جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی

نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۶۶۴ مورد.

۱۲۱.

بررسی تاثیر روابط اجتماعی استاد-دانشجو بر موفقیت تحصیلی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید علی حائری زاده احمدرضا اصغرپور ماسوله محسن نوغانی سید علیرضا میرانوری

منبع: علوم اجتماعی فردوسی مشهد بهار و تابستان ۱۳۸۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم

تعداد بازدید : ۲۱۳۲ تعداد دانلود : ۹۸۶

بهبود کیفیت آموزش و افزایش موفقیت تحصیلی دانشجویان یکی از اهداف مهم هر دانشگاه است. در میان عوامل موثر موفقیت تحصیلی دانشجویان، پژوهش های بسیاری در مورد تاثیر روابط بیرون کلاس غیررسمی استاد-دانشجو بر موفقیت تحصیلی دانشجویان انجام شده است. تقریبا در تمام پژوهش های این حوزه بر کارکردهای مثبت این روابط برای کنش گران درگیر رابطه و نیز برای سازمان دانشگاه تاکید شده است. در این پژوهش به منظور بررسی تفاوت های دو دانشکده متفاوت از جهت روابط استاد و دانشجو، دانشکده های علوم انسانی و مهندسی در یک دانشگاه بزرگ دولتی با هم مقایسه شده اند. حجم نمونه 300 نفر بوده است. نتایج نشان داده است که در دانشکده علوم انسانی روابط استاد و دانشجو بیشتر از دانشکده مهندسی است. این در حالی است که در دانشکده مهندسی روابط دانشجو-دانشجو فراوان تر از دانشکده علوم انسانی است. مدل علی برای بررسی عوامل موثر موفقیت تحصیلی در دو دانشکده مشابه است و در هر دو دانشکده پیوندهای قوی و ضعیف با استاد و نیز انگیزه شغلی مثبت و نیز رضایت از نمره بر موفقیت تحصیلی تاثیر مثبت داشته است

۱۲۲.

شناسایی و طبقه بندی مشکلات و آسیب های زندگی دانشجویان دختر غیربومی: (مطالعه کیفی)

نویسنده: فروغ الصباح شجاع نوری فرزانه شکری

منبع: مهندسی فرهنگی سال هشتم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۷۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۲۹ تعداد دانلود : ۹۹۶

۱۲۳.

تحقیق آمیخته، حلقه مفقوده ای در تحصیلات تکمیلی آسیب شناسی آن در حوزه علوم انسانی در دانشگاه محقق اردبیلی ( پژوهش آمیخته)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عادل زاهدبابلان مهدی معینی کیا حسن احمدی

منبع: روش شناسی علوم انسانی سال ۲۱ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۸۳

کلید واژه ها: آموزش علوم انسانی پژوهش نظام آموزش عالی تحقیق آمیخته

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۲۹ تعداد دانلود : ۱۷۱۸

هدف تحقیق حاضر، بررسی چرایی استفاده محدود از تحقیق آمیخته در دوره تحصیلات تکمیلی مربوط به حوزه علوم انسانی در دانشگاه محقق اردبیلی بود. برای نیل به این هدف از مطالعه موردی استفاده شد که در ابتدا داده های کیفی و سپس براساس یافته های آن، داده های کمّی نیز گردآوری و تحلیل شدند. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان تحصیلات تکمیلی و اساتید دانشکده علوم انسانی، علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی بود که در بخش کیفی و با استفاده از نمونه گیری هدفمند تعداد هشت نفر تحت مصاحبه قرار گرفتند و از بین جامعه 95 نفری، تعداد 61 نفر در مرحله کمّی به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه بدون ساختار بود که از روش بازخورد مشارکت کننده برای اعتباریابی آن استفاده شد و در بخش کمّی نیز پرسشنامه محقق ساخته بود که ضریب آلفای کرونباخ آن 92/0 بود. به منظور تحلیل داده های کیفی از تحلیل محتوای استقرایی مبتنی بر کدگذاری باز استفاده شد و در بخش کمّی نیز از آزمون تی تک نمونه ای استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که پیچیده بودن ماهیت طرح تحقیق آمیخته، ناآشنایی محققان به طرح تحقیق آمیخته (عوامل تأثیرگذار درونی)، نیازهای فصلنامه ها و ماهیت رشته های علمی (عوامل تأثیرگذار بیرونی) از دلایل استفاده محدود از روش آمیخته است. همچنین، یافته ها نشان داد که ماهیت رشته های علمی بیشترین تأثیر را در استفاده از روش آمیخته دارد.

