده از پرسش نامة های اس.اف 36 و حمایت اجتماعی فیلیپس و پرسش نامة پژوهشگرساختة حمایت پس از زایمان جمع آوری شد. یافته ها نشان داد کیفیت زندگی (به صورت کلی) بیشتر زنان در حد متوسط است. اکثر زنان از حمایت اجتماعی کل و حمایت خانواده برخوردارند و حمایت دوستان غالباً در حد متوسط است. اکثر زنان به میزان زیادی از حمایت مادی همسر پس از زایمان، حمایت خدماتی، مشورتی، اطلاعاتی و عاطفی اطرافیان (خانواده و همسر) برخوردارند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که مهم ترین پیش بینی کننده های کیفیت زندگی زنان در درجة اول حمایت خاص همسر و در مرحلة بعد حمایت های کلی دریافتی فرد است.

۷۳۴.

همگنی، صمیمیت و طلاق عاطفی با استفاده از نرم افزار تحلیل شبکه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: فرح ترکمان مریم اسکافی ندا عیدگاهیان ایرج سهرابی

منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ششم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلید واژه ها: صمیمیت شبکه های اجتماعی طلاق عاطفی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۱۶۶۴ تعداد دانلود : ۷۶۳

طلاق عاطفی پدیده ای یک گام پیش از طلاق قانونی و در حال افزایش است که آمار دقیقی از آن ارائه نشده است. بنابراین توجه به آن اهمیت دارد. از سویی توجه به نقش تعاملات اجتماعی در تغییرات طلاق عاطفی بسیار مهم است که این نقش در تحقیقات نادیده گرفته شده است. در این مقاله، نقش شبکه های اجتماعی زوجین در طلاق عاطفی با روش کیفی و نرم افزاری جدید در تحلیل شبکه در میان متأهلان شهر مشهد بررسی شده است. نتایج نشان می دهد بیشترین و مهم ترین عامل مؤثر در تغییرات طلاق عاطفی، صمیمیت هر یک از زوجین با اعضای شبکه اجتماعی خود است که کاهش صمیمیت با همسر را ایجاد کند.

۷۳۵.

زنان شهری و اولویت های استفاده از امکانات آموزشی – فرهنگی شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالعلی لهسایی زاده محمدجواد یحیایی صدیقه البرزی بهزاد حکیمی نیا

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال پنجم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۳

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۱۲ تعداد دانلود : ۵۶۵

امکانات آموزشی و فرهنگی در شهرها یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر ارتقای سطح فرهنگ و دانش انسانهاست. از سوی دیگر با توجه به نقش زنان در جامعه و شرایط خاص فرهنگی جامعه ی ما مطالعه ی جامعه شناخت ی زنان در این زمینه از اهمیت خاصی برخوردار است. مطالعه ی حاضر به این موضوع پرداخته و میزان استفاده ی زنان از امکانات آموزشی – فرهنگی شهر شیراز را مورد بررسی قرار داده است. جامعه ی آماری تمام زنان شهر شیراز بوده و داده ها از ۶۰۰ نفر از آنها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شد. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی میزان استفاده از این امکانات، مربوط به گزینه ی متوسط (۸/۳۴ درصد) بوده و کمترین فراوانی متعلق به گزینه ی خیلی زیاد است که (۲/۵ درصد) از آنها را دربر می گیرد. همچنین نتایج استنباطی نشان می دهد میانگین میزان استفاده از این امکانات کمتر از حد متوسط بوده و هر چقدر سن افراد بالا رود میزان استفاده از امکانات آموزشی – فرهنگی نیز بالاتر می رود. در نهایت نتایج حاصل از مدل سازی معادله ساختاری نشان داد که میزان استفاده از امکانات آموزشی – فرهنگی در شهر شیراز تأثیر مثبت و مستقیمی بر ارتقای سطح فرهنگ و دانش زنان شهر شیراز دارد.

۷۳۶.