۱۲۴.

تحول باورهای معرفت شناختی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بختیار شعبانی ورکی رضوان حسینقلی زاده

منبع: دانشور رفتار سال چهاردهم شهریور ۱۳۸۶ شماره ۲۴

کلید واژه ها: تحول دانشجو باورهای معرفت شناختی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی

تعداد بازدید : ۲۱۲۹ تعداد دانلود : ۹۵۰

هدف از این پژوهش مقایسه باورهای دانشجویان سال های اول تا چهارم دوره کارشناسی درباره ساده بودن دانش، قطعیت دانش، ذاتی تلقی کردن توانایی یادگیری و سریع دانستن فرایند یادگیری است. لذا به منظور گردآوری داده ها درباره چهار باور کلی دانشجویان در زمینه ماهیت علم و یادگیری در یک مقطع از زمان از روش پیمایشی به شیوه مقطعی به عنوان روش مرجح استفاده شده است. کلیه دانشجویان دختر و پسر مشغول به تحصیل در گروه های آموزشی علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 84-1383 جامعه آماری مورد نظر را تشکیل داده اند. حجم نمونه مورد مطالعه در این پژوهش 305 نفر می باشد. به منظور گردآوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه باورهای معرفت شناختی شومر (1993) استفاده شده است. تحلیل داده های به دست آمده نشان می دهد که بین اعتقاد دانشجویان سال های اول، دوم، سوم و چهارم راجع به ساده بودن، مطلق بودن، سریع بودن و ذاتی بودن دانش تفاوت معناداری وجود ندارد. همچنین بین باورهای معرفت شناختی دانشجویان بر حسب جنسیت و تاهل تفاوت معناداری وجود ندارد. در عین حال بین باورهای معرفت شناختی دانشجویان بر حسب رشته تحصیلی تفاوت معنادار است. به بیان دیگر، بین باورهای معرفت شناختی دانشجویان رشته های الهیات و تربیت بدنی با دانشجویان رشته های علوم تربیتی، ادبیات، و علوم اداری و اقتصادی تفاوت معناداری وجود دارد.

۱۲۵.

رابطه عاملیت و ساختار از دیدگاه علّامه طباطبائی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: نصرالله نظری سید حسین شرف الدین

منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال پنجم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۹)

کلید واژه ها: اصالت جامعه ساختار تعامل کنش عاملیت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۲۲ تعداد دانلود : ۸۰۲

علّامه طباطبایی به منزلة یکی از متفکران پیشتاز و مبتکر در حوزه مباحث اجتماعی، به گونه ای در تفسیر و تبیین آیات قرآن کریم کوشیده است که می توان دیدگاه ایشان را با بسیاری از مباحث جامعه شناختی برابر دانست. با استناد به دیدگاه های ایشان ذیل آیات اجتماعی و به ویژه آیاتی که از سرنوشت مشترک، عمر، کتاب، شعور، فهم، عمل، اطاعت و معصیت برای «امت» سخن می گوید، می توان گفت از دیدگاه علّامه جامعه به مثابه ساختار کلان اجتماعی، دارای وجود حقیقی و اصالت است. از سویی با توجه به اینکه ایشان عاملیت انسانی را بر اساس فطرت، آگاهی و اراده توضیح می دهد، همچنین می توان گفت که نظریة ایشان، در رویکرد تلفیق گرایی قرار می گیرد و متعاقب آن تعامل دوسویه عاملیت و ساختار توضیح داده می شود. علّامه برای توضیح این تعامل از مفهوم «شاکله» استفاده کرده و معتقد است که همان گونه که ساختارها می توانند شرایط را برای به فعلیت رسیدن گرایش های فطری و ذاتی انسان مهیا سازند و از این طریق سهم بسزایی در درونی سازی ایستارها، قواعد، هنجارها و... به عهده گیرند، همچنین افراد و عاملان اجتماعی از این توانایی برخوردارند که با نوع کنش های خویش، در ایجاد، تغییر و بازتولید ساختار اجتماعی تأثیر بگذارند.

۱۲۶.

ارزشیابی پویانمایی های دینی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نعمت الله موسی پور فریبا درتاج

منبع: تحقیقات فرهنگی ایران ۱۳۸۷ شماره ۳

کلید واژه ها: کودک پویانمایی تربیت دینی تاثیر تلویزیون آموزش مذهبی پویانمایی مذهبی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۱۶

"در این مقاله که به منظور ارزشیابی پویانماییهای دینی در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران تهیه شده است، اصول حاکم بر تولید پویانماییشناسایی شد که بر شانزده اصل مشتمل است. برای بررسی میزان استفاده از اصول مذکور در تولید پویانماییها فهرست بررسی (چک لیست) لازم تهیه شد و دادهها از بررسی و تحلیل دو پویانمایی مذهبی، دو پویانمایی غیرمذهبی داخلی و دو پویانمایی غیرمذهبی خارجی به دست آمد. البته پویانماییهای غیرمذهبی را برای فراهم شدن امکان مقایسه و ارزیابی وضعیت پویانماییهای مذهبی بررسی کردیم.تجزیه و تحلیل دادهها نشان میدهد که اصول «استفاده از حرکات موزون»، «پرهیز از خشونت» و «کسب پاداش» در پویانماییهای مذهبی رعایت نشده، اما اصول «پرهیز از کاربرد جملات منفـی» و «استفاده از جملات مثبت» تا حدودی، و اصول «استفاده از پیامهای کوتاه»، «تراکم اطلاعات»، «استفاده از حرکات صحیح»، «رنگ مناسب»، «پرهیز از مجازات»، «ارائه بهموقع پاداش» و «موسیقی شاد» در پویانماییهای مذهبی کاملاً رعایت شده است. در عین حال، استفاده از «اغراق»، «فانتزی» و «تکرار» در پویانماییهای مذهبی بیش از حدِ مقبول بوده است.با توجه به اینکه رعایت اصول تولید در پویانماییهای غیرمذهبی داخلی و در پویانماییهای غیرمذهبی خارجی بیشتر است پیشنهاد میشود که تولیدکنندگان پویانماییهای مذهبی در سیمای جمهوری اسلامی به این موضوع توجه ویژه داشته باشند. "

۱۲۷.

انتخاب تکنولوژی مناسب برای توسعه کشاورزی و توسعه روستایی ایران

نویسنده: ابوالقاسم عربیون عبدالمجید پاپ زن

منبع: جهاد آذر و دی ۱۳۷۷ شماره ۲۱۲ و ۲۱۳

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۰۶ تعداد دانلود : ۱۰۱۶

۱۲۸.

بررسی زمینه فرایند دانش آفرینی در نظام آموزش عالی به منظور ارائه مدل مناسب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فریبا عدلی

منبع: دانشور رفتار سال پانزدهم شهریور ۱۳۸۷ شماره ۳۰

کلید واژه ها: دانش صریح دانش مستتر تئوری پویای دانش آفرینی سازمانی زمینه؛ تعامل اجتماعی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی

تعداد بازدید : ۲۱۰۶ تعداد دانلود : ۱۰۰۶

علی رغم اهمیت فزاینده دانش به عنوان راهبردی ترین منبع سازمانی، شکاف عمیقی در درک از زمینه ها و مؤلفه های دانش آفرینی و تاثیر آن بر عملکرد سازمان ها وجود دارد؛ به ویژه ضعف خیره کننده ای در توانایی برای کاربرد تکنیک های مدل سازی کمی در این قلمرو نوظهور آشکار است. با توجه به این کاستی ها، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تعیین زمینه ی فرایند دانش آفرینی در نظام آموزش عالی به منظور ارائه مدل مناسب انجام گرفت؛ و تاکیدآن بر توانمندسازی زمینه برای دانش آفرینی به جای مدیریت دانش است. روش پژوهش پیمایشی است؛ مشارکت کنندگان 362 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه ها بودندکه در سطوح مختلف آن و در دو بخش دولتی و خصوصی- دانشگاه آزاد اسلامی- فعالیت می کنند و با استفاده از نمونه گیری طبقه ای در این پژوهش حضور داشتند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS شامل روش های آمار توصیفی، تحلیل عاملی، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد زمینه های دانش آفرینی در نظام آموزش عالی عبارتند از: ظرفیت جذب، اکتساب اطلاعات و دانش، یادگیری، یادگیری زدایی، بنیان دانش، مراقبت، همکاری، شبکه سازی، ائتلاف، ترکیب، نوآوری طراحی و حل مساله؛ بر این اساس، مدل زمینه ای فرایند دانش آفرینی در نظام آموزش عالی ارائه شد

۱۲۹.

بررسی ارتباط گروهی از متغیرها با کاهش انگیزش تحصیلی دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بیژن ظهیری ناو سوران رجبی

منبع: دانشور رفتار سال شانزدهم شهریور ۱۳۸۸ شماره ۳۶

کلید واژه ها: عملکرد تحصیلی دانشجو انگیزه ی تحصیلی زبان و ادبیات فارسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی

تعداد بازدید : ۲۰۹۸ تعداد دانلود : ۹۰۲

هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی گروهی از عوامل مرتبط با کاهش انگیزه تحصیلی دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی می باشد. نمونه آماری تحقیق شامل 312 نفر از دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده پردیس و دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سال تحصیلی 86-1385 می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شده بودند. روش پژوهش همبستگی بوده و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته، آزمون انگیزه تحصیلی، پرسشنامه سلامت روانی، پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ، امیدواری، مقیاس حمایت اجتماعی، پرسشنامه استرسورهای دانشجویی استفاده شده است. نتایج مطالعه نشان داد که 56 نفر (9/17 درصد) دارای انگیزش تحصیلی بسیار پایین هستند، 249 نفر (8/79 درصد) دارای انگیزش تحصیلی متوسط هستند و فقط 7 نفر (2/2 درصد) از انگیزش تحصیلی بالایی برخوردارند. همچنین نتایج به دست آمده با استفاده از تجزیه و تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که متغیرهای مورد مطالعه توانایی پیش بینی انگیزش تحصیلی دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی را دارد. با توجه به نتایج، متغیرهای عزت نفس (001/0p<)، بومی بودن (001/0p<)، تحصیلات پدر (001/0p<)، تحصیلات مادر (001/0p<)، استرسورهای خوابگاه و استرسورهای محیط به عنوان عوامل درون سازمانی (001/0p<)، جنسیت (05/0p<)، و امیدواری (05/0p<) به ترتیب اولویت می توانند انگیزش تحصیلی دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی را پیش بینی کنند و سهم عزت نفس در پیش بینی انگیزش تحصیلی بالاتر از سایر متغیرها است

۱۳۰.

پیامدهای اجتماعی آسیب شناختی اینترنت

نویسنده: محمدحسن شربتیان احمد بخارایی

منبع: مهندسی فرهنگی سال هشتم بهار ۱۳۹۳ شماره ۷۹

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی تکنولوژی

تعداد بازدید : ۲۰۹۳ تعداد دانلود : ۲۴۵۱

۱۳۱.

استاد دکتر غلامحسین صدیقی و جامعه شناسی در ایران

نویسنده: محمد عبداللهی

منبع: فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علامه پاییز و زمستان ۱۳۷۰ شماره ۱ و ۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۸۷ تعداد دانلود : ۹۲۸

۱۳۲.