اثربخشی آموزش «مکالمه زوجین با موقعیت/فرد سوم» در کاهش نارضایتی زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین پورشهریار

منبع: خانواده پژوهی سال دهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳۹ 357-373

کلید واژه ها: آموزش نارضایتی زناشویی مکالمه زوجین موقعیت/فرد سوم

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۲۲۲

پژوهش ها نشان داده اند که نارضایتی زناشویی با مجموعه وسیعی از مسائل و مشکلات فراگیر فردی و بین فردی همراه است. اقدامات مداخله ای نیز عمدتاً بر اساس نتایج چنین مطالعاتی و با هدف کنترل آن ها طرح و مورد ارزیابی قرار گرفته اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش «الگوی مکالمه زوجین با موقعیت/فرد سوم» در کاهش نارضایتی زناشویی صورت گرفت. در این بررسی 28 زوج (56 آزمودنی) بر اساس علاقه، مصاحبه تشخیصی و نمرات مربوط به پرسش نامه رضایت زناشویی انریچ (ENRICH) انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. آزمودنی های گروه آزمایش به مدت هشت جلسه هفتگی در برنامه آموزشی «مکالمه زوجین با موقعیت/فرد سوم» شرکت کردند. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که اگرچه الگوی ترکیب خطی ابعاد رضایت زناشویی در متمایز کردن سطوح متغیر گروه مؤثر بود، اما سه مؤلفه ارتباطی روابط زناشویی، بستگان و دوستان و ازدواج و فرزندان به میزان قابل توجهی بیشتر از شش مؤلفه دیگر تحت تأثیر مداخله مورد نظر در بررسی حاضر قرار گرفتند. بر این اساس می توان گفت اصلاح الگوی مکالمه زوجین از طریق اصلاح تحریف های شناختی و نیز کنترل و تنظیم هیجانی می تواند سطح رضایت زناشویی را تا حد قابل توجهی افزایش دهد.

۷۳۷.

تبیین عوامل شکل گیری و تحول دلبستگی در کودک بر اساس منابع اسلامی (مرحله پیش از تولد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدصادق آقاجانی کوپایی محمدرضا احمدی رحیم نارویی

منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده (طهورا سابق) سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۳

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۵۶ تعداد دانلود : ۵۰۱

۷۳۸.

رابطه عملکرد خانواده و نیازهای روان شناختی با سلامت روانی نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عباس رحیمی نژاد محسن پاک نژاد

منبع: خانواده پژوهی سال دهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۳۷ 99-111

کلید واژه ها: عملکرد خانواده سلامت روانی نیاز های روان شناختی نوجوان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۱۱۵۷ تعداد دانلود : ۶۴۰

خانواده و عملکرد آن اولین نهاد اجتماعی است که نقش مهمی در تحول روان شناختی فرزندان دارد. هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه عملکرد خانواده و سطح ارضای نیازهای روانی با بهداشت روانی فرزندان نوجوان خانواده می باشد. روش پژوهشی نیز مطالعه از نوع توصیفی همبستگی است که در جامعه آماری خانواده های ساکن شهرک های مسکونی سازمان صنایع دفاع در شهر تهران و با انتخاب تصادفی 200 خانواده دارای نوجوان و جوان (14 تا 22 ساله) انجام شد. داده های پژوهشی با استفاده از سه پرسش نامه ابزار سنجش خانواده 1 ، پرسش نامه نیازهای روان شناختی 2 و پرسش نامه سلامت روانی عمومی 3 گردآوری شد. یافته ها نشان داد که بین عملکرد کلی خانواده ها و سلامت روان فرزندان نوجوان آن ها رابطه معنادار وجود دارد. یافته دیگر نشان دهنده رابطه منفی بین عملکرد پایین خانواده ها و ارضای نیازهای اساسی فرزندان آن هاست. در پایان ضمن بررسی این یافته ها پیشنهاد هایی برای بهبود عملکرد خانواده مطرح شده است.