هدف علم در «پارادایم اسلامی علوم انسانی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: مجید کافی

منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۶

کلید واژه ها: علوم انسانی پارادایم علمی اصلاح گرایی هدف علم پارادایم اسلامی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۵۴ تعداد دانلود : ۶۲۵

هدف علم در پارادایم های اثباتی، تفسیری و انتقادی، اگرچه مشخص اند، اما متفاوتند. هدف علم در پارادایم اثباتی تبیین، در پارادایم تفسیری فهم و تفسیر رفتار و در پارادایم انتقادی تغییر پدیده ها و رهایی بخشی انسان ها است. حال پرسش این است که بر فرض پذیرش «پارادایم اسلامی علوم انسانی»، هدف علم در آن چیست؟ در این جستار از روش تحلیل متن استفاده برده ایم و مبنای کار این گونه است که ابتدا پرسش هایی طرح می شود و بعد به جستجوی پاسخ آن در قرآن و روایات مرتبط می پردازیم. در روش تحلیل متن ارتباط بین رجوع به متن و نتیجه گیری درباره هر مطلب، دو سویه و مکرر است؛ یعنی با طرح پرسش، جستجو در متن را آغاز می کنم و پس از مطالعه متن، ممکن است، فهم آیه ای فهم آیه دیگر را تکمیل، اصلاح و گاه عوض کند. نتیجه اینکه هدف پارادایم اسلامی علوم با توجه به آیات قرآن و روایات مرتبط، اصلاح فردی و اجتماعی با یک زبان علمی است؛ چرا که عالم طبیعت و نظام اجتماعی را می توان تبیین و فهم کرد تا بتوان اصلاحشان کرد تا کارشان را خوب انجام دهند. راهکار اصلاح عبارت است از تبیین درست و فهم دقیق پدیده های طبیعی در نظام طبیعت؛ و تبیین درست، فهم دقیق، انتقاد سازنده از وقایع اجتماعی و آگاه کردن افراد و عناصر نظام از وظایف و تکلیفشان در نظام اجتماعی.

۱۳۳.

شیوه جدید تولید دانش: ایدئولوژی و واقعیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدامین قانعی راد

منبع: جامعه شناسی ایران ۱۳۸۱ شماره ۳

کلید واژه ها: جنبه های هنجاری دانش علم و جامعه علم و ایدئولوژی شیوه جدید تولید دانش علم دانشگاهی و پسادانشگاهی نقد جامعه شناسی علم مرتون و گیبونز

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم

تعداد بازدید : ۲۰۵۴ تعداد دانلود : ۹۵۱

"مایکل گیبونز دو شیوه دانشگاهی و شیوه جدید تولید دانش را از همدیگر تفکیک می کند. شیوه تولید دانشگاهی را می توان بر اساس ایده های رابرت مرتون توضیح داد. الگوی مرتونی علم را فعالیتی مستقل از سایر نهادهای اجتماعی می داند و ساختار هنجاری نهاد علم را حاصل عملکرد فعالیت های مستقل دانشمندان می داند. گیبونز و همکاران او از یک چرخش کلی در شیوه جست و جو و تولید دانش سخن می گویند. مهم ترین ویژگی شیوه جدید تولید دانش باز شدن علم بر روی تاثیرات سایر نهادهای اجتماعی است. این مقاله پس از توضیح دو الگوی نظری مرتونی و گیبونزی به بررسی ارتباط آن ها با هنجارهای راهبردی و فرهنگی جامعه وسیع تر می پردازد. فرضیه اساسی مقاله این است که الگوهای نظری پیش گفت تا حدی بیانگر واقعیت و تا حدی انعکاس سوگیری های هنجاری و ایدئولوژیک اجتماع علمی در دو دوره مختلف قبل و پس از پایان جنگ سرد می باشد و استحاله نظری اخیر در جامعه شناسی علم و پیدایش الگوی تبیینی ((شیوه جدید تولید دانش)) با استحاله هنجاری جامعه علمی تقارن و توازی دارد. آخرین بخش مقاله به کاوش پیرامون نسبت ما با علم دانشگاهی و شیوه جدید تولید دانش می پردازد و این سوال را مطرح می کند که شرایط علم در ایران را با کمک این دو الگو چگونه می توان توضیح داد و چه آموزه هایی را می توان از آن ها برای بهبود این شرایط استنتاج کرد."

۱۳۴.