۷۳۹.

نگرش روحانیون به فرآیند تزلزل خانواده در شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی ربانی فهیمه طالب زاده

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۶۴

کلید واژه ها: خانواده نگرش روحانیون نظریه ی داده بنیاد تزلزل خانواده

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۰۳ تعداد دانلود : ۷۱۵

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی نگرش روحانیون به فرآیند تزلزل خانواده در شهر اصفهان می باشد. بدین منظور با استفاده از روش نظریه ی داده بنیاد، با 24 نفر از روحانیون این شهر به صورت نمونه گیری هدفمند، مصاحبه نیمه ساخت یافته انجام شد. نتایج این پژوهش بر اساس مدل پارادایمی نشان می دهد کلان شهر بودن اصفهان و فرهنگ و سنت های غلط حاکم بر آن، از جمله ویژگی های منحصر به فرد این شهر است که بسترساز آسی بهای خانواده می شود. در فرآیند تزلزل خانواده، عدم رعایت اصول صحیح هنگام انتخاب همسر، تأثیر منفی رسانه ها به خصوص ماهواره، فقدان کارکردهای اصلی خانواده، ک مرنگ شدن ارز شهای دینی و اخلاقی، ضعف مهارت های زندگی و مشکلات اقتصادی به عنوان شرایط علی محسوب می شود و زوجین را در 5 سال اولی هی زندگی و افراد آموزش ندیده در زمین هی خانواده را بیشتر دچار مشکل خواهد کرد. روحانیون در این پژوهش راهبردها و برنامه ریزی هایی را در سایر نهادها (فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، آموزشی) برای پیشگیری یا بهبود تزلزل خانواده ارائه می کنند.

۷۴۰.

بسترهای تقنینی و اجرایی تأمین اجتماعی زنان بی سرپرست و بدسرپرست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید ابوالقاسم نقیبی مهدیه محمدتقی زاده

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۶۴

کلید واژه ها: تسهیلات تأمین اجتماعی قوانین و مقررات زنان بی سرپرست زنان بدسرپرست

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۲۰ تعداد دانلود : ۷۸۸

گستره ای از مسائل و مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی زندگی زنان بی سرپرست و بدسرپرست را به دلیل حذف و یا تضعیف حضور کارکردی همسر آنها تهدید می کند؛ از جمله مواردی که مشکلات عدیده ی این زنان را تقلیل می دهد و مایه ی دلگرمی بیشتر آنها می شود، تأمین زندگی و روشن بودن وضعیت آینده این قشر است که فراهم نمودن حداقل امکانات آن وظیفه ی هر دولتی است. تأمین اجتماعی زنان بی سرپرست و بدسرپرست با لحاظ جایگاه ویژه ی زنان در آموزه های غنی اسلام و فرهنگ کشور ایران از یک سو و اهمیت ایفای رسالت خطیر مادری آنها در تربیت نسل آینده ی کشور از سوی دیگر نظام جمهوری اسلامی را نسبت به این قشر، دغدغه مند کرده است. این پژوهش سعی نموده آخرین وضعیت مربوط به ساختارهای تقنینی و عملکرد نهادهای مجری تأمین اجتماعی زنان بی سرپرست و بدسرپرست را بررسی کند. روش پژوهش کتابخانه ای و اسنادی با رویکرد تحلیلی- توصیفی و استنتاجی است. نتیجه ی پژوهش حاکی است، گرچه تأمین اجتماعی این قشر در اولویت سیاستگذاری های قوانین راهبردی کشور است، اما سایر قوانین و همچنین نهادهای اجرایی، پاسخگوی سیاست های مدنظر قوانین کلان نیستند؛ لذا تغییر سیستم های حمایتی به بیمه ای و تأسیس یک نهاد حمایتی گسترده که خدمات تأمین اجتماعی در کشور را ارائه کند، ضروری است.

درخت حوزه‌های تخصصی