زنان و تحصیلات دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: خدیجه سفیری

منبع: مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی سال پانزدهم بهار و تابستان ۱۳۸۶ شماره ۵۶ و ۵۷ «ویژه نامه علوم اجتماعی (۳)»

کلید واژه ها: زنان ایران تحصیلات دانشگاهی پیامدهای اجتماعی نظام کنش متقابل

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۵۲ تعداد دانلود : ۷۴۶

یکی از تغییرات اجتماعی معاصر، انقلاب آموزشی زنان و مشارکت گسترده آن ها در عرصه های مختلف جامعه است. در ایران، آمار پذیرفته شدگان دانشگاه ها در سال های اخیر بیانگر رشد میزان قبول شدگان دختر در دانشگاه هاست. در این تحقیق، به دلایل روی آوردن زنان به تحصیلات دانشگاهی و پیامد های اجتماعی آن می پردازیم. فرضیه های تحقیق با استناد به نظریه بودون در مورد آثار منتجه در نظام های کنش متقابل مطرح شده اند و با استفاده از اطلاعاتی که به روش پیمایشی جمع آوری شدند آزمون شده اند. جمعیت آماری ۲۰۰۰ نفر از زنان 38-18 ساله چهار استان کشور است. پیامد های اجتماعی از طریق متغیرهای ۱) بالا رفتن سن ازدواج ۲) کاهش باروری ۳) تربیت بهتر فرزندان ۴) مشارکت اجتماعی بیشتر ۵) نحوه همسر گزینی ۶) مشارکت در تصمیم گیری در خانواده مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد: انتخاب دانشگاه با انگیزه اشتغال و کسب درآمد و بعد از آن انگیزه های دیگر انجام می شود. با بالا رفتن تحصیلات، سن ازدواج بالا می رود، میزان آزادی زنان در انتخاب همسر افزایش می یابد، تعداد فرزندان کاهش می یابد، الگوی تربیت فرزندان تغییر می کند. تحصیلات زنان با مشارکت بیشتر آنان در تصمیم گیری های خانواده رابطه داشت. ولی تحصیلات دانشگاهی زنان با مشارکت اجتماعی آنان رابطه معنادار نداشت. به طور کلی در این تحقیق مشخص شد که اثرات تحصیلات دانشگاهی زنان در سطح خانوادگی مشهود است، اما در سطح اجتماعی مشهود نیست و این می تواند به دلیل ساختارهای اجتماعی موجود باشد.

۱۳۵.

تأملی بر نسبت میان فناوری های اطلاعاتی با تغییرات در فرهنگ و مناسبات اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین ابراهیم آبادی

منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال ششم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۴)

کلید واژه ها: تغییرات فرهنگی فضای سایبر فناوری های اطلاعاتی مطالعات فرهنگی و اجتماعی فضای مجازی تعامل انسان و فناوری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی تکنولوژی

تعداد بازدید : ۲۰۴۲ تعداد دانلود : ۸۵۱

فناوری های اطلاعاتی و فضای مجازی برآمده از آن، در حال شکل دادن سپهر جدیدی از مطالعات روان شناختی، جامعه شناختی و فرهنگی مربوط به تأثیر متقابل فناوری، فرهنگ و انسان به طور عام و تعامل فضای سایبر با فرهنگ، هویت و مناسبات انسانی است. مطالعات سال های اخیر این حوزه، دست کم از این وجه قابل تأمل می نماید که آیا پیامدها و آسیب شناسی های روانی و اجتماعی فضای مجازی ناشی از سرریز شدن مشکلات و مسائل جامعه و فضای واقعی در فضای مجازی است یا این که چالش ها و آسیب های اجتماعی مورد نظر حاصل رشد و گسترش رسانه های الکترونیکی و فضای مجازی است؟ با این رویکرد، مقاله سعی دارد ضمن توصیف و تبیین تأثیر فرهنگ، جامعه و سنت های برآمده از آن بر فضای مجازی و مناسبات و محتوای درون آن، واز دیگر سو، تأثیر فضای مجازی بر فرهنگ، کنش های اجتماعی، هویت، نگرش ها و رفتارهای فردی و جمعی، بر این نکته تأکید کند که با توجه به سابقه و تجربه کم تعامل انسان با فناوری های اطلاعاتی و فضای مجازی، سخن گفتن قاطع درباره پیامدهای فناوری های اطلاعات و ارتباطات و فضای مجازی عجولانه به نظر می رسد. از این رو پیشنهاد می شود دو اصل در تحقیقات فرهنگی و اجتماعی فضای سایبر مفروض گرفته شود؛ یکی این که، در مطالعات فضای مجازی نباید دچار کژراهة تشخیص اولویت ها شد و به جای پرداختن به موضوعات پایه صرفاً به آسیب ها و مشکلات ناشی از فناوری های اطلاعات و ارتباطات روی آورد. دوم این که هم در ابعاد نظری و هم در ابعاد روشی در مطالعات فضای مجازی در حوزه های مختلف فرهنگی و اجتماعی نمی توان صرفاً به نظرگاه و روش های سنتی تکیه کرد و می بایست در نظر و روش و ابزارها، راه های جدیدی در پیش گرفت.

۱۳۶.

نقد و بررسی کتاب: جامعه شناسی معرفت و علم؛ مؤلف/ مترجم: دیوید گلوور، شیلاف استرابریچ و محمد توکل / شاپور بهیان و دیگران

نویسنده: شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی، گروه علوم اجتماعی

منبع: نقدنامه علوم اجتماعی شماره ۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۲۲ تعداد دانلود : ۷۸۵

۱۳۷.

جلای وطن: بررسی عوامل مؤثر بر گرایش دانشجویان به مهاجرت به خارج از کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه جواهری سید حسین سراج زاده

منبع: مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۳۸۴ شماره ۵۰ و ۵۱ «ویژه نامه علوم اجتماعی (۲)»

کلید واژه ها: مهاجرت نیروی متخصص عوامل ترغیب کننده عوامل باز دارنده

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم

تعداد بازدید : ۲۰۱۴ تعداد دانلود : ۹۰۳

نوشتار حاضر درصدد است برخی عوامل مؤثر بر گرایش دانشجویان به مهاجرت به خارج از کشور را تبیین نماید. به این منظور بخشی از اطلاعات طرح «سنجش گرایش ها، رفتار و آگاهی های دانشجویان دانشگاه های دولتی» که در سال 1380 با یک نمونه 1522 نفری از دانشگاه های ایران به انجام رسیده، گزینش شده و با استفاده از روش تحلیل ثانویه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان دهندة آن است که 59 درصد از دانشجویان درحد متوسط و17 درصد در حد زیاد گرایش به مهاجرت به خارج از کشور دارند و فقط 23 درصد از آن ها در اندیشة مهاجرت نیستند. نقش دو متغیر «پایبندی به جامعة ملی» و «دینداری» به عنوان عوامل بازدارنده و «نگرش انتقادی نسبت به شرایط کنونی و آتی جامعه» به عنوان عوامل ترغیب کننده گرایش به مهاجرت، از نظر آماری مورد تأیید قرار گرفت. به طورکلی گرایش به مهاجرت در مردان بیش از زنان و در پایگاه اقتصادی اجتماعی بالا بیش از پایگاه پایین است. به منظور شناسایی نقش هم زمان کلیه متغیرهای تأثیرگذار از رگرسیون لجستیک اسمی چندگانه استفاده شده است.

۱۳۸.

نگاهی به فرایند شناخت از دیدگاه مورن

نویسنده: آزیتا افراشی

منبع: بیدار فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۰ شماره ۶

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۱ تعداد دانلود : ۹۰۰

۱۳۹.

نمونه ای از ترجمة مقلوب در علوم اجتماعی نقد کتاب معرفت به مثابة فرهنگ: جامعه شناسی معرفت جدید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن محدثی گیلوایی

منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۹)

کلید واژه ها: ترجمه جامعه شناسی معرفت انتقال معرفت دگرشد معرفت ترجمة مقلوب ترجمة فجیع

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۰۸ تعداد دانلود : ۹۵۸

مقالة زیر نقد ترجمة فارسی کتابی دربارة جامعه شناسی معرفت است. نویسنده معتقد است که در ترجمة بسیاری از متون علوم اجتماعی از زبان های دیگر به فارسی، متن اصلی به نحوی تحریف شده به زبان فارسی منتقل می شود و این فرایند بسیار مهم ـ یعنی انتقال معرفت ـ با سهل انگاری انجام می گیرد. نویسنده از دو نوع ترجمة نامطلوب سخن می گوید: ترجمة مقلوب و ترجمة فجیع. در برخی ترجمه های فارسیِ متونِ علوم اجتماعی، معمولاً انتقال معرفت به نحوی فراگیر با دگرشد معرفت ملازم است. وی این نوع ترجمه را ترجمة مقلوب می نامد، اما از نظر وی گاهی اشکالات ترجمه ها از این نیز فراتر می رود و انتقال معرفت به کلی غیر ممکن می شود و متنی نامفهوم ارائه می شود که به «فاجعة اندیشه» و گهگاه دل سردی مخاطبان در مطالعه می انجامد که در این مقاله، ترجمة فجیع نامیده شده است. نویسنده بی آن که به متن اصلی این ترجمه رجوع کند، کوشیده است با ذکر نمونه هایی نشان دهد که بسیاری از جملات این متنِ ترجمه شده یکی از سه حالت زیر را دارند: بی معنایند، نامفهوم و گنگ اند، یا چندپهلو و افاده کنندة چند معنای ممکن اند. عرضة این گونه تولیدات فرهنگی مشکل دار مبیّن ابتذال فرهنگ دانشگاهی در ایران است. بنابراین، نویسنده از تحلیل محتوای کتاب صرف نظر کرده است و فقط در آغاز بحث آن هم به اجمال و اشاره و با اذعان به ناکافی بودن بدان پرداخته است. به نظر وی، این ترجمه را، در منصفانه ترین قضاوت، می توان نمونه ای از ترجمة مقلوب در علوم اجتماعی ایران دانست.

۱۴۰.

عوامل موثر بر پیوستگی و گسستگی قوم گرایی سیاسی دکتر محمدرضا شادرو* حسین محمدزاده**(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا شادرو حسین محمدزاده

منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) پاییز ۱۳۹۰ شماره ۵۴

کلید واژه ها: مذهب گویش کردهای ایران احساس تبعیض قوم گرایی سیاسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۰۸ تعداد دانلود : ۶۵۱

در چند دهه اخیر قوم گرایی عامل بی ثباتی، درگیری و بحران در مناطق گوناگون جهان بوده است. در تاریخ معاصر ایران نیز هر از گاهی شاهد بروز و ظهور قوم گرایی و مشکلات ناشی از آن در میان اقوام ایرانی و از جمله کردها بوده ایم. هدف از پژوهشی که برای نوشتن این مقاله به انجام رسیده تعیین عوامل مرتبط با قوم گرایی سیاسی در میان کرد های ایران بوده است. چارچوب نظری تحقیق تلفیقی بوده که مجموعه متغیرهای تفکیک،تبعیض و تفهیم مرتبط با قوم گرایی را در بر می گیرد. روش پژوهش از نوع پیمایش و ابزار گرد آوری داده ها پرسشنامه بوده است. جمعیت آماری پژوهش کلیه مردان 18 تا 65 سال ساکن استان های کردستان، آذربایجان غربی، کرمانشاه و ایلام را شامل می شود که نمونه ای با حجم 800 نفر به شیوه احتمالی از آن انتخاب شده است. نتایج ناشی از آزمون پژوهش نشان داد که میان عواملی چون نوع گویش های زبان کردی (اورامی، کلهری، سورانی و کرمانجی)، نوع مذهب (سنی،شیعه،یارسان) رسانه مصرفی (تلویزیون) و احساس تبعیض (سیاسی، فرهنگی و اجتماعی اقتصادی) با قوم گرایی سیاسی مردم مناطق یاد شده رابطه معناداری وجود دارد. اما محل پرورش فرد (شهر، روستا) با میزان قوم گرایی سیاسی او رابطه معناداری ندارد. اجرای عدالت و رفع نابرابری های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی - اجتماعی، بازبینی فرایند گردش نخبگان قومی و مشارکت دادن بیشتر آنان در مدیریت کشور، می تواند آسیب های ناشی از قوم گرایی سیاسی را کاهش دهد.

درخت حوزه‌های تخصصی